dc.contributor.advisor | Horata, Osman | |
dc.contributor.author | İnce, Muhammet | |
dc.date.accessioned | 2018-01-23T06:04:47Z | |
dc.date.available | 2018-01-23T06:04:47Z | |
dc.date.issued | 2018 | |
dc.date.submitted | 2017-12-21 | |
dc.identifier.citation | İNCE, M.(2018). İbnü’l-Fârız’ın Hamriyye Kasidesinin Arapça, Farsça ve Türkçe Şerhleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/4212 | |
dc.description.abstract | In the poetry of Pre-Islamic age of ignorance, the process that includes the involvement of the states and adjectives of liquor in the poetry continued intensely and caused the emergence of a poetry genre called ‘’Hamriyye’’. In the later periods, mystics gave mystical connotations to liquor which in the early period was included in poetry with its real and material meaning. One of the important poems in this respect is İbnü’l-Fârız’s (632-1235) ode “Mîmiyye/Hamriyye”. It has attracted attention of nations with various languages and cultures, and became one of the most annotated poems in Arabic, Persian and Turkish. In this study entitled Arabic, Persian and Turkish Annotations of İbn al-Farid’s Ode Hamriyye, about twenty Arabic, Persian and Turkish annotations of the ode since 14th century are examined.
The study is made up of an introduction and five chapters. In the introduction, the general progress of poetry with liquor theme is outlined and then in the first chapter, with the help of our resources, information about the life, works and art of İbn al-Farid is given. In the second chapter, the annotations of Hamriyye ode in Arabic and Persian are analysed. Seven of these are in Arabic and three in Persian. First, information about the authors of these annotations are given then the annotations are examined. The third chapter is allocated to the annotations in Turkish. The same pattern is followed for these annotations. In the analysis, the factors that affect the similarities; linguistics and stylistic contents among the annotations and the general manner in these annotations and their effects are studied. In the fourth chapter, comparative dictionary for the words and concepts in the annotations are prepared. In chapter five, the results are given with the translations of the texts. | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY V
BİLDİRİM Vİ
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI Vİİ
ETİK BEYAN Vİİİ
ÖZET V
ABSTRACT Vİİ
İÇİNDEKİLER İX
KISALTMALAR Xİİİ
ÖNSÖZ XİV
GİRİŞ: HAMRİYYE TÜRÜNÜN TARİHİ SÜREÇ İÇERİSİNDEKİ GELİŞİMİ 1
1. BÖLÜM: İBNÜ’L-FÂRIZ’IN HAYATI, SANATI VE ESERLERİ 4
1.1. HAYATI 4
1.1.1. Ölümü 7
1.1.2. Kişiliği 7
1.2. ESERLERİ 9
1.2.1. Dîvânı 9
1.3. SANATI 13
2. BÖLÜM: HAMRİYYE KASİDESİNİN ARAPÇA VE FARSÇA ŞERHLERİ 16
2.1. ARAPÇA ŞERHLER 17
2.1.1. Dâvûdu’l-Kayserî (ö. 751/1350) 17
2.1.1.1. Şerhu’l-kasîdeti’l-Mîmiyye 18
2.1.1.2. Giriş Kısmı 19
2.1.1.3. Şerh Kısmı 21
2.1.2. İbnü’l-Kemâl (ö. 940/1534) 24
2.1.2.1. Şerhu’l-kasîdeti’l-Hamriyye 25
2.1.2.1.1. Giriş Kısmı 28
2.1.2.1.2. Şerh Kısmı 28
2.1.3. Sibtu’l-Marsafî (ö.965-66/1558-59) 31
2.1.3.1. ez-Zeccâcetü’l-billûriyye fî-şerhi’l-kasîdeti’l-Hamriyye 32
2.1.3.1.1. Giriş Kısmı 32
2.1.3.1.2. Şerh Kısmı 33
2.1.4. Bedreddîn el-Bûrînî (ö. 1024/1615) 36
2.1.4.1. Bahru’l-fâ’iz fî-şerhi dîvâni İbni’l-Fâriz 36
2.1.4.1.1. Giriş Kısmı 37
2.1.4.1.2. Şerh Kısmı 37
2.1.5. Abdulganî en-Nâblusî (ö. 1143/1731) 38
2.1.5.1. Keşfü’s-sırri’l-gâmız fî-şerhi dîvâni İbni’l-Fârız 39
2.1.5.1.1. Giriş Kısmı 40
2.1.5.1.2. Şerh Kısmı 41
2.1.6. İbn Acîbe (ö.1224/1809) 41
2.1.6.1. Şerhü Hamriyyeti İbni’l-Fârız 43
2.1.6.1.1. Giriş Kısmı 43
2.1.6.1.2. Şerh Kısmı 44
2.1.7. Emîn el-Hûrî (1338/1919) 47
2.1.7.1. Cilâ’ü’l-gâmız fî-şerhi dîvâni’l-Fârız 48
2.1.7.1.1. Giriş Kısmı 48
2.1.7.1.2. Şerh Kısmı 48
2.2. FARSÇA ŞERHLER 49
2.2.1. Muhammed Hemedânî (ö. 786/1385) 50
2.2.1.1. Meşâribü’l-ezvâk 51
2.2.1.1.1. Giriş Kısmı 51
2.2.1.1.2. Şerh Kısmı 56
2.2.2. Abdurrahman Câmî (ö. 898/1492) 57
2.2.2.1. Levâmi-i şerh-i kasîde-i hamriyye 58
2.2.2.1.1. Giriş Kısmı 59
2.2.2.1.2. Şerh Kısmı 68
2.2.3. İdrîs-i Bitlisî (ö. 926/1520) 71
2.2.3.1. Şerh-i kasîde-i Hamriyye 72
2.2.3.1.1. Giriş Kısmı 72
2.2.3.1.2. Şerh Kısmı 74
3. BÖLÜM: HAMRİYYE KASİDESİNİN TÜRKÇE ŞERHLERİ 75
3.1. ABDÜSSELÂM B. NU'MÂN B. HALÎL (Ö.1000/ 1591-1592 ?) 75
3.1.1. Hayatı 75
3.1.2. Eserleri 76
3.1.2.1. Şerhu’l-Kasideti’l-Hamriyye 77
3.1.2.1.1. Giriş Kısmı 77
3.1.2.1.2. Şerh Kısmı 78
3.2. İSMÂÎL ANKARAVÎ (Ö. 1041/1631) 80
3.2.1. Hayatı 80
3.2.2. Eserleri 81
3.2.2.1. Şerh-i Kaside-i Hamriyye 81
3.2.2.1.1. Giriş Kısmı 82
3.2.2.1.2. Şerh Kısmı 84
3.3. SALÂHÎ ABDULLÂH EFENDİ (Ö. 1197/1782) 89
3.3.1. Hayatı 89
3.3.2. Eserleri 90
3.3.2.1. Tercümetü’l-aşk 90
3.3.2.1.1. Giriş Kısmı 91
3.3.2.1.2. Şerh Kısmı 92
3.4. MEHMED SAÎD (Ö.1871?) 95
3.4.1. Hayatı 95
3.4.2. Eserleri 95
3.4.2.1. Tarab-engîz 96
3.4.2.1.1. Giriş Kısmı 96
3.4.2.1.2. Şerh Kısmı 97
3.5. KARA MUSTAFA HULÛSÎ ALÂİYEVÎ (Ö.1304/1886) 99
3.5.1. Hayatı 99
3.5.2. Eserleri 99
3.5.2.1. Leme’âtu’l-berkiyye fî-şerhi kasîdeti’l-mîmiyye 99
3.5.2.1.1. Giriş Kısmı 100
3.5.2.1.2. Şerh Kısmı 100
3.6. MEHMED NÂZIM PAŞA (Ö. 1345/1926) 105
3.6.1. Hayatı 105
3.6.2. Eserleri 105
3.6.2.1. İbnü Fârız tercümesi 106
3.6.2.1.1. Giriş Kısmı 106
3.6.2.1.2. Şerh Kısmı 106
3.7. AHMED SÂFÎ BEY TATLIDİLZÂDE (Ö. 1344/1926) 107
3.7.1. Hayatı 107
3.7.2. Eserleri 108
3.7.2.1. İbnü’l-Fârız’ın kaside-i Hamriyye tercümesi 109
3.7.2.1.1. Giriş Kısmı 109
3.7.2.1.2. Şerh Kısmı 109
3.8. ALÎ SALÂHADDÎN YİGİTOĞLU (Ö. 1939) 111
3.8.1. Hayatı 111
3.8.2. Eserleri 111
3.8.2.1. el-Menhelü’l-fâ’iz fî-tercemeti dîvâni İbni’l-Fârız 112
3.8.2.1.1. Giriş Kısmı 112
3.8.2.1.2. Şerh Kısmı 112
4. BÖLÜM: TÜRKÇE ŞERHLERDEKİ KELİME VE KAVRAMLARIN MUKAYESELİ SÖZLÜĞÜ 116
5. BÖLÜM: TÜRKÇE ŞERHLERİN METNİ 141
5.1. ABDÜSSELÂM B. NU'MÂN B. HALÎL 143
5.2. İSMÂÎL ANKARAVÎ 178
5.3. SALÂHÎ ABDULLÂH EFENDİ 251
5.4. MEHMED SAÎD 323
5.5. KARA MUSTAFA HULÛSÎ ALÂ’İYEVÎ 340
5.6. MEHMED NÂZIM PAŞA 404
5.7. AHMED SÂFÎ BEY TATLIDİLZÂDE 429
5.8. ALÎ SALÂHADDÎN YİGİTOĞLU 441
SONUÇ 465
KAYNAKÇA 476 | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/restrictedAccess | tr_TR |
dc.subject | islami edebiyat | tr_TR |
dc.subject | İbnü’l-Fârız Divanı | |
dc.subject | Hamriyye Kasidesi | |
dc.subject | tasavvuf | |
dc.subject | şerh ve tercüme | |
dc.title | İbnü’l-Fârız’ın Hamriyye Kasidesinin Arapça, Farsça ve Türkçe Şerhleri | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Cahiliye dönemi Arap şiirinde, içkiye dair hâl ve sıfatların şiirde yer almasıyla başlayan süreç, İslamiyet’ten sonra yoğun bir şekilde devam ederek “Hamriyye” türünün ortaya çıkmasına sebep olmuştur. İlk başlarda gerçek ve maddi anlamıyla şiirde yer alan içkiye, sonraki dönemlerde mutasavvıflarca mistik anlamlar yüklenmiştir. Bu manada yazılmış önemli şiirlerden biri de İbnü’l-Fârız’ın (ö. 632/1235) “Mîmiyye/Hamriyye” kasidesidir. Bu şiir farklı dil ve kültüre ait milletler tarafından çok ilgi görmüş; üzerine yazılan Arapça, Farsça ve Türkçe şerhlerle en çok şerh edilen kasidelerden biri olmuştur. İbnü’l-Fârız’ın Hamriyye Kasidesinin Arapça, Farsça ve Türkçe Şerhleri adlı bu çalışmada, XIV. yüzyıldan günümüze kadar “Hamriyye” kasidesi üzerine yazılmış yirmiye yakın Arapça Farsça ve Türkçe şerh incelenmeye çalışılmıştır.
Çalışma, bir giriş ile beş bölümden oluşmaktadır. Girişte, zamanla bir tür hâline gelen içki temalı şiirlerin tarihsel süreç içerisindeki seyri genel hatlarıyla ortaya konulmaya çalışıldıktan sonra birinci bölümde, kaynaklardaki bilgilerden hareketle, İbnü’l-Fârız’ın hayatı, eserleri ve sanatı hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Hamriyye kasidesinin tespit edilen Arapça ve Farsça şerhleri üzerine durulmuştur. Yedisi Arapça üçü Farsça olan bu şerhlerin önce yazarları hakkında kısaca bilgi verildikten sonra şerhler incelenmiştir. Üçüncü bölüm ise bugüne kadar yazılmış sekiz Türkçe şerhe ayrılmıştır. Önceki bölümde olduğu gibi şârihlerin hayatı ve eserleri hakkında kısa bilgiler verildikten sonra şerhleri incelenip değerlendirilmiştir. İnceleme sırasında şerhler arasındaki benzerlikler, şerhlerin dil, üslup ve muhtevasını belirleyen etkenler ile şârihlerin sahip olduğu düşünce ve anlayışın bundaki rolü irdelenmiştir. Dördüncü bölümde kelime ve kavramların, şerhlerdeki açıklamalardan hareketle, mukayeseli sözlüğü hazırlanmıştır. Beşinci bölümde ise metinlerin çeviriyazısı ortaya konulmak suretiyle çalışma sonlandırılmıştır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Türk Dili ve Edebiyatı | tr_TR |
dc.contributor.authorID | 41232 | tr_TR |