Show simple item record

dc.contributor.advisorDemiröz, Filiz
dc.contributor.authorBekiroğlu, Seval
dc.date.accessioned2018-10-01T07:14:49Z
dc.date.available2018-10-01T07:14:49Z
dc.date.issued2018-07-05
dc.date.submitted2018-06-08
dc.identifier.citationsosyal hizmettr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/5035
dc.description.abstractIn this study, the social functioning of individuals with severe mental illness (SMI) was addressed with the use of ecosystem approach of social work emphasizing the interaction points between the individual and the society they live in and investigating the nature of the interaction and it was attempted to examine the relations between the variables in this direction. SMI individuals in general and social functioning of SMI individuals in particular was not examined in various studies conducted specific to social work in the field of health. However, the concept of social functioning is at the center of social service applications as a key concept separating social work from other humanitarian professions. At present, this situation is the starting point of the study. Therefore, the general aim of the research is to examine the sociodemographic characteristics, the disease process, the process of taking service from Community Mental Health Centers (CMHC), the stigmatization experiences, the level of social support they perceive of individuals with SMI who received service from CMHCs in the sample of Ankara and these variables are related to their social functioning. In the study, a mixed design method, in which quantitative and qualitative methods used together, was preferred. For the quantitative step, 138 individuals with SMI from CMHCs in Ankara participated in the present study while for the qualitative step, 12 individuals with SMI were interviewed. As data collection instruments, a question form prepared by the researcher, Functioning Assessment Short Test Stigma Scale for Receiving Psychological Help and Multi-Dimensional Perceived Social Support Scale were used. All the data were collected between the dates 15 May 2017 and 15 August 2017. As quantitative data were processed through SPSS (Statistics Program for Social Sciences), qualitative data were analyzed via Nvivo 11, qualitative analysis program. Most of the participants were middle-aged, never married individuals with SMI who didn’t work, lived with their families and had a middle socioeconomic status. Individuals with SMI got social support at a good level in addition to the fact that they got support from their families and a special person for them at the highest level. On the other hand, individuals with SMI had the perception that they were labelled with their illness by the society. A significant correlation was found among the genders, educational backgrounds, income status, employment status, lifestyles, voting status, duration of the diagnosis of the disease, transportation ways to CMHCs and social functioning. There was a weak negative correlation between the levels of satisfaction of individuals with SMI with CMHC services and functioning in interpersonal relationships. The status of participants’ getting labelled by the society was weakly and positively correlated with cognitive functioning, financial issues, interpersonal relationships and general functioning. Also, there was a weak negative correlation between the social functioning of individuals with SMI and their perception of social support. According to the results of the present study, in order to provide individuals with SMI with social functioning, it was important to enable them to have a lifestyle in which they can maintain their own lives and fulfill their potentials.tr_TR
