| dc.contributor.advisor | Konukcu Önal, Debi | |
| dc.contributor.author | Şahin, Mustafa | |
| dc.date.accessioned | 2017-08-07T07:05:00Z | |
| dc.date.available | 2017-08-07T07:05:00Z | |
| dc.date.issued | 2017 | |
| dc.date.submitted | 2017-06-19 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3869 | |
| dc.description.abstract | In this study, tax compliance concept is considered with regard to customs duties, which constitutes one fifth of total tax revenue in our country, aiming at evaluating policy recommendations for improving tax compliance in customs duties.
In this context concepts of customs duties and tax compliance are explained in detail and how tax compliance in customs duties can be improved is discussed.
In the last chapter of this study some suggestions for decreasing the tax burden and tax compliance costs, building trust and cooperation between customs administration and taxpayers, increasing perception of justice and control effectiveness are presented to improve tax compliance in customs duties in case of Turkey. These suggestions are sorted under the following titles: determining tax rates as so not encouraging tax evasion, enhancing anti-smuggling effectiveness of customs administration, simplifying customs duties and the legislation, improving automation and facilitating customs transactions, extending authorized economic operator practice, increasing the efficiency of post clearance audits, increasing the attractiveness of voluntary disclosure, abrogating the tax compromise institution, increasing tax payment facilities, new understanding and cooperating with the private sector. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY i
BİLDİRİM ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii
ETİK BEYAN iv
ÖZET v
ABSTRACT vi
İÇİNDEKİLER vii
KISALTMALAR DİZİNİ xi
TABLOLAR DİZİNİ xiii
ŞEKİLLER DİZİNİ xiv
GİRİŞ 1
1. BÖLÜM – GÜMRÜK VERGİLERİNİN KAPSAMI, BÜTÇEDEKİ YERİ VE VERGİ TEKNİĞİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 4
1.1. Gümrük Vergileri Kavramına Genel Bakış 4
1.2. Gümrük Vergileri Tanımına Dâhil Olan Vergi ve Mali Yükler 7
1.2.1. İthalatta Alınan Vergi ve Mali Yükler 10
1.2.1.1. Gümrük Vergisi 10
1.2.1.2. İlave Gümrük Vergisi 11
1.2.1.3. Tek ve Maktu Vergi 12
1.2.1.4. Katma Değer Vergisi (KDV) 14
1.2.1.5. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) 15
1.2.1.6. Dampinge Karşı Vergi ve Sübvansiyona Karşı Telafi Edici Vergi 16
1.2.1.7. Ek Mali Yükümlülük 18
1.2.1.8. Toplu Konut Fonu (TKF) 19
1.2.1.9. Tütün Fonu 20
1.2.1.10. Çevre Katkı Payı 21
1.2.1.11. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kesintisi 21
1.2.1.12. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF) 22
1.2.1.13. Türkiye Radyo – Televizyon Kurumu (TRT) Bandrolü 23
1.2.2. İhracatta Alınan Vergi ve Mali Yükler 24
1.2.2.1. İhracatta Alınan Telafi Edici Vergi (TEV) 24
1.2.2.2. Destekleme Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) 25
1.3. Gümrük Vergilerinin Fonksiyonları 26
1.4. Vergi Tekniği Açısından Gümrük Vergileri 29
1.4.1. Gümrük Vergilerinde Verginin Konusu 34
1.4.2. Gümrük Vergilerinde Yükümlü 35
1.4.3. Gümrük Yükümlülüğünün Doğuşu 37
1.4.4. Gümrük Vergilerinde Matrah (Kıymet) 39
1.4.5. Gümrük Vergilerinde Oran Tespiti (Tarife ve Menşe) 42
1.4.6. Gümrük Vergilerinde Vergilendirme Süreci 46
1.5. Gümrük Vergilerinin Türkiye Bütçesindeki Yeri 49
1.6. Gümrük Birliği ve Gümrük Vergileri 51
2. BÖLÜM – VERGİ UYUMU: KAVRAMLAR, MODELLER VE VERGİ UYUMUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER 54
2.1. Vergi Uyumunun Tanımı, Kapsamı, Önemi ve Ölçülmesi 54
2.1.1. Gönüllü Uyum ve Zorunlu Uyum Kavramları 55
2.1.2. Vergi Uyumunun Önemi 55
2.1.3. Vergi Uyumunun Ölçülmesi 57
2.1.4. Vergi Boşluğu (Tax Gap) Yaklaşımı 58
2.2. Vergi Uyumu Kavramını Açıklamaya Yönelik Modeller 60
2.2.1. Allingham-Sandmo Modeli 60
2.2.2. Ahlaki Duygular Modeli 61
2.2.3. Kaygan Yamaç Modeli 62
2.3. Vergi Uyumunu Etkileyen Faktörler 64
2.3.1. Vergi Yükü 65
2.3.2. Vergi Uyum Maliyetleri 66
2.3.2.1. Kuralların Sadeleştirilmesi 69
2.3.2.2. Sistemin Kolaylaştırılması 70
2.3.3. Kişisel ve Sosyal Normlar 71
2.3.4. Devlet Yönetimine Duyulan Güven 73
2.3.4.1. Siyasi ve İdeolojik Etkenler 73
2.3.4.2. Adalet Algısı 74
2.3.4.3. Karşılıklı Güven ve İşbirliği 76
2.3.4.4. Yükümlü Odaklı Kaliteli Hizmet 77
2.3.4.5. Verginin İyi Kullanılması ve Yolsuzluklar 78
2.3.5. Caydırıcı Tedbirler 79
2.4. Yüksek Vergi Uyumunun Sağlanması İçin Temel İlkeler 81
3. BÖLÜM – VERGİ UYUMU KAVRAMININ GÜMRÜK VERGİLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 83
3.1. Vergi Uyumu ve Gümrük Uyumu Kavramları Arasındaki İlişki 83
3.2. Gümrük Vergilerinde Vergi Uyumsuzluklarının Kaynakları 86
3.3. Gümrük Uyum Maliyetleri 89
3.4. DGÖ’nün Yükümlü Sınıflandırması ve Gönüllü Uyum Çerçevesi 93
3.5. Gümrük Vergilerinde Vergi Uyumunu Sağlamaya Yönelik Bazı Uygulamalar 97
3.5.1. Gümrük İşlemlerinin Otomasyonu ve Tek Pencere Sistemi 97
3.5.2. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü 99
3.5.3. Risk Yönetimi Sistemi 101
3.5.4. Sonradan Kontrol 104
3.5.5. Bağlayıcı Tarife Bilgisi ve Bağlayıcı Menşe Bilgisi 106
3.5.6. Gönüllü Bildirim Uygulaması 107
3.5.7. Geri Verme 108
3.5.8. Gümrük Vergilerinin Ödenmesinde Sağlanan Kolaylıklar 109
3.5.9. Vergi Uyuşmazlıkların Çözümüne Yönelik Uygulamalar 111
3.5.9.1. İtiraz Yolu 111
3.5.9.2. Uzlaşma Müessesesi 112
3.5.9.3. Yargı Yolu 113
4. BÖLÜM – TÜRKİYE ÖZELİNDE GÜMRÜK VERGİLERİNDE VERGİ UYUMUNUN ARTIRILABİLMESİ İÇİN ÖNERİLER 115
4.1. Vergi Oranlarının Vergi Kaçırmayı Teşvik Etmeyecek Seviyede Belirlenmesi 115
4.2. Gümrük İdaresinin Kaçakçılıkla Mücadele Etkinliğinin Artırılması 117
4.3. Gümrük Vergilerinin ve Vergilere İlişkin Mevzuatın Sadeleştirilmesi 118
4.4. Otomasyonun Geliştirilmesi ve Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması 120
4.5. Yetkilendirilmiş Yükümlü Uygulamasının Yaygınlaştırılması 121
4.6. Sonradan Kontrol Denetimlerinin Etkinliğinin Artırılması 122
4.7. Gönüllü Bildirimin Cazip Hale Getirilmesi 125
4.8. Uzlaşma Müessesesinin Kaldırılması 126
4.9. Ödeme Kolaylıklarının Artırılması 128
4.10. Anlayış Değişikliği ve Özel Sektörle İşbirliğine Gidilmesi 129
SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER 133
KAYNAKÇA 139
Ek 1: Tez Çalışması Etik Kurul İzin Muafiyeti Formu 146
Ek 2: Tez Çalışması Orijinallik Raporu 147 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | Gümrük Vergileri | tr_TR |
| dc.subject | Gümrük Uyumu | tr_TR |
| dc.subject | Vergi Uyumu | tr_TR |
| dc.subject | Yükümlü Sınıflandırması | tr_TR |
| dc.subject | Gönüllü Uyum | tr_TR |
| dc.subject | Vergi Denetimi | tr_TR |
| dc.title | Gümrük Vergilerinde Vergi Uyumunun Artırılması | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Bu çalışmada vergi uyumu kavramı ülkemizde toplam vergi gelirlerinin yaklaşık beşte birini oluşturan gümrük vergileri açısından ele alınarak gümrük vergilerinde vergi uyumunun artırılabilmesi için neler yapılabileceğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Bu kapsamda öncelikle gümrük vergileri, ardından vergi uyumu kavramları detaylıca açıklanmış ve gümrük vergilerinde vergi uyumunun nasıl artırılabileceği tartışılmıştır.
Çalışmanın son bölümünde Türkiye özelinde gümrük vergilerinde vergi uyumunu artırmaya yönelik olarak vergi yükünü azaltıcı, vergi uyum maliyetlerini düşürücü, gümrük idaresi ile yükümlüler arasındaki karşılıklı güven ve işbirliğini artırıcı, adalet algısını artırıcı ve kontrollerde etkinliği artırıcı bazı öneriler sunulmuştur. Bu öneriler: vergi oranlarının vergi kaçırmayı teşvik etmeyecek seviyelerde belirlenmesi, gümrük idaresinin kaçakçılıkla mücadele etkinliğinin artırılması, gümrük vergilerinin ve vergilere ilişkin mevzuatın sadeleştirilmesi, otomasyonun geliştirilmesi ve gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması, yetkilendirilmiş yükümlü uygulamasının yaygınlaştırılması, sonradan kontrol denetimlerinin etkinliğinin artırılması, gönüllü bildirimin cazip hale getirilmesi, uzlaşma müessesesinin kaldırılması, ödeme kolaylıklarının artırılması, anlayış değişikliği ve özel sektörle işbirliği ana başlıkları altında sıralanmaktadır. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Maliye | tr_TR |
