Show simple item record

dc.contributor.advisorSönmez, Abdulkerim
dc.contributor.authorÖztürk, Sercan
dc.date.accessioned2017-06-15T07:05:34Z
dc.date.available2017-06-15T07:05:34Z
dc.date.issued2017-06-08
dc.date.submitted2017-06-08
dc.identifier.citationÖZTÜRK, Sercan. Toplumsal Tabakalaşma ve Rasyonel İktidar: Sağlık Hizmetleri Sektöründe Yer Alan Meslek Grupları Üzerine Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2017.tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/3535
dc.description.abstractThis study investigates and questions the relation between rational power and social stratification. This investigation is based on an analysis of empirical data collected by means of in-depth interviews done with 35 individuals from 5 different sets of occupational groups and that work in the health care sector as doctors, pharmacists, nurses, pharmacy technician and hospital cleaning staff. The study makes, in light of this empirical and limited data, a critical evaluation of the ability and practical adequacy of the theories of social stratification to explain social stratification in contemporary societies and thus aims at making make a theoretical contribution to providing an alternative explanation of the phenomenon of social stratification in its connection with rational power. By considering rationality as the distinctive feature of modern societies and by taking critical-realist approach to the issue at hand, the study makes an assessment of the adequacy of rational power in its crucial role in forming the relation of individuals to the system of social stratification The main argument of the study is that rational power has no practical adequacy in its claim to form the basis of social stratification based on the occupational requisites but it has an internal relation with the same structure. This internal relation is established and the dominant power of the rational authority exercised through acceptance of this theoretical authority by individuals with regard to the current rational qualifications that vocational system and the system of education requires of the individuals to have in the case of the occupational groups comprised in the study while the past advantages and disadvantages of the individuals are reproduced as structured inequalities under the banner of rational power. So, since rational power may create taxonomic positions, it may also create relations in taxonomic forms in which the positions are rewarded differently with a theoretical internal coherence and consistency under the roof of the rational power. The class relations under the rational power, both separated from the field of production and instead of the contradiction and antagonism between the dominant and the dominated, assumes a form of relationship which arises from the relations of individuals with rational power. On the basis of these empirical observations made about the causal relationships between rational power and the stratification system, the study makes a critical assessment of the practical relevance of contemporary stratification theories and offers a structural and causal explanation of social stratification in connection with practical qualities of rational patterns, professional closure strategies, modern-rational crises, class relations and lifestyle orientations.tr_TR
dc.description.tableofcontentsKABUL VE ONAY……………………………………………………………………………...i BİLDİRİM………………………………………………………………………………………ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI……………..………………iii ETİK BEYAN………………………………………………………..………...…………….…iv TEŞEKKÜR ……………...………………………………………………………………….….v ÖZET………………………………………………...……...…………………………………..vi ABSTRACT……………………………………………………………………………………vii İÇİNDEKİLER……………………………………………………………….………………viii KISALTMALAR DİZİNİ …………………. …………………………………………………xi TABLOLAR DİZİNİ……………………..…………………………………………………...xii ŞEKİLLER DİZİNİ …………………..……………………………………………………...xiii GİRİŞ……………………………….……………………………………………………………1 1. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN TASARIMI………………...……………...…………...……5 1.1. Araştırmanın Sorunu ve Amacı.…………….……………………………………5 1.2. Araştırmanın Temel Stratejisi……………….…………………..………………12 1.3. Araştırmanın Temel ve Alt Soruları…………………………...……………..…14 2. BÖLÜM: TOPLUMSAL TABAKALAŞMANIN NİTELİĞİNE DAİR KAVRAMSAL VE KURAMSAL TARTIŞMALAR…………………………..……….….…….......……..…17 2.1. Eşitlik ve Eşitsizlik………………...……………………………………………...17 2.1.1. Eşitliğin Toplumla İlişkisi………………………………...…….............18 2.1.2. Farklılık-Eşitsizlik ve Toplum..…………………………………............19 2.1.3. Kavramsal Olarak Eşitlik………...……………………………...............22 2.2. Tabakalaşma Kuramları………………………………………………………....23 2.2.1. Seçkin Kuramları……………………..…………………...…….............23 2.2.2. İşlevselci Tabakalaşma Kuramı..…………………………………..........26 2.2.3. Marks ve Sınıf Kuramı………...………...……………………...............29 2.2.4. Weber ve Tabakalaşma Kuramı………...…..…………………...............33 2.2.5. Bourdieu: Alan ve Habitus Kuramı………...…………………...............36 2.3. Toplumsal Tabakalaşma, Sınıf ve Hareketlilik……...……………………...….38 2.3.1. Sınıf Analizleri………………………..…………………...…….............40 2.4. Toplumsal Bölünmeler ve Sınıfların İlişkiselliği……..……………………...….53 2.5. Eşitsizliklerin Yapılaşması…………..………..………………………………….58 2.5.1. Günümüz Toplumlarında Eşitsizlik Yapıları……………...…….............58 2.5.2. Profesyonel Kapanma Stratejileri..………………………………...........60 2.5.3. İktidar veya Gücün İstikrarı……………………………...……...............67 3. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ VE İNCELENEN MESLEK GRUPLARININ YAPISAL KONUMLARI……………………………………………………………………..75 3.1. Araştırmada İncelenen Meslek Gruplarının Yapısal Konumları……………..76 3.2. Araştırma Süreci ve Araştırmada İstihdam Edilen Teknikler………………..85 3.3. Kendileriyle Mülakat Yapılan Bireylerin Temel Sosyo-Demografik Özellikleri ………………...........................……………………………...……………87 4. BÖLÜM: BİREYLERİN MESLEKİ EĞİTİME VEYA MESLEKLERE GİDEN SÜREÇTEKİ AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI…………………....…………………..97 5. BÖLÜM: BİREYLERİN ALDIKLARI EĞİTİM İLE YAPTIKLARI İŞİN PRATİK YETERLİLİK AÇISINDAN UYUMU…………...…………………..………………..……108 6. BÖLÜM: RASYONEL YASA VE KURALLARIN PRATİK SAHADAKİ GEÇERLİLİĞİ……………………………………....…….…………………………...….…117 6.1. Yetki ve Sorumluluklar Açısından Rasyonel Yasa ve Kuralların Pratik Sahadaki Geçerliliği……………………..………………..………………….121 6.2. Yönetim, Kontrol ve Denetim Açısından Rasyonel Yasa ve Kuralların Pratik Sahadaki Geçerliliği………………………………..…………...………........127 7. BÖLÜM: PROFESYONEL KAPANMA ÖRÜNTÜLERİ........…………………….......139 8. BÖLÜM: TOPLUMSAL SINIFLARIN İLİŞKİSELLİĞİ........……………………...…157 8.1. Rasyonel İktidarın Sınıfları………………..……….……………..…………....157 8.2. Sınıf İlişkileri………………………………………..….…………...…………...162 8.2.1. Bireylerin Kendilerinin ve Diğer Meslek Grubu Mensuplarının Avantaj ve Dezavantajlarına İlişkin Yorumları………………....……............162 8.2.2. Kolektif Faaliyetler..…………………………..………………….........171 8.2.3. İşbirliği ve Dayanışma Örüntüleri………...……………………...........174 8.2.4. Mesleki Bilgi ve Tecrübenin Paylaşımı……………………………......176 8.3. Hayat Tarzlarının İlişkisellği………………….………..……..…...…………...177 8.3.1. Hayat Fırsatlarından Kaynaklanan Hayat Tarzları…………….............180 8.3.2. Statü Kaynaklı Hayat Tarzları..………………………….……….........183 8.3.3. İktidar İlişkilerinden Kaynaklanan Sembolik ve Araçsal Hayat Tarzları……..………………….…........................................................187 8.3.4. Rasyonel-Araçsal Hayat Tarzları…………………..………………......191 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME ………...……………………………………………..…196 KAYNAKÇA………………………………………………………………………………….201 EK 1. Mülakat Cetveli………………………………………………………………………..209 EK 2. Tez Çalışması Etik Kurul İzin Muafiyeti Formu…………..………………………..214 EK 3. Tez Orijinallik Raporu………………………………………………………………..215tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjecttoplumsal tabakalaşmatr_TR
dc.subjectrasyonel iktidar
dc.subjectrasyonalizm
dc.subjecttoplumsal sınıf
dc.subjecteleştirel realizm
dc.titleToplumsal Tabakalaşma ve Rasyonel İktidar: Sağlık Hizmetleri Sektöründe Yer Alan Meslek Grupları Üzerine Bir Çalışmatr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/masterThesistr_TR
dc.description.ozetBu araştırmada, rasyonel iktidar ile toplumsal tabakalaşmanın ilişkisi sorgulanmaktadır. Araştırmanın somut verileri, sağlık hizmetleri sektöründe tabip, eczacı, hemşire, eczane kalfası (teknikeri) ve hastane temizlik personeli olarak çalışan, 5 farklı meslek grubuna mensup 35 kişiyle yapılan derinlemesine mülakatlardan elde edilen verilere dayanmaktadır. Araştırmada, toplumsal tabakalaşmanın rasyonel iktidarla ilişkisine istinaden, somut ama sınırlı veriler ışığında, toplumsal tabakalaşma kuramlarının günümüz toplumlarındaki tabakalaşma olgusunu açıklama kabiliyetlerinin eleştirel bir değerlendirmesinin yapılması ve tabakalaşma olgusunun açıklanmasına kuramsal bir katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, akılcılığın modern toplumların mümeyyiz vasfı olduğu kabulünden hareketle, eleştirel realist yaklaşım çerçevesinde rasyonel iktidarın pratik yeterliliği sorgulanmakta ve farklı mesleklere mensup bireylerin rasyonel iktidarla olan ilişkisi değerlendirilmektedir. Çalışmanın temel iddiası, rasyonel iktidarın pratik yeterliliğin bulunmadığı fakat rasyonel iktidarla tabakalaşma yapısının dâhili bir ilişki içerisinde olduğudur. Araştırmanın sonucunda, araştırmaya dâhil edilen meslek grupları itibariyle, mesleki sistem ve eğitim sisteminin hâlihazırdaki rasyonel nitelikleri, rasyonel otoritenin bireyler tarafından da kabul edilmiş baskın iktidarı ve teorik gerçekliğin artan hâkimiyetiyle birlikte, rasyonel iktidarın çatısı altındaki bireylerin geçmiş avantaj ve dezavantajlarının yapılaşmış eşitsizlikler olarak yeniden üretildiği görülmektedir. Bu itibarla, rasyonel iktidar, taksonomik konumlar oluşturabileceği gibi; teorik bir iç bütünlük ve tutarlılıkla, konumların farklı biçimlerde ödüllendirildiği taksonomik ilişki biçimleri de oluşturabilmektedir. Rasyonel iktidarın altındaki sınıf ilişkileri, hem üretim alanından kopmuş, hem de egemen olanlarla bağımlı olanlar arasındaki karşıtlık yerine, bireylerin rasyonel iktidarla ilişkilerinden kaynaklanan bir ilişki hâlini almıştır. Bu kapsamda, çalışmada, bir taraftan çağdaş tabakalaşma kuramlarının önermelerine ilişkin pratik eleştiriler sunulurken, diğer taraftan rasyonel örüntülerin pratik nitelikleri, profesyonel kapanma stratejileri, modern-rasyonel krizler, sınıf ilişkileri ve hayat tarzları yönleriyle birlikte, toplumsal tabakalaşmaya ilişkin yapısal ve nedensel bir açıklama ortaya koyulmaktadır.tr_TR
dc.contributor.departmentSosyolojitr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record