Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorERÇETİN, Şefika Şule
dc.contributor.authorSSALI, Muhammadi Bisaso
dc.date.accessioned2017-03-29T06:34:57Z
dc.date.available2017-03-29T06:34:57Z
dc.date.issued2017
dc.date.submitted2017-01-16
dc.identifier.citationAPAtr_TR
dc.identifier.uriDR 41789
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/3308
dc.description.abstractThe study was conducted to investigate, establish and compare the fractal leadership related practices of female and male school principals. A survey model was adopted for the study in question. The population of the study included 419 teachers from three (3) female led and three (3) male led selected secondary schools in Mbale District, Uganda in the year 2016. The data used for analysis in the study was taken from 313 teachers representing 74.7% of the targeted teachers. A fractal leadership practices scale (FLP-Q) developed by the researcher was used to collect data on the fractal leadership related practices of female and male school principals. The fractal leadership related practices of female and male school principals were limited to 10 fractal leadership and management functions adopted from Raye as well as Shoham and Hasgall as follows: shared purpose and values that create pattern integrity, universal participation in ideas and solutions for continuous improvement, decision making at functional levels, leadership devoted to employee development as a source of intellectual capital, competition energy directed outward instead of inward, synchronization of the goals of each employee as a fractal with the system as a whole, the ability to cope with the environment, decentralization of power and resources, work processes and knowledge transfer and self-development of each fractal In order to ascertain the fractal leadership related practices of female and male school principals based on teachers’ views; frequencies, percentages and arithmetic means were utilized. An attempt was also made to establish differences in views of teachers regarding fractal leadership related practices of female and male school principals based on school type, gender, marital status, age, educational or academic qualification and professional experience. In tandem with this aim, the independent samples t-test statistical technique was applied to establish differences in variables with two (2) groups or elements while the one-way analysis of variance (ANOVA) statistical technique was applied to variables with three (3) or more groups or elements. At the end of the statistical tests, whenever a statistically significant difference was established, an attempt was made to ascertain which group the difference came from. Before doing so however, a Levene’s test was conducted to find out whether the variances of various groups obtained were homogeneous or not. After analyzing the variances, in cases where the variances were homogeneous, the highly credible and utilized LSD (Fisher’s Least Significant Difference) test was applied. In the study, all statistical computations were premised on the .05 significance level. Conversely, all statistical computations related to the study in question were done using the SPSS 23.0 for Windows packet program. According to the findings of