Show simple item record

dc.contributor.advisorŞahin Kütük, Birsen
dc.contributor.authorÇakır, Mehmet
dc.date.accessioned2017-11-08T11:44:58Z
dc.date.available2017-11-08T11:44:58Z
dc.date.issued2017
dc.date.submitted2017-10-20
dc.identifier.citationÇAKIR, Mehmet. Kentsel Dönüşüm Mekânlarında Sosyal Adalete İlişkin Nitel Bir Çalışma: Konya Örneği, Doktora Tezi, Ankara, 2017.tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/4045
dc.description.abstractThe main purpose of this study is to comparatively examine the meaning attributed to the concept of "social justice", which has been considered as one of the ways of establishing the social integration, over the individuals who are affected by the applications of urban transformation. The results of the practices within the scope of the urban transformation process are determined by addressing how the experiences of the Gypsy people -who have the characteristics of being an ethnic group- and other individuals -who have been going through a social dynamism process under the name of urban transformation- in education, business and official institutions in their new habitats are perceived. In this context, in the study, how a social integration in urban transformation areas will be achieved is evaluated through the views of 31 participants residing in Küçük Aymanas Neighbourhood of Konya Meram District and Mengene and Tatlıcak Neighbourhoods of Karatay District by discussing the socio-economic and socio-cultural effects created by urban transformation projects on the axis of social justice theories. In this study, in which the qualitative research method based on the theory was used, the interview technique was chosen as the data collection method. The study was carried out in Küçük Aymanas Neighbourhood of Meram district and in Tatlıcak and Mengene neighbourhoods of Karatay district of Konya. The reasons for choosing these three neighbourhoods is the fact that the urban transformation applications in Küçük Aymanas Neighbourhood have been carried out by the municipality, while those in Mengene Neighbourhood have been executed by private contractors (build-and-sell enterprises). Additionally, the reason for the selection of the Tatlıcak Neighbourhood is the fact that the Gypsy people who handed over their real estates for the urban transformation are intensively inhabited in this region. In this context, the answers to the questions of "how are the reflections of the urban transformation in the community when the executor is the municipality or a contractor" and "how the effects of the urban transformation are shaped when the residing group in the rea are the Gypsy people, who are regarded as disadvantaged groups" are searched from the perspective of social justice. As a result of the study, it was seen that in all three neighbourhoods, the definition of justice and social justice was shaped by the positive and negative experiences of the individuals. Additionally, considering the experiences of the participants, the perspective regarding the transformation project in the neighbourhood is negative if the urban transformation is carried out by the municipality, while positive if the transformation projects in the neighbourhood are carried out by the contractor. The institution that carries out the urban transformation has no importance for the Gypsy people, what is important for them is receiving the worth of their real estates. The most striking finding regarding the transformation projects is the fact that "the social fabric" is disturbed.tr_TR
dc.description.tableofcontentsİÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY……………………………………………………………………...i BİLDİRİM……………………………………………………………………………….ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI………….………...…...iii ETİK BEYAN……………………… …………………..………...……..………....….iv ADAMA…………………………………………………………………………………v TEŞEKKÜR..……………..………………………………………………………...…vi ÖZET……………………………………………………………………………….….vii ABSTRACT……………………………………………………………………...........ix İÇİNDEKİLER……………………………………………………………….…..…….xi TABLOLAR DİZİNİ ……….…………………………………..……………….......xviii ŞEKİLLER DİZİNİ………...……………...……………………………………........xix HARİTALAR DİZİNİ……………………………………………………………...…..xx FOTOĞRAFLAR DİZİNİ………………………………………………………..…..xxi GİRİŞ 1 1. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN KAPSAMI VE YÖNTEMİ 6 1.1. Araştırmanın Konusu, Amacı ve Önemi 6 1.1.1. Araştırmanın Konusu 6 1.1.2. Araştırmanın Amacı ve Önemi 9 1.1.3. Araştırma Soruları 12 1.2.Araştırmanın Yöntemi 13 1.2.1. Araştırmanın Tasarımı 13 1.2.2. Katılımcıların Belirlenme Süreci 16 1.2.2.1. Sahaya İlişkin Ön Bilgiler 19 1.2.3. Sahanın ve Katılımcıların Özellikleri 22 1.3.Veri Toplama Süreci ve Verilerin Analizi 29 1.3.1. Araştırma Sürecinde Karşılaşılan Güçlükler 31 2. BÖLÜM: ADALET VE SOSYAL ADALET KAVRAMLARI VE KURAMSAL YAKLAŞIMLAR 33 2.1. Antik Dönemden Modern Döneme Adalet Kavramı 33 2.1.1. Platon (M.Ö. 427–347) ve Aristoteles’e (M.Ö. 384–322) Göre Adalet 33 2.1.2. Farabi’ye (872- 950) Göre Adalet 36 2.1.3. Nizamülmülk’e (1018-1092) Göre Adalet 37 2.1.4. Yusuf Has Hacip’e (1020-1075) Göre Adalet 38 2.1.5. İbn Rüşd’e (1126-1198) Göre Adalet 39 2.1.6. Thomas Aquinas’a (1225-1274) Göre Adalet 39 2.1.7. Thomas Hobbes’e (1578-1679) Göre Adalet 41 2.1.8. Jhon Locke’e (1632-1704) Göre Adalet 42 2.1.9. David Hume’a (1711-1776) Göre Adalet 43 2.1.10. Maximilien Robespierre’e (1758-1794) Göre Adalet 44 2.2.Sosyal Adalet ve Temel Yaklaşımlar 47 2.2.1. Sosyal Adalet Nedir? 47 2.2.2. Jhon Rawls: Hakkaniyet Olarak Adalet 50 2.2.3. Robert Nozick: Hak Ediş Olarak Adalet 56 2.2.4. Michael Walzer: Kompleks Eşitlik Olarak Adalet 58 2.2.5. Fredich August Hayek: Bir İlizyon Olarak Adalet 60 2.2.6. David Miller: Beşeri İlişki Modeli Olarak Adalet 62 2.2.6.1. Sosyal Adalet İlkeleri 66 2.2.6.1.1. Eşit Vatandaşlık 68 2.2.6.1.2. Fırsat Eşitliği 71 2.2.6.1.3. Sosyal Minimum 73 2.2.6.1.4. Adil Dağıtım 74 3. BÖLÜM: KONUYA İLİŞKİN LİTERATÜR 77 3.1. Sosyal Adalet 77 3.2. Kentsel Dönüşüm 78 3.3. Roman/Çingene Bireyler, Sosyal Adalet ve Kentsel Dönüşüm 81 4. BÖLÜM: ROMAN/ÇİNGENE KİMLİĞİ VE MEKÂNSAL PLANLAMADA ADİL KENT TASAVVURU 87 4.1. Roman ve Çingene Kimliği 87 4.1.1. Roman/Çingene Bireylerin Kökeni ve Dili 88 4.1.2. Roman/Çingene Bireylerin Dünyadaki, Osmanlıdaki ve Türkiye’deki Yeri 91 4.2. Kentleşme Süreci ve Adil Kentin İnşası 96 4.2.1.Göç 100 4.2.2.Gecekondu-Gecekondulaşma 103 4.2.3.Kentsel Dönüşüm-Kentsel Yenileme 106 4.2.4.Adil Kent Planlaması 110 4.3. Araştırmanın Modeli 114 5. BÖLÜM: ARAŞTIRMA BULGULARI 123 5.1.Sosyal Adalet’in Algılanış Biçimi 123 5.2. Adalet’e Atfedilen Anlam 123 5.2.1. Hak ve Hukuk Temelli Bir Adalet 123 5.2.2. Eşitlik Temelli Bir Adalet 125 5.2.3. Adil Olma Temelli Bir Adalet 126 5.2.4. Ayrımcı ve Haksız Davranışta Bulunmama Temelli Bir Adalet 127 5.2.5. İyi, Güzel ve Yüce Olma Temelli Bir Adalet 128 5.3. Sosyal Adalet’e Atfedilen Anlam 130 5.3.1. Sosyal Adalet Herkes İçin Adalet 130 5.3.2. Duyulmayan, Anlamı Bilinmeyen Adalet: Sosyal Adalet 131 5. 