| dc.contributor.advisor | Tozman, Önder | |
| dc.contributor.author | İnce Tunçer, Asuman | |
| dc.date.accessioned | 2019-06-27T12:27:01Z | |
| dc.date.issued | 2019 | |
| dc.date.submitted | 2019-06-19 | |
| dc.identifier.citation | İnce Tunçer, Asuman. Yalan Tanıklık Suçu. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, 2019. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/7673 | |
| dc.description.abstract | Crime of perjury, which is the subject of the dissertation, is regulated in articles 272, 273 and 274 of the Turkish Criminal Code. Witness statement is an evidence which has maintained its importance all the while. Witness is obliged to truthfully tell what he or she knows about the dispute. Witness’s incongruous acting with this obligation can give rise to miscue of justice.
Since it can only be committed by the ones who make statement as witness, crime of perjury is a peculiar offence. In terms of occurring the offense, influence of witness misstatements on judgment is not necessary. In this regard perjury is an abstract endangerment offence. Yet situations, in which harmful outcomes occur by reason of misstatement, are regulated as aggravated states due to result of offence.
In terms of determination of in which processes perjury can be committed, the scope of persons or boards, which are authorized to hear witness, should be specified. For this purpose, in the light of doctrine and practice examination of this matter is one of the aims of the dissertation.
Perjury is constituted with witness’s intentional false statement. In this regard, the extent of witness statement and the determination of inaccuracy are topics which should be also addressed. As the offence can only be committed intentionally, every inaccurate statement is not evaluated within the scope of the offence. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY i
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ii
ETİK BEYAN iii
ÖZET iv
ABSTRACT v
İÇİNDEKİLER vi
KISALTMALAR DİZİNİ xii
GİRİŞ 1
1. BÖLÜM: YALAN TANIKLIK SUÇUNUN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ 4
1.1. TANIK KAVRAMI 4
1.1.1. Genel Olarak 4
1.1.2. Tanıklığın Önemi 8
1.1.3. Tanıkların Özellikleri 9
1.2. TANIĞIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE HAKLARI 12
1.2.1. Hazır Bulunma Yükümlüğü 12
1.2.2. Beyanda Bulunma ve Doğruyu Söyleme Yükümlülüğü 14
1.2.3. Beyanda Bulunma Yükümlülüğünün İstisnası: Çekinme Halleri 15
1.2.3.1. Kişisel Yakınlık Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme 17
1.2.3.2. Meslek ve Sürekli Uğraşı Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme 18
1.2.3.3. Kendisi veya Yakınları Aleyhine Tanıklıktan Çekinme 20
1.2.3.4. Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgilerle İlgili Tanıklık 22
1.2.4. Yemin Etme Yükümlülüğü 24
1.2.5. Haklarını Öğrenme Hakkı 26
1.2.6. Tazminat ve Masraf Alma Hakkı 27
1.2.7. Korunma Hakkı 29
1.3. SUÇUN TARİHSEL GELİŞİMİ 32
1.3.1. Genel Olarak 32
1.3.2. Türk Hukukunda Yalan Tanıklık Suçu 35
1.3.2.1. Osmanlı Hukukunda Yalan Tanıklık Suçu 35
1.3.2.2. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Yalan Tanıklık Suçu 36
1.4. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA YALAN TANIKLIK SUÇU 39
1.4.1. Almanya 39
1.4.2. Amerika Birleşik Devletleri 41
1.4.3. Fransa 43
1.4.4. İsviçre 44
1.4.5. İtalya 46
1.5. BENZER SUÇLARLA KIYASLAMA 47
1.5.1. İftira 48
1.5.2. Yalan Yere Yemin 50
1.5.3. Gerçeğe Aykırı Bilirkişilik veya Tercümanlık 51
1.5.4. Suç Delillerini Yok Etme, Gizleme veya Değiştirme 52
1.5.5. Suçluyu Kayırma 53
2. BÖLÜM: YALAN TANIKLIK SUÇUNUN UNSURLARI 56
2.1. GENEL OLARAK 56
2.2. SUÇLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER 58
2.3. TİPİKLİK 62
2.3.1. Tipikliğin Maddi Unsurları 63
2.3.1.1. Fail 64
2.3.1.1.1. Suç Ortağının Tanıklığı 69
2.3.1.1.2. Mağdur, Suçtan Zarar Gören ve Katılanın Tanıklığı 72
2.3.1.1.3. Dava Arkadaşları, Asli Müdahil ve Fer’i Müdahilin Tanıklığı 75
2.3.1.2. Mağdur 76
2.3.1.3. Suçun Konusu 80
2.3.1.4. Fiil 81
2.3.1.4.1. Hukuka Aykırı Bir Fiil Nedeniyle Başlatılan Soruşturma Kavramı 82
2.3.1.4.2. Tanık Dinlemeye Yetkili Kişi veya Kurul Önünde Gerçeğe Aykırı Tanıklık Yapılması 85
2.3.1.4.2.1. Tanık Dinlemeye Yetkili Kişi veya Kurul 86
2.3.1.4.2.1.1. Kolluk 86
2.3.1.4.2.1.2. Meclis Soruşturması 91
2.3.1.4.2.1.3. Tahkim 94
2.3.1.4.2.1.4. Yabancı Merci 97
2.3.1.4.2.1.5. Disiplin Soruşturmaları 99
2.3.1.4.2.1.5.1. Memur Disiplin Soruşturmaları 101
2.3.1.4.2.1.5.2. Yükseköğretim Disiplin Soruşturmaları 101
2.3.1.4.2.1.5.3. Askeri Disiplin Soruşturmaları 102
2.3.1.4.2.1.5.4. Noter Disiplin Soruşturmaları 104
2.3.1.4.2.1.6. İzin Şartının Gerçekleşmesi Süreci 105
2.3.1.4.2.1.7. Noterler 107
2.3.1.4.3. Tanık Beyanının Gerçeğe Aykırı Olması 108
2.3.1.4.3.1. Gerçeğe Aykırılığın Tespiti 115
2.3.1.4.3.2. Tanığın Çağrılması ve Dinlenmesine İlişkin Muhakeme Kurallarına Aykırılığın Suçun Oluşuma Etkisi 124
2.3.1.5. Netice 128
2.3.1.6. Nedensellik Bağı 131
2.3.2. Tipikliğin Manevi Unsuru 131
2.4. HUKUKA AYKIRILIK 137
2.5. KUSURLULUK 138
3. BÖLÜM: YALAN TANIKLIK SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ VE NETİCESİ SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ HALLERİ 143
3.1. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ 143
3.1.1. Gerçeğe Aykırı Tanıklığın Mahkeme Huzurunda ya da Yemin Ettirerek Tanık Dinlemeye Kanunen Yetkili Kişi veya Kurul Önünde Yapılması 144
3.1.2. Üç Yıldan Fazla Hapis Cezasını Gerektiren Bir Suçun Soruşturma veya Kovuşturması Kapsamında Yalan Tanıklık Yapılması 151
3.2. SUÇUN NETİCESİ SEBEBİYLE AĞIRLAŞMIŞ HALLERİ 153
3.2.1. Aleyhine Tanıklıkta Bulunulan Kişi ile İlgili Olarak Gözaltına Alma ve Tutuklama Dışında Başka Bir Koruma Tedbirinin Uygulanmış Olması 158
3.2.2. Aleyhine Tanıklıkta Bulunulan Kişinin Göz Altına Alınması veya Tutuklanmış Olması 161
3.2.3. Aleyhine Tanıklıkta Bulunulan Kimsenin Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis veya Müebbet Hapis Cezasına Mahkûm Olması 164
3.2.4. Aleyhine Tanıklıkta Bulunulan Kimsenin Mahkûm Olduğu Hapis Cezasının İnfazına Başlanmış Olması 165
3.2.5. Aleyhine Tanıklıkta Bulunulan Kişi Hakkında Hapis Cezası Dışında Adli veya İdari Bir Yaptırımın Uygulanmış Olması 167
4. BÖLÜM: SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 172
4.1. TEŞEBBÜS 172
4.2. İŞTİRAK 175
4.2.1. Faillik 176
4.2.1.1. Doğrudan Faillik 176
4.2.1.2. Müşterek Faillik 176
4.2.1.3. Dolaylı Faillik 178
4.2.2. Azmettirme 183
4.2.3. Yardım Etme 186
4.3. İÇTİMA 187
4.3.1. Zincirleme Suç 188
4.3.2. Fikri İçtima 191
4.3.2.1. Aynı Nevi’den Fikri İçtima 192
4.3.2.2. Farklı Nevi’ den Fikri İçtima 194
4.3.2.2.1. İftira 194
4.3.2.2.2. Hakaret 197
4.3.2.2.3. Suçluyu Kayırma 198
4.3.2.2.4. Suç Üstlenme 199
4.3.3. Gerçek İçtima 199
4.3.3.1. Resmî Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyanda Bulunma 200
4.3.3.2. Aleyhinde Yalan Tanıklıkta Bulunulan Kişinin Gözaltına Alınması veya Tutuklanması 200
4.3.3.3. Rüşvet ve İrtikap 201
4.3.4. Görünüşte İçtima 201
4.3.4.1. Tanığı Etkilemeye Teşebbüs Suçu 202
4.3.4.2. Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu 203
5. BÖLÜM: MUHAKEME USULÜ, YAPTIRIM VE ZAMANAŞIMI 205
