| dc.contributor.advisor | Kutlar Oğuz, Fatma Sabiha | |
| dc.contributor.author | Eren Kaya, Fazile | |
| dc.date.accessioned | 2017-04-26T13:26:49Z | |
| dc.date.available | 2017-04-26T13:26:49Z | |
| dc.date.issued | 2017-02-28 | |
| dc.date.submitted | 2017-05-21 | |
| dc.identifier.citation | Eren Kaya, Fazile (2017). Hurşîd ü Hâver(İnceleme- Metin). Doktora Tezi. Ankara. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3363 | |
| dc.description.abstract | A mesnevi employing characters named after celestial bodies, Hurşîd and Hâver, was written by 16th century poet Hamidi of the Murad III era. In this dissertation, the only copy of the work is translated and analyzed in terms of its form and content.
This study is made up of an introduction and three chapters. The introduction provides information about the Mihr and Mâhs written before Hurşîd and Hâver. The first chapter which briefly introduces Hurşîd and Hâver, is followed by the second chapter which includes a summary of the work as well as information on its plotline, setting, narrator and characters.
In addition to the poem’s prose type, meter, rhyme schemes, language and style, its motifs and fairy tale elements are also analyzed in this section. The content analysis focuses on the themes of religion, morals, nature and social life. The last section of the chapter draws a comparison between Hurşîd and Hâver and other Mihr and Mâhs in order to display the characteristics Hurşîd and Hâver shares with other works and those that distinguish it from them.
The third chapter includes the mesnevi itself.
This work of Hamidi, written in the last quarter of the 16th century, is the last Mihr and Mâh style work in Turkish literature. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY ii
BİLDİRİM iii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv
ETİK BEYAN v
ADAMA vii
ÖZET viii
ABSTRACT ix
İÇİNDEKİLER x
KISALTMALAR xv
ÖNSÖZ.. xvi
GiRİŞ: İRAN VE TÜRK EDEBİYATLARINDA MİHR Ü MÂH MESNEVİLERİ 1
1.HAMÎDÎ’NİN HAYATI VE ESERİ........................................................................12
1.1. HAYATI 12
1.2. ESERİ: HURŞÎD Ü HÂVER 15
1.2.1. Kime Sunulduğu ve Yazılış Tarihi 19
2.HAMÎDÎ’NİN HURŞÎD Ü HÂVER MESNEVİSİNİN İNCELENMESİ 21
2.1. HURŞÎD Ü HÂVER’İN İÇ YAPISI 21
2.1.1. Hikâyenin Özeti 21
2.1.2. Vaka Kurgusu 27
2.1.3 Mekân 28
2.1.3.1. Açık Mekânlar 29
2.1.3.2. Kapalı Mekânlar 35
2.1.4. Zaman 38
2.1.5. Anlatıcı 41
2.1.6. Şahıs Kadrosu 45
2.1.6.1. Birinci Derece Asıl Kahramanlar 47
2.1.6.1.1. Hurşid 47
2.1.6.1.2. Haver 52
2.1.6.2. İkinci Derece Yardımcı Kahramanlar 56
2.1.6.2.1. Şehvar 56
2.1.6.2.2. Dadı ve Lala 58
2.1.6.3. Üçüncü Derece Yardımcı Kahramanlar 60
2.1.6.3.1. Müşteri Şah 60
2.1.6.3.2. Kamer Banu 61
2.1.6.3.3. Keyvan Şah 61
2.1.6.3.4. Müşteri Şah’ın Yardımcıları 61
2.1.6.3.5. Filozof 62
2.1.6.3.6. Pîr 62
2.1.6.3.7. Haver’in Hayranları 63
2.1.6.3.7.1. Tercane Cadı 63
2.1.6.3.7.2. Ferruhşad-ı Nasır 64
2.1.6.3.7.3. Firuz Şah 64
2.1.6.3.8. Hurşid’in Âşıkları 64
2.1.6.3.8.1. Bahçıvan 64
2.1.6.3.8.2. Güşadi 64
2.1.6.3.8.3. Güci Han 65
2.1.6.4. Dördüncü Derece Dekoratif Kahramanlar 65
2.2. HURŞÎD Ü HÂVER’İN DIŞ YAPISI 66
2.2.1. Nazım Şekilleri 66
2.2.2. Vezin 70
2.2.3. Kafiye 74
2.2.4. Diğer Ahenk Unsurları 78
2.2.5. Dil Ve Üslup Özellikleri 82
2.2.5.1. Atasözleri ve Deyimler 83
2.2.5.2. Edebi Sanatlar 89
2.3. MUHTEVA 99
2.3.1. Din 99
2.3.1.1. Allah 99
2.3.1.2. Ayetler ve Hadisler 100
2.3.1.3. Peygamberler 101
2.3.1.3.1. Hz. Muhammed 101
2.3.1.3.2. Diğer Peygamberler 102
2.3.1.4. Namaz 103
2.3.1.5. Diğer Unsurlar 103
2.3.2. Ahlak 104
2.3.2.1. İyi İnsanın Özellikleri 104
2.3.2.2. Ahlaklı Kadının Özellikleri 107
2.3.2.3. İyi Yöneticinin Özellikleri 108
2.3.3. Tabiat 109
2.3.3.1. Kozmik Ögeler 109
2.3.3.2. Değerli Taşlar Ve Madenler 111
2.3.3.3. Bitkiler 112
2.3.3.4. Hayvanlar 113
2.3.4. Sosyal Hayat 115
2.3.4.1. Devlet Düzeni 115
2.3.4.1.1. Padişah İlanı 116
2.3.4.1.2. Divan Düzeni 116
2.3.4.1.3. Selamlama 116
2.3.4.2. Eğitim 118
2.3.4.3. Savaş 119
2.3.4.4. Avlanma 120
2.3.4.5. Mektuplaşma 120
2.3.4.6. Eğlence Hayatı 121
2.3.4.6.1. Meclisler 121
2.3.4.6.2. Hamam 122
2.3.4.6.3. Top u Çevgân 122
2.3.4.6.4. Düğün 122
2.3.4.7. Giyim 123
2.3.4.8. Fal 125
2.3.4.9. Ölüm 126
2.3.4.10. Diğer 127
2.4. MOTİFLER VE MASAL ÖGELERİ 128
2.4.1. Çocuğu Olmayan Padişah 128
2.4.2. Kehanet 128
2.4.3. Aldatma ve Hile 128
2.4.4. Resimden Görüp Âşık Olma 129
2.4.5. Cadı-Büyücü 129
2.4.6. Sihirli Yüzük 129
2.4.7. Ödül ve Ceza 129
2.4.8. Rüya 129
2.5. HURŞÎD Ü HÂVER’İN DİĞER MİHR Ü MÂH MESNEVİLERİYLE KARŞILAŞTIRMASI 130
SONUÇ 135
3.METİN: HURŞÎD Ü HÂVER 138
3.1. NÜSHA TANITIMI 138
3.2. METNİN HAZIRLANMASINDA İZLENEN YOL 139
3.3. ÇEVİRİYAZILI METİN 141
KAYNAKÇA 536
EK 1: TIPKIBASIM 543
EK 2: ORİJİNALLİK RAPORU 869
EK 3: ETİK KURUL İZİN MUAFİYET FORMU 870 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/restrictedAccess | tr_TR |
| dc.subject | Klasik Türk Edebiyatı | tr_TR |
| dc.subject | Mesnevi | |
| dc.subject | Mihr ü Mah | |
| dc.subject | Hurşîd ü Hâver | |
| dc.subject | Hamîdî | |
| dc.title | Hurşîd ü Hâver (İnceleme- Metin) | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Kahramanlarını gök cisimlerinden alan çift kahramanlı aşk mesnevilerinden olan Hurşîd ü Hâver, 16. yüzyılda III. Murad devri şairlerinden Hamîdî tarafından yazılmıştır. Çalışmamızda tek nüsha olan eserin, şekil ve muhteva incelemesi yapılmış, çeviriyazılı metni hazırlanmıştır.
Tezimiz giriş ve onu takip eden üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Hurşîd ü Hâver’e gelinceye kadar yazılmış Mihr ü Mâh’lar hakkında bilgi verilmiştir. Hamîdî ve Hurşîd ü Hâver’in genel hatlarıyla tanıtıldığı birinci bölümden sonra ikinci bölümde eserin incelemesi yapılmıştır. Öncelikle hikâyenin özeti verilmiş, ardından vaka kuruluşu, mekân, zaman, anlatıcı, şahıs kadrosu bakımından incelenmiştir.
Mesnevinin dış yapısı nazım şekilleri, vezin, kafiye, dil ve üslup özellikleri yönünden ele alınmıştır. Muhteva incelemesinde ise din, ahlak, tabiat ve sosyal hayat başlıkları üzerinde durulmuştur. Mesnevide kullanılan motifler ve masal unsurları da bu bölümde ele alınmıştır.
İnceleme bölümünün son başlığı ise Hurşîd ü Hâver’in diğer Mihr ü Mâh mesnevileriyle karşılaştırılmasıdır. Bu başlık altında girişte hakkında bilgi verilen Mihr ü Mâh tarzı eserlerle Hurşîd ü Hâver’in ortak ve farklı yönleri ortaya konmaya çalışılmıştır.
Üçüncü bölümde mesnevinin metnine yer verilmiştir.
Hamîdî’nin 16. yüzyılın son çeyreğinde yazdığı bu eser Türk edebiyatında yazılan Mihr ü Mâh tarzı eserlerin sonuncusu olmuştur. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Türk Dili ve Edebiyatı | tr_TR |
| dc.contributor.authorID | TR182839 | tr_TR |