the study; male school principals’ fractal leadership related practices were found to be at a moderate level of effectiveness while female school principals’ fractal leadership related practices were found to be at a low level of effectiveness. Responses of teachers regarding fractal leadership related practices of female and male school principals showed significant differences in some dimensions or elements based on school type, age, educational / academic qualification and professional experience. Meanwhile, responses of teachers regarding fractal leadership related practices of female and male school principals showed no significant differences in all dimensions or elements based on gender and marital status variables. In order to improve on the fractal leadership related practices of female and male school principals, it is being claimed that a number of appropriate efforts have to be put forward and instituted.tr_TR
dc.description.tableofcontentsKABUL ve ONAY…..…………………..…………………………………………………ii ÖZ............... iv ABSTRACT. vi ETİK BEYANNAMESİ viii TEŞEKKÜR ix SPECIAL DEDICATION x İÇİNDEKİLER xi TABLOLAR LİSTESİ xvii ŞEKİLLER LİSTESİ xix SİMGELER VE KISALTMALAR LİSTESİ xx 1. GİRİŞ...... 1 1.1. Problem Durumu 1 1.1.1 Neden Liderlik? 3 1.1.2 Neden Fraktal Liderlik? 4 1.1.3 Neden Kadın ve Erkek Müdürler? 5 1.2 Amaç…. 6 1.3 Hipotezler 6 1.4 Sınırlılıklar 7 1.5 Önem… 8 1.6 Tanımlar 8 1.7 Fraktallar ve Liderliğin Tarihsel ve Kuramsal Gelişimi 10 1.7.1. Tarihi Gelişim………………………………………………………………10 1.7.1.1 Fraktal Kavramının Doğuşu…………………………………………...10 1.7.1.2. Doğa Bilimlerinde Fraktallar…………………………………………11 1.7.1.3. Sosyal Bilimlerde Fraktallar…………………………………………11 1.7.1.4. Eğitim Sisteminde Fraktallar………………………………………..12 1.7.1.5. Yönetim ve Liderlik Konusu Olarak Fraktallar…………………….12 1.7.2. Kavramsal Açıdan Liderlik………………………………………………..13 1.7.2.1. Lider……………………………………………………………………13 1.7.2.2. Yönetici………………………………………………………………..14 1.7.2.3. Liderlik…………………………………………………………………15 1.7.2.4. Liderlik Algılarının Çerçevesi………………………………………..17 1.7.2.4.1. Eğitim Özellikleri………………………………………………...18 1.7.2.4.2. Kişisel ya da Sembolik Özellikler……………………………...19 1.7.2.4.3. Stratejik ve Teknik Özellikler…………………………………..19 1.7.2.4.4. Örgütsel veya Kültürel Özellikler……………………………...20 1.7.2.4.5. Kişilerarası ve Beşeri Özellikler……………………………….20 1.7.2.5. Etkili Liderlik Davranışları…………………………………………...21 1.7.2.6. Liderlik Faktörleri ve Süreçleri……………………………………...24 1.7.2.6.1. Okul Çevresi…………………………………………………….25 1.7.2.6.2. Liderlik Yönelimleri……………………………………………..26 1.7.2.6.3. Liderlik Algısı……………………………………………………26 1.7.2.6.4. Liderlik Yaklaşımları……………………………………………26 1.7.2.6.5. Liderlik Deneyimi………………………………………………..27 1.7.2.6.6. Liderlik Çıktıları………………………………………………….27 1.7.2.7. Fraktal Özellikleri ve İşlevleri………………………………………..28 1.7.2.8. Fraktal Liderlik………………………………………………………...28 1.7.3. Kuramsal Açıdan Liderlik………………………………………………….29 1.7.3.1. Klasik Örgüt Teorisinde Liderlik Yaklaşımı: Özellikler Yaklaşımı………………………………………………..30 1.7.3.2 Neo-Klasik Örgüt Teorisinde Liderlik Yaklaşımı: Davranışsal Yaklaşım……………………………………………….31 1.7.3.2.1. Iowa Üniversitesi Liderlik Araştırmaları……………………...32 1.7.3.2.2. Ohio Devlet Üniversitesi Liderlik Araştırması……………….32 1.7.3.2.3. Michigan