Macar Oryantalizmi Bağlamında Vilmos Pröhle’nin Türk Dilleri ve Halkları Üzerine Çalışmaları

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11655/37100

Macar bilim dünyasında, anavatan meselesi ve Macarların kökeni günümüzde de önemini koruyan bir araştırma konusudur. Kafkasya’daki Macar varlığı düşüncesi ve bu bölgede yaşayan Türk halklarıyla olası akrabalık ilişkilerine dair bilimsel çalışmalar ile araştırma gezileri, özellikle XIX. yüzyılın başlarından itibaren dikkat çeken bir alan haline gelmiştir. Diğer Avrupa devletleri – örnek olarak Rusya, İngiltere ve Fransa dahil olmak üzere – genellikle Doğu’ya yönelik bilimsel keşiflerini sömürgecilik ve toprak kazanımı amacıyla yürütürken, Macar bilim camiası bu dönemde öncelikle Macarların anavatanını keşfetmeyi ve bununla bağlantılı olarak ise Doğu’da kaldığı varsayılan Macar topluluklarını araştırmayı hedeflemiştir. Çalışmada, dönemin özgün kaynakları temel alınarak, kamuoyunda görece daha az bilinen ancak bilimsel anlamda kayda değer katkılar sunmuş bir araştırmacı ve Turancı entelektüel olan Vilmos Pröhle’nin (1871–1946) çalışmaları incelenmiştir. Pröhle, Osmanlı İmparatorluğu’na birkaç defa seyahat etmiş, bu esnada imparatorluğun dönüşüm süreçlerini doğrudan gözlemleme fırsatı bulmuştur. Bunun yanı sıra, Başkurtlar ve Karaçaylar hakkında yürüttüğü saha araştırmaları, Kafkasya’daki Türk halklarıyla ilgili erken dönem bilimsel incelemelerin öncüsü olarak kabul edilmektedir. Pröhle yalnızca Türkoloji alanında değil, Japonoloji sahasında da dikkate değer çalışmalar ortaya koymuştur. Tezde ayrıca, Pröhle’nin izinden giden araştırmacıların bilimsel katkılarına da yer verilmiştir. Bununla birlikte, özellikle Kafkasya coğrafyasının Macar anavatanı olarak değerlendirilmesinin sebebini anlayabilmek adına, dönemin bilimsel varsayımları, Macar dilinin kökenine dair teoriler ve bu teorilerin Macar bilim anlayışını nasıl şekillendirdiği de kapsamlı bir biçimde ele alınmıştır.

Browse

Search Results