| dc.contributor.advisor | AYDIN, Cevdet Coşkun | |
| dc.contributor.author | BAŞKURT, Zeki Mehmet | |
| dc.date.accessioned | 2017-07-25T10:19:12Z | |
| dc.date.available | 2017-07-25T10:19:12Z | |
| dc.date.issued | 2017 | |
| dc.date.submitted | 2017-06-15 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3767 | |
| dc.description.abstract | Including nuclear energy as a source of energy is extremely important for Turkey to meet this growing electricity demand and reduce the risks that result from dependency on imported fuels.
To prevent accidents and mitigate the consequences of accidents, nuclear power plants require a special safety regime, unlike other power generation plants and industrial sites. This safety approach begins with analytical work for site selection and evaluation. Nuclear safety and criteria based on this approach should be evaluated not only in the construction, operation, and decommissioning stage, but also during the site selection process.
The main objective of this study is to define a set of criteria to identify suitable sites to build a nuclear power plant and reveal suitable areas using geographical information systems via spatial analysis based on this criterion. In the application phase many criteria like capable faults, seismicity and presence of cooling water are represented by spatial objects in GIS and the study area is scored according to these criteria. In the decision making process weighted linear combination method is used as decision rule for the determination of suitable areas.
As a result of the study, seven sites which could be suitable for installation of a nuclear power plant in the Western Black Sea Region have been identified and an approach has been developed for the use of GIS as an effective tool in the field of site selection for nuclear power plants. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
Sayfa
ÖZET i
ABSTRACT ii
TEŞEKKÜR iii
İÇİNDEKİLER iv
TABLOLAR vi
ŞEKİLLLER vii
KISALTMALAR ix
1. GİRİŞ 1
2. NÜKLEER ENERJİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER VE MEVCUT DURUM 7
2.1. Nükleer Enerji ve Elektrik Üretiminde Kullanımı 7
2.1.1. Reaktör Teknolojileri 7
2.1.2. Dünyada Nükleer Santraller 11
2.1.3. Türkiye’de Nükleer Santral Projeleri 13
2.2. Nükleer Düzenleyici Denetim 16
2.2.1. Nükleer Güvenlik ve Nükleer Emniyet 16
2.2.2. Nükleer Lisanslama ve Düzenleyici Kurum 18
2.2.3. Türkiye’de Lisanslama Süreci 19
2.3. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Yaklaşımı 24
2.3.1. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Hakkında Genel Bilgiler 24
2.3.2. Kilometre Taşları Yaklaşımı ve Yeni Başlayan Ülkeler 25
2.3.3. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Temel Güvenlik İlkeleri 28
2.3.4. Yer Belirleme Sürecine İlişkin Yaklaşımlar 29
3. NÜKLEER SANTRALLER İÇİN YER BELİRLEME ÇALIŞMALARI VE TEMEL KRİTERLER 32
3.1. Yer Belirleme ve Yer Değerlendirme Çalışmalarının Tanımı 32
3.2. Yer Belirleme Çalışmaları 34
3.2.1. Yer Araştırmaları Aşaması 34
3.2.2. Yer Seçimi Aşaması 34
3.2.3. Yer Belirleme Sürecinde Kriterlerin Tanımlanması 35
3.2.3.1. Bölgesel Kriterler 36
3.2.3.2. Eleme Kriterleri 36
3.2.3.3. Sıralama Kriterleri 37
3.3. Kriterlerin Sınıflandırılması 38
3.3.1. Nükleer Güvenlik ile İlgili Kriterler 38
3.3.1.1. Doğal Olaylar 39
3.3.1.2. İnsan Kaynaklı Dış Olaylar 39
3.3.1.3. Çevre ve Saha Özelliklerinin Radyoaktif Madde Yayılımına Etkisi 40
3.3.1.4. Acil Durum Planlarının Uygulanabilirliği 40
3.3.2. Nükleer Emniyet ile İlgili Kriterler 40
3.3.3. Nükleer Güvenlik ile İlgili Olmayan Kriterler 41
3.4. Yer Belirleme Sürecinde Kullanılması Öngörülen Veriler 41
4. COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE KARAR DESTEK KAVRAMI 44
4.1. Coğrafi Bilgi Sisteminin Fonksiyonları 44
4.2. Konuma Dayalı Karar Destek Sistemleri ve CBS 46
4.3. Çok Kriterli Karar Analizi ve Karar Kuralları 47
4.4. Ağırlıklı Doğrusal Birleştirme Yöntemi 48
5. ÇALIŞMA ALANI: BATI KARADENİZ BÖLGESİ 51
5.1. Bölgesel Analiz ve Çalışma Bölgesinin Belirlenmesi 51
5.2. Yer Belirleme Kriterleri Açısından Araştırma 53
5.3. Enerji Verileri Açısından Araştırma 56
5.4. Batı Karadeniz Bölgesinin Seçilmesi 63
6. COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLE YER BELİRLEME AÇISINDAN BATI KARADENİZ BÖLGESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 66
6.1. Yer Belirleme Kriterlerinin Tanımlanması ve Ağırlıkların Belirlenmesi 66
6.2. Diri Fay Hatlarına Göre İnceleme 69
6.3. Deprem Etkisine Göre İnceleme 71
6.4. Soğutma Suyu Mevcudiyetine Göre İnceleme 72
6.5. Nüfusa Göre İnceleme 73
6.6. Çevresel Hassasiyete Göre İnceleme 75
6.7. Topografyaya Göre İnceleme 77
6.8. Santral Üzerinde Etkisi Olabilecek Tesisler Açısından İnceleme 79
6.9. Uygulama Neticesinde Elde Edilen Bulgular 80
SONUÇLAR VE ÖNERİLER 85
KAYNAKLAR 88
ÖZGEÇMİŞ 93 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Fen Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.title | NÜKLEER SANTRALLER İÇİN YER BELİRLEME KRİTERLERİNİN COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Nükleer enerjinin Türkiye’nin enerji arz kaynakları arasına dâhil edilmesi ile kaynakların çeşitlendirilmesi, artan elektrik enerjisi talebinin karşılanması ve ithal yakıtlara bağımlılıktan kaynaklı risklerin azaltılması açısından son derece önemlidir.
Nükleer tesislerde kazaların önlenmesi ve sonuçlarının hafifletilmesi için yer seçiminde analitik çalışma yürütülmesi gereken diğer elektrik üretim santralleri ve endüstriyel tesislerden farklı olarak özel bir güvenlik yaklaşımına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle sadece inşaat, işletme ve söküm aşamalarında değil yer seçimi aşamasında da bu güvenlik yaklaşımı ve buna dayalı kriterlerin araştırılması gerekmektedir.
Bu çalışmanın amacı Türkiye’de kurulacak bir nükleer santral için uygun yerlerin belirlenmesinde kullanılacak kriter setinin oluşturulması ve bu kriterler ışığında Coğrafi Bilgi Sisteminde (CBS) konuma dayalı analizler ile uygun alanların belirlenmesidir. Bu amacı gerçekleştirmek için diri faylar, deprem etkisi, soğutma suyu mevcudiyeti başta olmak üzere pek çok kriter CBS’de konuma dayalı veriler ile ifade edilerek bu kriterlere göre çalışma bölgesi puanlanmıştır. Karar verme sürecinde uygun alanların tespiti için karar kuralı olarak Ağırlıklı Doğrusal Birleştirme yöntemi kullanılmıştır.
Çalışma sonucunda Batı Karadeniz bölgesinde nükleer santral kurulumu için uygun olabilecek yedi adet saha tespit edilmiş ve ülkemizde nükleer santrallerin yer seçimde CBS’nin etkin bir araç olarak kullanımı için bir yaklaşım geliştirilmiştir. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Geomatik Mühendisliği | tr_TR |