Üniversitesi Liderlik Araştırması…………………..32 1.7.3.2.4. R. Blake ve J. Mouton Yönetim Tarzı Matrisi Modeli………33 1.7.3.2.5. Douglas Mc Gregor’un X ve Y Yaklaşımları………………...33 1.7.3.2.6. Rensis Likert’in Sistem 4 Modeli……………………………..33 1.7.3.2.7. Z Yaklaşımı……………………………………………………..34 1.7.3.3. Modern Örgüt Teorisinde Liderlik Yaklaşımı: Durumsallık Yaklaşımı……………………………………………..34 1.7.3.3.1. Fred Fiedler’in Etkin Liderlik Yaklaşımı……………………..35 1.7.3.3.2. Yol- Amaç Yaklaşımı………………………………………….35 1.7.3.3.3. Reddin’in Üç Boyutlu Lider Etkinliği Yaklaşımı…………….36 1.7.3.3.4. Hersey ve Blanchard’ın Yaşam Dönemi Yaklaşımı……….36 1.7.3.3.5. Vroom-Yetton-Jago Liderlik Yaklaşımı……………………..36 1.7.3.3.6. Robert Tannenbaum ve Warren H. Schmidt’in Lider Davranış Süreci…………………………………………37 1.7.3.3.7. Açık Sistem Yaklaşımı…………………………………………37 1.7.3.4. Liderlik Modelleri…………………………………………………….38 1.7.3.4.1. Performans Merkezli Liderlik Modeli………………………..39 1.7.3.4.2. Liderlik Pusula Modeli………………………………………..39 1.7.3.4.3. Küresel Liderlik Modeli………………………………………..39 1.7.3.4.4. İnsanlar Liderlik ve Yönetim Modeli…………………………40 1.7.3.4.5. Chartered Yönetim ve Liderlik Modeli……………………….41 1.7.3.4.6. Jenerik Yönetim ve Liderlik Modeli…………………………..41 1.7.3.4.7. Grass-roots (Çim-kökler) Liderlik Modeli…………………….42 1.7.3.4.8. Bilgi Tabanlı Liderlik Modeli…………………………………...42 1.7.3.4.9. Hayal Modeline Göre Liderlik………………………………….43 1.7.3.5. Fraktallar ve Kaos ve Karmaşıklık Teorisi…………………………43 1.7.4. Bağlamsal Açıdan Liderlik……………………………………………..46 1.7.4.1. Geleneksel Liderlik Tarzları…………………………………………47 1.7.4.1.1. Bürokratik Liderlik……………………………………………….47 1.7.4.1.2. Otokratik Liderlik………………………………………………...48 1.7.4.1.3. Demokratik Liderlik……………………………………………..48 1.7.4.1.4. Tam Serbesti Tanıyan Liderlik…………………………………48 1.7.4.2. Modern ve Post Modern Liderlik Tarzları…………………………..49 1.7.4.2.1. Dönüşümcü (Transformasyonel) Liderlik……………………..49 1.7.4.2.2. Etkileşimci (Transaksiyonel) Liderlik………………………….50 1.7.4.2.3. Hümanist (Babacan) Liderlik…………………………………..51 1.7.4.2.4. Karizmatik Liderlik ……………………………………………...51 1.7.4.2.5. Stratejik Liderlik…………………………………………………51 1.7.4.2.6. Vizyoner Liderlik………………………………………………..52 1.7.4.2.7. Hizmetkâr Liderlik………………………………………………52 1.7.4.2.8. Etik Liderlik………………………………………………………52 1.7.4.2.9. Otantik Liderlik…………………………………………………..53 1.7.4.2.10. Kozmopolit Liderlik…………………………………………….54 1.7.4.2.11. İzlemeyi Bilen Lider……………………………………………54 1.7.4.2.12. Öğrenen Liderlik……………………………………………….54 1.7.4.2.13. Öğretimsel Liderlik…………………………………………….55 2. KONU İLE İLGİLİ ALANYAZIN TARAMASI……………………………………….56 2.1. Okul Liderliğinde Yeni Liderlik Yaklaşımlarına İlişkin Yapılan Çalışmalar…………………………………………………………………………...56 2.2. Fraktalların Tanımı ve Özellikleri ile İlgili Çalışmalar…………………………..61 2.3. Fraktallar ile İlgili Alan Araştırmaları……………………………………………..64 2.4. Yönetim Biçimi Olarak Fraktal Liderlik ile İlgili Araştırmalar…………………...66 2.5. Afrika ve Uganda’da Yapılan Fraktallar ile ilgili Araştırmalar………………….69 2.6. Fraktal Liderlik Uygulama Boyutları………………………………………………71 2.7. Alanyazında Araştırmaya İlişkin Gereklilik ve Kırılma Noktaları………………76 3. YÖNTEM 78 3.1. Araştırma Metodolojisi ……………………………………………………..78 3.2 Araştırma Modeli 79 3.3 Evren ve Örneklem 80 3.3.1 Katılımcılarla İlgili Demografik