dc.contributor.advisor | Akarsu, Ayşe Nurten | |
dc.contributor.advisor | Yet, İdil | |
dc.contributor.author | Adabalı, Yavuz | |
dc.date.accessioned | 2019-09-26T06:20:10Z | |
dc.date.issued | 2019-09-24 | |
dc.date.submitted | 2019-08-29 | |
dc.identifier.uri | http://openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/9029 | |
dc.description.abstract | Adabalı, Y., Building a Disease-specific Variant Database from Exome Datasets,
Hacettepe University Graduate School Health Sciences Department of Bioinformatics
Master’s Thesis, Ankara, 2019. After the completion of human reference genome
sequence with the Human Genome Project, an increasing nıumber of individuals have
been sequenced with next-generation sequencing technologies. This has shown that
millions of genetic differences, called genetic variants, exists between individuals. Some
of these genetic variants are known to cause genetic disorders. However, it is difficult to
pinpoint a disease-causing variant among the many variants present in an individual. The
aim of this thesis is to collect genetic variant data from individuals with suspected genetic
disorders to establish a variant database. This database will provide analysis of specific
variants for Turkish population and providing a platform that allows comparative analysis
of individual data. For this purpose, MS-SQL as the database mangement system; ASP,
.NET, MVC in the back-end; Entity Framework as object-relational mapping tool; HTML5
and CSS technologies and Bootsrap, Javascript ve Jquery libraries in the front-end were
used. The built system establishes an expandable database by incorporating tabular file
formats such as .tsv, .csv which are annotated by the Ion Reporter software. The
database allows query options with respect to several variant properties. In addition,
variants for an individual in the database can be compared against the other variants
which can be filtered by 3 modes of disease type and inheritance pattern, frequency of
variants in in-house and international variant databases and the effect or position of
variants. In conclusion, the established database provides a quick and effective analysis
of genetic variants that can be related to several diseases by using specific data for
Turkish population and facilitates the analysis of this big genetic data.
Key Words: Whole exome sequencing, Genetic database, Genetic variation, Genotype | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | ONAY SAYFASI iii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv
ETİK BEYAN SAYFASI v
TEŞEKKÜR vi
ÖZET vii
ABSTRACT viii
İÇİNDEKİLER ix
SİMGELER ve KISALTMALAR xi
ŞEKİLLER xvi
TABLOLAR xviii
1.GİRİŞ 1
2. GENEL BİLGİLER 3
2.1. İnsan Genomu ve Genom Mimarisi 3
2.1.1. İnsan Genom Projesi 4
2.1.2. Topluma ve Bireye Özgü Genetik Değişiklikler (Varyantlar) 5
2.1.3. Genom ve Varyant Veri Tabanları 9
2.2. Yeni Nesil DNA Dizileme Teknolojileri (NGS) 12
2.2.1. Farklı Platformlara Göre Ekzom Veri Eldesi 13
2.2.2. Ekzom Verisinden Hastalığa Özgü Varyantların Tespit Edilmesi 16
2.3. Veri Tabanları 22
2.3.1. Veri Tabanı Mimarileri 22
2.3.2. Veri Tabanlarında Optimizasyon İşlemleri 25
2.3.3. Dinamik Web Uygulamaları 25
2.3.4. Ön yüz mimarileri 26
2.3.5. Arka yüz mimarileri 28
2.3.6. Yazılım Geliştirme Mimarileri 30
3. GEREÇ, YÖNTEM VE BİREYLER 31
3.1. Bireyler 31
x
3.2. Çalışmada Kullanılan Yöntemler 31
3.2.1. Çalışmada Kullanılan Uygulama Geliştirme Ortamları 32
3.2.2. Veri tabanı İşlemleri 33
3.2.3. Veri aktarım uygulaması 35
3.2.4. Web Uygulamasının Geliştirilmesi 41
4. BULGULAR 45
4.1. Yazılımların Genel Özellikleri 45
4.1.1 Veri Yüklenmesi için Geliştirilen Masaüstü Uygulaması 45
4.1.2 Veri tabanı 48
4.1.3 Web Arayüzü Uygulaması 58
4.2. Filtreleme Modlarının Değerlendirilmesi 64
4.2.1. Veri tabanının Varyant Filtreleme Becerisinin Değerlendirilmesi 64
4.2.2. Farklı Filtreleme Modlarına Göre Patojenik Varyant Saptanması 70
5. TARTIŞMA 78
6. SONUÇ VE ÖNERİLER 88
7. KAYNAKLAR 89
8. EKLER
EK-1: Tez Çalışması ile İlgili Etik Kurul İzni
EK-2: Tez Çalışması Orijinallik Raporu
EK-3: MS-SQL Management Studio üzerinden csv dosyası aktarımı
EK-4: “tmpGrch38” tablosundan gen ile ilişkili tablolara aktarım yapan T-SQL
sorguları
EK-5: “GetVariants” isimli fonksiyona çağrı yapan kod bloğu
9. ÖZGEÇMİŞ | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | İlişkisel Veri Tabanı | tr_TR |
dc.subject | Tüm Ekzom Dizileme | tr_TR |
dc.subject | Genetik Veri Tabanı | tr_TR |
dc.subject | Genetik Varyasyon | tr_TR |
dc.subject | Genotip | tr_TR |
dc.subject | Dinamik Web Uygulaması | tr_TR |
dc.title | Ekzom Veri Setinden Hastalığa Özgü Varyant Veri Tabanı Oluşturulması | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Adabalı, Y., Ekzom Veri Setinden Hastalığa Özgü Varyant Veri Tabanı Oluşturulması,
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyoinformatik Programı Yüksek
Lisans Tezi, Ankara, 2019. İnsan Genom Projesi ile insan referans genom dizisinin
oluşturulması ardından ileri nesil dizileme teknolojileri ile katlanarak artan sayıda bireyin
genomik dizileri ortaya çıkarılmaya devam etmiştir. Böylece, insanlar arasında genomik
dizide milyonlarca farklılığın (varyantın) olduğunu görülmüştür. Bu genetik varyantların
bir kısmının genetik hastalıklara sebep olduğu bilinmektedir; ancak bir dizileme
analizinde ortaya çıkan pek çok varyanttan hangisinin hastalıkla ilişkili olduğunu
saptamak zordur. Bu tezin amacı, genetik hastalık şüphesi olan kişilerden “Ekzom”
dizilemesi yapılarak elde edilen genetik varyant verilerinin Türk populasyonuna özgü
verileri içeren bir varyant veri tabanı oluşturmakta kullanılması ve karşılaştırmalı varyant
analizi için bir platform sağlanmasıdır. Bu amaçla, veri tabanı yönetim sistemi olarak MSSQL; uygulama arka yüz teknolojisi olarak ASP, .NET, MVC; nesne ile ilişkisel
haritalama/eşleme aracı olarak Entity Framework; ön yüz teknolojisi olarak ise HTML5,
CSS teknolojileriyle Bootstrap, Javascript ve Jquery kütüphaneleri kullanılmıştır. Kurulan
sistem, Ion Reporter yazılımı aracılığıyla anote edilen tabuler dosya formatlarını (.tsv, .csv
gibi) kullanan genişletilebilir bir veri tabanıdır. Veri tabanında çeşitli varyant özelliklerine
göre sorgu yapılabilmektedir. Ayrıca, veri tabanındaki hastaya özgü varyantlar, hastalık
tipine ve kalıtım modeline göre 3 farklı modda, kurumsal ve uluslararası varyant veri
tabanlarındaki varyant sıklıklarına ve varyantların pozisyonu/etkisine göre karşılaştırmalı
varyant filtrelenebilmektedir. Sonuçta, oluşturulan veri tabanı hastalıkla ilişkili olabilecek
genetik varyantların Türk toplumuna özgü veriler kullanılarak hızlı ve etkin analizini
sağlamakta ve büyük genetik verilerin analizini kolaylaştırmaktadır.
Anahtar kelimeler: Tüm Ekzom dizileme, Genetik veri tabanı, Genetik varyasyon,
Genotip | tr_TR |
dc.contributor.department | Biyoistatistik | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2021-09-27T06:20:10Z | |