| dc.description.abstract | This study was planned to determine the validity, reliability and sensitivity of the Cognitive Exercise Therapy Approach (Bilişsel Egzersiz Terapi Yaklaşımı-BETY) Scale for individuals diagnosed with fibromyalgia. 150 patients diagnosed with fibromyalgia were included in the study. Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS), Mindful Attention Awareness Scale (MAAS), The Health Assessment Questionnaire (HAQ), Fibromyalgia Impact Questionnaire (FIQ) and Short Form-36 (SF-36) and were used for validity of the BETY Scale. The correlation of BETY scale with other scales was found moderate to high (respectively r=0.591, p<0.001 and r=0.441, p<0.001; r=-0.419, p<0.001; r=0.617, p<0.001; r=0.722, p<0.001; r=-0.580 and -0.374, p=0.001 and p<0.001). The test-retest method was used for reliability and the correlation between the responses of 30 patients to the BETY Scale for 1 week was very high (r=0.901, p<0.001). Cronbach's α (0.947) and intraclass coefficients (ICC) reliability (0.899, p<0.001) were also used for internal consistency. The internal consistency was found high. For the sensitivity of the scale, the correlation of the time dependent changes of the BETY Scale with all scales was checked after 3 months. While showing low correlation with other scales, BETY scale moderately correlated with HADS (HADS-A r=0.489, p=0.006 , HADS-D r=0.500 , p=0.005). As a result of our study, it was concluded that the BETY Scale is a valid, reliable and sensitive for FMS patients. | en |
| dc.description.tableofcontents | ONAY SAYFASI iii
YAYINLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv
ETİK BEYAN v
TEŞEKKÜR vi
ÖZET vii
ABSTRACT viii
İÇİNDEKİLER ix
SİMGELER ve KISALTMALAR xii
ŞEKİLLER xiv
TABLOLAR xv
1. GİRİŞ 1
2. GENEL BİLGİLER 3
2.1. Tanım 3
2.2. Tarihçe 3
2.3. Epidemiyoloji 3
2.4. Etyopatogenez 3
2.4.1. Santral Teoriler 4
2.4.2. Periferik Teoriler 5
2.5. Klinik belirtiler 7
2.5.1. Kas İskelet Sistemine Ait Belirtiler 7
2.5.2. Kas İskelet Sistem Dışı Belirtiler 7
2.6. Klinik Bulgular 8
2.6.1. Tanı kriterleri 8
2.7. Tedavi 10
2.7.1. Hastanın Bilgilendirilmesi ve Eğitimi 11
2.7.2. Farmakolojik Tedavi 11
2.7.3. Nonfarmokolojik tedaviler 11
2.8. Biyopsikososyal Model 12
2.8.1. FMS’de biyopsikososyal yaklaşım 13
2.9. Bilişsel Egzersiz Terapi Yaklaşım (BETY) 14
2.10. FMS de değerlendirme 15
2.10.1. BETY Ölçeği 15
2.11. Ölçek Geçerlik Güvenirlik Çalışması Nasıl Yapılır? 16
2.11.1. Ölçek Geliştirme Süreci 17
2.11.2. Ölçeğin Geçerliği 17
2.11.3. Ölçeğin Güvenirliği 18
2.11.4. Ölçeğin Duyarlılığı 18
3. BİREYLER VE YÖNTEM 20
3.1. Bireyler 20
3.1.1. Dahil Edilme Kriterleri 20
3.1.2 Dahil Edilmeme Kriterleri 20
3.2. Yöntem 21
3.2.1. Demografik Bilgilerin Alınması 21
3.2.2. Hastane Anksiyete ve Depresyon Skalası (Hospital Anxiety and Depression Scale, HADS). 21
3.2.3. Bilinçli Farkındalık Ölçeği (Mindful Attention Awareness Scale, MAAS) 21
3.2.4. Sağlık Değerlendirme Anketi (Health Assessment Questionnaire, HAQ) 22
3.2.5. Fibromiyalji Etki Anketi (Fibromyalgia Impact Questionnaire, FIQ) 22
3.2.6 Yaşam Kalitesi Ölçeği SF-36 (Short form-36 health survey) 23
3.2.7. Bilişsel Egzersiz Terapi Yaklaşımı Ölçeği 23
3.3. Verilerin Değerlendirilmesi 24
4. BULGULAR 25
4.1. Demografik Bulgular 25
4.2. BETY Ölçeği’nin Geçerliği 25
4.3. BETY Ölçeğinin Güvenirliği 27
4.4. BETY Ölçeğinin İç Tutarlılığı 27
4.5. BETY Ölçeğinin Duyarlılığı 27
5. TARTIŞMA 29
6. SONUÇ VE ÖNERİLER 37
6.1. Sonuçlar 37
6.2. Öneriler 37
7. KAYNAKLAR 39
8. EKLER
EK-1. Etik Kurul İzin Formu
EK-2. Demografik Bilgiler Formu
EK-3. Bilişsel Egzersiz Terapi Yaklaşımı (BETY) Ölçeği
EK-4. Fibromiyalji Etki Anketi (FEA)
EK-5. Sağlık Değerlendirme Anketi (SDA)
EK-6. Bilinçli Farkındali Ölçeği (BİFÖ)
EK-7. Hastane Anksiyete Deperesyon Skalası (HADS)
EK-8. Kısa Form-36 (SF-36)
EK-9. Dijital Makbuz
EK-10. Orjinallik Ekran Çıktısı
9. ÖZGEÇMİŞ | tr_TR |
| dc.description.ozet | Bu çalışma Bilişsel Egzersiz Terapi Yaklaşımı (BETY) Ölçeği’nin fibromiyalji tanısı alan bireylerde geçerliği, güvenirliği ve duyarlılığının belirlenmesi amacıyla planlandı. Çalışmaya fibromiyalji tanısı alan 150 hasta dahil edildi. BETY ölçeğinin geçerliği için, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (Hospital Anxiety and Depression Scale, HADS), Bilinçli Farkındalık Ölçeği (Mindful Attention Awareness Scale, MAAS), Sağlık Değerlendirme Anketi (Health Assessment Questionnaire, HAQ), Fibromiyalji Etki Anketi (Fibromyalgia Impact Questionnaire, FIQ), Kısa Form-36 (Short Form-36, SF-36) ölçekleri kullanıldı. BETY ölçeğinin HADS, MAAS, HAQ, FIQ, SF-36 ile arasındaki korelasyon (sırasıyla r=0,591 , p<0,001; r=0,441 , p<0,001; r=-0,419 , p<0,001; r=0,617 , p<0,001; r=0,722 , p<0,001; SF-36 için ise r=-0,580 ile -0,374 , p=0,001 ile p<0,001 arasında) orta-yüksek değerde bulundu. Güvenirlik için test-tekrar test yöntemi kullanıldı ve 1 hafta arayla 30 bireyin BETY ölçeğine verdiği yanıtlar yüksek korelasyon gösterdi (r=0,901 , p<0,001). Ayrıca iç tutarlılık için Cronbach α (0,947) ve güvenirlik katsayısı (ICC) (0,899 , p<0,001) kullanıldı. Her iki değerin de yüksek olduğu bulundu. Ölçeğin duyarlılığı için 3 ay sonra tüm ölçeklerle BETY ölçeğinin zamana bağlı değişimleri incelendi. Diğer ölçeklerle düşük korelasyon gösterirken, BETY ölçeği HADS ile orta derecede ilişkili (HADS-A r=0,489 , p=0,006, HADS-D r=0,500 , p=0,005) bulundu. Çalışmamızın sonucunda BETY ölçeğinin FMS’li bireylerde geçerli, güvenilir ve duyarlı olduğu sonucuna varıldı. | tr_TR |