Bilgiler 81 3.4 Veri Toplama Araçları 83 3.4.1 Kişisel Bilgi Formu 83 3.4.2 Fraktal Liderlik Uygulamaları Anketi 83 3.5 Anket Uygulaması 85 3.6 Geçerlik ve Güvenirlik 86 3.6.1 Geçerlik 86 3.6.2 Güvenirlik 87 3.7 Veri Analiz Yöntemleri 88 3.8 Etik Hususlar 89 4. BULGULAR VE TARTIŞMA 91 4.1 Öğretmenlerin Kadın ve Erkek Okul Müdürlerinin Fraktal Liderlik Uygulamalarına İlişkin Görüşleri 91 4.1.1 Desen Bütünlüğü Oluşturan Paylaşılan Amaç ve Değerler 91 4.1.2 Sürekli İyileştirme Fikirler ve Çözümlerine Evrensel Katılım 94 4.1.3 Fonksiyonel Düzeylerde Karar Verme 97 4.1.4 Entelektüel Sermayenin Kaynağı Olarak Çalışan Gelişimine Bağlı Liderlik 100 4.1.5 İçe Yerine Dışarıya Doğru Yönlendirilmiş Rekabet Enerjisi 103 4.1.6 Bir Bütün Olarak Sistem ile Her Çalışanın Hedeflerinin Uyumu 106 4.1.7 Çevre ve Değişim ile Başa Çıkmak için Uygun Yetenek / Kabiliyet 109 4.1.8 Güç ve Kaynakların Yerelleşmesi 112 4.1.9 İş Süreçleri ve Bilgi Transferi 115 4.1.10 Öz-Gelişme 118 4.2 Ana Boyutlarına Göre Kadın ve Erkek Okul Müdürlerinin Fraktal Liderlik Uygulamaları 121 4.3 Öğretmenlerin Okul Müdürlerinin Fraktal Liderlik Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin Çeşitli Değişkenlere Göre Farklılığı 125 4.3.1 Okul Tipi Değişkenine Göre Öğretmenlerin Kadın ve Erkek Okul Müdürlerinin Fraktal Liderlik Uygulamalarına İlişkin Görüşleri 125 4.3.2 Cinsiyet Değişkenine Göre Öğretmenlerin Kadın ve Erkek Okul Müdürlerinin Fraktal Liderlik Uygulamalarına İlişkin Görüşleri 135 4.3.3 Medeni Durum Değişkenine Göre Öğretmenlerin Kadın ve Erkek Okul Müdürlerinin Fraktal Liderlik Uygulamalarına İlişkin Görüşleri 141 4.3.4 Yaş Değişkenine Göre Öğretmenlerin Kadın ve Erkek Okul Müdürlerinin Fraktal Liderlik Uygulamalarına İlişkin Görüşleri 147 4.3.5 Eğitim Düzeyi Değişkenine Göre Öğretmenlerin Kadın ve Erkek Okul Müdürlerinin Fraktal Liderlik Uygulamalarına İlişkin Görüşleri 161 4.3.6 Mesleki Kıdem Değişkenine Göre Öğretmenlerin Kadın ve Erkek Okul Müdürlerinin Fraktal Liderlik Uygulamalarına İlişkin Görüşleri 170 5. SONUÇ VE ÖNERİLER 179 5.1 Sonuçlar 180 5.2 Öneriler. 190 5.2.1 Uygulamaya Yönelik Öneriler 191 5.2.2 Araştırmaya Yönelik Öneriler 192 KAYNAKÇA 193 EKLER DİZİNİ 208 EK 1. ETİK KURUL ONAY BİLDİRİMİ 209 EK 2. ORİJİNALLİK RAPORU 210 EK 3. ARAŞTIRMADA KULLANILAN VERİ TOPLAMA ARACI 211 ÖZGEÇMİŞ. 216tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherEğitim Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/restrictedAccesstr_TR
dc.subjectFraktal, Liderlik, Fraktal Liderlik, Kaos, Karmaşıklıktr_TR
dc.titleKADIN VE ERKEK OKUL MÜDÜRLERİNİN FRAKTAL LİDERLİK UYGULAMALARININ KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZİ (MBALE, UGANDA)tr_TR
dc.title.alternativeA COMPARATIVE ANALYSIS OF THE FRACTAL LEADERSHIP PRACTICES OF FEMALE AND MALE SCHOOL PRINCIPALS (MBALE, UGANDA)tr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetBu araştırma, kadın ve erkek okul müdürlerinin fraktal liderlik uygulamalarına ilişkin öğretmenlerin görüşlerini belirlemek ve karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırma, tarama modelinde (hem tekil hem de ilişkisel olarak) gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evreni, Mbale il merkezindeki seçilen 3 kadın müdür ve 3 erkek müdür tarafından yönetilen 6 lisede kadrolu olarak görev yapan 