TÜRKİYE İÇİN SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİST GEZİ TASARIM PROBLEMİ: KARBON KISITLI VE ÇOK MODLU TAM SAYILI PROGRAMLAMA UYGULAMASI
| dc.contributor.author | AYŞE ZOBİ | |
| dc.contributor.department | İşletme | |
| dc.date.accessioned | 2025-11-03T07:11:48Z | |
| dc.date.issued | 2025 | |
| dc.description.abstract | This study formulates a multi-day, multi-modal Tourist Trip Design Problem (TTDP) for Turkey’s seven regions, jointly accounting for time windows, budget, and carbon-emission constraints. The model incorporates POI time windows and mode-dependent travel time/cost and emission factors, resulting in a carbon-constrained, multi-modal, multi-day TTDP that is solved with Gurobi via a SolverStudio–Excel integration. Performance is assessed using the Efficiency-Based Comparison (EBC) with score-per-time and score-per-carbon ratios, used only for evaluation (not embedded in the objective). To analyze policy sensitivity, seven scenarios are defined: S_base, S1 (Low Time Limit), S2 (High Time Limit), S3 (Low Carbon Cap), S4 (High Carbon Cap), S5 (Low Budget Cap), and S6 (High Budget Cap). Results are consistent across regions: S3 reduces carbon to about 34–36 kg, delivering the highest score-per-carbon; S1 shortens total duration and improves score-per-time. S4 yields the highest visits and scores but raises carbon to ~85–90 kg, weakening efficiency; S2 increases visits and scores at the expense of time efficiency. S5 preserves scores while lowering total cost (cost-effective), whereas the marginal benefit of S6 indicates that the budget is generally non-binding. Regionally, Marmara exhibits the richest itinerary in the base case with 48 distinct POIs over three days and high total scores; S2/S4 are preferable for attractiveness maximization, while S3 stands out for sustainability. The findings highlight the importance of selecting scenarios aligned with planning priorities (sustainability, time efficiency, visitor satisfaction, and cost). | |
| dc.description.ozet | Bu çalışma, Türkiye’nin yedi bölgesi için çok günlük ve çok modlu Turist Gezi Tasarım Problemi (TTDP)’ni zaman pencereleri, bütçe ve karbon emisyonu kısıtlarını birlikte dikkate alacak şekilde modellemektedir. Model, hem POI zaman pencerelerini hem de mod-bağımlı seyahat süre/maliyet ve emisyon katsayılarını kullanarak karbon kısıtlı, çok modlu, çok günlük bir TTDP formunda formüle edilmiş ve Gurobi ile (SolverStudio–Excel entegrasyonu üzerinde) çözülmüştür. Değerlendirmede EBC (Efficiency-Based Comparison) yaklaşımıyla puan/süre ve puan/karbon oranları kullanılmıştır; amaç fonksiyonuna dâhil edilmemiş, yalnızca değerlendirme ölçütü olarak kullanılmıştır. Politika duyarlılığını incelemek üzere yedi senaryo kurgulanmıştır: S_baz, S1 (Süre Düşük), S2 (Süre Yüksek), S3 (Karbon Düşük), S4 (Karbon Yüksek), S5 (Bütçe Düşük), S6 (Bütçe Yüksek). Bulgular tüm bölgelerde tutarlı desenler sergilemiştir: S3 senaryosu karbonu yaklaşık 34–36 kg bandına indirerek puan/karbon verimliliğini en üst düzeye taşımaktadır; S1 toplam süreyi önemli ölçüde kısaltırken puan/süre verimliliğini yükseltmektedir. S4 en yüksek ziyaret ve puanları üretmekte; ancak karbonu yaklaşık 85–90 kg bandına çıkardığından verimliliği düşürmektedir. S2 ziyaret ve puanı artırsa da zaman verimliliğini zayıflatmaktadır. S5 puanları baza yakın korurken maliyeti düşürerek maliyet-etkin bir denge sunar; S6’nın marjinal katkısı ise bütçenin belirlenen miktarda çoğu durumda belirleyici faktör olmadığını göstermektedir. Bölgesel karşılaştırmalarda Marmara, baz senaryoda üç günlük planda toplam 48 farklı POI ile en zengin ziyaret kombinasyonunu ve yüksek toplam puanı sunmuştur; çekicilik maksimizasyonu için S2/S4, sürdürülebilirlik için S3 öne çıkmaktadır. Sonuçlar, pratik planlamada hedefe göre (sürdürülebilirlik, zaman etkinliği, ziyaretçi tatmini, maliyet) senaryo seçiminin önemini vurgulamaktadır. | |
| dc.embargo.lift | 2025-11-03T07:11:48Z | |
| dc.embargo.terms | Acik erisim | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11655/37117 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Sürdürülebilir turizm, Karma tam sayılı programlama, Zaman pencereleri, Rota optimizasyonu, Bütçe kısıtları, Karbon ayak izi, Multimodal taşımacılık | |
| dc.title | TÜRKİYE İÇİN SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİST GEZİ TASARIM PROBLEMİ: KARBON KISITLI VE ÇOK MODLU TAM SAYILI PROGRAMLAMA UYGULAMASI | |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis |