Özet
In this study, it is aimed to examine the scientific reasoning characteristics of children of different ages, who are considered to be in the concrete operational period, in social sciences. The approach of research is qualitative and method is the case study. Interview and observation methods were used as data collection methods in the study conducted with a total of 45 students between the ages of 7-11. In the interviews, data were collected using a semi-structured interview form based on two thought experiments in the social sciences and an observation form. When the data were examined, it was found that abductive reasoning features are seen at high and medium levels from 7 to 9 years old and it is seen at high, medium and low levels in children aged 10 and 11 years. In addition, inductive reasoning features are seen at medium and low levels in all age groups from 7 to 11 years old, while hypothetical deductive and deductive reasoning method features are seen at low levels in all age groups. However, despite the assumption that the ages of entering and completing the developmental stages in Piaget's cognitive development theory may vary from culture-to-culture general situation of our small study group is considered that the operational period begins around the age of 9 years. It was not possible to comment on the age of transition to the formal operational stage 11 years old children still shows the characteristics of the concrete operational stage at a medium and low level.
Künye
Acar, H. (2013). Fizik öğrencilerinin düşünme deneyleri ile düşünme süreçlerinin incelenmesi, Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Acar, H ve Gürel, Z. (2015). Düşünce deneyleri yolu ile öğrencilerin eylemsizlik kavramının araştırılması. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 33 (2), 69-96.
Açıkalın, M. (2017). Araştırmaya dayalı sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
Adıgüzel, A. (2011). Bilgi okuryazarlığı ölçeğinin geliştirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 15-28.
Alabaş, R. (2007). İlköğretim 6. Sınıf sosyal bilgiler dersinde kanıt temelli öğrenme modeli: bir eylem araştırması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Aral, N. & Duman, T. (2018). Eğitim psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi.
Aristoteles (1998). Birinci Çözümlemeler. (Çev. A. HOUSHIARY). Ankara: Dost Kitabevi.
Atabay, Y. (2020). 11. Sınıf öğrencilerinin matematiksel düşünce deneyi süreçlerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi
Ateş, M.E (2015). Bilimlerde düşünce deneyleri. Mediterranean Journal of Humanities, 1, 125-138.
Ateş, S. (Ed.). (2019). Bilimsel Akıl yürütme (Akıl Yürütme). Ankara: Palme Yayınevi.
Ateşman, E. (1997). Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. Ankara Üniversitesi Dil Dergisi, 57, 71-74
Aydın, A. (2016). Eğitim psikolojisi: gelişim öğrenme ve öğretim. Ankara: Pegem Akademi.
Aydın, B. (2020). Gelişimin doğası. Yeşilyaprak, B. (Ed.), Eğitim psikolojisi: gelişim öğrenme öğretim içinde (s. 29-55). Ankara: Pegem Akademi.
Aytar Güngör, A. (2016). Toplumsal ve duygusal gelişim. Ulusoy, A. (Ed.), Eğitim psikolojisi içinde (s. 137-180). Ankara: Anı Yayıncılık.
Ayvacı, H.Ş. (2018). İlkokulda temel fen bilimleri. Ankara: Pegem Akademi.
Bacanlı, H. (2021). Eğitim psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi.
Bademci, S .ve Sarı, M. (2014). Fizik problemleri çözmede düşünce deneyleri: fizik öğretmen adayları üzerine bir inceleme. Eğitim ve Bilim, 39(175), 203-215.
Bağcıoğlu Ünver, G. (2016). Gelişimle ilgili temel kavramlar, gelişimin temel ilkeleri ve gelişimi etkileyen faktörler. Ulusoy, A. (Ed.), Eğitim psikolojisi içinde (s. 30-47). Ankara: Anı Yayıncılık.
Bakırcıoğlu, R. (2016). Ansiklopedik eğitim ve psikoloji sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık.
Barr, R., Barth, J.L., & Shermis, S.S. (1978). The nature of social studies. Palm Springs CA: ETC.
Barth, J.L ve Demirtaş, A. (1997), İlköğretimde sosyal bilgiler öğretimi, Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi Yayınları.
Bayraktar, F. (2009). Bilişsel gelişim çalışmalarında çevresel/kültürel vurgular. KKTC Milli Eğitim Dergisi, 3, 31-40.
Bhagat, V., Haque, M. & Jaalam, K. (2018). Enrich schematization in children: play as the tool for cognitive development. Journal Of Applied Pharmaceutical Science, 8 (7), 128-131.
Bilgin, M. (2020). Bedensel ve devinsel gelişim. Yeşilyaprak, B. (Ed.), Eğitim psikolojisi: gelişim öğrenme öğretim içinde (s. 57-81). Ankara: Pegem Akademi.
Binbaşıoğlu, C. (1995). Eğitim psikolojisi. Ankara: Yargıcı Matbaası.
Bjorklund, D.F. (2000). Children’s thinking: developmental function and individual differences. USA: Wadsworth Thomson Learning.
Blasi, C.H & Bjorklund, D.F. (2018). Adolescent’s sensitivity to children’s supernatural thinking: a preparation for parenthood? Psicothema, 30 (2), 201-206.
Bozkurt, F. (2018). Sosyal bilgiler eğitiminde kanıt temelli öğrenme uygulamaları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, (24), 334-353.
Brainerd, C. J. (1978). The stage question in cognitive-developmental theory. Behavioral and Brain Sciences, 1(2), 173–213.
Brown, J. R. (1991). Thought Experiments: A Platonic Account. Horowitz T. & Massey, G.J. (Ed). In Thought Experiments in Science and Philosophy. (pp.119-128). Maryland: Rowman & Littlefield Publishers.
Bütün Ayhan, A. (2018). Bilişsel gelişim. Aral, N ve Duman, T. (Ed.), Eğitim Psikolojisi içinde (s.103-130). Ankara: Pegem Akademi.
Byrnes, J.P., Miller-Cotto, D. & Wang, A.H. (2018). Children as mediators of their own cognitive development: the case of learning science in kindergarten and first grade. Journal Of Cognitive Development.
Can, G. (2020). Kişilik gelişimi. Yeşilyaprak, B. (Ed.), Eğitim psikolojisi: gelişim öğrenme öğretim içinde (s. 123-163). Ankara: Pegem Akademi.
Commons, M.L. (2008). Introduction to the model of hierarchical complexity and its relationship to postformal action. World Futures, 64, 305-320.
Corcoran, J. (1989). Mantık ve etiğin ayrılmaz birlikteliği. (Çev. V. DURAN-2018). Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 1-7.
Coşkun, K. & Coşkun, M. (2019). Is socio-emotional development correlated with cognitive development among children? Education, 139 (3) 127-130.
Cramer-Petersen, C. L., Christensen, B.T & Ahmed-Kristensen, S. (2019). Empirically analysing design reasoning patterns: Abductive-deductive reasoning patterns dominate design idea generation. Elsevier-Design Studies, 60(C), 39-70.
Çeçen Eroğul, R. A. (2021). Bilişsel gelişim ve dil gelişimi. Deniz, M.E. (Ed.), Eğitim psikolojisi içinde (s. 83-136). Ankara: Pegem Akademi.
Çelikkaya, T. ve Poyraz, F. (2018). Kanıt temelli öğretimin 2005 sosyal bilgiler öğretim programındaki öğretmen kılavuz kitaplarına yansıması, Kastamonu Education Journal, 26(4),1227-1236.
Çengel, Y. (2012). Bilim ve Fen. Bilim Teknik Dergisi, Ağustos: 56-59.
Çüçen, A. K. (2021). Klasik Mantık. Bursa: Sentez Yayıncılık.
Dasen, P.R. (2018). Cross-cultural research on spatial concept development. Cognitive Processing, 19 (1), 93-99.
Demir, Ö. (2017). Bilim felsefesi. Bursa: Sentez Yayıncılık.
Demirel, Ö. (2018). Eğitim Sözlüğü (Türkçe-İngilizce; İngilizce-Türkçe). Ankara: Pegem Akademi.
Doğanay, A. (2002). Sosyal bilgiler ve sosyal bilgiler öğretimi. Öztürk, C ve Dilek, D. (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi (s.15-46). Ankara: Pegem Akademi.
Dökme, İ. (Ed.). (2019). Bilimsel akıl yürütme becerileri ve düşünme sanatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Drummond, C. ve Fischhoff, B. (2017). Development and validation of the scientific reasoning scale. Journal of Behavioral Decision Making, 30, 26-28.
Dunbar, K. ve Fugelsang, J. (2005). Scientific thinking and reasoning. K. J. Holyoak and R. G. Morrison (Eds) In Cambridge Handbook of Thinking and reasoning. (pp. 705-725). Cambridge University Press, New York.
Durhan, G. (2020). Günlük yaşamda kullanılan bir düşünme biçimi olarak abdüktif akıl yürütme. Beytulhikme International Journal of Philosophy, 10 (2), 663-675.
Dzainudin, M., Yamat, H. & Yunus, F. (2018). Emerging young children’s thinking through social and cognitive development in the project approach. Scientific Research Publishing, 9: 2137-2147.
Emiroğlu, İ. (2022). Klasik Mantığa Giriş. Ankara: Elis Yayınları.
Erdem, M ve Akkoyunlu B. (2002). Bilgi okuryazarlığı becerileri ve bu becerilerin öğrencilere kazandırılması için düzenlenecek öğrenme ortamlarının özellikleri. Journal of Qafqaz University, 9: 125-132.
Eylen Özyurt, B. (2019). Gelişim konularına genel bakış. Kaya, A. (Ed.), Eğitim Psikolojisi içinde (s.1-30). Ankara: Pegem Akademi.
Fioretti, C. & Smorti, A. (2019). Beyond anomaly: where Piaget and Bruner meet. Integration Psychology Behavior.
Galili, I. (2009). Thought experiments: Determining their meaning. Science & Education, 18, 1-23.
Gendler, T. S. (2000). Thought Experiment: On the Powers and Limits of Imaginary Cases. New York: Garland.
Georgiou, A. (2005). Thought experiments in physics problem solving on intuition and imagistic situmulation., Master of Philosophy Thesis, England: Cambridge University Faculty of Education.
Glasersfeld, E.V. (1995). Radical constructivism: a way of knowing and learning. London: Falmer Press.
Godfrey Smith, P. (2003). Theory and reality: an introduction to the philosophy of science. Chicago: The University of Chicago Press.
Golino, H. Gomes, C.M.A., Commons, M.L. & Miller, M. P. (2014). The construction and validation of a developmental test for stage identification: two exploratory studies. Behavioral Development Bulletin, 19 (3).
Gödek, Y. (2019). Düşünme becerileri programı. Dökme, İ. (Ed.), Bilişsel Akıl Yürütme Becerileri ve Düşünme Sanatı içinde (s.47-58). Ankara: Anı Yayıncılık.
Greenfield, M. P. (2018). Studying social change, culture and human development: A theoretical framework and methodological guidelines. Developmental Review, 5(3).
Güven, G. (2019). Developing preschool activities to support children’s cognitive skills and examining their effectiveness. Universal Journal of Educational Research, 7(4), 909-922.
Hançerlioğlu, O. (2017). Ruhbilim Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Harris, P.L. (1990). The child's theory of mind in its cultural context. G. Butterworth & P. Bryant (Eds.), In Causes of Development: Interdisciplinary Perspectives. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Hetherington, E.M. & Parke, R.D. (1983; 2002). Child psychology: a contemporary viewpoint. New York: McGraw-Hill
Hite, R.L., Jones, M.G., Childers, G.M., Ennes, M., Chesnutt, K. & Cayton, P. (2019). Investigating potential relationships between adolescents’ cognitive development and perceptions of presence in 3-D, haptic-enabled, virtual reality science instruction. Journal of Science Education and Technology, 28, 265-284.
Hogan, K. & Fisherkeller, J. (2005). Dialogue as data: Assessing students' scientific reasoning with interactive protocols. Mintzes, Wandersee & Novak (Eds.), In Assessing science understanding: A human constructivist view (pp.95-127). MA: Elsevier Academic Press: Burlington.
İnan, S. (Ed.). (2019). Sosyal bilgiler eğitimine giriş: kavramlar, yaklaşımlar, etkinlikler. Ankara: Anı Yayıncılık.
İnanç, B.Y., Bilgin, M. & Atıcı, M.K. (2015). Gelişim psikolojisi: çocuk ve ergen gelişimi. Ankara: Pegem Akademi.
Inhelder, B. & Piaget, J. (1958). The growth of logical thinking from childhood to adolescence. New York: Basic.
İnönü, N. (2006). Yeni Bir Çıkarım Türü: Geri çıkarım. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Invernizzi, P.L., Crotti, M., Bosio, A., Scuratil, R. & Lovecchio, N. (2018). Correlation between cognitive functions and motor coordination in children with different cognitive levels. Scientific Research Publishing, 8, 98-115.
Kabapınar, Y. (2019). Kimlik belirleyen derslerde kanıt temelli öğrenme. Ankara: Pegem Akademi.
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık
Kılıç, G.B. (2006). Yeni yaklaşımlar ışığında ilköğretimde bilim öğretimi. İstanbul: Morpa Yayınları
Kılıçoğlu, G. (2014). Sosyal bilgiler tanımı, dünyada ve ülkemizde gelişimi ve önemi. Safran, M. (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s.3-16). Ankara: Pegem Akademi.
Kind, P ve Osborne, J. (2017). Style of scientific reasoning: a cultural rationale for science education. Science Education, 101 (1), 8-31.
Klahar, D. & Dunbar, K. (1988). Dual search space during scientific reasoning. Cognitive Science. 12, 1-48.
Kohlberg, S. (1969). Stage and sequence: The cognitive-developmental approach to socialization. D.A. Goslin (Ed.) In Handbook of Socialization Theory and Research (pp. 347–480). New York: Rand McNally.
Köksal Akyol, A. (2016). Bilişsel gelişim. Ulusoy, A. (Ed.), Eğitim psikolojisi içinde (s. 73-108). Ankara: Anı Yayıncılık.
Köksal Tuncer, Ö. ve Sodian, B. (2018). The development of scientific reasoning: Hypothesis testing and argumentation from evidence in young children. Cognitive Development, Munich.
Köstüklü, N. (2001). Sosyal bilimler ve tarih öğretimi. Konya: Günay Ofset.
Kuhn, D., Schauble, L & Garcia-Mila, M. (1992). Cross-domain development of scientific reasoning. Cognition & Instruction, 9, 285-327.
Kutlu, Ö. ve Kurnaz Adıbatmaz, F.B. (2020). Bilimsel düşünme becerilerinin ölçülmesi, Ankara: Pegem Akademi.
Küçükkaragöz, H. (2020). Bilişsel gelişim ve dil gelişimi. Yeşilyaprak, B. (Ed.), Eğitim psikolojisi: gelişim öğrenme öğretim içinde (s. 83-121). Ankara: Pegem Akademi.
Lakatos, I. (1978). Bilimsel araştırma programlarının metodolojisi. (Çev. D. UYGUN-2014), İstanbul: Alfa Bilim.
Lamb, R., Firestone, J., Schmitter-Edgecombe, M. & Hand, B. (2018). A computional model of student cognitive processes while solving a critical thinking problem in science. The journal of educational research. 112 (2), 243-254.
Lattery, M.J. (2001). Thought experiments in physics education: A simple and practical example. Science & Education, 10, 485-492.
Lawson, A. E. (1978). The development and validation of a classroom test of formal reasoning. Journal of Research in Science Teaching, 15, 11-24.
Lestari, P.I. & Prima, E. (2019). Balinese congklak games, Maciwa, to improve the development of symbolic thinking in early childhood. Journal Obses: Journal Pendidikan Anak Usia Dini. 3(1). 102-109.
Lithner, J. (2008). A research framework for creative and imitative reasoning. Educational Studies in Mathematics, 67, 255-276.
Liu, X. & Hu, Z. (2019). Agreeableness trait as one predictor to learning outcome for children aged from 2-11 years old. Advances in social science, education and humanities research, 311.
Losike-Sedimo, N. (2018). Mother’s influence on cognitive development: a cultural perspective. Advances In Social Science Reserach Journal, 5(1), 310-324.
McGregor, S. L. T. (2014). Abductive Reasoning in Everyday Life: Implications for Home Economics. Kappa Omicron Nu FORUM, 19(1).
Mead, M. (1932). An investigation of thought of primitive children with special reference to animism. Royal Anthropological Institute Journal, 62, 173–190.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (İlkokul 1, 2 ve 3. Sınıflar). Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354
Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). PISA 2018 Türkiye ön raporu (Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi, 10). https://pisa.meb.gov.tr/
Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). MEB 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi. Ankara. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/
Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği (2022), Mevzuat. https://www.mevzuat.gov.tr/
Milli Eğitim Temel Kanunu (2022). Mevzuat. https://www.mevzuat.gov.tr/
Miller, M.P & Crone-Todd, D. (2016). Comparing different ways of using the model of hierarchical complexity to evaluate graduate students. Behavioral Development Bulletin, 21 (2), 223-239.
National Council for the Social Science. (2022). National Curriculum Standards for Social Studies: Executive Summary. National Council for the Social Studies. https://www.socialstudies.org
Novia, N. & Riandi, R. (2017). The analysis of students scientific reasoning ability in solving the modified Lawson classroom test of scientific reasoning (mlctsr) problems by applying the levels of inquiry. Jurnal Pendidikan Ipa Indonesia, 6(1), 116-122.
Oswalt Morelli, A. (2021). Child development theory: adolescence (12-24), the development of self-identity, C. E. Zupanick (Edt), https://www.wyomentalhealth.org/
Ömeroğlu, E. (2007). Okul çocuklarında fiziksel ve motor gelişim. Ömeroğlu, E. ve Ulutaş, İ. (Ed.), Çocuk ve ergen gelişimi içinde (s.17-34). İstanbul: Morpa Yayınları.
Ömeroğlu, E. ve Ulutaş, İ. (2007). Çocuk ve ergen gelişimi. İstanbul: Morpa Yayınları
Özbay, M. ve Benzer A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının bilgi okuryazarlığı üzerine bir değerlendirme. Ana Dili Eğitimi Dergisi 1(3): 29-40.
Özgün, B.B., Gürkan, G. ve Kahraman, S. (2018). Öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin algılarının metafor analizi aracılığıyla incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (2): 204-225.
Öztürk, C. (2007). Küreselleşme ve Bilgi Çağında Sosyal Bilgiler Öğretimi. Oktay, A. ve Unutkan, Ö. P., (Ed.), İlköğretimde alan öğretimi içinde (s.101- 142). İstanbul: Morpa Yayınları.
Öztürk, C., Keskin, S.C ve Otluoğlu (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller. Ankara: Pegem Yayınevi.
Piaget, J. (1928). Çocukta karar verme ve akıl yürütme. (Çev. S.E. SİYAVUŞGİL- 2017). Ankara: Palme Yayıncılık.
Piaget, J. (1947). Çocuğun gözüyle dünya. (Çev. İ. YERGUZ-2016). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları
Piaget, J & Inhelder, B. (1950). Çocuk psikolojisi. (Çev. O. TÜRKAY-2017). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Piaget, J. & Inhelder, B. (1969). The psychology of the child. New York: Basic.
Rescher, N. (1991). Thought experimentation in presocratic philosophy. Horowitz and Massey, 1991 (Eds), In thought experiments in science and philosophy, Rowman and Littlefield, Savage-Maryland.
Roadrangka, V. (1991). The construction of a group assessment of logical thinking (GALT).
Kasetsant Journal: Social Sciences, 12(2), 148-154.
Roadrangka, V., Yeany, R. H., & Padilla M. J. (1982). Group test of logical thinking. Athens:
University of Georgia, GA
San Bayhan, P. ve Artan,İ. 2005. Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa yayınları.
Sarıtaş, D. ve Tufan, Y. (2017). Bilim felsefesinde bilimin rasyonalitesi sorunu bağlamında fen eğitiminde bilimi anlamada akıl yürütme yöntemlerinin üzerine. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 13-23.
Sarıtaş, D. (2012). Periyodik sistemin öğretim sürecinde oluşan rasyonel bilginin; üretimi, epistemolojisi ve metodolojisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Schurz, G. (2007). Patterns of abduction. Synthese, 164(2), 201-234.
Senemoğlu, N. (2018). Gelişim öğrenme ve öğretim: kuramdan uygulamaya. Ankara: Anı Yayıncılık.
Shayer, M. & Adey, P. (1981). Improving standards and the national curriculum. School Science Review, 17-23.
Sorensen, R.A. (1992). Thought experiments, New York: Oxford University Press.
Sönmez, V. (2011). Bilimsel araştırma süreci ve erişi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 49-59.
Sönmez, V. (2013). Bilim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Stammen, N., Malone, L. & Irving, E. (2018). Effects of modeling instruction professional development on biology teachers’ scientific reasoning skills. Education Science, 8(119).
Tarman, B. ve Acun, i. (2010). Sosyal bilgiler eğitimi ve yeni bir sosyal bilgiler hareketi. Journal of Science Education Research, 1(1): 1-16.
Türk Dil Derneği. (2020). Türk Dil Derneği Sözlüğü. http://www.dildernegi.org.tr/TR,274/turkce-sozluk-ara-bul.html
Türk Dil Kurumu. (2022). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr
Tobin, K.G. & Capie, W. (1981). The development and validation of a group test of logical thinking, Educational and Psychological Measurement, 41, 413-423.
Türer, C. (2003). Charles S. Peirce’in Pragmatik Felsefesi. İstanbul: Üniversite Kitabevi.
Tüysüz, M. ve Tüzün, Ü.N. (2020). Astronomi-Kimya düşünce deneyleri temelli argümantasyonun özel yetenekli öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 818-836.
Tüzün, Ü.N. (2010). Düşünce deneyleri kullanılarak yapılandırılan bilimsel tahmin argümanların öğrencilerin gazlar konusu anlamalarına etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
Tüzün, Ü.N. (2020). Kimya eğitiminde düşünce deneyleri kullanılarak lise öğrencilerinin argümantasyon becerilerinin ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi, Cumhuriyet International Journal of Education, 9(4), 1290-1314.
Tüzün, Ü.N ve Köseoğlu, F. (2018). Bilim eğitiminde düşünce deneyleri temelli online argümantasyonla lise öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesi, Journal of the Turkish Chemical Society, 3(2), 77-98.
Ulusoy, A. (2016). Eğitim psikolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Ulutaş, İ. (2007). Okul çocuklarında psikososyal gelişim. Ömeroğlu, E. ve Ulutaş, İ. (Ed.), Çocuk ve ergen gelişimi içinde (63-92). İstanbul: Morpa Yayınları.
Wadsworth, B. (1975). Piaget’nin bilişsel ve duyuşsal gelişim kuramı. (Çev. Z.Selçuk-2015). Ankara: Pegem Akademi.
Wesley, E. B. (1950). Teaching social studies in high schools. Boston: D.C. Heath.
Wilhelm, J., Cole, M., Cohen, C. & Lindell, R. (2018). How middle level science teachers visualize and translate motion, scale, and geometric space of the Earth-Moon-Sun system with their students. Physical Review Physics Education Research 14 (1).
Yardımcı, A.B. (2020). Norton-Brown tartışması bağlamında bilimsel düşünce deneyleri. Beytulhikme International Journal of Philosophy, 10(4), 1235-1255.
Yeşilyaprak, B. (Ed.). (2020). Eğitim psikolojisi: gelişim-öğrenme-öğretim. Ankara: Pegem Akademi.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin yayıncılık.
Yıldırım, C. (2012). Bilim tarihi, Remzi Kitabevi, Ankara.
Yıldırım, C. (2014). Bilimsel düşünme yöntemi, İstanbul: İmge Kitabevi.
Yıldırım, M.Z. (Ed.) (2005). Canlılar bilimi. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
Yıldız, M.C ve Aydemir, C. (2016). Sosyal bilimlerde / sosyolojide sosyal kuram-sosyal pratik ilişkisi ve uygulamalı araştırma bulgularının yorumlanmasına ilişkin bazı problemler. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 1-15.
Yılmaz, M.T. (2019). Bireyin gelişmesi. Yıldırım, İ. (Ed.), Eğitim psikolojisi içinde (s.17-46). Ankara: Anı Yayıncılık.
Yöndem, Z. D. ve Taylı, A. (2019). Bilişsel gelişim ve dil gelişimi. Kaya, A. (Ed.), Eğitim psikolojisi içinde (s. 73-118). Ankara: Pegem Akademi.
Yüksel, İ. (2015). Tahmin gözlem açıklama ve bilişsel gelişimi hızlandırma temelli etkinliklerin fen bilimleri öğretmen adaylarının akıl yürütme becerilerinin gelişimine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi.
Zhang, M. & Hudson, J. A. (2018). The development of temporal concepts: linguistic factors and cognitive processes. Frontiers in Psychology. 9 (2451).
Zimmerman, C. (2000). The development of scientific reasoning skills. Developmental Review, 20: 99-149.
Zimmerman, C. (2005). The development of scientific reasoning skills: what psychologists contribute to an understanding of elementary science learning. Final Draft of a Report to the National Research Council Committee on Science Learning Kindergarten through Eighth Grade.
Zimmerman, C. ve Klahr, D. (2018). Development of scientific thinking. John T. Wixted (Eds), In stevens’ handbook of experimental psychology and cognitive neuroscience.
