Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorİşıklı, Sedat
dc.contributor.authorŞahinöz Doğan, Şebnem
dc.date.accessioned2025-02-18T07:27:24Z
dc.date.issued2025-02-13
dc.date.submitted2025-01-14
dc.identifier.citationŞAHİNÖZ DOĞAN, Şebnem. Çocukluk Çağı Travmaları ile Uyumsuz Ayırıcı Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkide Kişilik İşlevselliği Düzeyinin Aracı Rolünün İncelenmesi, Doktora Tezi, Ankara, 2025.tr_TR
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11655/36503
dc.description.abstractWith the introduction of the Alternative Model for Personality Disorders (AMPD) in DSM-5, studies on personality functioning and maladaptive personality traits have gained momentum. There are four components in personality functioning: identity and self-direction under the self component; empathy and intimacy under the interpersonal component of personality functioning. Maladaptive personality traits are the domains of negative affect, detachment, antagonism, disinhibition and psychoticism. On the other hand, it is known that childhood traumas are closely related to personality. Based on these concepts, the main purpose of the present thesis study is to examine the mediating role of personality functioning in the relationship between childhood traumas and each maladaptive personality traits domain. For this purpose, firstly, the Level of Personality Functioning Scale – Self-Report (LPFS-SR), which did not have a Turkish form before, was translated into Turkish and the psychometric properties of the scale were examined using Turkish versions of ‘Personality Belief Scale – Short Form’, ‘Interpersonal Problems Inventory – Circumplex Scale’ and ‘Brief Symptom Inventory’ measurements in a sample of 401 volunteers. It was found that the Turkish form of LPFS-SR had sufficient psychometric properties to be used in research. For the main study, ‘Childhood Trauma Questionnaire’, ‘Personality Functioning Level – Self-Report Scale’ and ‘Personality Inventory for DSM-5’ were used to test the hypotheses in a sample 493 volunteers. The relationships between the variables of the main study were examined with correlation analysis. Accordingly, statistically significant and positive correlations were found between childhood traumas, total level of impairments in personality functioning and each maladaptive personality trait domain. Afterwards, mediation analysis was applied to examine whether there is a potential mediating role of personality functioning in the relationships between childhood traumas and each maladaptive personality trait domain. Namely, full mediating roles were found in the paths from childhood traumas to negative affectivity and detachment; and partial mediating roles were found in the paths to antagonism, disinhibition and psychoticism. Despite the cross sectional design of the current study and the theoretical possibilities for the presence of other potential mediating variables, these findings may imply that personality functioning impairment may be an important mechanism in the formation of maladaptive personality traits following childhood traumas.tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectÇocukluk çağı travmalarıtr_TR
dc.subjectKişilik işlevselliğitr_TR
dc.subjectUyumsuz ayırıcı kişilik özellikleritr_TR
dc.subjectKişilik bozukluklarıtr_TR
dc.subjectTanılama ve sınıflamatr_TR
dc.subject.lcshPsikolojitr_TR
dc.titleÇocukluk Çağı Travmaları ile Uyumsuz Ayırıcı Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkide Kişilik İşlevselliği Düzeyinin Aracı Rolünün İncelenmesitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetDSM-5’te Kişilik Bozuklukları için Alternatif Modelin (KBAM) alanyazına tanıtılmasıyla beraber kişilik işlevsellik düzeyi ve uyumsuz ayırıcı kişilik özellikleri konularındaki çalışmalar hız kazanmıştır. KBAM’a göre kişilik işlevselliğinde kendilik başlığı altında kimlik ve kendini yönlendirme; kişiler arası başlığı altında empati ve içtenlik olmak üzere dört bileşen vardır. Uyumsuz ayırıcı kişilik özellikleri alanları ise olumsuz duygulanım, kopma, karşıtlık, bastırmama ve psikotikliktir. Öte yandan, çocukluk çağ travmalarının kişilik ile yakından ilişkili olduğu bilinmektedir. Bu kavramlara dayanan mevcut tez çalışmasının ana amacı; çocukluk çağı travmaları ile her bir uyumsuz ayırıcı kişilik özellikleri alanı arasındaki ilişkide, kişilik işlevselliği düzeyinin aracılık rolünü incelemektir. Bu amaçla öncelikle Türkçe formu bulunmayan Kişilik İşlevsellik Düzeyi – Öz Bildirim Ölçeği’nin (KİD-ÖBÖ) Türkçe çevirisi yapılmış ve 401 katılımcıdan oluşan örneklemde ‘Kişilik İnanç Ölçeği – Kısa Formu’, ‘Kişilerarası Problemler Envanteri – Döngüsel Ölçek’ ve ‘Kısa Semptom Envanteri’ ölçümlerini kullanarak ölçeğin psikometrik özellikleri incelenmiştir. KİD-ÖBÖ’nün araştırmalarda kullanılmak üzere yeterli psikometrik özellikleri olduğu görülmüştür. Ana çalışma için ise 493 katılımcının yer aldığı örneklemde, çocukluk çağı travmalarını ölçmek amacıyla ‘Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği’, kişilik işlevselliğinde bozulma düzeyini ölçmek amacıyla ‘Kişilik İşlevsellik Düzeyi – Öz Bildirim Ölçeği’ ve uyumsuz ayırıcı kişilik özelliklerini ölçmek amacıyla ‘DSM-5 için Kişilik Envanteri’ kullanılmıştır. Bulgulara göre çocukluk çağı travmaları, kişilik işlevselliğinde toplam bozulma düzeyi ve her bir uyumsuz ayırıcı kişilik özellik alanı arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde korelasyonlar tespit edilmiştir. Ardından, aracılık analiziyle çocukluk çağı travmaları ile uyumsuz ayırıcı kişilik özellik alanlarından her biri arasındaki ilişkilerde, kişilik işlevselliğinin potansiyel aracılık rolüne dair bulgulara ulaşılmıştır. Şöyle ki, çocukluk çağı travmalarından olumsuz duygulanıma ve kopmaya giden yollarda tam aracılık rolleri; karşıtlık, bastırmama ve psikotikliğe giden yollarda kısmi aracılık rolleri bulunmuştur. Mevcut çalışmanın kesitsel desenine ve diğer potansiyel aracı değişkenlerin varlığına dair teorik olasılıklara rağmen bu bulgular, çocukluk çağı travmalarının ardından uyumsuz ayırıcı kişilik özelliklerinin oluşmasında kişilik işlevselliğinde bozulmanın önemli bir mekanizma olabileceğini düşündürmektedir.tr_TR
dc.contributor.departmentPsikolojitr_TR
dc.embargo.termsAcik erisimtr_TR
dc.embargo.lift2025-02-18T07:27:24Z
dc.fundingYoktr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster