dc.contributor.advisor | Öztop , Hülya | |
dc.contributor.author | Ünal , Özlem | |
dc.date.accessioned | 2019-08-23T07:59:25Z | |
dc.date.issued | 2019-08-19 | |
dc.date.submitted | 2019-07-18 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/8686 | |
dc.description.abstract | ABSTRACT
ÜNAL, Özlem. An Investigation of Influence of Parent-Child Relationship on
Socialization of Children As A Consumer, Master Thesis, Ankara, 2019.
The research was planned and conducted in order to examine the effect of parent-child
relationship on the socialization of children as consumers and to determine the factors
affecting the parents' opinions on this subject and to make recommendations to the
related institutions and organizations. Parents of 150 children 3-6, 7-11, 12-18 age
groups were selected by simple random sampling method in Menemen district of İzmir
and included in the study. The data of the study were obtained by using the scale
developed for the Socialization of Children as a Consumer and the Child-Parent
Relationship scale. Among the families who participated in the study, those who had
two children, those who gave their children daily allowance, those who preferred the
method of “encouraging them to learn rational purchasing behaviors by shopping with
the child” and those who established a mostly good relationships with their children
(46.7%) were the most effective method for socializing their children as consumers.
Among the mothers (45.3%) and fathers (30.7%), primary and lower education levels
were the leading ones, 66.7% of the mothers and fathers worked, 76.7% had moderate
income perception. It has been identified. The average scores of the children's
socialization as a consumer (3.80) correspond to the “Agree” option. The mean score of
the child-parent relationship scale (3,10) corresponds to the “Undecided ”option.
Significant differences were found between the mothers' educational status and the
socialization of children as consumers. It was determined that there was a significant
difference between the mother's educational status and the socialization of children as
consumers. (p<0.05) There was a significant difference between the perceptions of
income of the families and their children's socialization as a consumer and the average
scores of decision-making attitude before buying from the sub-dimensions (p<0.05). It
was found that the child-parent relationship significantly affected the socialization of
children as consumers (p <0.05). The child-parent relationship explains 10.7% of the
total variance in the socialization of children as consumers. For this reason, parents'
relations with the child affect the socialization of the child as a consumer.
Keywords
Child, Consumer, Parent-Child Relationship, Socialization As A Consumer,
Consumption Behavior | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY......................................................................................................i
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI................................ii
ETİK BEYAN ............................................................................................................iii
TEŞEKKÜR...............................................................................................................iv
ÖZET........................................................................................................................... v
ABSTRACT ..............................................................................................................vii
İÇİNDEKİLER..........................................................................................................iv
TABLOLAR DİZİNİ...............................................................................................viii
ŞEKİLLER DİZİNİ.................................................................................................... x
GİRİŞ .......................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM: ANNE-BABA-ÇOCUK İLİŞKİSİNİN ÇOCUKLARIN TÜKETİCİ
OLARAK SOSYALLEŞMESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİNE
YÖNELİK KAVRAMSAL ÇERÇEVE..................................................................... 4
1.1. ANNE-BABA-ÇOCUK İLİŞKİSİ.................................................................... 4
1.2. ANNE BABA ÇOCUK İLİŞKİSİNİN ÇOCUKLARIN TÜKETİCİ
OLARAK SOSYALLEŞMESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ ..................................... 12
1.3. TÜRKİYE’DE YAPILAN ARAŞTIRMALAR ............................................. 16
1.4. YURTDIŞINDA YAPILAN ARAŞTIRMALAR........................................... 18
2. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN AMACI ................................................................. 21
2.1. ARAŞTIRMANIN HİPOTEZLERİ .............................................................. 21
2.2.ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI........................................................... 23
3. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN GEREÇ VE YÖNTEMİ....................................... 24
3.1. ARAŞTIRMA BÖLGESİNİN SEÇİMİ......................................................... 24
3.2. ÖRNEKLEM YÖNTEMİ VE ÖRNEKLEM SEÇİMİ................................. 25
3.3. VERİ TOPLAMA YÖNTEM VE ARAÇLARI ............................................ 27
v
3.3.1. Genel Bilgi Formu ..................................................................................... 27
3.3.2.Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesi .................................................. 27
3.3.3. Çocuk-Ebeveyn İlişkisi Ölçeği (Pianta, 1992) ............................................ 31
3.3.4. Anket Formunun Uygulanması................................................................... 32
3.3.5. Verilerin Değerlendirilmesi ve Analizi ....................................................... 33
4. BÖLÜM: BULGULAR......................................................................................... 34
4.1. AİLELER HAKKINDA GENEL BİLGİLER............................................... 34
4.1.1. Ailelerin Sahip Olduğu Çocukların Sayısına ve Cinsiyetlerine İlişkin
Bilgiler ................................................................................................................ 34
4.1.2. Ailelerin Sahip Olduğu Ortalama Hane Geliri ............................................ 35
4.1.3 Anne-Babaların Ortalama Yaşı.................................................................... 35
4.1.4. Anne ve Babaların Sosyo-Ekonomik ve Demografik Bilgilere Göre
Dağılımı .............................................................................................................. 35
4.1.5. Anne-Babaların Öğrenim ve Çalışma Durumu ........................................... 39
4.1.6. Anne-Babaların Öğrenim Durumu ve Gelir Algısı...................................... 39
4.1.7. Çocuğunun Yaşı ve Harçlık Verilme Sıklığı............................................... 40
4.2. ANNE-BABA-ÇOCUK İLİŞKİSİ İLE ÇOCUKLARIN TÜKETİCİ
OLARAK SOSYALLEŞMESİ ÖLÇEKLERİNE İLİŞKİN BİLGİLER............ 40
4.2.1. Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesi ve Çocuklarla İlişkiler Ölçeğine
Anne ve Babaların Katılım Durumları.................................................................. 42
4.2.2. Annenin Öğrenim Durumunun Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesine
Etkisi ................................................................................................................... 44
4.2.3. Babanın Öğrenim Durumunun Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesine
Etkisi ................................................................................................................... 45
4.2.4.Annenin Öğrenim Durumunun Anne-Baba-Çocuk İlişkisine Etkisi ............. 46
4.2.5. Babanın Öğrenim Durumunun Anne-Baba-Çocuk İlişkisine Etkisi............. 47
4.2.6. Annenin Öğrenim Durumu ile Çocukları ile Genel Olarak İlişkilerini
Değerlendirme Durumları .................................................................................... 47
vi
4.2.7. Babanın Öğrenim Durumu ile Çocukları ile Genel Olarak İlişkilerini
Değerlendirme Durumları .................................................................................... 48
4.2.8. Annenin Öğrenim Durumu ile Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesinde
Kullanılan Yöntemler........................................................................................... 49
4.2.9. Babanın Öğrenim Durumu ile Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesinde
Kullanılan Yöntemler........................................................................................... 50
4.2.10. Çocukların Yaş Gruplarının Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesine
Etkisi ................................................................................................................... 51
4.2.11.Çocukların Yaş Gruplarının Anne Baba Çocuk İlişkisi Üzerindeki Etkisi .. 52
4.2.12.Anne Babaların Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesine Etkisi.......... 53
4.2.13. Ebeveynin Cinsiyetinin Anne-Baba-Çocuk İlişkisine Etkisi...................... 54
4.2.14. Annenin Çalışma Durumunun Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesine
Etkisi ................................................................................................................... 55
4.2.15. Babanın Çalışma Durumunun Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesine
Etkisi ................................................................................................................... 56
4.2.16. Algılanan Gelir Durumunun Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesine
Etkisi ................................................................................................................... 57
4.2.17. Anne-Baba-Çocuk İlişkisinin Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesi
Üzerine Etkisi ...................................................................................................... 58
5. BÖLÜM: TARTIŞMA.......................................................................................... 60
6. BÖLÜM: SONUÇ VE ÖNERİLER ..................................................................... 77
KAYNAKÇA............................................................................................................. 85
EK 1. ARAŞTIRMA İZNİ........................................................................................ 96
EK 2. ANKET FORMU............................................................................................ 97
EK 3. ÇOCUKLARIN TÜKETİCİ OLARAK SOSYALLEŞMESİ....................... 99
EK 4. ÇOCUK-EBEVEYN İLİŞKİSİ ÖLÇEĞİ.................................................... 100
EK 5. ÇOCUK-EBEVEYN İLİŞKİSİ ÖLÇEĞİ KULLANIM İZNİ
YAZIŞMALARI ..................................................................................................... 101
EK 6. ETİK KURUL/KOMİSYON İZNİ YA DA MUAFİYET FORMU............ 102
EK 7. ORİJİNALLİK RAPORU............................................................................ 103 | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Çocuk | tr_TR |
dc.subject | Tüketici | |
dc.subject | Anne-baba-çocuk ilişkisi | |
dc.subject | Tüketici olarak sosyalleşme | |
dc.subject | Tüketim davranışı | |
dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Sosyal bilimler::Aile. Evlilik. Kadın. | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Sosyal bilimler::İktisat tarihi ve iktisadi işlemler | tr_TR |
dc.title | Anne-Baba-Çocuk İlişkisinin Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | ÖZET
ÜNAL, Özlem. Anne-Baba-Çocuk İlişkisinin Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesi
Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans, Ankara, 2019.
Araştırma anne baba çocuk ilişkisinin çocukların tüketici olarak sosyalleşmesi
üzerindeki etkisini incelemek ve bu konuda anne ve babaların görüşlerini etkileyen
faktörleri belirleyerek ilgili kurum ve kuruluşlara önerilerde bulunmak amacıyla
planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırma kapsamına, İzmir ilinin Menemen ilçesinden
basit rastgele örnekleme yöntemi ile seçilen 3-6, 7-11, 12-18 yaş grubundaki 150
çocuğun anne babası alınmıştır. Araştırmanın verileri, Çocukların Tüketici Olarak
Sosyalleşmesine yönelik geliştirilen ölçek ve Çocuk-Ebeveyn İlişkisi ölçeği kullanılarak
elde edilmiştir. Araştırmaya katılan aileler arasında; iki çocuğu olanlar, çocuklarına
günlük harçlık verenler, çocuklarının tüketici olarak sosyalleşmesine yönelik en etkili
yöntem olarak “Çocukla birlikte alışveriş yaparak akılcı satın alma davranışlarını
öğrenmesi için teşvik etme” yöntemini tercih edenler ve çocuklarıyla kurduğu ilişkilerin
çoğunlukla (%46,7) iyi olduğunu belirtenler önde gelmektedir. Anne (%45,3) ve babalar
(%30,7) arasında ilkokul ve daha az öğrenim düzeyine sahip olanların önde geldiği,
anne ve babaların %66,7’sinin çalıştığı, %76,7’sinin hane gelir algısının orta düzeyde
olduğu belirlenmiştir. Ebeveynlerin çocuklarının tüketici olarak sosyalleşmesi ölçeğine
ilişkin ortalama puanları (3,80) “Katılıyorum” seçeneğine karşılık gelmektedir. Çocukebeveyn ilişkisi ölçeğinden alınan ortalama puanları (3,10) ise “Kararsızım” seçeneğine
karşılık gelmektedir. Annenin öğrenim durumu ile çocukların tüketici olarak
sosyalleşmesine ilişkin sonuçlar arasında anlamlı farklılık oluştuğu belirlenmiştir
(p<0.05). Ailelerin gelir algıları ile çocuklarının tüketici olarak sosyalleşmesi ve alt
boyutlarından satın alma öncesinde karar verme tutumuna ilişkin ortalama puanları
arasında da anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Çocuk-ebeveyn ilişkisinin
çocukların tüketici olarak sosyalleşmesini anlamlı düzeyde (p<0.05) etkilediği
saptanmıştır. Çocuk-ebeveyn ilişkisi, çocukların tüketici olarak sosyalleşmesi
boyutundaki toplam varyansın %10,7’sini açıklamaktadır. Bu nedenle “Anne-babaların
çocuk ile kurdukları ilişkiler, çocuğun tüketici olarak sosyalleşmesi üzerinde etkilidir.
Anahtar Sözcükler
Çocuk, Tüketici, Anne-Baba-Çocuk İlişkisi, Tüketici Olarak Sosyalleşme, Tüketim
Davranışı | tr_TR |
dc.contributor.department | Aile ve Tüketici Bilimleri | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | - | |