Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorBüyüktuncer Demirel, Zehra
dc.contributor.advisorDağdelen, Selçuk
dc.contributor.authorTürk, Öykü Peren
dc.date.accessioned2025-02-21T11:23:07Z
dc.date.issued2025
dc.date.submitted2025
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11655/36536
dc.description.abstractIn evaluating the relationship between nutrition and behavior, eating behavior is addressed through its various dimensions. The use of various psychometric measurement tools has become widespread. This two-phase study aims to develop the Turkish version of the German Eating Behavior Scale (SEV-Tr), and to investigate the potential associations of weight-controlling and health-conscious eating behaviors with nutritional and health status. In the first phase, the original scale was adapted into Turkish, and its validity and reliability analyses were conducted on a total of 299 healthy individuals, consisting of 161 men and 138 women aged between 19 and 64. In the second phase, the SEV-Tr was retested on a sample of 110 healthy adult individuals (56 men and 54 women) with a mean age of 35.12 ± 12.98. Additionally, the relationships between participants' SEV-Tr scores and their nutritional status, general mental health assessed using the General Health Questionnaire-12 (GHQ-12), and other eating behaviors (uncontrolled eating, cognitive restraint and emotional eating) assessed using the ThreeFactor Eating Questionnaire (TFEQ-Tr21) were examined. Statistical analyses were performed using AMOS 20.00 and SPSS 22.0 software packages. In the first phase, the linguistic equivalence, validity, and reliability of the SEV-Tr were demonstrated. A twodimensional structure was identified for the SEV-Tr, and named "health-conscious eating behavior" and "weight- control eating behavior". In the second phase, participants were clustered based on their weight-controlling and health-conscious eating behaviors (F=59.46, p=0.01). Individuals in the low score cluster of weight-controlling and healthconscious eating behaviors were found to have higher lean body mass, serum triglyceride levels, emotional eating behavior and lower levels of cognitive restraint behavior (p<0.05 for each). Also, participants with high levels of health-conscious eating behavior had higher serum HDL cholesterol (r=0.23, p=0.02). According to statistically significant regression models, low emotional eating and high cognitive restraint behavior were associated with an increase in weight-controlling and health-conscious eating behaviors. A statistically significant positive association was observed between individuals' mean HDL cholesterol levels and their GSA-12 scores (p<0.05). It was found that individuals in the low score cluster in terms of weight-controlling and health-conscious eating behaviors had a statistically significant lower risk of deterioration in mental health (p<0.05). This study provides a valid and reliable version of the SEV suitable for use in the Turkish population, while also highlighting the associations of weight-controlling and healthconscious eating behaviors with cognitive restraint, emotional eating behavior, mental health, and cardiometabolic indicators.tr_TR
dc.publisherSağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectAlman Yeme Davranışı Ölçeğitr_TR
dc.subjectgeçerlik-güvenirliktr_TR
dc.subjectyeme davranışıtr_TR
dc.subjectağırlık kontrolütr_TR
dc.subjectsağlık bilincitr_TR
dc.titleAlman Yeme Davranışı Ölçeği'nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmasıtr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetBeslenme ve davranış ilişkisinin değerlendirilmesinde yeme davranışı farklı boyutlarıyla ele alınmaktadır. Çeşitli psikometrik ölçüm araçlarının kullanımı ise yaygınlaşmaktadır. Bu iki aşamalı çalışma, Alman Yeme Davranışı Ölçeği'nin (SEV) Türkçe versiyonunun (SEV-Tr) geliştirilmesini, vücut ağırlık kontrolcü ve sağlık bilinçli yeme davranışlarının beslenme ve sağlık durumu ile potansiyel ilişkilerinin araştırılmasını amaçlamaktadır. Birinci aşamada, orijinal ölçek Türkçeye uyarlanarak 19-64 yaş aralığındaki 161 erkek ve 138 kadın olmak üzere toplam 299 sağlıklı bireyde ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. İkinci aşamada, SEV-Tr, yaş ortalaması 35,1±12,98 yıl olan 110 sağlıklı yetişkin bireyden (56 erkek ve 54 kadın) oluşan bir örneklemde yeniden test edilmiştir. Ayrıca, katılımcıların SEV-Tr puanlarının beslenme durumu, Genel Sağlık Anketi-12 (GSA-12) ile değerlendirilen genel ruh sağlığı ve Üç Faktörlü Yeme Anketi (TFEQ-Tr21) ile değerlendirilen diğer yeme davranışları (kontrolsüz yeme, bilişsel kısıtlama ve duygusal yeme) ile ilişkileri incelenmiştir. İstatistiksel analizler AMOS 20.00 ve SPSS 22.0 yazılımları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada, SEV-Tr’nin dilsel eşdeğerliliği, geçerlik ve güvenirliği gösterilmiştir. Ölçekte iki boyutlu yapı tanımlanmış olup bu boyutlar, "sağlık bilinçli yeme davranışı" ve "vücut ağırlık kontrolcü davranışı" olarak adlandırılmıştır. İkinci aşamada, katılımcılar vücut ağırlık kontrolcü ve sağlık bilinçli yeme davranışlarına göre kümelenmiştir (F=59,46, p=0,01). Vücut ağırlık kontrolcü ve sağlık bilinçli yeme davranışları düşük puan kümesindeki bireylerin; daha yüksek yağsız vücut kütlesine, serum trigliserit seviyelerine, duygusal yeme davranışına ve daha düşük bilişsel kısıtlama davranış düzeyine sahip olduğu bulunmuştur (her biri için p<0,05). Ayrıca yüksek sağlık bilinçli yeme davranışı gösteren bireylerin, ortalama serum HDL-kolesterol seviyelerinin daha yüksek olduğu görülmüştür (r=0,23, p=0,020). İstatistiksel olarak anlamlı bulunan regresyon modellerine göre, düşük düzeyde duygusal yeme ve yüksek bilişsel kısıtlama davranışı, vücut ağırlık kontrolcü ve sağlık bilinçli yeme davranışlarındaki artışla ilişkilendirilmiştir. Vücut ağırlık kontrolcü ve sağlık bilinçli yeme davranışları açısından düşük puan kümesinde olan bireylerin, ruh sağlığında bozulma riski istatistiksel anlamlı olarak daha düşük saptanmıştır (p<0,05). Bu çalışma, SEV’in Türk toplumunda kullanıma uygun, geçerli ve güvenilir bir versiyonunu sağlamakla birlikte, vücut ağırlık kontrolcü ve sağlık bilinçli yeme davranışlarının bilişsel kısıtlama ve duygusal yeme davranışı, ruh sağlığı ve kardiyometabolik göstergelerle ilişkilerine dikkat çekmektedir.tr_TR
dc.contributor.departmentBeslenme ve Diyetetiktr_TR
dc.embargo.terms6 aytr_TR
dc.embargo.lift2025-08-26T11:23:07Z
dc.fundingYoktr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster