dc.contributor.advisor | Kızıl, Mevlüde | |
dc.contributor.author | Kıyak, Rukiye | |
dc.date.accessioned | 2023-08-24T07:00:59Z | |
dc.date.issued | 2023-08-09 | |
dc.date.submitted | 2023-07-13 | |
dc.identifier.citation | Kıyak, R., Behçet Hastalığı Olan Yetişkin Bireylerde Akdeniz Diyetine Uyumun Behçet Sendromu Aktivite Skalası ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme Bilimleri Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2023. | tr_TR |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11655/33943 | |
dc.description.abstract | Kıyak, R., The Relationship Between Adherence to the Mediterranean Diet and Behçet Syndrome Activity Scale and Quality of Life in Adults with Behçet's Disease. Hacettepe University Graduate School of Health Sciences, M.Sc. Thesis in Nutritional Sciences Programme, Ankara, 2023. This study was conducted to investigate the relationship between adherence to the Mediterranean diet (MD) and Behçet's syndrome activity and quality of life in adults with Behçet's disease, a chronic multisystemic inflammatory disease characterized by an autoinflammatory/autoimmune nature. The study aimed to contribute to the limited literature on the positive effects of MD on chronic and inflammatory diseases and its potential in maintaining health-protective properties. The study was conducted as a cross-sectional study with a total of 68 Behçet's disease patients, including 34 females and 34 males, who met the participation criteria and were between the ages of 25 and 50. A questionnaire consisting of general information, food frequency, food consumption records, MD Adherence Scale, Behçet's Syndrome Activity Scale (BSAS), and Behçet's Disease Quality of Life Scale (BDQLS) was administered to the participants through online video or audio interviews. The mean age of the participants was detected to be 37.88±7.20 years and the median value of the disease duration was detected to be 8.50(12.00) years. No individual with a MD adherence score of 10 or above was found in the study. Among individuals with an MD adherence score in the range of [6-9], 64.7% were determined as female and 35.3% were determined as male, while among individuals with a score of ≤5, 38.2% were determined as female and 61.8% were determined as male (p=0.028). The average BSAS score for male and female participants was obtained at 30.12±16.29 and 27.12±10.64 points, respectively (p=0.372). The average disease activity score was found to be 37.11±13.54 for individuals with a MD adherence score of ≤5, and 20.61±7.36 for those with a score in the [6-9] range (p<0.001). The BDQLS is a scale with negative evaluation, and it was observed that as MD adherence score increased, BDQLS score decreased (p=0.001). There was no significant difference in serum C-Reactive Protein (CRP) levels between individuals with an MD adherence score of ≤5 and those with a score in the [6-9] range (p>0.05). A negative, moderate and significant relationship was found between the total MD adherence score of Behçet's patients and the total score of Behçet's disease activity (r= -0.577; p<0.001). There was a weak, significant negative relationship between the total MD adherence score and the total score of Behçet's disease quality of life (r= -0.328; p=0.007). The relationship between the total score of Behçet's disease quality of life and the total score of Behçet's disease activity was found to be weak, positive, and significant (r=0.295; p=0.015). There was no significant relationship between the total score of MD adherence and serum CRP, body mass index, waist circumference, and waist-to-hip ratio (p>0.05). Adherence to the MD was found to have a positive effect on disease activity and quality of life. No significant correlation was found between the specific food groups or components of the MD and disease activity. Although this emphasizes the need to focus on the entire MD model rather than individual food groups or components, advanced studies are required on this subject. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/embargoedAccess | tr_TR |
dc.subject | Akdeniz diyeti | tr_TR |
dc.subject | Behçet hastalığı | tr_TR |
dc.subject | Behçet sendromu aktivite skoru (BSAS) | tr_TR |
dc.subject | yaşam kalitesi | tr_TR |
dc.subject | inflamasyon | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Hastaneler ve diğer sağlık kurumları | tr_TR |
dc.title | Behçet Hastalığı Olan Yetişkin Bireylerde Akdeniz Diyetine Uyumun Behçet Sendromu Aktivite Skalası ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Kıyak, R., Behçet Hastalığı Olan Yetişkin Bireylerde Akdeniz Diyetine Uyumun Behçet Sendromu Aktivite Skalası ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme Bilimleri Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2023. Bu çalışma, Akdeniz diyetine (AD) uyumun ve bağlılığın hem sağlığı koruyucu özelliklerin kalıcılığına yardımcı olması hem de kronik ve inflamatuar seyirli hastalıklar üzerine olan olumlu etkilerini düşünerek, otoinflamatuvar/otoimmün yapıda kronik multisistemik inflamatuar bir hastalık olan Behçet Hastalığına sahip bireylerde Akdeniz diyetine uyumun Behçet Sendromu aktivitesi ve yaşam kalitesi ile ilişkisini araştırmak ve bu konu ile ilgili kısıtlı olan literatüre katkı sağlamak amacı ile yapılmıştır. Çalışma, yaşları 25-50 yıl aralığında olan çalışmaya katılım koşulu sağlayan 34 kadın ve 34 erkek olmak üzere 68 Behçet hastası ile kesitsel bir çalışma olarak yürütülmüştür. Bireylere genel bilgiler, besin tüketim sıklığı, besin tüketim kaydı, Akdeniz Diyeti Uyum Ölçeği, Behçet Sendromu Aktivite Skalası (BSAS) ve Behçet Hastalığı Yaşam Kalitesi Ölçeği’nden (BHYKÖ) oluşan bir anket formu çevrimiçi görüntülü veya sesli görüşme ile uygulanmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 37,88±7,20 yıl olarak ve hastalık süresinin ortanca değeri 8,50(12,00) yıl olarak bulunmuştur. Çalışmada AD uyum skoru 10 ve üzeri olan birey saptanmamıştır. Akdeniz diyetine uyum skoru [6-9] puan aralığında olan bireylerin %64,7’si kadın ve %35,3’ü erkek, ≤5 puan olan bireylerin %38,2’si kadın ve %61,8’i erkek bireylerden oluşmaktadır (p=0,028). Erkek ve kadın katılımcıların BSAS skoru ortalaması sırası ile 30,12±16,29 ve 27,12±10,64 puan olarak bulunmuştur (p=0,372). Akdeniz diyeti uyum skoru ≤5 puan olan bireylerin hastalık aktivite skoru ortalaması 37,11±13,54 olarak ve [6-9] puan olan bireylerin ise 20,61±7,36 puan olarak saptanmıştır (p<0,001). Negatif değerlendirmeye sahip olan bir ölçek olan BHYKÖ’nün total puanı, AD uyum skoru arttıkça azaldığı tespit edilmiştir (p=0,001). Serum C-Reaktif Protein (CRP) değerinin Akdeniz diyeti uyum skoru ≤5 puan olan bireyler ile [6-9] puan aralığında olan bireyler arasındaki farkı anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). Behçet hastalarının toplam Akdeniz diyeti uyum skoru ile Behçet hastalığı aktivite toplam skorunun ilişkisi negatif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı olarak elde edilmiştir (r= -0,577;p<0,001). Katılımcılarda toplam Akdeniz diyeti uyum skoru ile Behçet hastalığı yaşam kalitesi toplam skorunun ilişkisi negatif yönlü, zayıf düzeyde ve anlamlı olarak bulunuştur (r= -0,328; p=0,007). Behçet hastalığı yaşam kalitesi toplam skoru ve Behçet hastalığı aktivite toplam skorunun ilişkisi pozitif yönlü, zayıf düzeyde ve anlamlı olarak tespit edilmiştir (r=0,295 p=0,015). Akdeniz diyeti uyumu total skoru ile serum C-reaktif protein, beden kütle indeksi, bel çevresi ve bel/kalça oranı arasındaki ilişki anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). Akdeniz diyetine uyumun, Behçet hastalarında hastalık aktivitesini ve yaşam kalitesini pozitif etkilediği tespit edilmiştir. Akdeniz diyet modelinin içerdiği bir besin grubu veya bir besin öğesi ile hastalık aktivitesi arasında anlamlı bir korelasyon saptanmamıştır. Bu durum bir besin grubu ya da besin öğesine odaklanmak yerine Akdeniz diyet modelinin tamamına odaklanmamız gerektiğini vurgular nitelikte olsa da bu konu ile ilgili ileri çalışmalara ihtiyaç vardır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Beslenme ve Diyetetik | tr_TR |
dc.embargo.terms | 6 ay | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2024-02-26T07:00:59Z | |
dc.funding | Yok | tr_TR |