| dc.contributor.advisor | Erdağı Doğuer, Fatma Binnur | |
| dc.contributor.author | Zeynep, Buçukcu | |
| dc.date.accessioned | 2017-08-25T08:53:00Z | |
| dc.date.available | 2017-08-25T08:53:00Z | |
| dc.date.issued | 2017 | |
| dc.date.submitted | 2017-06-07 | |
| dc.identifier.citation | BUÇUKCU, Zeynep (2017) Mahmud bin Kadı-i Manyas'ın 'Acebü'l-Üccab Adlı Eserinin Transkripsiyon ve Dizini, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3941 | |
| dc.description.abstract | Turkish language spoken in the lands of Anatolia and Rumelia from the second half of the 13th century to the second half of the 15th century is called Old Anatolian Turkish. In this period, works on various topics including medicine, history, astronomy, geography, as well as religious and literary works were written or translated.
This thesis analyzes A’cebü’l-‘Üccâb, an encyclopedic work written during the Old Anatolian Turkish period. As stated by the author Mahmûd bin Kadı-yi Manyas, the date of publication of the work is 1438. There are many copies of the work in libraries in Turkey and abroad.
A’cebü’l-‘Üccâb consists of three main parts that the author refers to as “articles”. The first article is fiqh, the second is arithmetic and the third article is about animals, plants and mines. In the Text section of our study, there is a translation of the manuscript registered in the digital library of Princeton University among the İslamic Manuscripts by the serial number 1010.
The Grammar section of the study consists of two main parts as Phonetics and Morphology. The last section contains the Index. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY...........................................................................................................i
BİLDİRİM.......................................................................................................................ii
YAYIMLANMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI…………...……...iii
ETİK BEYAN………………......………………………..……..………...……………iv
ÖZET................................................................................................................................v
ABSTRACT....................................................................................................................vi
İÇİNDEKİLER..............................................................................................................vii
KISALTMALAR..........................................................................................................xiii
ÖN SÖZ.........................................................................................................................xiv
1. GİRİŞ............................................................................................................................1
2. YAZIM ÖZELLİKLERİ............................................................................................8
2.1. Ünlülerin Yazımı...........................................................................................8
2.1.1. a Ünlüsünün Yazılışı........................................................................8
2.1.2. e Ünlüsünün Yazılışı........................................................................8
2.1.3. ı/i Ünlüsünün Yazılışı……………………………………………..9
2.2. Ünsüzlerin Yazılışı........................................................................................9
2.2.1. b ve p Ünsüzlerinin Yazılışı.............................................................9
2.2.2. c ve ç Ünsüzlerinin Yazılışı...........................................................10
2.2.3. ŋ Ünsüzünün Yazılışı.....................................................................10
2.2.4. k ve g Ünsüzlerinin Yazılışı...........................................................10
2.3. Bazı Sözcük ve Eklerin Yazılışı.................................................................10
2.3.1. içün Edatının Yazılışı.....................................................................10
2.3.2. Bildirme Koşacının Yazılışı...........................................................11
2.3.3. ḳadar Sözcüğünün Yazılışı............................................................11
2.3.4. Bağlaç Olan ki'nin Yazılışı.............................................................11
2.3.5. Soru Ekinin Yazılışı...................................................................................12
2.3.6. i- Cevher Fiilinin Yazılışı..........................................................................12
2.3.7. ile Bağlacının Yazılışı................................................................................12
3. DİL BİLGİSİ..............................................................................................................13
3.1. Ses Bilgisi.....................................................................................................13
3.1.1. Ünlüler...........................................................................................13
3.1.1.1 Kapalı e (ė) ..................................................................................13
3.1.1.2. Ünlü Uyumları............................................................................13
3.1.1.2.1. Önlük- Artlık Uyumu...............................................................13
3.1.1.2.2. Düzlük- Yuvarlaklık Uyumu...................................................13
3.1.1.3. Ünlü Değişimi.............................................................................14
3.1.1.3.1. Yuvarlaklaşma.........................................................................14
3.1.1.3.2. Düzleşme..................................................................................15
3.1.1.3.3. Ünlü Düşmesi...........................................................................16
3.1.2. Ünsüzler.........................................................................................16
3.1.2.1. Ünsüz Değişmeleri......................................................................16
3.1.2.2. Ünsüz Türemesi..........................................................................18
3.1.2.3. Ünsüz İkizleşmesi.......................................................................18
3.1.2.4. Ünsüz Uyumu.............................................................................18
3.1.2.5. Hece Yitimi.................................................................................19
3.1.2.6. Göçüşme......................................................................................19
3.2. Biçim Bilgisi.................................................................................................19
3.2.1. Sözcük Yapımı...............................................................................19
3.2.1.1. Addan Ad Yapan Ekler...............................................................19
3.2.1.2. Eylemden Ad Yapan Ekler.........................................................20
3.2.1.3. Addan Eylem Yapan Ekler.........................................................20
3.2.1.4. Eylemden Eylem Yapan Ekler....................................................21
3.2.1.4.1. Edilgen Çatı..............................................................................21
3.2.1.4.2. Dönüşlü Çatı............................................................................21
3.2.1.4.3. İşteş Çatı...................................................................................21
3.2.1.4.4. Ettirgen Çatı.............................................................................21
3.2.2. Adlar...............................................................................................21
3.2.2.1. Ad Çekimi...................................................................................21
3.2.2.1.1. Çokluk Eki...............................................................................21
3.2.2.1.2. İyelik Ekleri.............................................................................21
3.2.2.1.2.1. İyelik Eki Yığılması..............................................................22
3.2.2.1.3. Ad Durumu Ekleri....................................................................22
3.2.2.1.3.1. Tamlayan Durumu (Genitif)................................................22
3.2.2.1.3.2. Yönelme Durumu (Datif) .....................................................22
3.2.2.1.3.3. Bulunma Durumu (Lokatif) .................................................22
3.2.2.1.3.4. Çıkma Durumu (Ablatif) .....................................................22
3.2.2.1.3.5. Belirtme Durumu (Akuzatif).................................................22
3.2.2.1.3.6. Eşitlik Durumu (Ekvatif)......................................................22
3.2.2.1.3.7. Araç Durumu (Enstrümental)................................................23
3.2.2.1.3.8. Yön Gösterme Eki (Direktif) ...............................................23
3.2.3. Sıfatlar............................................................................................23
3.2.3.1.Niteleme Sıfatları.........................................................................23
3.2.3.2. Belirtme Sıfatları.........................................................................23
3.2.3.2.1. İşaret Sıfatları...........................................................................23
3.2.3.2.2. Sayı Sıfatları.............................................................................23
3.2.3.2.2.1. Asıl Sayı Sıfatları..................................................................23
3.2.3.2.2.2. Sıra Sayı Sıfatları..................................................................23
3.2.3.2.2.3. Belirsizlik Sıfatları................................................................23
3.2.3.2.2.4. Soru Sıfatları.........................................................................23
3.2.3.3. Sıfatlarda Karşılaştırma...............................................................23
3.2.4. Adıllar............................................................................................24
3.2.4.1. Kişi Adılları.................................................................................24
3.2.4.2. İşaret Adılları..............................................................................24
3.2.4.3. Dönüşlülük Adılları.....................................................................24
3.2.4.4. Soru Adılları................................................................................24
3.2.4.5. Belirsizlik Adılları.......................................................................24
3.2.5. Belirteçler.......................................................................................24
3.2.5.1. Yer-Yön belirteçleri....................................................................24
3.2.5.2. Zaman Belirteçleri.......................................................................24
3.2.5.3. Durum Belirteçleri......................................................................25
3.2.5.4. Miktar Belirteçleri.......................................................................25
3.2.5.5. Soru Belirteçleri..........................................................................25
3.2.6. İlgeçler...........................................................................................25
3.2.6.1.Çekim İlgeçleri.............................................................................26
3.2.6.2. Kuvvetlendirme İlgeçleri............................................................26
3.2.7. Bağlaçlar........................................................................................26
3.2.8. Eylemler.........................................................................................27
3.2.8.1. Eylem Çekimi.............................................................................27
3.2.8.1.1. Kişi Ekleri................................................................................27
3.2.8.1.1. 1. Adıl Kökenli Kişi Ekleri......................................................27
3.2.8.1.1.2. İyelik Kökenli Kişi Ekleri.....................................................27
3.2.8.1.2. Basit Çekimler..........................................................................27
3.2.8.1.2.1. Bildirme Kipleri....................................................................27
3.2.8.1.2.2. Dilek Kipleri.........................................................................29
3.2.8.1.3. Birleşik Çekimler.....................................................................29
3.2.8.1.4. Birleşik Eylemler.....................................................................30
3.2.9. Ek- Eylem......................................................................................30
3.2.10. Ulaçlar..........................................................................................30
3.2.11. Ortaçlar.........................................................................................31
3.2.12. Ad Eylemler.................................................................................31
4. METİN........................................................................................................................32
5. DİZİN........................................................................................................................135
6. KAYNAKÇA............................................................................................................528
EK 1. Orijinal Metin...................................................................................................531
EK 2. Orijinallik Raporu............................................................................................724
EK 3. Etik Kurul İzin Muafiyeti Formu....................................................................726 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | eski anadolu türkçesi | tr_TR |
| dc.subject | halk hekimliği | |
| dc.subject | okültizm | |
| dc.subject | 15. yüzyıl | |
| dc.title | Mahmud Bin Kadı-İ Manyas'ın 'Acebü'l-Üccab Adlı Eserinin Transkripsiyon ve Dizini | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | 13. Yüzyılın ikinci yarısından 15. yüzyılın ikinci yarısına kadar Anadolu ve Rumeli topraklarında konuşulan Türkçe, Eski Anadolu Türkçesi olarak adlandırılmaktadır. Bu dönemde dinî ve edebî eserler yanında tıp, tarih, astronomi, coğrafya gibi bilim dallarını da içine alan çeşitli konularda eserler telif veya tercüme edilmiştir.
Bu tezde Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılan ansiklopedik bir eser olan A’cebü'l-‘Üccâb üzerine çalışılmıştır. Yazar Mahmûd bin Kadı-yi Manyas’ın belirttiği üzere eserin telif tarihi 1438'dir. Türkiye ve Türkiye dışındaki kütüphanelerde birçok nüshası bulunmaktadır.
Eser yazarın 'makale' olarak adlandırdığı üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk makale fıkıh, ikinci makale aritmetik, üçüncü makale hayvanlar, bitkiler ve madenler hakkındadır. Çalışmanın Metin bölümünde eserin Princeton Üniversitesi'nin dijital kütüphanesinde İslamî Yazmalar arasında 1010 seri numarası ile kayıtlı olan nüshasının çeviriyazısı bulunmaktadır.
Çalışmanın Dilbilgisi bölümü, Ses Bilgisi ve Biçim Bilgisi olarak iki ana bölümden oluşmaktadır. Son bölümde ise Dizin yer almaktadır. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Türk Dili ve Edebiyatı | tr_TR |
| dc.contributor.authorID | 263615 | tr_TR |