5.1. MUHAKEME USULÜ 205
5.1.1. Kovuşturma Usulü 205
5.1.2. Yer Yönünden Yetki 206
5.1.3. Madde Yönünden Yetki 209
5.1.4. Olağan Kanun Yolları 212
5.1.5. Yargılamanın Yenilenmesi 213
5.2. YAPTIRIM 215
5.2.1. Şahsi Cezasızlık veya Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebepler 218
5.2.1.1. Kişinin, Gerçeği Açıkladığı Takdirde Kendisinin veya Belirtilen Akrabalarından Birinin Soruşturma ve Kovuşturmaya Uğramasına Neden Olabilecek Bir Hususla İlgili Olarak Yalan Tanıklıkta Bulunması 219
5.2.1.2. Tanıklıktan Çekinme Hakkı Olmasına Rağmen Bu Hakkı Kendisine Hatırlatılmayan Kişinin Gerçeğe Aykırı Tanıklıkta Bulunması 225
5.2.2. Etkin Pişmanlık Halleri 227
5.2.2.1. Aleyhine Tanıklık Yapılan Kişi Hakkında Bir Hak Kısıtlamasını veya Yoksunluğunu Sonuçlayacak Nitelikte Karar Verilmeden veya Hükümden Önce Gerçeğin Söylenmesi 234
5.2.2.2. Aleyhine Tanıklık Yapılan Kişi Hakkında Bir Hak Kısıtlamasını veya Yoksunluğunu Sonuçlayacak Nitelikte Karar Verildikten Sonra ve Fakat Hükümden Önce Gerçeğin Söylenmesi 236
5.2.2.3. Aleyhine Tanıklık Yapılan Kişi Hakkında Verilen Mahkûmiyet Kararı Kesinleşmeden Önce Gerçeğin Söylenmesi 237
5.3. ZAMANAŞIMI 239
SONUÇ 241
KAYNAKÇA 255
EK 1. ORİJİNALLİK RAPORU 270
EK 2. ETİK KOMİSYON MUAFİYETİ FORMU 272 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | Delil | tr_TR |
| dc.subject | Tanık | tr_TR |
| dc.subject | Tanık beyanı | tr_TR |
| dc.subject | Gerçeğe aykırı beyan | tr_TR |
| dc.subject | Yalan tanıklık | tr_TR |
| dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Hukuk | tr_TR |
| dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Hukuk::Türk hukuku | tr_TR |
| dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Hukuk::Türk hukuku::Ceza hukuku | tr_TR |
| dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Hukuk::Türk hukuku::Yargılama hukuku | tr_TR |
| dc.title | Yalan Tanıklık Suçu | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Tezin konusu oluşturan yalan tanıklık suçu Türk Ceza Kanunu’nun 272, 273 ve 274. maddeleri ile düzenleme altına alınmıştır. Tanık beyanı, maddi gerçeğe ulaşmada önemini öteden beri muhafaza eden bir delildir. Tanık, uyuşmazlık konusuna ilişkin bildiklerini doğru olarak söylemekle yükümlüdür. Tanığın bu yükümlülüğüne aykırı davranması adaletin yanılması sonucunu doğurabilecektir.
Yalan tanıklık suçu yalnızca tanık sıfatıyla beyanda bulunanlar tarafından işlenebildiğinden gerçek bir özgü suçtur. Suçun oluşması bakımından tanığın gerçeğe aykırı beyanlarının hükmü etkilemesi gerekli değildir. Bu bağlamda yalan tanıklık suçu soyut bir tehlike suçudur. Ancak gerçeğe aykırı beyan neticesinde zararlı sonuçların ortaya çıktığı durumlar, neticesi sebebiyle ağırlaşmış haller olarak düzenlenmiştir.
Yalan tanıklık suçunun, hangi süreçlerde işlenebildiğinin tespiti bakımından tanık dinlemeye yetkili kişi veya kurulların kapsamının belirlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla öğreti ve uygulama ışığında bu hususun irdelenmesi tezin amaçlarından birini oluşturmaktadır.
Yalan tanıklık suçu, tanığın kasten gerçeğe aykırı beyanda bulunması ile oluşmaktadır. Bu bağlamda, tanık beyanının kapsamı ve gerçeğe aykırılığın tespiti de suç tipi bakımından irdelenmesi gereken konulardandır. Suç yalnızca kasten işlenebildiğinden gerçeğe aykırı her beyan suç kapsamında değerlendirilemeyecektir. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Kamu Hukuku | tr_TR |
| dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
| dc.embargo.lift | 2019-06-27T12:27:01Z | |
| dc.identifier.ORCID | https://orcid.org/0000-0003-0454-5262 | tr_TR |