4. Bireylerin Gündelik Yaşamda Adaletli ve Adaletsize İlişkin Deneyimleri 133 5.4.1. Adaletli Olarak Tanımlama Adaletli Olarak Görme 133 5.4.1.1. Sosyal Dâhil Etme 133 5.4.1.2. Sağlık Uygulamalarından Faydalanma 134 5.4.1.3. Kamu Kurumlarının İşleyişi 135 5.4.2. Adaletsiz Olarak Tanımlama Adaletsiz Olarak Görme 136 5.4.2.1. Sosyal Dışlanma 137 5.4.2.2. Kentsel Dönüşüm Projesi Deneyimleri 138 5.4.2.3. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği 140 5.4.2.4. Adaletsiz Olarak Tanımlanan Davranışların Diğer Boyutları 141 5.5. Eşit Vatandaşlık İlkesinin Sorgulanması 145 5.5.1. Eşit Vatandaşım 147 5.5.2. Eşit Vatandaş Değilim 149 5.5.3. Sosyal Haklara Erişim 153 5.5.3.1. Eğitim Hakkı 153 5.5.3.2. Sosyal Güvenlik Hakkı 158 5.5.3.3. Sağlık Hakkı 159 5.5.3.4. Bireysel Güvenlik Hakkı 163 5.5.4. Siyasal Haklara Erişim 166 5.5.4.1.Seçme, Seçilme ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakkı 166 5.5.4.2.Dernek Kurma-Derneğe Üyelik Hakkı 169 5.5.4.3.Dilekçe Hakkı 171 5.5.4.4.Kamu Hizmetlerine Katılma Hakkı 173 5.5.5. Ekonomik Haklara Erişim 175 5.5.5.1. Vatandaşların Çalışma Haklarını Kullanma Durumları 175 5.5.5.2. Çalışma Haklarının Kullanımı Konusunda Diğer Vatandaşlara Bakış 180 5.5.5.3. Vatandaşları İçin İş İmkânı Sağlamada Devletin Durumu 183 5.6. Sosyal Minimum İlkesinin Sorgulanması 185 5.6.1.Sosyal Yardımlara Erişim 185 5.6.2. Sağlık Hizmetlerine Erişim 188 5.6.3. Çevre Temizliği ve Mahalleye Bakış 190 5.6.4. Diğer Asgari İmkânlara Erişim 194 5.7. Fırsat Eşitliği İlkesinin Sorgulanması 196 5.7.1. Aile İçi İlişkiler Bağlamında Bireylerin Aile İçi İmkânlara Erişme Durumları 196 5.7.2. Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Bireylerin İmkânlara Erişme Durumları 199 5.7.3. Yaşanılan Mahalle İle İlişkiler Bağlamında Bireylerin Konumu 202 5.7.4. Bireylerin Ev, İşyeri Arama/Bulma Konusundaki Memnuniyet Düzeyleri 204 5.7.5. Bireylerin Özel/Kamu İşletmelerinden Alınan Hizmetlere İlişkin Memnuniyet Düzeyleri 207 5.8. Adil Dağıtım İlkesinin Sorgulanması 208 5.8.1. Bireylerin Toplam Gelirlerinin İhtiyaçlarını Karşılama Durumu/Memnuniyet 208 5.8.2. Bireylerin Toplam Gelirlerinde Yapılan İşe Göre Kazanç Tatmin Durumu 211 5.8.3. İşsizlik Durumunda Sunulan İmkanlara İlişkin Farkındalık 212 5.9. Adil Kent Planı Ekseninde Kentsel Dönüşüm Projelerine İlişkin Düşünceler 213 5.9.1. Dönüşümün Habercileri: Komşular 213 5.9.2. Projeye İlişkin Umutlar, Hayaller ve Beklentiler 215 5.9.3. Katılımcıların Yeni Yerleşim Alanlarından Memnun Olma Düzeyleri 220 5.9.4. Taşınmazların Bedeli/Ederi Konusundaki Kanaatler 223 5.9.5. Kentsel Dönüşüm Projesine İlişkin Olumlu/Olumsuz Deneyimler 227 5.9.5.1. Kentsel Dönüşüm Projesine İlişkin Olumsuz Deneyimler: Mahalledeki Yabancı 227 5.9.5.2. Kentsel Dönüşüm Projesine İlişkin Olumlu Deneyimler: Hayaller ve İmkânsız Hayatlar 230 5.9.5.3. Sosyal Doku Bozumu 232 5.9.6. Kentsel Dönüşümün Devam Ettiği Diğer Alanlara Bakış 234 SONUÇ VE TARTIŞMA 237 KAYNAKÇA 255 EK 1: GÖRÜŞME FORMU..............................................................................269 EK 2: ETİK KURUL İZİN FORMU...................................................................271 EK 3A: ORİJİNALLİK RAPORU……………….............................................. 272 EK 3B: ORİJİNALLİK RAPORU (İNGİLİZCE)................................................273tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectkentsel dönüşümtr_TR
dc.subjectsosyal adalet
dc.subjectkentleşme
dc.subjectroman/çingene
dc.titleKentsel Dönüşüm Mekanlarında Sosyal Adalete İlişkin Nitel Bir Çalışma: Konya Örneğitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetBu araştırmanın temel amacı, sosyal bütünleşmeyi tesis etmenin yollarından biri olarak görülen “sosyal adalet” kavramına atfedilen anlamı, kentsel dönüşüm uygulamalarından etkilenmiş bireyler üzerinden mukayeseli olarak incelemektir. Etnik bir grup olma özelliği taşıyan Roman/Çingene bireyler ile kentsel dönüşüm adı altında sosyal hareketlilik yaşayan diğer bireylerin yeni yaşam alanlarında eğitim, iş ve resmi kurumlarda yaşadıkları deneyimleri nasıl anlamlandırdıkları ele alınarak, kentsel dönüşüm sürecindeki uygulamaların sonuçları bireylerin deneyimleri üzerinden saptanmaktadır. Bu bağlamda çalışmada kentsel dönüşüm projelerinin yarattığı sosyo ekonomik ve sosyo kültürel etkiler, sosyal adalet teorileri ekseninde ele alınarak, kentsel dönüşüm alanlarında bir sosyal bütünleşmenin nasıl sağlanacağı, Konya Meram İlçesine bağlı Küçük Aymanas Mahallesi ile; Karatay İlçesine bağlı Mengene ve Tatlıcak Mahallelerinde yaşayan 31 katılımcının düşünceleri üzerinden ele alınmaktadır. Kurama dayalı nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, veri toplama tekniği olarak görüşme tekniği tercih edilmiştir. Çalışma Konya’nın Meram ilçesine bağlı Küçük Aymanas ve Karatay ilçesine bağlı Tatlıcak ve Mengene Mahallelerinde gerçekleştirilmiştir. Bu üç mahallenin seçilme nedeni ise, Küçük Aymanas Mahallesinde kentsel dönüşüm uygulamalarını belediye, Mengene Mahallesinde ise özel müteahhitlerin (yap-sat işletmecileri) yürütmeleridir. Tatlıcak Mahallesinin seçilme nedeni ise, kentsel dönüşüm ile taşınmazlarını devreden Roman/Çingene bireylerin bu bölgede yoğun ikamet etmeleridir. Bu bağlamda çalışmada kentsel dönüşümü yürüten belediye olduğunda yada müteahhit olduğunda bunun topluma yansımalarının neler olduğu ve bölgede yaşayan grup dezavantajlı gruplar içinde anılan Roman/Çingene bireyler olduğunda kentsel dönüşümün etkilerinin nasıl şekillendiği gibi sorularının yanıtı sosyal adalet perspektifinden sorgulanmaktadır. Çalışmanın sonunda her üç mahallede adalet ve sosyal adaletin tanımı bireylerin yaşadığı olumlu-olumsuz deneyimler üzerinden şekillendiği görülmüştür. Bununla birlikte, kentsel dönüşümü belediyenin yürüttüğü mahallede dönüşüm projesine bakış katılımcıların deneyimlerinden hareketle olumsuz görülmekte iken; müteahhittin yürüttüğü mahallede dönüşüm projelerine bakış olumlu bulunmaktadır. Roman/Çingene bireyler için kentsel dönüşümü yürüten kurumun önemi yoktur. Kendileri için önemli olan taşınmazların bedelinin karşılığının alınmasıdır. Dönüşüm projelerinin mahallelere ilişkin en dikkat çeken sonucu “sosyal dokunun” bozulduğu şeklindedir.tr_TR
dc.contributor.departmentSosyolojitr_TR
dc.contributor.authorID123077tr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record