dc.description.tableofcontentsKABUL VE ONAY…………………………………………………………………….i BİLDİRİM……………………………………………………………………………..ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI…………………...iii ETİK BEYAN………………………………………………………………………….iv TEŞEKKÜR……………………………………………………………………………v ÖZET vii ABSTRACT ix İÇİNDEKİLER xi KISALTMALAR DİZİNİ xvi ÇİZELGELER DİZİNİ xviii ŞEKİLLER DİZİNİ xviii 1. BÖLÜM: GİRİŞ 1 1.1. ARAŞTIRMANIN PROBLEMİ 5 1.2. ARAŞTIRMANIN AMACI 10 1.3. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ 12 1.4. ARAŞTIRMANIN TANIMLARI 14 1.5. ARAŞTIRMANIN VARSAYIMLARI 16 1.6. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI 16 2. BÖLÜM: KURAMSAL ÇERÇEVE 18 2.1. AĞIR RUHSAL HASTALIKLARA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 18 2.1.1. Şizofreni 19 2.1.2 Bipolar Bozukluk (Duygu durum bozukluğu ) 23 2.1.3. Ağır Ruhsal Hastalıklarda Tedavi Olanakları: Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri 28 2.2. EKOSİSTEM YAKLAŞIMI PERSPEKTİFİNDEN AĞIR RUHSAL HASTALIĞA SAHİP BİREYLERİN SOSYAL İŞLEVSELLİĞİNE BİR BAKIŞ .34 2.2.1. Ekosistem Yaklaşımı 35 2.2.2 Sosyal İşlevsellik Kavramı ve Ağır Ruhsal Hastalığa Sahip Bireyler için Önemi 44 2.2.2.1. ARHS Bireylerin Özerkliği ve Yaşadıkları Sorunlar 47 2.2.2.2. ARHS Bireylerin Mesleki İşlevselliği, Mali Konuları ve Yaşadıkları Sorunlar 50 2.2.2.3. ARHS Bireylerin Bilişsel İşlevselliği ve Yaşadıkları Sorunlar 58 2.2.2.4. ARHS Bireylerin Kişilerarası İlişkileri, Boş Zaman Etkinlikleri ve Yaşadıkları Sorunlar 60 2.2.3. ARHS Bireylerin Sosyal İşlevselliğinde Sosyal Desteğin Rolü 61 2.2.4 ARHS Bireylerin Sosyal İşlevselliğinde Damgalamanın Rolü 64 2.3. AĞIR RUHSAL HASTALIĞA SAHİP BİREYLERİN SOSYAL İŞLEVSELLİĞİNİN SAĞLANMASINDA SOSYAL HİZMETİN ROLÜ 68 2.3.1. ARHS Bireylerin Sosyal İşlevselliğinin Sağlanmasında Sosyal Hizmet Uzmanlarının Görev ve Sorumlukları 71 3. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ 83 3.1. ARAŞTIRMANIN MODELİ 83 3.2. EVREN VE ÖRNEKLEM 88 3.3. VERİLERİN TOPLANMASI VE KULLANILAN VERİ TOPLAMA ARAÇLARI 92 3.3.1. Nicel Veri Toplama Araçları 97 3.3.1.1. Soru Formu 97 3.3.1.2. Kısa İşlevsellik Değerlendirme Ölçeği 98 3.3.1.3. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği 98 3.3.1.4. Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma Ölçeği 99 3.3.2. Nitel Veri Toplama Araçları 99 3.4. VERİLERİN ÇÖZÜMLENMESİ VE YORUMLANMASI 100 3.6. ARAŞTIRMANIN SÜRE VE OLANAKLARI 104 4. BÖLÜM: BULGULAR VE YORUM 105 4.1. TANIMLAYICI BULGULAR 105 4.1.1. ARHS Bireylerin Sosyo Demografik Özelliklerine İlişkin Bulgular 105 4.1.2 ARHS Bireylerin Hastalık Sürecine İlişkin Bulgular 134 4.1.3. ARHS Bireylerin TRSM’den Hizmet Alma Sürecine İlişkin Bulgular 147 4.1.4. ARHS Bireylerin Sosyal İşlevselliklerine İlişkin Bulgular 162 4.1.5. ARHS Bireylerin Sosyal Destek Sistemlerine İlişkin Bulgular 165 4.1.6. ARHS Bireylerin Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanmasına İlişkin Bulgular 168 4.2. ARHS BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ İLE SOSYAL İŞLEVSELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER 173 4.2.1. ARHS Bireylerin Sosyo-Demografik Özellikleri ile Sosyal İşlevsellikleri Arasındaki İlişkiler 173 4.2.2 ARHS Bireylerin Hastalık Süreçleri ile Sosyal İşlevsellikleri Arasındaki İlişkiler 204 4.2.3 ARHS Bireylerin TRSM’den Hizmet Alma Süreçleri ile Sosyal İşlevsellikleri Arasındaki İlişkiler 208 4.2.4. ARHS Bireylerin Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma Durumları İle Sosyal İşlevsellikleri Arasındaki İlişki 223 4.2.5. ARHS Bireylerin Sosyal Destek Düzeyleri ile Sosyal İşlevsellikleri Arasındaki İlişki 231 5. BÖLÜM:SONUÇ VE ÖNERİLER 238 5.1. SONUÇLAR 238 5.1.1. ARHS Bireyleri Tanıtıcı Bulgulara İlişkin Elde Edilen Sonuçlar 238 5.1.2. ARHS Bireylerin Özellikleri ile Sosyal İşlevsellikleri Arasındaki İlişkiye İlişkin Sonuçlar 245 5.2. ÖNERİLER 253 KAYNAKÇA 262 EK 1. AĞIR RUHSAL HASTALIĞA SAHİP BİREYLER İÇİN SORU FORMU 279 EK 2. KISA İŞLEVSELLİK DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ 284 EK 3. ÇOK BOYUTLU ALGILANAN SOSYAL DESTEK ÖLÇEĞİ 286 EK 4. PSİKOLOJİK YARDIM ALMA NEDENİYLE SOSYAL DAMGALANMA ÖLÇEĞİ 288 EK 5. YARI YAPILANDIRILMIŞ DERİNLEMESİNE GÖRÜŞME YÖNERGESİ 289 EK 6. ARAŞTIRMA AMAÇLI ÇALIŞMA İÇİN AYDINLATILMIŞ ONAM FORMU 291 EK 7. ETİK KOMİSYON ONAYI 294 EK 8. İZİN YAZILARI 295 EK 9. TEZ ÇALIŞMASI ORJİNALLİK RAPORU……………………………....299 ÖZGEÇMİŞ 299tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectekosistem yaklaşımı
dc.subjectağır ruhsal hastalığa sahip birey
dc.subjectsosyal işlevsellik
dc.subjectkarma yöntem
dc.subjecttoplum temelli ruh sağlığı
dc.subjectsosyal hizmet
dc.titleEkosistem Yaklaşımı Perspektifinden Ağır Ruhsal Hastalığa Sahip Bireylerin Sosyal İşlevselliğinin Karma Yöntem Tasarımı İle İncelenmesitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetBu çalışmada ağır ruhsal hastalığa sahip (ARHS) bireylerin sosyal işlevselliği, birey ve yaşadıkları toplum arasındaki etkileşim noktalarını vurgulayan ve bu etkileşimin doğasını inceleyen sosyal hizmetin ekosistem yaklaşımı çerçevesinde ele alınmış ve bu yönde değişkenler arası ilişkiler incelenmeye çalışılmıştır. Sağlık alanında sosyal hizmete özgü yapılan çeşitli araştırmalarda genelde ARHS bireyler özelde ise ARHS bireylerin sosyal işlevselliği incelenmemiştir. Oysa sosyal işlevsellik kavramı, sosyal hizmeti diğer insani yardım mesleklerinden ayıran anahtar kavram olarak sosyal hizmet uygulamalarının merkezinde yer almaktadır. Hali hazırda bu durum çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Dolayısıyla araştırmanın genel amacı, Ankara ili örneğinde Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerinden (TRSM) hizmet alan ARHS bireylerin sosyodemografik özeliklerini, hastalık sürecini, TRSM’den hizmet alma sürecini, damgalanma deneyimlerini, algıladıkları sosyal destek düzeylerini ve bu değişkenlerin sosyal işlevsellikleri ile ilişkisini incelemektir. Araştırmada nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem seçilmiştir. Ankara ilinde bulunan üç TRSM’den hizmet alan 138 ağır ruhsal hastalığa sahip (ARHS) birey ile nicel aşamada, 12 ARHS birey ile nitel aşamada görüşme yapılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan Soru Formu, Kısa İşlevsellik Değerlendirme Ölçeği, Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği kullanılmıştır. Tüm veriler 15 Mayıs 2017- 15 Ağustos 2017 tarihleri arasında toplanmıştır. Nicel veriler SPSS 20 (Sosyal Bilimler için İstatistik Programı) yazılımı aracılığı ile, nitel veriler ise Nvivo 11 nitel analiz programında işlenmiştir. Katılımcıların çoğunluğu ağırlıklı olarak orta yaş döneminde, hiç evlenmemiş, çalışmayan, aileleri ile yaşayan, orta sosyoekonomik düzeye sahip ARHS bireylerdir. Orta düzeyde sosyal işlevselliğe sahip olan ARHS bireyler en yüksek desteği aile ve özel bir insandan almakla birlikte iyi düzey de sosyal desteğe sahiptir. Öte yandan ARHS bireylerin hastalıklarından ötürü toplum tarafından damgalandığına ilişkin algısı yüksektir. ARHS bireylerin cinsiyetleri, öğrenim durumları, gelir durumları, çalışma durumları, yaşam biçimleri, oy kullanma durumları, hastalık tanı süresi, TRSM’ye ulaşım şekli ile sosyal işlevsellikleri arasında anlamlı ilişkiye rastlanmıştır. ARHS bireylerin TRSM hizmetlerine dair memnuniyet düzeyleri ile kişilerarası ilişkilerdeki işlevsellikleri arasında negatif yönlü zayıf doğrusal bir ilişki vardır. ARHS bireylerin sosyal damgalanma durumları ile bilişsel işlevsellik, mali konular, kişilerarası ilişkiler ve işlevselliğin geneli arasında pozitif zayıf düzeyde doğrusal bir ilişki bulunmaktadır. ARHS bireylerin sosyal işlevsellikleri ile algıladıkları sosyal destek arasında negatif yönlü zayıf bir ilişki vardır. Araştırmanın sonucunda ARHS bireylerin sosyal işlevselliğinin sağlanmasında kendi potansiyellerini gerçekleştirebilecekleri, yaşamlarının kontrolünün kendilerinde olduğu bir yaşam biçimine sahip olmalarının sağlanması önemlidir.tr_TR
dc.contributor.departmentSosyal Hizmettr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record