Show simple item record

dc.contributor.advisorSAMUR, F. Gülhan
dc.contributor.authorÇİFTÇİ, Seda
dc.date.accessioned2019-07-31T06:28:45Z
dc.date.issued2019
dc.date.submitted2019-07-26
dc.identifier.citationÇiftçi,S. Anne Sütünün Bisfenol A Düzeyi İle Maternal Beslenme Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi [Doktora Tezi].Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2019.tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/8470
dc.description.abstractÇiftçi, S. Determination Of The Relation Between Breast Milk Bisphenol A Concentratıons And Maternal Nutritıon, Hacettepe University Graduate School of Health Sciences, Programme of Nutrition and Dietetic, Doctor of Philosophy Thesis, Ankara, 2019. In the present study, which was conducted at Hacettepe University İhsan Doğramacı Children's Hospital, Department of Social Pediatrics with eighty healthy women participated who had healthy baby during lactating period, we aimed to examine bisphenol A (BPA) level in breast milk and maternal urine thus we can determine BPA exposure of mother and baby. General characteristics of the individual’s questionnaire, twenty-four-hour recall food consumption record and food frequency questionnaire form was used and their height and weight measurements are taken. Mother milk and spot urine were collected from mothers. Mothers breast milk and urine BPA was determined by ELISA method. BPA exposure of mothers was calculated by both the amount of excretion in the urine as well as the data of 24 hours’ recall food consumption record (24-hour recall method) and food frequency questionnaire (FFQ) record. By the way, BPA exposure of infants was calculated based on breast milk intake level. The mean± S.D of BPA at the breast milk was found as of 0.6170 ± 0.3713 μg/L. BFA adjusted according to maternal urine creatinine mean± S.D value was 3.22 ± 5.11 μg/g creatinine. We found significant association between the type of soft beverage packaging type and breast milk BFA level (p=0.018). And we found significant association between breast milk BPA level and fast food consumption frequency (p=0.015). There was a statistically significant relationship between maternal urine BFA level and using equipment type for heating foods (p<0,001).Infant BFA exposure was 0.0099±0,0079 μg /kg bw /day. A statistically significant negative moderate correlation was found between baby BFA exposure and current weight of the baby (r=-0.3327, p = 0.003). There was a weak negative correlation between maternal urine creat-BPA level and the baby's gestational age (r = -0.223, p = 0.047) and birth weight (r = -0.243, p = 0.030). In addition, we estimated mean±S.D daily exposure of BPA based on urinary excretion volume was 0,050 ± 0,049 μg/ kg bw /day. Moreover, we calculated mean±S.D of BPA exposure due to 24-hour recall method 0.1745±0,1802 μg/ kg bw /day and for FFQ 0.9550 ± 0.2964 μg/ kg bw /day (p = 0,000). According to 24-hour recall method we found significant association between BPA exposure and educational status (p = 0.018), working status (p = 0.000), parity (p = 0.020) and fast food consumption frequency (p = 0.002). In addition, we found significant correlation between 24-hour recall method BPA exposure and drinking water (p = 0.000), milk (p = 0.002), pickles (p = 0.021), tomato paste (p = 0.021) and yoghurt (p = 0.016) packaging types. There was a statistically significant negative correlation between the exposure determined by FFQ data and the current weight of the baby (r = -0.363, p = 0.002). In conclusion, maternal and infant BPA exposure were found under tolerable dietary intake (4μg / kg bw / day) recommended by EFSA. In our country according to this study, BPA exposure does not pose a health risk for mother and baby. However, considering the low dose effect of BFA, multicenter and follow-up studies are needed in our country.tr_TR
dc.description.tableofcontentsONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv ETİK BEYAN v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii ABSTRACT viii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER ve KISALTLAMLAR xiii ŞEKİLLER xviii TABLOLAR xix 1. GİRİŞ 1 1.1. Kuramsal Yaklaşımlar 1 1.2. Amaçlar ve Hipotezler 4 2. GENEL BİLGİLER 5 2.1. Bisfenol A (BFA) Tanımı 5 2.2. Günlük Beslenmedeki BFA Kaynakları 7 2.3. Bisfenol A’nın Metabolizması-Toksikokinetiği 8 2.4. Bisfenol A ve Sağlık Üzerine Etkileri 10 2.5. Bisfenol A İçin Ulusal Düzenlemeler 13 2.6. Bisfenol A’ya Maruziyetin Önlenmesi İçin Yapılması Gerekenler 16 2.7. Gebelik ve Bisfenol A Maruziyeti Arasındaki İlişki 17 2.8. Bisfenol A ve Doğum Ağırlığı Arasındaki İlişki 19 2.9. Anne Sütü ve Bisfenol A Maruziyeti Arasındaki İlişki 20 2.10. Bisfenol A maruziyeti -Düşük-Doz Hipotezi 22 3. BİREYLER VE YÖNTEM 24 3.1. Araştırma Yeri, Zamanı Ve Örneklem Seçimi 24 3.2. Araştırmanın Genel Planı 25 3.3. Verilerin Toplanması 26 3.3.1. Anket Formu 26 3.3.2. Besin Tüketim Durumunun Saptanması 27 3.3.3. Antropometrik Ölçümler ve Beden Kütle İndeksi 29 x 3.3.4. Anne Sütü Serbest Bisfenol A Düzeyinin Saptanması 30 3.3.5. Maternal İdrar Total Bisfenol A Düzeyinin Saptanması 32 3.3.6. Maternal Spot İdrar Kreatinin Düzeyinin Belirlenmesi 33 3.4. Verilerin Değerlendirilmesi 34 3.4.1. Anne Sütü Bisfenol A Düzeyinin Belirlenmesi 34 3.4.2. İdrar Toplam Bisfenol A Düzeyinin Belirlenmesi 34 3.4.3. BFA Değerinin İdrar Kreatinine göre Standartlaştırılması 35 3.4.4. Bebeğin Günlük BFA Maruziyetinin Belirlenmesi 35 3.4.5. Annenin Tahmini Günlük BFA Maruziyetinin Belirlenmesi 36 3.5. Verilerin İstatistiksel Olarak Değerlendirilmesi 39 4. BULGULAR 40 4.1. Bireylere İlişkin Genel Özellikler 40 4.1.1. Bireylerin demografik özellikleri 40 4.1.2. Bireylerin Enerji ve Besin Ögesi Alım Durumları 42 4.1.3. Bireylerin Besin Hazırlamada Kullandıkları Materyaller 49 4.1.4. Bireylerin Alışveriş Tutumları ve Ambalajlı Besin Satın Alma Durumuna İlişkin Bulgular 50 4.1.5. Bireylerin Beslenme Alışkanlıkları 51 4.1.6. Bebeklerinin Genel Özellikleri 53 4.2. Anne Sütü Serbest-Bisfenol A Düzeyi 53 4.2.1. Anne Sütü Serbest-Bisfenol A Düzeyi İle Bireylere Ait Genel Özellikler Arasındaki İlişki 54 4.2.2. Anne Sütü BFA Değerlerine Göre Bebeklerin BFA Maruziyeti ve Bebeğe ait Özellikler ile İlişkisi 60 4.3. Maternal İdrar Bisfenol A Düzeyi 63 4.3.1. Maternal Spot İdrar Kreatinin Değerleri 64 4.3.2. Maternal Spot İdrar Bisfenol A Değerlerinin Kreatinine Göre Standartlaştırması 64 4.3.3. Maternal İdrar Bisfenol A Düzeyi İle Bireylere Ait Genel Özellikler Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi 65 4.4. Biyolojik Örneklerdeki Bisfenol A Düzeyi Arasındaki İlişki 73 xi 4.4.1. Maternal İdrar BFA ve Kreatinin-BFA Düzeyi İle Bebeklere Ait Özelliklerin İlişkisi 74 4.5. Bireylerin günlük BFA Maruziyetlerinin Belirlenmesi 75 4.5.1. İdrarda Atılan BFA Değeri İle Tahmini Yirmi Dört Saatlik Bisfenol A Maruziyet Miktarının Hesaplanması 75 4.5.2. Besin Tüketim Kayıtları ile Tahmini Bisfenol A Maruziyet (DTA-BFA24st) Miktarının Hesaplanması 78 4.5.3. Bireylere ait Genel Özelliklere göre BFA Maruziyeti 82 4.5.4. Diyetle Kaynaklı BFA Maruziyetinin Tehlike Puanının Değerlendirilmesi 92 4.6. Biyolojik Örneklerdeki BFA Düzeyi İle Diyetle Tahmini BFA Alımı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi 93 5. TARTIŞMA 96 5.1. Bireylere İlişkin Genel Özellikler Hakkında Değerlendirme 96 5.2. Anne Sütü Serbest-BFA Düzeyinin Değerlendirmesi 103 5.3. Maternal İdrar BFA Düzeyi Hakkında Değerlendirme 112 5.4. Biyolojik Örneklerdeki BFA Düzeyi Arasındaki İlişkinin Değerlendirmesi 118 5.5. Maternal idrar BFA ve Kreatinin-BFA Düzeyi ile Bebeklere ait Özelliklerin İlişkisinin Değerlendirilmesi 118 5.6. Bireylerin Günlük BFA Maruziyetinin Değerlendirmesi 119 5.7. Günlük Diyetle Tahmini BFA Alım Miktarının Değerlendirilmesi 123 5.8. Diyetle BFA Maruziyetinin Bireylere Ait Özellikler ile İlişkisinin Değerlendirilmesi 126 5.9. Diyet Kaynaklı BFA Maruziyetinin Tehlike Puanının Değerlendirilmesi 130 5.10. Biyolojik Örneklerdeki BFA Düzeyi İle Diyetle Tahmini BFA Alımı Arasındaki İlişkinin Değerlendirmesi 130 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 132 6.1. Sonuçlar 132 6.2. Öneriler 146 7. KAYNAKLAR 147 8. EKLER EK-1: Tez Çalışması Etik Kurul İzni xii EK-2. Araştırma Amaçlı Aydınlatılmış Onam Formu EK-3. Anket Formu EK 4. Dijital Makbuz EK-5. Tez Çalışması Orjinallik Formu 9. ÖZGEÇMİŞtr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectMaternal Beslenmetr_TR
dc.subject.lcshKonu Başlıkları Listesitr_TR
dc.titleAnne Sütünün Bisfenol A Düzeyi ile Maternal Beslenme Arasındaki İlişkinin Değerlendirmesitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetÇiftçi,S. Anne Sütünün Bisfenol A Düzeyi İle Maternal Beslenme Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Programı Doktora Tezi, Ankara, 2019. Bu çalışmada, anne sütünün BFA düzeyi ile matenal beslenme arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve diyetle BFA maruziyetinin saptanması amaçlanmıştır. Çalışmaya Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi’ne bebek takibine gelen, herhangi bir sağlık sorunu olmayan laktasyon döneminde 80 birey katılmıştır. Bireylerin genel özelliklerini, beslenme alışkanlıklarını, besin tüketim miktarlarını ve sıklıklarını değerlendirmeye yönelik anket formu uygulanmış ve antropometrik ölçümleri alınmıştır. Ayrıca BFA düzeyinin belirlenebilmesi için annelerden anne sütü (AS) ve spot idrar örnekleri alınmıştır. AS ve idrarda BFA düzeyi ELISA yöntemi ilebelirlenmiştir. BFA maruziyeti idrarda atım miktarı ve besin tüketim kaydı ile besin tüketim sıklığı verileri temel alınarak hesaplanmıştır. Bebeklerin BFA maruziyeti ise AS alım düzeyi üzerinden hesaplanmıştır. AS ortalama BFA düzeyi 0,617±0,371 μg/L bulunmuştur. Maternal idrar kreatinine göre düzeltilmiş BFA düzeyi 3,22±5,11 μg/g kreatinin olarak saptanmıştır. Anne sütü BFA düzeyi ile tercih edilen gazlı içecek ambalaj türü arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (p=0,018). Anne sütü BFA düzeyi ile fast-food tüketim sıklığı arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu belirlenmiştir (p=0,015). Maternal idrar BFA düzeyi ile besinleri ısıtmak için tercih edilen ekipman arasında istatistiksel yönden anlamlı ilişki belirlenmiştir (p=0,005). Bebek BFA maruziyeti 0,0099±0,0079 μg/kg va/gün olarak belirlenmiştir. Bebeğin BFA maruziyeti ile şu anki ağırlığı arasında orta düzeyde negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı korelasyon saptanmıştır (r=-0,327, p=0,003). Maternal idrar kreat-BFA düzeyi ile bebeğin doğum haftası (r=-0,223, p=0,047) ve doğum ağırlığı (r=-0,243, p=0,030) arasında zayıf düzeyde negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı korelasyon tespit edilmiştir (p<0,05). İdrar BFA düzeyi üzerinden hesaplanan tahmini günlük BFA maruziyeti ortalama 0,060±0,095 μg/kg va/gün olarak belirlenmiştir. Ayrıca idrar atım hacmi temel alınarak hesaplanan tahmini günlük BFA maruziyeti ise ortalama 0,050±0,049 μg/kg va/gün olarak saptanmıştır. Besin tüketim kaydı (24 saatlik BTK) verileri ile BFA maruziyeti ortalama 0,175±0,180 μg/kg va/gün, besin tüketim sıklığı (BTS) verileri ile de 0,955±0,296 μg/kg va/gün olarak bulunmuştur (p<0,001). BTK (24 saatlik) ile belirlenen BFA düzeyi ile eğitim durumu (p=0,018), çalışma durumu (p<0,001), parite (p=0,020) ve fast-food tüketim sıklığı (p=0,002) arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca içme suyu (p<0,001), süt (p=0,002), turşu (p=0,021), salça (p=0,021) ve yoğurt (p=0,016) ambalaj türü arasında da anlamlı ilişki saptanmıştır. BTS verileri ile belirlenen maruziyet ile bebeğin şu anki ağırlığı arasında negatif yönde orta düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlenmiştir (r=-0,336, p=0,002). Sonuç olarak maternal idrar BFA atım miktarı, besin tüketim kaydı ve BTS verileri temel alınarak hesaplanan maternal BFA maruziyetinin ve bebeğin BFA maruziyetinin Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) önerdiği tolere edilebilir diyetle alım (4μg/kg va/gün) düzeyinin altında olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmanın verilerine göre anne ve bebek için BFA maruziyeti sağlık riski oluşturmamaktadır. Ancak BFA’nın düşük doz etkisi düşünüldüğünde ülkemizde çok merkezli ve takipli daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardırtr_TR
dc.contributor.departmentBeslenme ve Diyetetiktr_TR
dc.embargo.terms6 aytr_TR
dc.embargo.lift2020-02-02T06:28:45Z
dc.identifier.ORCIDhttps://orcid.org/0000-0002-4103-1618tr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record