Özet
The 1980s witnessed important breaks and transformations in the world and in Turkey. The main movement that established this period is neoliberalism. Neoliberalism, as an economy-based transformation process that takes place globally, has a hegemonic power because non-economic areas are also transformed within the framework of the ground determined by it. The crisis of left modernism and the dissolution of the Eastern Bloc strengthens the hegemony of neoliberalism. In this framework, neoliberalism appears as a founding and transformative force in which material and intellectual transformation constantly interact.
The fact that liberal ideas aroused interest at an unprecedented level in the history of the Republic of Turkey in the 1980s should be considered within the framework of the interaction of the factual and the conceptual. Because the rise of liberal political thought in Turkey is related to neoliberalism, which started with the January 24 Decisions, was institutionalized with the September 12 military coup, and became popular under the leadership of Turgut Özal. Cumhuriyet appears as a newspaper that makes it possible to follow the ideas of this rising liberal intelligentsia. During Hasan Cemal's editor-in-chief, the newspaper appeared as a place where the rising liberal intelligentsia, described as post-Kemalist, left liberal and second republican, increased its popularity.
Cumhuriyet, as a place of intellectual popularity, makes it possible to identify the references of emerging liberal thought and to correlate these sources with the process of neoliberal transformation. Criticisms of military tutelage, official ideology and official history has played a founding role in the formation of liberal thought. The solution to the problem of non-democratization described from this critical framework is seen in supporting all kinds of policies that will cause the state associated with Kemalism to lose its power and in making possible a social contract based on civil society. On the other hand, the symbolic value of Cumhuriyet Newspaper and its inclusion of left Kemalist intellectuals allow us to observe the antagonistic relationship between rising liberalism and left Kemalism.
Künye
ADD. (2022, 03). Atatürkçü Düşünce Derneği’nin 1 Numaralı Kurucu Üyesi ve Onursal Başkanı Hıfzı Veldet Velidedeoğlu. 06 23, 2024 tarihinde Atatürkçü Düşünce Derneği: https://www.add.org.tr/wp-content/uploads/2022/03/HifziVeldetVelidedeoglu.pdf adresinden alındı
Akbal, O. (1988, 05 15). Tarihi Kim Değiştirebilir? Cumhuriyet, s. 2,13.
Akbal, O. (1991a, 08 26). Ne İşiniz Var SHP'de. Cumhuriyet, s. 2.
Akbal, O. (1991b, 04 07). Atatürk Çağının Ötesindedir. Cumhuriyet, s. 2.
Akbal, O. (1991c, 11 02). Kongar İçin. Cumhuriyet, s. 2.
Akbal, O. (1993). Kırmızı Tenteli Tramvay: Babıali'de 50 Yıl. İstanbul: Milliyet Yayınları.
Akbal, O. (2018). Suçumuz İnsan Olmak. İstanbul: Doğan Kitap.
Akınhay, O., & Benlisoy, F. (Dü). (2008, Ağustos). Sungur Savran'la Söyleşi: "Sol Liberalizm ve Ulusal Solculuk, Yenilgi İdeolojileridir". Mesele Kitap Dergisi(20), 15-23.
Aladağ, A. (2013). Hegemonya Yeniden Kurulurken: Sol Liberalizm ve Taraf. İstanbul: Patika Yayınevi.
Alpay, Ş. (1982a, 11 11). Bryan Magee Karl Popper'in Bilim Felsefesi ve Siyaset Kuramı. Cumhuriyet, s. 5.
Alpay, Ş. (1982b, 08 19). Egemen İktisat İdeolojisinin Eleştirisi Asaf Savaş Akat Alternatif Büyüme Stratejisi. Cumhuriyet, s. 5.
Alpay, Ş. (1982c, 08 19). Kürşat Bumin Sivil Toplum ve Devlet. Cumhuriyet, s. 5.
Alpay, Ş. (1982d, 09 09). Çetin Özek- Devlet ve Din. Cumhuriyet, s. 5.
Alpay, Ş. (1984, 08 30). Siyaset Ekonomiden Görece Özerk midir? Sadun Emrealp Azgelişmişlik ve Siyasi Yapılar. Cumhuriyet, s. 5.
Alpay, Ş. (1985, 06 06). Popülist Demokrasiden Otoriterliğe Türkiye Ansiklopedisi. Cumhuriyet, s. 5.
Alpay, Ş. (1987, 07 04). Şerif Mardin'le Mülakat İslami Hayat Tarzı Amaçlanıyor. Cumhuriyet, s. 8.
Alpay, Ş. (1989, 07 07). Karl Popper- Açık Toplum ve Düşmanları. Cumhuriyet, s. 5.
Alpay, Ş. (1990a, 12 20). Ayet mi Slogan mı? Çağdaş Türkiye'de İslamcı Hareketin Analizi. Cumhuriyet Kitap(44), s. 17.
Alpay, Ş. (1991a, 07 17). SHP'nin Sorunu Liderlik Değildi. Cumhuriyet, s. 5.
Alpay, Ş. (1991b, 30 05). Asaf Savaş Akat'tan Zamanı Gelmiş Geçen Bir Çağrı: SHP Parti Programı Yenilensin. Cumhuriyet, s. 4.
Alpay, Ş. (1991c, 07 16). Yeni Fikirleri Benimsemek SHP İçin Başarının Yolu. Cumhuriyet, s. 5.
Alpay, Ş. (1991d, 11 27). Dış Düşmanlar, İç Düşmanlar. Cumhuriyet, s. 4.
Alpay, Ş. (1991e, 11 09). Parlamentoda Deprem. Cumhuriyet, s. 4.
Alpay, Ş. (1991f, 12 18). Dönek Krevçuk. Cumhuriyet, s. 4.
Alpay, Ş. (1992a, 02 15). Ah Şu Emperyalizm. Cumhuriyet, s. 14.
Alpay, Ş. (1992b, 01 16). SHP Kaybetti Memleket Kazandı mı? Cumhuriyet, s. 14.
Alpay, Ş. (1992c, 01 15). Cezayir İslamcılara Bir Şans Tanımalıydı. Cumhuriyet, s. 4.
Alpay, Y. (2019, Şubat). Türk "Kulturkampf "ında Post-Kemalizm Parantezi. Varlık, s. 12-20.
Alpkaya, F. (2021). Bir 20. Yüzyıl Akımı: ''Sol Kemalizm''. T. Bora, M. Gültekingil, & A. İnsel (Dü) içinde, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce Cilt 2 Kemalizm (s. 477-481). İstanbul: İletişim Yayınları.
Altan, M. (1992). İkinci Cumhuriyet nedir, ne değildir? Türkiye Günlüğü, Güz Gündemi Cumhuriyet Tartışmaları(20). 05 07, 2024 tarihinde http://derkenar.com/mehmet-altan+ikinci-cumhuriyet-nedir-ne-degildir adresinden alındı
Anadol, Ç. (1991, 11 09). Sınav Günlerindeyiz. Cumhuriyet, s. 3.
Anderson, B. (2019). Sınırları Aşarak Yaşamak. (A. A. Tekin, Çev.) İstanbul: Metis Yayıncılık.
Anderson, P. (2021). Postmodernitenin Kökenleri. (E. Gen, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Aslanbay, Ü. (2017). Sunuş. Ü. Aslanbay (Dü.) içinde, Bir Eski Cumhuriyet İçin: Ali Sirmen Anlatıyor (s. 7-18). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Ayata, S. (2022). Liberaller, Liberal Söylem ve Liberal Siyasi Yaklaşım. B. Esen, & İ. Aytürk (Dü) içinde, Post-Post-Kemalizm: Türkiye Çalışmalarında Yeni Arayışlar (s. 243-275). İletişim Yayınları.
Aydın, U. U. (2009). Sol, Liberalizm ve Demokrasi: Türk Aydınlarının Dönüşümü. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Aytürk, İ. (2015, Kasım). Post-Post-Kemalizm: Yeni Bir Paradigmayı Beklerken. Birikim(319), 34-48.
Aytürk, İ. (2019, Şubat). Post-Kemalizm Nedir? Post-Kemalist Kimdir? Bir Tanım Denemesi. Varlık, s. 4-8.
Aytürk, İ. (2020, Haziran-Temmuz). Bir Defa Daha Post-Post-Kemalizm: Eleştiriler, Cevaplar, Düşünceler. Birikim, s. 101-119.
Aytürk, İ., & Esen, B. (2022). Önsöz. İ. Aytürk, & B. Esen (Dü) içinde, Post-Post-Kemalizm (s. 7-23). İstanbul: İletişim.
Bağce, E. H. (2004). Türkiye'de Siyaset ve Resmi İdeoloji: Temel Yaklaşımlar. Türkiye Araştırmaları Literatürü Dergisi, 2(1), 197-224.
Bali, R. N. (2002). Tarz-ı Hayat'tan Life Style'a. İstanbul: İletişim Yayınları.
Bali, R. N. (2005, Mart). Nasıl Mümkün Oldu? İslamcı-Solcu-Liberal İttifakı. Türk Yurdu(211). 05 02, 2024 tarihinde Rıfat N. Bali: https://www.rifatbali.com/images/stories/dokumanlar/islamci_solcu_ittifaki.pdf adresinden alındı
Başkaya, F. (1990, 10 06). Laiklik, İrtica. Cumhuriyet, s. 2,19.
Bauman, Z. (1991). Living Without An Alternative. The Political Quarterly, 62(1), 35-44.
BBC News Türkçe. (2013, 05 10). Thatcher mı Özalcıydı, Özal mı Thatchercıydı? 05 04, 2024 tarihinde BBC News Türkçe: https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/04/130410_thatcher_ozal adresinden alındı
Belge, M. (1982, 05 08). Önce Güzel Bir Yasa Yapalım. Cumhuriyet, s. 8.
Belge, M. (1991a, 12 06). Değişmeyi Sindirmek. Cumhuriyet, s. 2.
Belge, M. (1991b, 12 04). Önümüzdeki Dönem. Cumhuriyet, s. 2.
Belge, M. (1991c, 12 20). HEP Kongresi ve Mesut Yılmaz. Cumhuriyet, s. 2.
Belge, M. (1992a, 01 31). TBKP'nin Gerekçeli Kararı. Cumhuriyet, s. 14.
Berktay, H. (1991, 11 12). Soğuk Savaş Araçlarının Tasfiyesi. Cumhuriyet, s. 16.
Berman, M. (2021). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor. (B. Peker, & Ü. Altuğ, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Bora, T. (1991, 12 05). Milliyetçiliğin ve Milli Devletin Ötesi. Cumhuriyet Kitap(93), s. 5.
Bora, T. (2015, 08 05). Kartaca Yıkılmalıdır. 05 07, 2024 tarihinde Birikim: https://birikimdergisi.com/haftalik/1532/kartaca-yikilmalidir#.WVtCfoTyipo adresinden alındı
Bora, T. (2017, 07 5). Kemalizm ve 'Eleştirinin Eleştirisi'. 08 12, 2023 tarihinde Birikim Dergisi: https://birikimdergisi.com/haftalik/8395/kemalizm-ve-elestirinin-elestirisi adresinden alındı
Bora, T. (2020). Cereyanlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Bora, T. (2021). Sol, Sinizm ve Pragmatizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
Bora, T., & Yanık, A. (2023). Seksenli Yıllarda Türkiye'nin Siyasi Düşünce Hayatı. M. Kaynar (Dü.) içinde, Türkiye'nin 1980'li Yılları (s. 367-386). İletişim Yayınları.
Bozarslan, H. (2020, Mart). Kemalizm, Batılılaşma ve Anti-Liberalizm. Birikim(371), 48-53.
Britannica. (2024c, 06 13). Václav Havel: president of Czech Republic. Britannica: https://www.britannica.com/biography/Vaclav-Havel adresinden alındı
Brittanica. (2024a, 05 14). Karl Popper: British Philosopher. 06 26, 2024 tarihinde Britannica: https://www.britannica.com/biography/Karl-Popper adresinden alındı
Brittanica. (2024b, 03 10). Raymond Aron: French Sociologist. 06 26, 2024 tarihinde Britannica: https://www.britannica.com/biography/Raymond-Claude-Ferdinand-Aron adresinden alındı
Cambridge Dictionary. (tarih yok). Fetish. 05 07, 2024 tarihinde Cambridge Dictionary: https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english-turkish/fetish adresinden alındı
Cantek, L. (2013). Cumhuriyetin Büluğ Çağı: Gündelik Yaşama Dair Tartışmalar (1945-1950). İstanbul: İletişim Yayınları.
Cemal, H. (1983, 03 23). Geçiş Dönemi. Cumhuriyet, s. 1,17.
Cemal, H. (1986, 07 22). Laiklik. Cumhuriyet, s. 1,8.
Cemal, H. (1989a). Özal Hikayesi. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Cemal, H. (1989b, 09 13). İki Yüzlülük. Cumhuriyet, s. 1,13.
Cemal, H. (1989c, 11 27). Çekoslovakya da Tarihi Yakalıyor. Cumhuriyet, s. 1,16.
Cemal, H. (1989d, 05 12). Düşünmek ve Üretmek. Cumhuriyet, s. 1,15.
Cemal, H. (1989e, 11 10). Atatürk'ü Anarken. Cumhuriyet, s. 6.
Cemal, H. (1989f, 06 09). Fransız Devrimi 200 Yaşında. Cumhuriyet, s. 1,5.
Cemal, H. (1990a, 02 06). Gorbaçov'dan Tarihi Açıklamalar. Cumhuriyet, s. 2,7.
Cemal, H. (1990b, 05 27). Top Tüfek Sesiyle Uyanmak Yerine. Cumhuriyet, s. 1,15.
Cemal, H. (1990c, 04 29). Cumhuriyeti Korumak ama Nasıl? Cumhuriyet, s. 1,17.
Cemal, H. (1990d, 11 04). Laik, Anti Laik 1. Cumhuriyet, s. 1,19.
Cemal, H. (1990e, 05 11). Laik, Anti Laik 2. Cumhuriyet, s. 1,19.
Cemal, H. (1990f, 07 18). Yine SHP Raporu. Cumhuriyet, s. 1,17.
Cemal, H. (1991a, 08 29). Sovyetler'de Yaşanan. Cumhuriyet, s. 1,15.
Cemal, H. (1991b, 05 17). Kendine Güven. Cumhuriyet, s. 1,16.
Cemal, H. (1991c, 03 23). Yolun Yarısı. Cumhuriyet, s. 1,17.
Cemal, H. (1991d, 11 07). Nadir Nadi'ye Mektuplar 1. Cumhuriyet, s. 1,12.
Cemal, H. (1991e, 11 10). Nadir Nadi'ye Mektuplar 2. Cumhuriyet, s. 1,19.
Cemal, H. (1992a, 01 13). Cezayire'de Tanklar Neyi Çözecek? Cumhuriyet, s. 1,10.
Cemal, H. (1992b, 01 14). Cezayir'le Türkiye Farkı. Cumhuriyet, s. 1,17.
Cemal, H. (2005). Cumhuriyeti Çok Sevmiştim: Cumhuriyet Gazetesi'ndeki ''İç Savaş'ın'' Perde Arkası. İstanbul: Doğan Kitap.
Cemal, H. (2008). Kimse Kızmasın Kendimi Yazdım. İstanbul: Doğan Kitap.
Cemal, H. (2010). Türkiye'nin Asker Sorunu: Ey Asker Siyasete Karışma. İstanbul: Doğan Kitap.
Cemal, H. (2012). Tank Sesiyle Uyanmak: 12 Eylül Günlüğü. İstanbul: Everest Yayınları.
Cemal, H. (2018). Hayat İşte Böyle Geçip Gidiyor. İstanbul: Everest Yayınları.
Cemal, H. (2023, 10 29). Cumhuriyet bir devrimdir, Atatürk de önderidir; yaşasın Cumhuriyet! T24. https://t24.com.tr/yazarlar/hasan-cemal/yasasin-cumhuriyet,42005 adresinden alındı
Cerrahoğlu, N. (1988a, 04 24). Prag 88 Sovyetler 68'İ Anlayamadılar. Cumhuriyet, s. 13.
Cerrahoğlu, N. (1988b, 04 25). Lenin Sizin Olsun Lennon Bizim. Cumhuriyet, s. 13.
Cerrahoğlu, N. (1989a, 11 08). Sosyal Demokrasi Komünizmi Yendi. Cumhuriyet, s. 6.
Cerrahoğlu, N. (1989b, 11 09). Avrupa'da Sınıf Farkı Kalmadı. Cumhuriyet, s. 6.
Cumhuriyet. (1988a, 12 19). Kişilik Hakkına Tecavüz Var. Cumhuriyet, s. 8.
Cumhuriyet. (1988b, 06 02). Yugoslav Rüzgarı Liberal. Cumhuriyet, s. 14.
Cumhuriyet. (1988c, 06 15). Sovyetler'de Stalinizme Yeni Darbe. Cumhuriyet, s. 3.
Cumhuriyet. (1988d, 07 22). Stalin'in Zehirli Sisi. Cumhuriyet, s. 14.
Cumhuriyet. (1988e, 07 28). Vietnam Ekonomisinde Liberal Esintiler. Cumhuriyet, s. 14.
Cumhuriyet. (1988f, 07 29). Stalin'e Bir Darbe Daha. Cumhuriyet, s. 14.
Cumhuriyet. (1988g, 08 20). Prag Baharı 20 Yaşında. Cumhuriyet, s. 14.
Cumhuriyet. (1989a, 12 24). O Komünizmin Lirik Hayallerine Yüz Vermedi. Cumhuriyet, s. 6.
Cumhuriyet. (1989b, 01 05). Marx'ı Peygamber Yaptık. Cumhuriyet, s. 3.
Cumhuriyet. (1991a, 11 07). Cumhuriyet ve Demokrasiyi Savunmak. Cumhuriyet, s. 1.
Cumhuriyet. (1991b, 11 08). Kimlik. Cumhuriyet, s. 1.
Cumhuriyet. (1991c, 11 10). Berin Nadi'nin Açıklaması. Cumhuriyet, s. 19.
Cumhuriyet. (1991d, 11 11). Kürt Sorunu. Cumhuriyet, s. 1.
Cumhuriyet. (1992a, 02 10). Cumhuriyet Değişti mi? Cumhuriyet, s. 3.
Cumhuriyet. (1992b, 01 16). Ekonomide Kitler. Cumhuriyet, s. 1,17.
Cumhuriyet. (1992c, 01 15). Olayların Ardındaki Gerçek. Cumhuriyet, s. 1,17.
Cumhuriyet. (1992d, 03 03). Cumhuriyet'e Neden Saldırıyorlar? Cumhuriyet, s. 1,19.
Cumhuriyet. (2024, 03 17). Yazarımız Ali Sirmen hayatını kaybetti. 06 23, 2024 tarihinde Cumhuriyet: https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/yazarimiz-ali-sirmen-hayatini-kaybetti-2186642 adresinden alındı
Çakır, R. (1991, 06 22). Geleneksel İslam Radikal İslam Başlıklı Uluslararası Toplantının Düzenleyicisi Doç. Dr. Nilüfer Göle: İslamcılar Siyasetten Uzaklaştı. Cumhuriyet, s. 8.
Çakır, R. (1992a, 01 19). Pazar Konuğu Şerif Mardin- İslam Başka, İslami Hareket Başka. Cumhuriyet, s. 12.
Çakır, R., & Cinemre, L. (Dü). (1991). Sol Kemalizme Bakıyor. İstanbul: Metin Yayınları.
Çandar, C. (2012). Mezopotamya Ekspresi: Bir Tarih Yolculuğu. İstanbul: İletişim Yayınları.
Çelik, H. S. (2022, Eylül). Post-Post-Kemalizm Kitabının Düşündürdükleri. Birikim(401), 65-71.
Çelik, H. S. (2023). Modernleşme ve Demokratikleşme Sorunları Üzerine Düşünmek (1923-2023). Toplum ve Bilim(163), 84-114.
Çınar, M. (2020, Mart). Kemalizm, Post-Kemalizm, Reel-Kemalizm, Post-reel Kemalizm. Birikim(371), s. 7-14.
Çıtak, Z. (2022). Post-Kemalizm ve Laiklik: Bir Eleştiriyi Yeniden Düşünmek. İ. Aytürk, & B. Esen (Dü) içinde, Post-Post-Kemalizm (s. 315-355). İstanbul: İletişim.
Deringil, S. (1986, 03 04). Cemil Koçak Türkiye'de Milli Şef Dönemi. Cumhuriyet, s. 5.
Dicleli, Z. (1991a, 11 10). Yeni Diyaloglar. Cumhuriyet, s. 16.
Dicleli, Z. (1991b, 11 19). Atatürk Hep Kalacak, Ya Biz? Cumhuriyet, s. 16.
Dicleli, Z. (1991c, 11 26). Sol Özgürce Tartışabiliyor mu? Cumhuriyet, s. 16.
Dinler, D. (2003). Türkiye'de Güçlü Devlet Geleneği Tezinin Eleştirisi. Praksis(9), 17-54.
Doğan, Y. (1981, 05 02). 24 Ocakla Birlikte Tabular Yıkılıyor. Cumhuriyet, s. 1.
Ekin, D. (1991, 10 24). Taha Parla Nutuk'ta Söylenenin Ne Olduğunu Anlatıyor. Cumhuriyet Kitap(87), s. 10-11.
Ekmekçi, M. (1988, 09 13). 27 Mayıs'la 12 Eylül. Cumhuriyet, s. 8.
Erdoğan, N. (2021). Neo-Kemalizm, Organik Bunalım ve Hegemonya. T. Bora, M. Gültekingil, & A. İnsel (Dü) içinde, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce Cilt 2 Kemalizm (s. 584-591). İletişim Yayınları.
Ergün, H. (1991, 12 01). Türklere Bir Gorbaçov Gerek. Cumhuriyet, s. 16.
Erten, B., & Doğan, G. M. (2021). Cumhuriyet'in Cumhuriyet'i: Cumhuriyet Gazetesi. T. Bora, M. Gültekingil, & A. İnsel (Dü) içinde, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce Cilt 2 Kemalizm (s. 501-511). İstanbul: İletişim Yayınları.
Esen, B. (2022). Post-Kemalizm'in Vesayet Eleştirisi: AKP Rejiminin Resmi Tezi. İ. Aytürk, & B. Esen (Dü) içinde, Post-Post-Kemalizm (s. 355-417). İstanbul: İletişim Yayınları.
Fukuyama, F. (1989, Summer). The End of History? The National Interest(16), 3-18.
Giritli, A. (1987, Ocak). Türkiye'de Sivil Toplumculuk (1981-86). Gelenek(3). https://gelenek.org/turkiyede-sivil-toplumculuk-1981-86/ adresinden alındı
Gönensin, O. (1991, 11 11). Üzgünüz Ama. Cumhuriyet, s. 2.
Gönensin, O. (1992a, 03 21). Cumhuriyetsiz Bir Türkiye Olur mu? Cumhuriyet, s. 2.
Gönensin, O. (1992b, 03 01). Terbiye Hakkında. Cumhuriyet, s. 2.
Günal, A. (2021). Uğur Mumcu. T. Bora, M. Gültekingil, & A. İnsel (Dü) içinde, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce Cilt 2 Kemalizm (s. 482-487). İstanbul: İletişim Yayınları.
Gürbilek, N. (2001). Vitrinde Yaşamak. İstanbul: Metis Yayınları.
Gürbilek, N. (2015). Sessizin Payı . İstanbul: Metis Yayınları.
Gürel, Ö. E. (2023). Hangi Kemalizm? Kimin cumhuriyeti?: Neo-Kemalizm, post-Kemalizm ve post-post-Kemalizm. Toplum ve Bilim(163), 62-84.
Gürpınar, D. (2011). Ulusalcılık: İdeolojik Önderlik ve Takipçileri. İstanbul: Kitap Yayınevi.
Gürpınar, D. (2012). The Trajectory of Left-Liberalism in Turkey and Its Nemesis: The Great Rupture in the Turkish Left. Insight(1), 147-168.
Gürpınar, D. (2013). Düne Veda: Türkiye'de Liberalizm ve Demokratlık. İstanbul: Etkileşim Yayınları.
Gürsel, S. (1991, 11 12). Solda Sağlıklı Tartışma İçin. Cumhuriyet, s. 2.
Hürriyet. (2006, 11 20). Atatürk Fotoları Rahatsız Etmiş. Hürriyet. 05 30, 2024 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/gundem/ataturk-fotolari-rahatsiz-etmis-5468931 adresinden alındı
İnsel, A. (1991a, 11 29). Özümüz Silahlı Kuvvetler mi? Cumhuriyet, s. 2.
İnsel, A. (1991b, 11 18). Milli Beraberlik Ruhu. Cumhuriyet, s. 4.
İnsel, A. (1992a, 01 09). Kemalizm ve Olağanüstü Durum. Cumhuriyet, s. 14.
İnsel, A. (1992b, 02 12). Cezayir'de Cumhuriyet ve Demokrasi. Cumhuriyet, s. 14.
Kabacalı, A. (2007). Aydınlanma Bilgesi: İlhan Selçuk. İstanbul: Gürer Yayınları.
Kalaycıoğlu, E. (2022). Kemalizm ve Post-Kemalizm Ayrışmasında Türkiye'de Siyaset Bilimi. İ. Aytürk, & B. Esen (Dü) içinde, Post-Post-Kemalizm: Türkiye Çalışmalarında Yeni Arayışlar (s. 51-96). İletişim Yayınları.
Kara, İ. (1990, 12 20). Gelenek ile Modernlik Arasında Ruşen Çakır'ın Çalışması Müslüman Cemaatleri Tanıma ve Anlama Amacı Taşıyor. Cumhuriyet Kitap(44), s. 16.
Karaca, E. (1994). Cumhuriyet Olayı. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Kejanlığlu, D. B. (2004). Türkiye'de Medyanın Dönüşümü. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Keyder, Ç. (1992, 01 23). Cezayir ve Cemaat Politikası. Cumhuriyet, s. 2.
Kışlalı, A. T. (1992, 03 08). Mustafa Kemal'e Saldırmanın Dayanılmaz Hafifliği. Cumhuriyet, s. 14.
Koçak, C. (2002, Şubat). Târih Çalışmalarında Yeni Bir Eğilim: Siyâsî Târihimizde Demokrat Aramak. Toplumsal Tarih(98), 20-21.
Koloğlu, O. (2006). Osmanlıdan 21. Yüzyıla Basın Tarihi. İstanbul: Pozitif Yayınları.
Koyuncu Lorasdağı, B. (2022). Türkiye'de Kadın Çalışmalarında Post-Kemalizm'in İzini Sürmek: Açmazlar ve Yeni Yönelimler. Post-Post-Kemalizm: Türkiye Çalışmalarında Yeni Çalışmalar (s. 97-150). içinde İletişim Yayınları.
Kozanoğlu, C. (2015). Yalan Yıllar. İstanbul: Can Yayınları.
Köker, L. (1992, 01 20). Demokrasisiz Çağdaşlık Olmaz. Cumhuriyet, s. 4.
Köktener, A. (2005). Bir Gazetenin Tarihi: Cumhuriyet. İstanbul: Yapı Kredi Yayıncılık.
Kömürcü, D. (2016). Türkiye'de Sosyal Demokrasi. E. Haspolat, & D. Yıldırım (Dü) içinde, Türkiye'de Yeni Siyasal Akımlar (1980 Sonrası) (s. 91-143). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Kurtuluş, M. K. (2024, Ocak 28). Basın tarihinin en doğurgan mutfağını kurdu: ''tarihi yaşarken yakalamak'' için çağını, ''Kimse kızmasın'' diye kendini yazdı: Hasan Cemal 80 Yaşında. 01 28, 2024 tarihinde T24: https://t24.com.tr/haber/basin-tarihinin-en-dogurgan-mutfagini-kurdu-tarihi-yasarken-yakalamak-icin-cagini-kimse-kizmasin-diye-kendisini-yazdi-hasan-cemal-80-yasinda,1149019 adresinden alındı
Lyotard, J.-F. (1984). Postmodern Condition: A Report on Knowledge (Theory and History of Literature). (G. Bennington, & B. Massumi, Çev.) Minneapolis: University of Minnesota Press.
Mahçupyan, E. (1992, 03 11). Laik Olmak Yeter mi? Cumhuriyet, s. 4.
Mardin, Ş. (1973, Winter). Center-Periphery Relations: A Key to Turkish Politics? Daedalus, 102(1), 169-190. http://www.jstor.org/stable/20024114 adresinden alındı
Mater, N. (1992, 04 29). Turkey: Oldest Turkish National Daily'Daily Struggle. IPS- Inter Press Service. https://advance.lexis.com/api/document?collection=news&id=urn:contentItem:3SPF-MG70-001G-V0NW-00000-00&context=1516831 adresinden alındı
Mert, N. (2021, Kasım). Post-Post-Kemalizm Tartışması- Bir Eleştiri. Birikim, s. 39-50.
Mert, N. (2022a, 02 21). Otoriter/Demokratik Siyaset Tartışmalarının Arka Planı. 05 02, 2024 tarihinde Birikim: https://birikimdergisi.com/guncel/10921/otoriter-demokratik-siyaset-tartismalarinin-arka-plani adresinden alındı
Mert, N. (2022b, 07 08). Post-Post-Kemalizm Üzerine. T24: https://t24.com.tr/k24/yazi/post-post-kemalizm-uzerine,3816 adresinden alındı
Mert, N. (2023). Sol-demokrat ve Liberal Cumhuriyet Okumaları Üzerine. Toplum ve Bilim(163), 132-168.
Mumcu, U. (1981a, 04 17). Babaların Babası. Cumhuriyet, s. 1-2.
Mumcu, U. (1981b, 12 20). Şili'den Polonya'ya. Cumhuriyet, s. 2.
Mumcu, U. (1986, 05 27). 27 Mayıs. Cumhuriyet, s. 1,10.
Mumcu, U. (1988a, 01 06). Liberal Soygun. Cumhuriyet, s. 1,11.
Mumcu, U. (1988b, 01 24). Sirk Politikacısı. Cumhuriyet, s. 10.
Mumcu, U. (1988c, 10 27). Küçük Döneklere. Cumhuiyet, s. 13.
Mumcu, U. (1988e, 02 23). Memo Gazeteciliği. Cumhuriyet, s. 1,13.
Mumcu, U. (1990a, 04 22). Yabancılaşma. Cumhuriyet, s. 1,17.
Mumcu, U. (1990b, 06 16). Karabekir Anlatıyor. Cumhuriyet, s. 6.
Mumcu, U. (1990c, 06 18). Karabekir Anlatıyor. Cumhuriyet, s. 6.
Mumcu, U. (1990d, 06 20). Karabekir Anlatıyor. Cumhuriyet, s. 6.
Mumcu, U. (1991a). Kürt İslam Ayaklanması 1919-1925. İstanbul: Tekin Yayınevi.
Mumcu, U. (1991b, 02 10). İttihatçı ve Kemalist. Cumhuriyet, s. 1,17.
Mumcu, U. (1991c, 10 23). Bekleyiş. Cumhuriyet, s. 1,19.
Mumcu, U. (1991d, 10 29). Aymazlık. Cumhuriyet, s. 1,17.
Mumcu, U. (1991e, 11 02). Yeni Mccarticilik. Cumhuriyet, s. 1,19.
Mumcu, U. (1998d, 01 30). Bir Liberal Tosuncuğa. Cumhuriyet, s. 3.
Nadi, N. (1965, 12 16). Ben Atatürkçü Değilim. Cumhuriyet.
Nadi, N. (1982). Ben Atatürkçü Değilim. İstanbul: Çağdaş Yayınları.
Nietzsche, F. (2014). Beyond Good and Evil / On the Genealogy of Morality. (A. D. Caro, Çev.) Stanford, California: Stanford University Press.
Orhan, S. (2019, Şubat). Bir Ülkenin Biyografisini Yeniden Yazmak. Varlık(1337), 25-31.
Oxford Dictionary. (2016). Word of the Year 2016. 05 07, 2024 tarihinde Oxford Languages: https://languages.oup.com/word-of-the-year/2016/ adresinden alındı
Oxford Reference. (tarih yok). Yegor Kuzmich Ligachev. 06 26, 2024 tarihinde Oxford Reference: https://www.oxfordreference.com/display/10.1093/oi/authority.20110803100105200?rskey=9HOE1m&result=9 adresinden alındı
Özdemir, H. (1989a, 01 10). Darbeyi Yap Hukuku Hazırla. Cumhuriyet, s. 7.
Özdemir, H. (1989b, 01 17). Harcamalar Gizli Denetim Sınırlı. Cumhuriyet, s. 13.
Özdemir, H. (1989c, 01 18). Direksiyon 28 Yıldır Genelkurmay'da. Cumhuriyet, s. 13.
Özdemir, H. (1989d, 01 19). Tavsiye mi Emrin Olur MGK. Cumhuriyet, s. 13.
Özdemir, H. (1989e, 20 20). Hukuk Devleti ve Asker Gerçeği. Cumhuriyet, s. 8.
Özdemir, H. (1991a, 11 14). Silahlar Sivillerin Emrine. Cumhuriyet, s. 15.
Özdemir, H. (1991b, 11 15). Genelkurmay Rejimin Teminatı mı? Cumhuriyet, s. 15.
Özdemir, H. (1991c, 11 16). Her Türk Asker mi Doğmalı? Cumhuriyet, s. 15.
Özkazanç, A. (2021). Türkiye'nin Neo-Liberal Dönüşümü ve Liberal Düşünce. T. Bora, M. Gültekingil, & M. Yılmaz (Dü) içinde, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce Cilt 7 Liberalizm (s. 634-657). İstanbul: İletişim Yayınları.
Özüm, N. (1992, 03 09). İnsel'e Açık Mektup. Cumhuriyet, s. 14.
Pamuk, Ş. (2014). Türkiye'nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Pekşen, Y. (1989). Köpeği Isıran Adamın Peşinde. İstanbul: Cep Kitapları.
Pope, H. (1992a, 05 15). Newspaper Falls Victim to 'Young Turks'. The Independent (London). https://advance.lexis.com/api/document?collection=news&id=urn:contentItem:3T4F-KBG0-005H-839S-00000-00&context=1516831. adresinden alındı
Pope, H. (1992b, 05 12). It's News Vs. Nudes in the Turkish Press. Los Angeles Times, s. 8.
Rustow, D. A. (1986). Turkey's Liberal Revolution. M. Curtis (Dü.) içinde, The Middle East Reader (s. 59-68). Routledge.
Saraçoğlu, C. (2022). Tank Paletiyle Neoliberalizm. G. Atılgan, A. Uslu, & C. Saraçoğlu (Dü) içinde, Osmanlı'dan Günümüze Türkiye'de Siyasal Hayat (s. 753-876). İstanbul: Yordam Kitap.
Saral, Z. (1989). Biz Bir Aileyiz. Ankara: Yurt Kitap-Yayın.
Savran, S. (1986). Sol Liberalizm: Maddeci Bir Eleştiriye Doğru. 11. Tez(2), 10-40.
Savran, S. (1990, Aralık). Sosyalist Hareketin Tarihsel Dönemeci. Devrimci Marksist Politik Dergi(Sınıf Bilinci 8), 20-49.
Savran, S. (1993). 2. Cumhuriyet Demokratik Bir Açılım Değildir. M. Sever, & C. Dizdar (Dü) içinde, İkinci Cumhuriyet Tartışmaları (s. 257-282). Ankara: Başak Yayınları.
Selçuk, İ. (1984, 12 13). Aydınlar Cehennemi. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1986, 06 27). Rüzgar Horozu. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1988a, 98 30). İstiklal Marşı. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1988b, 05 05). Ayraç. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1988c, 10 07). Değişim, Başkalaşım, Döneklik. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1990a, 02 10). Sosyalizmin Anası. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1990b, 03 29). Resmi Tarih. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1990c, 06 21). Gazi ile Karabekir. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1991a, 08 01). 27 Mayıs ve Demirkırat. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1991b, 07 06). En Büyük Hazinemiz Aklımızdır. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1991c, 04 12). Atatürk Suçlu. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1991d, 06 01). Manken. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1991e, 10 23). Pazarola. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1991f, 10 29). Cumhuriyet Bayramımız. Cumhuriyet, s. 2.
Selçuk, İ. (1996). İlhan Selçuk Yaşamını ve Görüşlerini Anlatıyor. A. Kabacalı (Dü.) içinde, Aydınlanma Bilgesi İlhan Selçuk (s. 85-126). İstanbul: Çınar Yayınları.
Sirmen, A. (1991a, 10 23). Çoğunluk Azınlık. Cumhuriyet, s. 3.
Sirmen, A. (1991b, 11 02). Gericilik İlericilik. Cumhuriyet, s. 3.
Soydaş, M., & Lök, A. (2021). İlhan Selçuk. T. Bora, M. Gültekingil, & A. İnsel (Dü) içinde, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce Cilt 2 Kemalizm (s. 512-517). İstanbul: İletişim Yayınları.
Şahin, H. (1991, 12 17). Özgür Düşünce Meydan Okuyor. Cumhuriyet, s. 2.
Şaylan, G. (1990a, 02 14). Açık Oturum Laiklik Nedir Ne Değildir. Cumhuriyet, s. 6.
Şaylan, G. (1990b, 03 05). Dinde Devlet Denetimi ve Laiklik. Cumhuriyet, s. 6.
Şaylan, G. (1990c, 03 06). İslamiyet Laiklle Bağdaşır mı? Cumhuriyet, s. 6.
Şaylan, G. (1991a, 07 18). Açık Oturum SHP'de Sosyal Demokrasi ve Değişim. Cumhuriyet, s. 5.
Şaylan, G. (1991b, 07 19). Açık Oturum- SHP'de Sosyal Demokrasi ve Değişim. Cumhuriyet, s. 5.
Şaylan, G. (1991c, 08 22). Açık Oturum Türkiye'de Katılım, Demokrasi ve Siyasi Partiler. Cumhuriyet, s. 7.
Şaylan, G. (1991d, 04 21). İslamcı Siyasi Hareketler ve Terör- Toplumsal Uzlaşma Aranmalı mı? Cumhuriyet, s. 4.
Şaylan, G. (1991e, 05 16). Açık Oturum: Kürt Sorunu ve Çözüm Yolları. Cumhuriyet, s. 14.
Şensönmez, G., & Açıkgöz, A. (2020, Nisan). Postmodernizm, Post-Kemalizm ve Ötesi: Eleştirinin Patikaları. 05 02, 2024 tarihinde Birikim: https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-372-nisan-2020-372/10037/postmodernizm-post-kemalizm-ve-otesi-elestirinin-patikalari/11715 adresinden alındı
Şeren, P. (tarih yok). Okay Gönensin. 06 23, 2024 tarihinde Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Mütercim Tercümanlık Bölümü: https://translex.ege.edu.tr/tr-7519/okay_gonensin.html adresinden alındı
Şur, T. (2020, Mart). Kemalizm'in re-doktrinizasyonu. Birikim, s. 38-47.
Tanör, B. (1989, 11 30). İlhan Tekeli Selim İlkin Ege'deki Direnişten Kurtuluş Savaşına. Cumhuriyet, s. 5.
Tanrıkulu, S. (1992, 02 14). Kürt Realitesi. Cumhuriyet, s. 14.
Taşkın, Y. (2019, Şubat). Liberal Post-Kemalizm'in Yanılgıları ve Türkiye'de Otoriterliğin Kaynaklarını Yeniden Düşünmek . Varlık, s. 8-11.
Taşkın, Y. (2022). Post-Kemalist Paradigmanın İslam Çalışmalarına Etkileri: Eleştirel Bir Değerlendirme. İ. Aytürk, & B. Esen (Dü) içinde, Post-Post-Kemalizm: Türkiye Çalışmalarında Yeni Arayışlar (s. 417-440). İletişim Yayınları.
Tayşir, E. A. (2022). Bu Tez Nasıl Bitecek?: Lisanüstü Öğrenciler İçin Araştırma Kılavuzu. İstanbul: İletişim Yayınları.
TBMM. (tarih yok). Osman Cengiz ÇANDAR - 28. Dönem Diyarbakır Milletvekili. 06 25, 2024 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi: https://www.tbmm.gov.tr/milletvekili/milletvekilidetay?DonemId=134155f0-c3d6-4d24-893b-f3a2ef695ae7&Id=4cc38d83-ca7e-4351-950d-018876077637 adresinden alındı
The Britannica Dictionary. (tarih yok). Fetish. 05 07, 2024 tarihinde The Britannica Dictionary: https://www.britannica.com/dictionary/fetish adresinden alındı
Timuroğlu, V. (1991a, 05 29). Dersimlinin Kimlik Bilmecesi. Cumhuriyet, s. 14.
Timuroğlu, V. (1991b, 05 30). Tunceli Kanunu ve Sorumsuz Savaş. Cumhuriyet, s. 14.
Timuroğlu, V. (1991c, 05 31). Dersim İstikametine Şiddetli Taaruz. Cumhuriyet, s. 14.
Timuroğlu, V. (1991d, 06 01). Uçaklar Dersime Bomba Yağdırdı. Cumhuriyet, s. 14.
Toprak, B. (1988, 02 04). Gencay Şaylan- İslamiyet ve Siyaset. Cumhuriyet, s. 5.
Topuz, H. (1996). 100 Soruda Başlangıçtan Günümüze Türk Basın Tarihi. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Tosuner, A. (1992, 01 09). Demoratikleşmeye Başlanacaksa. Cumhuriyet, s. 2.
Turan, Ö. (2019, Ekim). Yeni Bir Paradigmayı Beklemek ya da Tarihsel Sosyolojinin İlhamı. Birikim(366), s. 67-79.
Ulagay, O. (1988, 10 10). Bir Veda ve Merhaba. Cumhuriyet, s. 11.
Ulagay, O. (1991a, 10 22). Seçmen İçin DYP ve ANAP Koalisyonu mu? Cumhuriyet, s. 16.
Ulagay, O. (1991b, 10 25). Hükümeti SHP Kurmalı. Cumhuriyet, s. 13.
Ulagay, O. (1991c, 10 31). DYP-SHP Koalisyonunu Kim Neden İstiyor? Cumhuriyet, s. 11.
Ulagay, O. (1994). Krize Adım Adım: Günah Sayılan Kehanet. İstanbul: Milliyet Yayınları.
Uluengin, H. (1987a, 08 27). Başkaldırıya Elveda mı? Ertuğrul Özkök Elveda Başkaldırı. Cumhuriyet, s. 5.
Uluengin, H. (1987b, 12 27). Doğrular ve Yanlışlar. Cumhuriyet, s. 7.
Uluengin, H. (1988, 05 22). 68 Artık Müzelik mi Oldu? Cumhuriyet, s. 11.
Uluengin, H. (1989a, 09 03). Polonya'da Acı Rakamlar. Cumhuriyet, s. 8.
Uluengin, H. (1989b, 09 11). Yoklar Listesi . Cumhuriyet, s. 1,8.
um:ag. (2006). Sunuş. U. Mumcu içinde, Gazi Paşa'ya Suikast (s. i-ii). Ankara: um:ag Vakfı Yayınları.
Uslu, A. (2017). Siyasal Düşünceler Tarihine Giriş: Tarihyazımı, Temel Yaklaşımlar ve Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Uşaklıgil, E. (2011). Benim Cumhuriyet'im. İstanbul: Everest Yayınları.
Uşaklıgil, E. (2018). Şimdilik Bu Kadar. İstanbul: Can Sanat Yayınları.
Uzgel, İ. (2022). Dış Politikada Post-Kemalizm: Bir Çöküşün Hikayesi. İ. Aytürk, & B. Esen (Dü) içinde, Post-Post-Kemalizm (s. 151-193). İstanbul: İletişim.
Varel, A. (2023). Bölünme, Birleşme ve İdeolojik Kriz Sarmalında: Seksenli Yıllar ve Türkiye'de Merkez Sol. Türkiye'nin 1980'li Yılları (s. 481-504). içinde İstanbul: İletişim Yayınları.
Vergin, N. (1983, 12 22). Raymond Aron Çağdaş Liberalizmin İdeoloğuydu. Cumhuriyet, s. 5.
Wood, E. M. (1996, July-August). Modernity, Postmodernity or Capitalism. Monthly Review, 21-39.
Yaffe, D. (2009, 09 15). The politics and economics of globalisation. 05 05, 2024 tarihinde Revolutionary Communist Group: https://www.revolutionarycommunist.org/capitalist-crisis/1446-th... adresinden alındı
Yalman, G. (2002). Tarihsel Bir Perspektiften Türkiye'de Devlet ve Burjuvazi: Rölativist Bir Paradigma mı Hegemonya Stratejisi mi? Praksis(5), 7-23.
Yardımcı Geyikçi, Ş., & Esen, B. (2022). Siyasi Partiler Çalışmaları Kapsamında Post-Kemalizm'i Yeniden Düşünmek. İ. Aytürk, & B. Esen (Dü) içinde, Post-Post-Kemalizm (s. 441-483). İstanbul: İletişim.
Yaşlı, F. (2022, 10 12). Post-Post-Kemalizm: Sınıfsızlığın Sürekliliği. 08 12, 2023 tarihinde Sol: https://haber.sol.org.tr/yazar/post-post-kemalizm-sinifsizligin-surekliligi-351399 adresinden alındı
Yerasimos, S. (1992, 01 23). Türbanın Perde Arkası- Nilüfer Göle İslam-Batı Çatışmasının Odağında Konuyu Tartışıyor. Cumhuriyet Kitap(100), s. 5.
Yıldırım, D. (2016). 1980 Sonrasında Liberal Sol Akımın Gelişim Çizgisi. E. Haspoat, & D. Yıldırım (Dü) içinde, Türkiye'de Yeni Siyasal Akımlar (1980 Sonrası) (s. 171-210). İstanbul: Siyasal Kitabevi.
Yıldırım, D., & Haspolat, E. (2016). İkinci Cumhuriyetçilik: ''Sol'' Özalizm'in Türkiye Tahayyülü. E. Haspolat, & D. Yıldırım (Dü) içinde, Türkiye'de Yeni Siyasal Akımlar (1980 Sonrası) (s. 143-170). İstanbul: Siyasal Kitabevi.
Yılmaz, F. (1991, 08 27). Sovyet Halkı Lenin'i Sorguluyor. Cumhuriyet, s. 9.
Yılmaz, K. R. (2023). Seksenli Yıllarda Türkiye Ekonomisi. M. Kaynar (Dü.) içinde, Türkiye'nin 1980'li Yılları (s. 283-310). İstanbul: İletişim Yayınları.