Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorKaraca, Ayda
dc.contributor.authorDemirci, Necip
dc.date.accessioned2025-01-28T10:18:51Z
dc.date.issued2025-01
dc.date.submitted2024-12-27
dc.identifier.citationDemirci, N. Çocuk ve Ergenlerin Biyolojik Olgunlaşma Durumlarına Göre Sedanter Davranış Örüntüsü, Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Vücut Kompozisyonunun İncelenmesi [Doktora tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2025.tr_TR
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11655/36391
dc.descriptionBu çalışma Hacettepe Üniversitesi BAP birimi tarafından desteklenmiştir.tr_TR
dc.description.abstractPhysical activity (PA) and sedentary behavior (SB) negatively impact children and adolescents' body composition. However, SB patterns' role in predicting these variables is insufficient. It's crucial to investigate the relationship between the biological maturation and PA and SB, regardless of chronological age (CA) variations. Therefore, the following two aims were developed to guide this research: 1) to compare PA, SB, and body composition according to biological maturation and step count categories and 2) to examine the association of sedentary patterns with CA and age at peak height velocity (APHV) in children and adolescents, and the association between sedentary patterns and body composition. The study included 598 participants, consisting of 276 boys (mean age±SD=13.1±2.7) and 322 girls (mean age±SD=13.3±2.7), aged 9 to 18 years. Participants' PA and SB variables were assessed using the ActiGraph wGT3x-BT accelerometer worn on the waist for seven consecutive days. APHV was calculated by subtracting the CA from the estimated PHV time. Body composition, including height, sitting height, weight, hip and waist circumference, triceps skinfold thickness (T-SFT), medial calf skinfold thickness (M-SFT), and body fat percentage (BF%) were measured, and waist-hip ratio (WHR) and body mass index (BMI) was calculated. "Multiple Linear Regression Analysis" was used to examine the relationship between SB patterns and body composition, and to examine the relationship between SB and PA with CA and APHV. ANOVA, MANOVA, ANCOVA, and MANCOVA analyses were used to compare SB, PA, and body composition variables by group. As the group level of biological maturation status increased in both genders, PA variables decreased (p<0.05), and SB variables increased (p<0.05). In body composition values, a decrease in boys and an increase in girls were found as the group level of biological maturation status increased (p<0.05). In both genders, the body composition values of the somewhat active and active step count group were lower than those in the other groups except WHR (p<0.05). The average of non-prolonged sedentary bouts was positively associated with M-SFT (p<0.05). The number of sedentary bouts was positively associated with WHR (p<0.05). The average duration of sedentary breaks is negatively associated with BF%, T-SFT, M-SFT, and BMI (p<0.05). CA was found to be related to the number of sedentary bouts, the average duration of non-prolonged and prolonged sedentary bouts, the average duration of sedentary breaks, and the average sedentary duration (p<0.05). In contrast, APHV was found to be associated only with the average duration of non-prolonged sedentary bouts (p<0.05). Our findings suggest a significant association of SB with CA and APHV, as well as the prediction of sedentary patterns on anthropometry in children and adolescents. Thus, sedentary patterns are likely to play an important role in the prediction of several health-related markers.tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectSedanter davranış örüntüsütr_TR
dc.subjectfiziksel aktivite
dc.subjectvücut kompozisyonu
dc.subjectzirve boy hızı
dc.subjectyaş
dc.subjectçocuk ve ergenler
dc.subject.lcshRekreasyon. Boş zaman faaliyetleritr_TR
dc.titleÇocuk ve Ergenlerin Biyolojik Olgunlaşma Durumlarına Göre Sedanter Davranış Örüntüsü, Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Vücut Kompozisyonunun İncelenmesitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetÇocuklarda ve ergenlerde fiziksel aktivitenin (FA) azalmasıyla birlikte artan sedanter davranışın (SD) vücut kompozisyonunda olumsuz yönde değişime yol açtığı bilinmektedir. Ancak SD örüntülerinin vücut kompozisyonunu yordamadaki rolüne ilişkin çalışmalar sınırlıdır. Aynı kronolojik yaştaki (KY) çocukların daha erken veya daha geç olgunlaşabilmesi, biyolojik olgunlaşma durumlarının KY’den bağımsız olarak FA ve SD ile ilişkisinin incelenmesi gerektiğini göstermektedir. Dolayısıyla bu çalışmanın iki amacı vardır: (1) FA, SD ve vücut kompozisyonunu biyolojik olgunlaşma durumlarına ve adım sayısı kategorilerine göre karşılaştırmak ve (2) çocuk ve ergenlerde sedanter davranış ile KY ve zirve boy hızı (ZBH) arasındaki ilişkiyi ve SD örüntülerinin vücut kompozisyonu ile ilişkisini araştırmaktır. Çalışmaya 9-18 yaşları arasında yer alan 276 erkek (yaş ort±SS=13,1±2,7) ve 322 kız (yaş ort±SS=13,3±2,7) olmak üzere toplam 598 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcıların FA ve SD değişkenleri, ardışık yedi gün boyunca bele giyilen ActiGraph wGT3x-BT marka akselerometre cihazı ile değerlendirilmiştir. ZBH yaşı, tahmini ZBH zamanından KY değerinin çıkartılmasıyla hesaplanmıştır. Ayrıca boy uzunluğu, oturma yüksekliği, vücut ağırlığı, kalça ve bel çevresi, triseps deri kıvrım kalınlığı (T-DKK), medial kalf deri kıvrım kalınlığı (M-DKK) ve vücut yağ yüzdesi (VYY) ölçülmüş, bel-kalça oranı (BKO) ve beden kütle indeksi (BKİ) hesaplanmıştır. SD ile vücut kompozisyonu arasındaki ilişki ve SD ve FA’nın KY ve ZBH yaşı ile ilişkisi “Çoklu Doğrusal Regresyon Çözümlemesi” ile analiz edilmiştir. SD, FA ve vücut kompozisyonunun gruplara göre karşılaştırılmasında ANOVA, MANOVA, ANCOVA ve MANCOVA analizleri uygulanmıştır. Her iki cinsiyette biyolojik olgunlaşma durumlarının grup düzeyi arttıkça FA değişkenlerinin azaldığı (p<0,05), SD değişkenlerinin ise arttığı görülmektedir (p<0,05). Vücut kompozisyonu değerlerinde ise biyolojik olgunlaşma durumlarının grup düzeyi arttıkça erkeklerde azalma, kızlarda ise artış görülmüştür (p<0,05). Ayrıca her iki cinsiyette aktife yakın ve aktif adım sayısı grubunda olanların BKO hariç diğer vücut kompozisyonu değerleri diğer gruplara kıyasla daha düşüktür (p<0,05). Kısa süreli sedanter evrelerin ortalama süresi ile M-DKK arasında pozitif yönde ilişki elde edilmiştir (p<0,05). Sedanter evrelerin sayısı ile BKO arasında pozitif ilişki (p<0,05), sedanter araların ortalama süresi ile VYY, T-DKK, M-DKK ve BKİ arasında ise negatif yönde ilişki bulunmuştur (p<0,05). KY’nin sedanter evrelerin sayısı, kısa ve uzun süreli sedanter evrelerin ortalama süreleri, sedanter araların ortalama süresi ve ortalama sedanter süreyle ilişkili olduğu (p<0,05), ZBH yaşının ise sadece kısa süreli sedanter evrelerin ortalama süresiyle ilişkili olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Bulgular, çocuk ve ergenlerde SD ile kronolojik ve ZBH yaşları arasında anlamlı bir ilişki olduğunu ve SD örüntülerinin vücut kompozisyonunu yordamada rol oynayabileceğini göstermektedir. SD örüntülerinin sağlıkla ilgili çeşitli belirteçlerin yordanmasında önemli bir rol oynaması muhtemeldir.tr_TR
dc.contributor.departmentSpor Bilimleri ve Teknolojisitr_TR
dc.embargo.termsAcik erisimtr_TR
dc.embargo.lift2025-01-28T10:18:52Z
dc.fundingTÜBİTAKtr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster