dc.contributor.advisor | Perktaş, Utku | |
dc.contributor.author | Elverici, Can | |
dc.date.accessioned | 2025-03-03T10:40:05Z | |
dc.date.issued | 2025 | |
dc.date.submitted | 2024-12-06 | |
dc.identifier.citation | Elverici, C. (2025). Akdeniz Havzası’ndaki Endemik Karasal Omurgalıların Demografik Tarihi ve İklim Değişiminin Dağılımları Üzerindeki Etkisi. | tr_TR |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11655/36602 | |
dc.description.abstract | This thesis examines the demographic history and the impact of climate change on the distribution of endemic terrestrial vertebrates—amphibians, reptiles, birds, and mammals—in the Mediterranean Basin, a global biodiversity hotspot. The study investigates how these species have responded to historical and ongoing environmental changes during significant climatic periods such as the Last Glacial Maximum, the Middle Holocene, and the Last Interglacial. Using ecological niche modeling and Bayesian Skyline Plot analyses, the potential future distributions and population dynamics of species under various climate scenarios projected for 2050 and 2070 were modeled.
In amphibians, the climatic suitability patterns of 36 endemic species were analyzed, highlighting the significant effect of precipitation on their distribution. It is projected that some regions may shift from biodiversity hotspots to coldspots in the future. For birds, analyses of 45 endemic species assessed their distribution and population dynamics, revealing that historical climate fluctuations have led to significant changes in distributions and that species may shift northward under high emission scenarios in the future.
Studies on mammals involving 31 endemic species showed that glacial refugia played a critical role in preserving species richness. Significant contractions in suitable habitat areas are expected in the future, especially in southern regions. For reptiles, analyses of 50 endemic species indicated that some areas have functioned as long-term biological refugia and may experience serious losses under high emission scenarios.
The results demonstrate that climate change has significant effects on the distributions and population dynamics of endemic terrestrial vertebrates in the Mediterranean Basin. These findings underscore the importance of developing dynamic and comprehensive conservation strategies that consider climatic factors to preserve the region's biodiversity. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Fen Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Akdeniz Havzası | tr_TR |
dc.subject | Biyoçeşitlilik | tr_TR |
dc.subject | Ekolojik niş modellemesi | tr_TR |
dc.subject | Endemik karasal omurgalılar | tr_TR |
dc.subject | İklim değişikliği | tr_TR |
dc.subject | Doğa koruma | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Tabiat bilgisi. Biyoloji | tr_TR |
dc.title | Akdeniz Havzası’ndaki Endemik Karasal Omurgalıların Demografik Tarihi ve İklim Değişiminin Dağılımları Üzerindeki Etkisi | tr_TR |
dc.title.alternative | Demographic History of Mediterranean Basin Endemic Terrestrial Vertebrates and the Effect of Climate Change on Their Distributions | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu tez, küresel bir biyolojik çeşitlilik sıcak noktası olan Akdeniz Havzası'ndaki endemik karasal omurgalıların (amfibiler, sürüngenler, kuşlar ve memeliler) demografik tarihini ve iklim değişikliğinin dağılımları üzerindeki etkisini incelemektedir. Çalışma, Son Buzul Maksimumu, Orta Holosen ve Son Buzullararası gibi önemli iklim dönemlerinde türlerin tarihsel ve devam eden çevresel değişimlere nasıl tepki verdiğini araştırmıştır. Ekolojik niş modellemesi ve Bayesyen Ufuk Hattı Grafiği analizleri kullanılarak, 2050 ve 2070 yıllarına yönelik çeşitli iklim senaryoları altında türlerin potansiyel gelecekteki dağılımları ve popülasyon dinamikleri modellenmiştir.
Amfibilerde, 36 endemik türün iklimsel uygunluk desenleri incelenmiş ve yağışın bu türlerin dağılımı üzerindeki önemli etkisi vurgulanmıştır. Gelecekte bazı bölgelerin biyolojik çeşitlilik sıcak noktalarından soğuk noktalara dönüşebileceği öngörülmüştür. Kuşlar için yapılan analizlerde, 45 endemik türün dağılım ve popülasyon dinamikleri değerlendirilmiş; geçmiş iklim dalgalanmalarının dağılımlarda önemli değişikliklere yol açtığı ve gelecekte yüksek emisyon senaryoları altında türlerin kuzeye doğru kayacağı belirlenmiştir.
Memelilerde, 31 endemik türün dağılımları üzerinde yapılan çalışmalar, buzul sığınaklarının tür zenginliğini korumada kritik bir rol oynadığını göstermiştir. Gelecekte özellikle güney bölgelerde uygun habitat alanlarında önemli daralmalar beklenmektedir. Sürüngenlerde ise 50 endemik türün analizleri, bazı bölgelerin uzun vadeli biyolojik sığınaklar olarak işlev gördüğünü ve yüksek emisyon senaryolarında bu alanların ciddi kayıplar yaşayabileceğini ortaya koymuştur.
Sonuçlar, iklim değişikliğinin Akdeniz Havzası'ndaki endemik karasal omurgalıların dağılımları ve popülasyon dinamikleri üzerinde önemli etkileri olduğunu göstermektedir. Bu bulgular, bölgedeki biyolojik çeşitliliğin korunması için iklimsel faktörleri dikkate alan dinamik ve kapsamlı koruma stratejilerinin geliştirilmesinin önemini vurgulamaktadır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Biyoloji | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2025-03-03T10:40:05Z | |
dc.funding | TÜBİTAK | tr_TR |