419 öğretmenden meydana gelmektedir. Araştırma tüm evren üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sürecinde tüm evren içerisinden 343 öğretmene ulaşılabilmiş ve araştırmadan 313 geçerli anket elde edilmiştir. Araştırmada, kadın ve erkek okul müdürlerinin fraktal liderlik uygulamaları ile ilgili öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesi amacı ile araştırmacı tarafından geliştirilen ‘Fraktal Liderlik Uygulamaları Anketi’ (FLU-A) adlı veri toplama aracı kullanılmıştır. Kadın ve erkek okul müdürlerinin fraktal liderlik uygulamaları; desen bütünlüğü oluşturan paylaşılan amaç ve değerler, sürekli iyileştirme, fikirler ve çözümlerine evrensel katılım, fonksiyonel düzeyde karar verme, entelektüel sermayenin kaynağı olarak çalışan gelişimine bağlı liderlik, içe yerine dışarı doğru yönlendirilmiş rekabet enerjisi, bir bütün olarak sistem ile her çalışanın hedeflerinin uyumu, çevre ve değişim ile başa çıkmak için uygun yetenek / kabiliyet, güç ve kaynakların yerelleşmesi, iş süreçleri, bilgi transferi ve öz-gelişme liderlik boyutları ile sınırlandırılmıştır. Kadın ve erkek okul müdürlerinin fraktal liderlik uygulamalarına ilişkin öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesinde frekans, yüzde hesaplamaları ve aritmetik ortalama kullanılmıştır. Kadın ve erkek okul müdürlerinin fraktal liderlik uygulamalarına ilişkin öğretmenlerin görüşlerinin; okul tipi, cinsiyet, medeni durum, yaş, eğitim düzeyi, ve mesleki kıdem değişkenlerine göre farklılık bulunup bulunmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, ikili küme değerlendirilmesinde ‘Bağımsız Gruplararası t Testi’, ikiden fazla küme değerlendirilmesinde ise ‘Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)’ istatistik tekniği kullanılmıştır. Araştırmada yapılan ANOVA testi sonucunda, görüşler arasında anlamlı farklılık tespit edilen durumlarda farklılığın hangi alt gruplardan kaynaklandığı incelenmiştir. Bu işlemden önce grupların varyanslarının homojen olup olmadığını belirlemek üzere Levene’nin testi sonuçları incelenmiş ve Varyans analizi sonunda ise ‘F’ Testi sonuçlarının anlamlı olduğu durumlarda yaygınlıkla kullanılan ‘LSD’ (Fisher’s Least Significant Difference) testi uygulanmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde 0.05 anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiş ve ‘SPSS 23.0 for Windows’ paket programından yararlanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre; erkek okul müdürlerinin fraktal liderlik uygulamalarında genel olarak orta düzeyde başarılı oldukları ancak, kadın okul müdürlerinin fraktal liderlik uygulamalarında genel olarak düşük düzeyde başarılı oldukları ortaya çıkmıştır. Kadın ve erkek okul müdürlerinin fraktal liderlik uygulamaları ile ilgili öğretmen görüşleri; görev yaptıkları okul türü, yaş, eğitim düzeyi ve mesleki kıdem düzeylerine göre farklılık gösterirken cinsiyet ve medeni durum değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir. Araştırma sonuçlarına göre kadın ve erkek okul müdürlerinin fraktal liderlik uygulamalarını daha etkili biçimde yapabilmesi için uygun girişimlerin ortaya konması gerekli görülmektedir.tr_TR
dc.contributor.departmentEğitim Bilimleritr_TR
dc.contributor.authorID10138761tr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster