| dc.contributor.advisor | Poyraz Tacoğlu, Tuğça | |
| dc.contributor.author | Çalışkan, Aykut | |
| dc.date.accessioned | 2019-04-12T08:13:02Z | |
| dc.date.issued | 2019-01-25 | |
| dc.date.submitted | 2019-01-25 | |
| dc.identifier.citation | []; RAKAM ÜZERİNDEN BİBLİYOGRAFİYE ATIF YAPILMAK SURETİYLE HAZIRLANMIŞTIR | tr_TR |
| dc.identifier.other | 2019DR43882 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/6524 | |
| dc.description | ADLİ SOSYOLOJİ ALANINDA ZARAR VERİLEN MEKANLARIN NİTELİKLERİNİN TESPİT EDİLEREK FAİLİN TESPİT EDİLMESİNE YÖNELİK SOSYOLOJİK İSPAT ARAÇLARIN BELİRLENMESİNE YÖNELİK MODEL SUNMAKTADIR | tr_TR |
| dc.description.abstract | The aim of this study is to determine the sociological base proof tools which can constitute a control feature in the field of Forensic Sociology by producting findings through sociological variables of the place where the crime of damaging the property is located amog the crimes committed against property. The main theme in the interviews with the victim was considered by identifying the opportunities that the victims offer to the suspects and the aim of predicting the sociological based behavioral patterns of suspect with findings obtained. In the categorization of the place- specific measures and social variable patterns, the classification of four places was carried out by the phenomenological research method, which was sheltered, fixed, accessible and mobile. In the interviews with the victims, it was understood through the perceptible examples that the suspects have gone to evaluate the gaps that they saw in the social life, and that they act in the same direction as those mentioned in the Routine Activities Theory. The interpretation of the general approach of the theory is that it coincides with the deliberate acts rather than satisfying all the consequences of the crime. According to the results of the logistic regression analysis, it was obtained 72.9% correct classification based on the answers taken by the prisoners or detainees who committed the crime of damaging the property, If there are people in the crime scene, the risk of the crime is reduced by 2.89 times. On the other hand, in case the target is considered as suitable and accessible by the prisoner and detainees, the risk of commit a crime increased by 3.12 times. The human factor in the scene enables both blocking of the crime and in the event of occurrence of the crime. It is important to clarify the event through the evidence of eyewitnesses.This study that was the first one, can be predicted in terms of the social profiling of the crime of property damage by producing the results of the decision tree model in addition to collecting information by the law enforcement units. This study contributed to the understanding of the place of crime in the light of the fact that crime can be solved by suspicion and evidence. | tr_TR |
| dc.description.sponsorship | - | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | ÖZET i
ABSTRACT iii
TEŞEKKÜR v
İÇİNDEKİLER vi
ŞEKİLLER ix
ÇİZELGELER xi
SİMGELER VE KISALTMALAR xiv
1. GİRİŞ 1
1.1. Araştırmanın Konusu, Amacı ve Önemi 7
1.1.1. Araştırmanın Konusu 8
1.1.2. Araştırmanın Amacı Ve Önemi 11
1.1.3. Araştırmanın Problem Cümleleri 13
1.2. Araştırmanın Yöntemi 16
1.3. Literatür Taraması 19
2. ARAŞTIRMANIN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ 24
2.1. Suç Olgusu 25
2.1.1. Suçun Tanımı ve Kapsamı 26
2.1.2. Suçun Unsurları 28
2.1.3. Suçun Fonksiyonları 30
2.1.4. Suçun Sınıflandırılması 32
2.2. Mala Zarar Verme Suçu 33
2.2.1. Mala Zarar Verme Suçunun Hukuki Konusu 34
2.2.2. Mala Zarar Verme Suçunun Unsurlarının Diğer Suçlar ile Kıyaslanması 36
2.2.3. Mala Zarar Verme Suçunun Nitelikli Hali 38
2.2.4. Kriminolojik Açıdan Mala Zarar Verme “Vandalizm” 40
2.3. Adli Sosyoloji ve Delil Türleriyle İlişkisi 48
2.3.1. Beyan Delilleri 55
2.3.2. Olay Yeri İnceleme Raporu ve Maddi Deliller 57
2.4. Suça Etki Eden Sosyal Faktörler 61
2.4.1. Kişilik Özellikleri 63
2.4.2. Aile Yapısı ve Aileye İlişkin Özellikler 64
2.4.3. Eğitim Durumu 66
2.4.4. Arkadaş (Akran) Grubu 67
2.4.5. Sosyo-Ekonomik Düzey 68
2.4.6. Suçun İşlendiği Mekân ve İşleniş Zamanı 70
2.4.7. Kitle İletişim Araçları 73
2.4.8. Kültür 74
2.4.9. Göç ve Şehirleşme Problemi 77
3. ARAŞTIRMANIN KURAMSAL ÇERÇEVESİ 81
3.1. Rutin Aktiviteler Teorisi 82
3.2. Suç- Fırsat Teorisi 91
3.3. Durumsal Suç Önleme Teorisi 92
4. ARAŞTIRMANIN BULGULARI 97
4.1. Soruşturma Birimi (Polis) ve Suç Mağdurları İle Yapılan Görüşmelere Dair Bulgular 98
4.1.1. Soruşturma Birimi (Polis) ile Yapılan Görüşmelere Dair Bulgular 99
4.1.1.1. Katılımcıların Sosyo-Demografik Özellikleri 99
4.1.1.2. Araştırma Problemleri Çerçevesinde Elde Edilen Bulgular 101
4.1.1.2.1. Mala Zarar Verme Suçu ile ilgili Sosyoloji Temelli Yapılan Delil Toplama Süreçleri 101
4.1.1.2.2. Kolluk Personelinin Bakış Açısıyla Suçun İşlendiği Mekânın Adli Soruşturmada Rolü 115
4.1.1.2.3. Soruşturmalarda Olayın Aydınlatılmasında Kullanılan Araştırma Teknikleri 122
4.1.1.2.4. Mala Zarar Verme Suçunun İşlendiği Mekânı Ayırabilmek Ve Önleyici Tedbirlerinin Alınabilmesi İçin Yapılması Gerekenler 127
4.1.2. Mala Zarar Verme Suçunun Mağdurları İle Yapılan Görüşmelere Dair Bulgular 138
4.1.2.1. Katılımcıların Sosyo-Demografik Özellikleri 138
4.1.2.2. Araştırma Problemleri Çerçevesinde Elde Edilen Bulgular 141
4.1.2.2.1. Mala Zarar Verme Suçunun İşlendiği Mekâna Dair Özellikler 147
4.1.2.2.2. Mağdur Gözünden Mala Zarar Verme Suçunun Önlenebilmesi Açısından Alınması Gereken Önleyici Tedbirler 171
4.1.2.2.3. Mağdurların Gözüyle Mala Zarar Verme Suçunu Sağlayan Sosyal Değişkenler Ve Olayın Aydınlatılmasına Katkı Sağlayan Risk Faktörleri 183
4.2. Tutuklu ve Mahkûmlar ile Yapılan Anket Çalışmasına Dair Bulgular 216
4.2.1. Tutuklu ve Mahkûmlara Cevapladıkları Sorulara İlişkin Betimleyici İstatistikler 217
4.2.1.1. Örneklemin Demografik Bilgilerine Dair Bulgular 217
4.2.1.2. Örneklemin Çalışma Durumlarına Dair Bulgular 232
4.2.1.3. Örneklemin Suç Bilgilerine Dair Bulgular 234
4.2.1.4. Örneklemin Zarar Verilen Mekâna İlişkin Görüşlerine Dair Bulgular 240
4.2.2. Tutuklu ve Mahkûmların Görüşlerinden Mekâna Özgü Risk Faktörlerinin Tespit Edilmesi 248
4.2.2.1. Model Uygunluk Testi Sonuçları 255
4.2.2.2. Mala Zarar Verme Suçuna Etki Eden Mekânsal Değişkenlerin Belirlenmesi 256
4.2.2.3. Hırsızlık Suçuna Etki Eden Mekânsal Değişkenlerin Belirlenmesi 260
4.2.2.4. Yağma (Gasp) Suçuna Etki Eden Mekânsal Değişkenlerin Belirlenmesi 262
4.2.3. Sosyal Değişkenler Vasıtasıyla Suça İlişkin Profillerinin Tespit Edilmesi 265
5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER 276
KAYNAKLAR 288
EKLER 299 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Fen Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | Rutin aktiviteler teorisi | |
| dc.subject | Mala zarar verme | |
| dc.subject | Mekansal risk analizi | |
| dc.subject | Suç | |
| dc.subject | Mağdur | |
| dc.title | Adli Sosyoloji Bağlamında Mala Zarar Verme Suçu ile İlgili Mekan Olgusunun Analizi | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Yapılan araştırma; malvarlığına karşı işlenen suçlar arasında yer alan mala zarar verme suçunun işlendiği mekâna dair sosyolojik değişkenler vasıtasıyla bulgular üreterek adli sosyoloji alanında kontrol özelliği teşkil edebilen sosyolojik temelli ispat araçlarını belirleme amacını taşımaktadır. Mağdurla yapılan görüşmelerde ana tema; mağdurların faile hangi fırsatları sunduğunu tespit ederek elde edilen bulgularla failin sosyolojik temelli davranış örüntülerini öngörebilme gayesi olmuştur. Mekâna özgü tedbirlerin ve sosyal değişken kalıplarının yer aldığı sınıflandırmada fenomenolojik araştıma yöntemi ile korunaklı, sabit, erişilebilir ve hareketli olmak üzere 4 mekân sınıflandırılması yapılmıştır. Mağdurlar ile yapılan görüşmelerde faillerin toplumsal yaşamda gördükleri boşlukları değerlendirme yoluna gittikleri, bu yönü ile mağdurların Rutin Aktiviteler Teorisi’nde (RAT) belirtilen hususlar ile benzer yönde hareket ettikleri somut örnekler üzerinden anlaşılmıştır. Teorinin genel yaklaşımının suça ilişkin tüm sonuçları karşılamaktan ziyade kasten işlenen fiiller ile örtüştüğü yorumunu yapmak yapılan değerlendirmeyi daha doğru kılacaktır. Mala zarar verme suçunu işleyen tutuklu ve mahkûmların yanıtladığı cevaplar doğrultusunda %72,9 oranında doğru yapılan sınıflandırma sonucu elde edilen lojistik resresyon analiz sonuçlarına göre; çevrede insan bulunması durumunda suçun işlenme riski 2,89 kat azalmaktadır. Diğer taraftan; hedefin tutuklu ve mahkûm tarafından müsait ve erişilebilir olarak değerlendirilmesi durumunda suçun işlenme riski 3,12 kat artmaktadır. Mekânda yer alan insan unsuru hem suçu engelleme özelliği taşımakta hem de suçun oluşması durumunda görgü tanığı delilleri vasıtasıyla olayın aydınlatılmasında önem teşkil etmektedir. Çalışmanın mala zarar verme suçu ile ilgili sosyal değişkenler boyutuyla fail profillemesinde öngörü yapabilme imkânı tanıması açısından literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bunun yanısıra suçun şüpheden ve delilden hareketle çözüleceği kabulüyle olayların aydınlatılmasında soruşturma birimleri ile yapılan mülakat süreci ile toplanan bilgilere ek olarak karar ağacı modeli kurulması suretiyle elde edilen bulgular sebebiyle ilk olma özelliği taşıyan bu çalışmanın mekânın suç özelinde anlaşılabilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Sosyoloji | tr_TR |
| dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
| dc.embargo.lift | 2019-04-12T08:13:02Z | |
