Yüzdeliğe Dayalı Kontrol Kartları

dc.contributor.authorÖztürk, Derya
dc.contributor.departmentİstatistik
dc.date.accessioned2025-11-25T11:10:18Z
dc.date.issued2025
dc.description.abstractIn this thesis study, the process monitoring performance of percentile-based control charts, which aim to overcome the limitations of classical quality control methods, has been evaluated on non-normally distributed data. The analyses were conducted using energy consumption measurements obtained under real production conditions, with the goal of reducing false alarm risks caused particularly by skewed distribution structures and improving the balance of signal generation. Two scenarios were constructed using an energy consumption dataset. In the first scenario, a combined X ̄–S control scheme was designed using the logic of percentile based control charts (PBCC) and enhanced with optimization techniques. In this scenario, both the process mean and variance are monitored simultaneously, and the goal is for the control chart to reliably generate signals under a specific percentile condition. As an alternative to the traditional Average Run Length approach, control limit designs were created at a specific confidence level using the percentile-based control chart methodology. In this study, for the optimal design of the PBCC X ̄–S control chart, the control limit coefficient was optimized using a deterministic search method, while the lower and upper limits were optimized using a genetic algorithm. In the second scenario, the Shewhart median control scheme was examined and evaluated using a percentile-based approach under different sample sizes and design scenarios. In this context, run length distributions under both in-control and out-of control conditions were analyzed; in addition to traditional metrics such as average run length and median run length, run length percentiles were also considered for comparison. As a result of the application, it was observed that while the percentile based approach enabled more sensitive signal generation for small sample sizes, delays in signal generation occurred for larger sample sizes due to the increasing stability of the median. When the results of both scenarios are evaluated together, it is seen that percentile based approaches offer more flexible systems with a lower likelihood of false alarms compared to classical control schemes. These findings support the preference for percentile-based control charts in modern production environments, especially for datasets with unknown distribution structures or those that do not meet standard assumptions. The study contributes to academic literature and also provides practical recommendations for developing more reliable process monitoring techniques in industrial applications.
dc.description.ozetBu tez çalışmasında, klasik kalite kontrol yöntemlerinin sınırlılıklarını aşmayı hedefleyen yüzdelik bazlı kontrol kartlarının süreç izleme performansı, normal dağılmayan veriler üzerinde değerlendirilmiştir. Gerçek üretim koşullarında elde edilmiş enerji tüketimi ölçümleri kullanılarak yürütülen analizlerde, özellikle çarpık dağılım yapılarının neden olduğu yanlış alarm risklerini azaltmak ve sinyal üretim dengesini iyileştirmek amaçlanmıştır. Enerji tüketim veri seti kullanılarak iki senaryo kurgulanmıştır. Birinci senaryoda, yüzdelik bazlı kontrol kartı (PBCC) mantığı ile oluşturulmuş ve optimizasyon teknikleriyle güçlendirilmiş birleşik bir X ̄–S kontrol şeması tasarlanmıştır. Bu senaryoda, süreç ortalaması ve varyansı aynı anda takip edilmekte olup, kart performansının belirli bir yüzdelik koşul altında güvenilir sinyal üretmesi hedeflenmiştir. Geleneksel Ortalama Koşum Uzunluğu yaklaşımına alternatif olarak, yüzdeliğe dayalı kontrol kartı metodolojisi ile belirli bir güven seviyesinde kontrol limiti tasarımları yapılmıştır. Bu çalışmada, PBCC X ̄–S kontrol kartının optimum tasarımı için deterministik tarama yöntemiyle kontrol limit katsayısı ve genetik algoritma yöntemiyle alt limit, üst limit optimize edilmiştir. İkinci senaryoda ise, Shewhart medyan kontrol şeması ele alınarak farklı örneklem büyüklüklerinde ve farklı tasarım senaryolarında yüzdeliğe dayalı yaklaşımla değerlendirme yapılmıştır. Bu kapsamda, hem kontrol içi hem de kontrol dışı koşullarda çalışma uzunluğu dağılımları incelenmiş; ortalama koşum uzunluğu ve medyan çalışma uzunluğu gibi geleneksel ölçütlerin yanı sıra çalışma uzunluğu yüzdelikleri de dikkate alınarak tasarımlar kıyaslanmıştır. Uygulama sonucunda, küçük örneklem büyüklüklerinde yüzdeliğe dayalı yaklaşımı daha hassas sinyal üretimi sağlarken, büyük örneklem büyüklüklerinde medyanın daha sabit hale gelmesi nedeniyle sinyal üretiminde gecikmeler yaşandığı görülmüştür. Her iki senaryonun sonuçları birlikte değerlendirildiğinde, yüzdelik bazlı yaklaşımların özellikle klasik kontrol şemalarına kıyasla daha esnek ve yalancı alarm üretme olasılığı düşük sistemler sunduğu görülmektedir. Bu bulgular, modern üretim ortamlarında, özellikle dağılım yapısı bilinmeyen veya standart varsayımları karşılamayan veri setleri için yüzdeliğe dayalı kontrol kartlarının tercih edilebilirliğini desteklemektedir. Çalışma, hem akademik literatüre katkı sunmakta hem de endüstriyel uygulamalarda daha güvenilir süreç izleme tekniklerinin geliştirilmesine yönelik pratik öneriler sunmaktadır.
dc.embargo.lift2025-11-25T11:10:18Z
dc.embargo.termsAcik erisim
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11655/37336
dc.language.isotr
dc.publisherFen Bilimleri Enstitüsü
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectYüzdeliğe Dayalı Kontrol Kartı
dc.subjectİstatistiksel Süreç Kontrolü
dc.subjectKalite İzleme
dc.subjectYüzdeliğe Dayalı Yaklaşımı
dc.subjectShewhart Medyan Kontrol Kartı
dc.subjectOptimizasyon
dc.titleYüzdeliğe Dayalı Kontrol Kartları
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/masterThesis

Files

Original bundle

Now showing 1 - 1 of 1
Loading...
Thumbnail Image
Name:
10734535.pdf
Size:
2.27 MB
Format:
Adobe Portable Document Format

License bundle

Now showing 1 - 1 of 1
Loading...
Thumbnail Image
Name:
license.txt
Size:
1.89 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Description: