Show simple item record

dc.contributor.advisorEkmekçi, Fitnat Güler
dc.contributor.authorÖzcan, Derya
dc.date.accessioned2024-10-18T07:30:00Z
dc.date.issued2024
dc.date.submitted2024-05-30
dc.identifier.citationÖzcan, D., Yetiştiriciliğe Konu Olan Beş Yabancı Sucul Türün Türkiye’deki İstilacılık Potansiyelinin Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.tr_TR
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11655/36045
dc.description.abstractABSTRACT EVALUATION OF THE INVASIVENESS POTENTIAL OF FIVE NON -NATIVE AQUATIC SPECIES SUBJECTED TO AQUACULTURE IN TÜRKİYE Derya ÖZCAN Master of Science, Department of Biology Supervisor: Prof. Dr. Fitnat Güler EKMEKÇİ May 2024, 200 pages Aquaculture, which is of great importance in food supply, economy and employment, is also one of the important vectors for the introduction and spread of non-native species. It is important to know the invasion potential of species that are unwittingly or intentionally moved out of their natural distribution areas, as they may cause more damage than benefit in the long term. In this thesis, giant freshwater shrimp (Macrobrachium rosenbergii), Pacific white shrimp (Penaeus vannamei), Pacific oyster (Magallana gigas), Atlantic salmon (Salmo salar) and Nile tilapia (Oreochromis niloticus), which are not native to Turkey, were evaluated using the Aquatic Species Invasiveness Screening Kit (AS-ISK). With the AS-ISK, a valid screening and assessment consisting of 55 questions, the first 49 of which are basic risk assessment (BRA) and the last six of which are climate change assessment (CCA), was carried out for each species specific to the identified risk region, and an answer, confidence level and justification were provided for each question. For fish species, the threshold value of 28 was determined for Turkey, and for the species in the Malacostraca and Bivalvia classes, the threshold values of 15 and 15.1 determined globally for marine and brackish water invertebrates, respectively, were used. After the survey was completed, both a Basic Risk Assessment (BRA) and Climate Change Assessment (CCA) score and a BRA+CCA (composite) score were obtained for each species and their invasiveness potential was ranked. According to the study results, in terms of invasiveness potential in the Marmara Region; Pacific oyster (M. gigas), Nile tilapia (O. niloticus) and giant freshwater shrimp (M. rosenbergii) are "high risk" with scores of BRA: 37, BRA: 32 and BRA: 19.5, respectively, in the Mediterranean Region; Pacific shrimp (P. vannamei) is “high risk” with a BRA score of 25, in the Aegean Region; giant freshwater shrimp (M. rosenbergii) is “high risk” with a BRA score of 20.5, in the Black Sea Region; Pacific oyster (M. gigas) is considered “high risk” with a BRA score of 36, and Atlantic salmon (S. salar) is considered “medium risk” with a BRA score of 22. In terms of invasion potential, only S. salar is predicted to be negatively affected by the projected climate changes in the Risk Assessment Zones, while the other four species, the lowest degree at M. rosenbergii, are predicted to be positively affected. Keywords: Aquaculture, Invasive, Macrobrachium rosenbergii, Penaeus vannamei, Magallana gigas, Salmo salar, Oreochromis niloticus, AS-ISKtr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherFen Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectSu ürünleri yetiştiriciliğitr_TR
dc.subjectİstilacıtr_TR
dc.subjectMacrobrachium rosenbergiitr_TR
dc.subjectPenaeus vannameitr_TR
dc.subjectMagallana gigastr_TR
dc.subjectSalmo salartr_TR
dc.subjectOreochromis niloticustr_TR
dc.subjectAS-ISKtr_TR
dc.subject.lcshTabiat bilgisi. Biyolojitr_TR
dc.titleYetiştiriciliğe Konu Olan Beş Yabancı Sucul Türün Türkiye’deki İstilacılık Potansiyelinin Değerlendirilmesitr_TR
dc.title.alternativeEvaluation of the Invasiveness Potential of Five Non -Native Aquatic Species Subjected to Aquaculture in Türkiye
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/masterThesistr_TR
dc.description.ozetÖZET YETİŞTİRİCİLİĞE KONU OLAN BEŞ YABANCI SUCUL TÜRÜN TÜRKİYE’DEKİ İSTİLACILIK POTANSİYELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Derya ÖZCAN Yüksek Lisans, Biyoloji Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Fitnat Güler EKMEKÇİ Mayıs 2024, 200 sayfa Gıda arzı, ekonomi ve istihdamda büyük öneme sahip olan su ürünleri yetiştiriciliği aynı zamanda yerli olmayan türlerin giriş ve yayılışındaki önemli vektörlerden birisidir. Farkında olmadan ya da bilerek, doğal yayılış alanları dışına taşınan türler uzun dönemde faydadan çok zarara sebep olabileceğinden istilacılık potansiyellerinin bilinmesi önem arz etmektedir. Bu tez çalışmasında, Türkiye için yerli olmayan dev tatlısu karidesi (Macrobrachium rosenbergii), Pasifik beyaz karidesi (Penaeus vannamei), Pasifik istiridyesi (Magallana gigas), Atlantik somonu (Salmo salar) ve Nil tilapiası (Oreochromis niloticus) Sucul Türlerde İstilacılık Tarama Kiti (AS-ISK) kullanılarak değerlendirilmiştir. AS-ISK ile her tür için belirlenen risk bölgesi özelinde, ilk 49'u temel risk değerlendirmesi (BRA=Basic Risk Assessment) ve son altısı iklim değişikliği değerlendirmesi (CCA=Climate Change Assessment) olmak üzere 55 sorudan oluşan geçerli bir tarama ve değerlendirme yapılarak, her soru için bir yanıt, yanıtlara güven düzeyi ve gerekçe sağlanmıştır. Balıklar için Türkiye özelinde belirlenmiş olan eşik değeri 28, Malacostraca ve Bivalvia sınıfında bulunan türler için küresel ölçekte deniz ve acı su omurgasızları için belirlenmiş olan sırasıyla 15 ve 15,1 eşik değerleri kullanılmıştır. Tarama tamamlandıktan sonra her tür için hem BRA hem de BRA+CCA (kompozit) puanı ve ilgili eşik değerleri baz alınarak, potansiyel istilacılıkları kategorize edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre istilacılık potansiyeli açısından Marmara Bölgesinde; Pasifik istiridyesi (M. gigas), Nil tilapiası (O. niloticus) ve dev tatlısu karidesi (M. rosenbergii) sırasıyla BRA: 37, BRA: 32 ve BRA: 19,5 skorlarıyla “yüksek riskli”, Akdeniz Bölgesinde; Pasifik karidesi (P. vannamei) 25 BRA skoruyla “yüksek riskli”, Ege Bölgesinde; dev tatlısu karidesi (M. rosenbergii) 20,5 BRA skoruyla “yüksek riskli”, Karadeniz Bölgesinde; Pasifik istiridyesi (M. gigas) 36 BRA skoruyla “yüksek riskli” ve Atlantik somonu (S. salar) 22 BRA skoruyla “orta riskli” olarak hesaplanmıştır. İstila potansiyeli açısından, Risk Değerlendirme Bölgelerinde öngörülen iklim değişikliklerinden sadece S. salar'ın olumsuz etkileneceği, en az M. rosenbergii olmak üzere diğer dört türün ise olumlu yönde etleneceği tahmin edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Su ürünleri yetiştiriciliği, istilacı, Macrobrachium rosenbergii, Penaeus vannamei, Magallana gigas, Salmo salar, Oreochromis niloticus, AS-ISKtr_TR
dc.contributor.departmentBiyolojitr_TR
dc.embargo.termsAcik erisimtr_TR
dc.embargo.lift2024-10-18T07:30:00Z
dc.fundingYoktr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record