dc.contributor.advisor | Öğüt Eker, R. Gülin | |
dc.contributor.author | Mezkit Saban, Gülperi | |
dc.date.accessioned | 2019-08-26T08:24:43Z | |
dc.date.issued | 2019 | |
dc.date.submitted | 2019-06-24 | |
dc.identifier.citation | APA | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/8718 | |
dc.description.abstract | In this study, the functions of April 23rd National Sovereignty and Children's Day in
forming the national identity of children are discussed. The study is limited to the Early
Republican Period and the periodicals and children's magazines were scanned and data
were obtained. The party's charter of the CHF was scanned at the point of creating the
national identity ideology. The dormitory works published by the Ministry of National
Education have been opened and evaluated under the heading of national education.
The study consists of six chapters. In the first chapter, the historical aspects of the
concepts of ‘child, ceremony and nationalism’ which constitute the main themes of the
thesis, in the western and Turkish cultures have been examined until the Republic Period.
In the second part, said the official holidays celebrated in the Republic of Turkey were
discussed. In this context, the 29th Republic Day, 19 May Atatürk's Youth and Sports
Day, 30 August Victory Day, 23 April National Sovereignty and Children's Day, except
the official festivals, were discussed in the historical context. The process of preparing
April 23rd National Sovereignty and Children's Day, the opening of the Grand National
Assembly of Turkey (TGNA), the announcement of the National Sovereignty and the
celebration of the first festivals in this framework; the period leading to Children's Day
was analyzed for years. In the third chapter, the first appearance of the concept of ın
Children's Day in 1925 was explained; festive speeches, poems, stories and epics, concise
words, advertisements and cartoons, competitions, which are the elements that help
children's national identity, are published in newspapers and magazines were analyzed
between the years 1926-1938 in the context of April 23 National Sovereignty and
Children's Day. The characteristics of the modern Turkish-ideal Turkish child, which is
to be constructed, has been investigated under the title of Mustafa Kemal Atatürk and
Turkish child. In the fourth chapter, the ‘Child Problem’, which is expressed as ’national
case’, has been evaluated in the context of national identity, and in this way the problems
of children in terms of their financial impossibilities, moral and manners solutions are
researched, in the context of the issue of population, the issue of healthy and robust child
rearing was tried to be analyzed in terms of the population problem of the period. In the
fifth chapter, two effective institutions of the period and the successive Turk Ocaks and Halkevs were examined. In the sixth part of the thesis, the history and functions of
Children's Days in celebrated throughout the world have been researched.
In the final part of the thesis, it is stated that Children's Day, which is intended in the
thesis study, contributes to the construction of children's national identity and and it was
understood that Children's holidays were a process of constructing child identity. In the
appendices, cover art of children's magazines, stamps and badges that were presented by
Himaye-i Etfâl Society for Children's Day, and pictures of Gürbüz Children's
Competition were put on. | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY…………………………..…………….……………..i
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ………ii
ETİK BEYAN…………..…………………………………..……….....…iii
TEŞEKKÜR …..…...……………………………………………………..iv
ÖZET…………………………………………………………………..…..v
SUMMARY………………………………………………………..……viii
İÇİNDEKİLER…………………………………………………….……...x
KISALTMALAR DİZİNİ ………..…………………………………... xvi
GİRİŞ……………………………………………………………….…...…1
1. BÖLÜM: TEMEL KAVRAM VE YAKLAŞIMLAR
1.1. ARAŞTIRMANIN TEORİK VE METODOLOJİK
ÇERÇEVESİ
1.1.1. Araştırmanın Konusu ve Amacı………………………...…………...6
1.1.2. Araştırmanın Yaklaşımı, Yöntemi, Sınırları ve Bağlamsal
Şartları……………………………………………………………....6
1.1.3. Araştırmanın Önemi………..………………………………….........9
1.2. Çocuk Kavramı ve Çocukluğun Tarihçesi………………….....10
1.2.1. Çocuk Kavramının Batı Kültüründeki Gelişimi……….…….……..11
1.2.2. Çocuk Kavramının Türk Kültüründeki Gelişimi………....…...…..17
1.3. Bayram ve Tören Kavramının Kavramsal ve Tarihi Bağlamda
Değerlendirilmesi ………………………………………...……. 24
1.3.1. Batı Kültüründe ‘Kutlama/Anma’ Kavramının Kavramsal ve Tarihi
Bağlamında Değerlendirmesi………………………...……...….…25
1.3.2. Türk Kültüründe ‘Kutlama/Anma’ Kavramının Kavramsal ve Tarihi
Bağlamında Değerlendirmesi……………………...………………27
2. BÖLÜM: TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ TARİHİNDE
RESMİ BAYRAMLAR...……………………………………………34
2.1. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Dışında
Kutlanan Millî Bayramlar...……...…………………………….35
2.2. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı…….………….38
2.2.1. Ulus- Devlet Bağlamında 23 Nisan 1920 Öncesi Tarihi Süreç ve
‘Milliyetçi’ Düşünce Perspektifinin Bu Sürece Katkıları…………..40
2.2.1.1. Milliyetçiliğin ve Ulus Devletlerin Tarihi…….…..………..41
2.2.1.2. Millet ve Milliyetçiliğin Tanımı ve Temel Tartışmalar .........43
2.2.1.3. Milliyetçilik–Millî Kimlik Çerçevesinde Osmanlıcılık,
İslâmcılık ve Türkçülük…………………….………………46
2.2.2. 23 Nisan 1920 TBMM’nin Açılışı, Hâkimiyet-i Millîye Bayramının
Îlânı ve Bu Bağlamda İcra Edilen Törensel Faaliyetler…………….50
2.2.2.1. 23 Nisan 1920 TBMM’nin Açılmasına Giden Süreç ……..50
2.2.2.2. 23 Nisan 1920 Tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin
Açılışı………………………………………………………53
2.2.2.3. 23 Nisan 1920 Tarihinin Millî Bayram Olarak İlan Edilmesi
……………………………………………………………...54
2.2.2.4. 23 Nisan 1920 Tarihinin Millî Bayram İlan Edilmesi
Bağlamında İcra Edilen Törenler…………………………...58
2.2.2.5. Çocuk Haftası ve Bu Minvalde Çocuk Bayramına Giden Süreç
……………………………………………………………...61
2.2.2.6. 23 Nisan Hâkimiyet-i Millîye ve Çocuk Bayramı’nın İlk
Kutlanışı …………..……………………………………….67
3. BÖLÜM TÜRKİYE’DE 1927-1938 YILLARI ARASINDA 23
NİSAN MİLLÎ HÂKİMİYET VE ÇOCUK BAYRAMI İLE ÇOCUK
BAYRAMI BAĞLAMINDA MİLLÎ KİMLİK İNŞASI ….…..……71
3.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında “Millî Bayram- Millî
Çocuk” …………………………………………………………..74
3.1.1. Millî Hâkimiyet ve Çocuk Arasında Kurulan İlişki Bağlamında
‘Çocuk Bayramı’nın Gerekçesi……………………….……………74
3.1.2. Ankara ve İstanbul’da Çocuk Bayramı Kutlamaları …...…………..77
4.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında “Millî Eğitim - Millî Çocuk”
…………………………………………………………………..100
5.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında “Millî Şiir - Millî Çocuk”..106
5.1.1. Çocuk Şiirlerinde Kimlik Arayışı ve Türk Kimliği ..………….… 106
5.1.2. Çocuk Şiirlerinde ‘Türk’ün Seciyeleri .…….……….…………… 110
5.1.3. Çocuk Şiirlerinde Vatansever Türk Çocuğu………………..……..112
5.1.4. Çocuk Şiirlerinde Bayrak Sevgisi ………...……………...……….114
5.1.5. Çocuk Şiirlerinde Kurtuluş Savaşı ……………...………………...118
5.1.6. Çocuk Şiirlerinde Şehitlik Kavramı ………………………………120
6.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında “Millî Destan ve Hikâye –
Millî Çocuk”...............................................................................124
7.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında Çocuk Özlü Sözleri
………...………………..……………………...………………..138
8.1. Millî Kimlik İnşası Bağlamında 23 Nisan Çocuk Bayramı’nda
Yayımlanan Karikatürler ve Reklamlar……….……….……141
8.1.1. Çocuk Karikatürleri ……………………….................………..…141
8.1.2. Çocuk Reklamları ……….……...………………………………..147
9.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında Çocuk Müsabakaları
……………………………………………………………….…153
10.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında Mustafa Kemal Atatürk ve
Türk Çocuğu …………..………………………………….…160
4. BÖLÜM: ‘MİLLÎ DAVA’ OLARAK İFADE EDİLEN ‘ÇOCUK
MESELESİ’NİN MİLLÎ KİMLİK BAĞLAMINDA
DEĞERLENDİRİLMESİ ……………………………………….... 169
4.1. Çocuk Meselesi Bağlamında Çalışan ve Fakir Çocuk
Sorunu….……...…………………………………………..…. 170
4.2. Çocuk Meselesi Bağlamında Çocukların Ahlâkî Eğitimi ve
Terbiyesi Sorunu………………...…………………………… 175
4.3. Çocuk Meselesi Bağlamında Çocukların Sağlık ve Nüfus
Meselesi………………………………………………………..180
4.3.1. Çocukların Sağlık ve Bakım Meselesi………………..……….….180
4.3.2. Çocuk Nüfusunu Nitelik ve Nicelik Yönünden Artırma Meselesi..183
4.3.2.1. Erken Cumhuriyet Döneminde Nüfus…...…..…........……183
5. BÖLÜM: MİLLÎ KİMLİĞİN OLUŞTURULMASINDA TÜRK
OCAKLARI VE HALK EVLERİNİN İŞLEVLERİ ………...…...194
5.1. Türk Ocaklarının Millî Çocuk Oluşturma Noktasındaki
Faaliyetleri………………...…………………………………..194
5.2. Halk Evleri’nin Millî Çocuk Oluşturma Noktasındaki
Faaliyetleri…………………………………………………….199
6. BÖLÜM: ULUSLARARASI ÇOCUK GÜNÜ VE ÇOCUK
GÜNÜNÜN AİT OLDUĞU KÜLTÜRDEKİ İŞLEVLERİ ……...204
6.1. Dünya Çocukları Günü………………………………………204
6.2. Türkiye’de Çocuk Bayramı…………………………………..204
6.3. Ulusal Aborjin ve Torres Boğazı Adalı Çocuk Bayramı …..206
6.4. Alman Dünya Çocukları Günü ….……….………….………208
6.5. Kanada Çocuk Hakları Günü ………...…………….……….210
6.6. Çin’de Çocuk Günü………....………………………………..211
6.7. Rusya’da Çocuk Günü ………………………………………212
6.8. Kosta Rika’da Çocuk Günü …..….………………………….212
SONUÇ …………………………………………………………………221
KAYNAKÇA.…………………………………………………………..228
EKLER………………………………………………………………….258
ETİK KURUL MUAFİYET FORMU………………………………...319
ORJİNALLİK RAPORU………………………………………………318 | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Çocuk bayramı | tr_TR |
dc.subject | Millî bayram | |
dc.subject | Tören | |
dc.subject | Millî kimlik | |
dc.subject | Çocuk | |
dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Sosyal bilimler | tr_TR |
dc.title | Millî Kimliğin Oluşturulması Bağlamında 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu çalışmada, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın çocukların millî
kimliğini oluşturması noktasındaki işlevleri ele alınmıştır. Araştırma, Erken Cumhuriyet
Dönemi ile sınırlandırılmıştır ve dönemin süreli yayınları olan gazete ve çocuk dergileri
taranarak veriler elde edilmiştir. Millî kimlik ideolojisini oluşturma noktasında, dönemin
partisi olan Cumhuriyet Halk Fırkası’nın parti tüzükleri ve Millî Eğitim Bakanlığı’nca
yayımlanan yurt bilgisi eserleri de ‘millî eğitim’ başlığı için ayrı bir parantez açılıp
değerlendirilmiştir.
Ele alınan tez altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, tezin ana temalarını oluşturan
‘çocuk, tören ve milliyetçilik’ kavramlarının batıda ve Türk kültüründeki tarihi seyri
Cumhuriyet Dönemi sürecine kadar incelenmiş; ikinci bölümde Türkiye
Cumhuriyeti’nde resmî bayramlar konusu ele alınmıştır. Bu suretle, 29 Ekim Cumhuriyet
Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, 30 Ağustos Zafer
Bayramı; 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dışında kalan resmî bayramlar
bahsinde, tarihi bağlamda ele alınmıştır. Araştırmada 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve
Çocuk Bayramı’nı hazırlayan süreç, TBMM’nin açılması, Millî Hâkimiyet Bayramı’nın
ilan edilmesi ve bu çerçevede ilk bayram kutlamaları değerlendirilmiş; Çocuk
Bayramı’na giden süreç yıl yıl tahlil edilmiştir. Üçüncü bölümde, 1925 yılında ‘Çocuk
Bayramı’ kavramının ilk defa ortaya çıkışı açıklanmaya çalışılmış; Türkiye’de 1926-1938
yılları arasında 23 Nisan Millî Hâkimiyet ve Çocuk Bayramı bağlamında çocukların millî
kimlik inşasına yardımcı unsurlar olan ve bayram kutlamalarında dile getirilen gazete ve
dergilerde yayımlanan bayram nutukları, şiirleri, hikâye ve destanları, özlü sözleri, reklam ve karikatürleri ile müsabakaları analiz edilmiştir. Mustafa Kemal Atatürk ve Türk
çocuğu alt başlığıyla verilen bölümde, inşa edilmek istenen modern–ideal Türk
çocuğunun özellikleri araştırılmıştır. Dördüncü bölümde, ‘millî dava’ olarak ifade edilen
‘Çocuk Meselesi’nin millî kimlik bağlamında değerlendirilmesi yapılmış ve bu suretle
çocukların maddi imkânsızlıkları kapsamında sorunları ele alınmış, ahlâkî ve terbiyevî
çözümler araştırılmış, nüfus meselesi bağlamında ‘sağlıklı ve gürbüz çocuk yetiştirme
meselesi’ dönemin nüfus sorunu ekseninde analiz edilmeye çalışılmıştır. Beşinci bölümde
dönemin iki etkili kuruluşu ve birbirinin ardılı olan Türk Ocakları ve Halkevleri’nin,
çocukların millî kimlik inşasına yönelik çalışmaları incelenmiş, tezin altıncı bölümünde
ise dünya genelinde kutlanan ‘Çocuk Günleri’nin’ tarihi ve işlevleri araştırılmıştır.
Tezin sonuç kısmında, tez çalışmasında amaçlanan Çocuk Bayramı’nın, çocukların millî
kimliğin inşası bağlamında katkılarının olduğu ifade edilmiş ve bu minvalde çocuk
bayramlarının çocuk kimliğini inşa edici bir süreç olduğu görülmüş ve anlaşılmıştır. Ekler
kısmında çocuk dergilerinin kapak resimleri, Himaye-i Etfâl Cemiyeti’nin Çocuk
Bayramı’nda satışa sunduğu pul ve rozet resimleri, Gürbüz Çocuk Müsabakası
resimlerine yer verilmiştir. | tr_TR |
dc.contributor.department | Türk Halkbilimi | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | - | |
dc.identifier.ORCID | https://orcid.org/0000-0001-9704-2490 | tr_TR |