dc.contributor.advisor | Poyraz, Tuğça | |
dc.contributor.author | Baltu, Onur | |
dc.date.accessioned | 2023-06-02T07:11:51Z | |
dc.date.issued | 2023-05 | |
dc.date.submitted | 2023-05-22 | |
dc.identifier.citation | Baltu, Onur. Niyazi Berkes ve Şerif Mardin’in Modernleşme Anlayışlarının
Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2023. | tr_TR |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11655/33263 | |
dc.description.abstract | Modernization has been a contentious topic that sociologists have devoted time to from
classical sociological theories to contemporary sociological theories. It encompasses deep
economic, political, social, and cultural changes that have occurred from the Ottoman
Empire to the Republic of Turkey. Niyazi Berkes and Şerif Mardin are two significant
thinkers who have addressed the transformations and changes in Turkish social life.
This study aims to examine the process of Turkish modernization/contemporization by
Niyazi Berkes and Şerif Mardin within the framework of their contextual perspectives.
The study includes the biographies of the relevant thinkers, the sociological trends of their
time, and the historical transformations related to Turkish modernization. The conclusion
focuses on the similarities and differences between the thinkers.
Drawing on Charles Taylor's theory of "Two Types of Modernity," the study categorizes
Niyazi Berkes as a culturalist and Şerif Mardin as an acculturalist. The objective is to
provide a detailed and comprehensive analysis of the thinkers' knowledge on
modernization/contemporization.
Niyazi Berkes examines the changes Turkey has undergone in the past two centuries
through a historical sociological lens. He approaches the process of modernization in a
positivist context, discussing how societies constantly progress and transform based on
social and economic indicators. Berkes places Europe at the center of modernization,
suggesting that non-Western countries would progress by establishing a resemblance with
the West. Consequently, it can be said that Berkes holds a culturalist approach.
On the other hand, Şerif Mardin is another Turkish sociologist who, like Berkes, examines
the changes that have taken place over two centuries. Mardin refers to technical and
structural changes in his analysis of the modernization process. He adopts a hermeneutic
approach, utilizing various methodological elements in his work, as he believes that
approaching events from a macro perspective may lead to generalization errors. Mardin
employs the center-periphery theory in his interpretation of modernization, presenting a
separate analysis of the center and periphery through micro-examples. He believes that
modernization differs from country to country, which positions Mardin as a culturalist
thinker. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Modernleşme | |
dc.subject | Çağdaşlaşma | |
dc.subject | Kültüralizm | |
dc.subject | Akültüralizm | |
dc.subject | Pozitivizm | |
dc.subject | Merkez-Çevre | |
dc.subject.lcsh | Sosyoloji | tr_TR |
dc.title | Niyazi Berkes ve Şerif Mardin'in Modernleşme Anlayışlarının Karşılaştırılması | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Modernleşme, klasik sosyoloji kuramlarından çağdaş sosyoloji kuramlarına kadar
sosyologların üzerinde mesai harcadığı tartışmalı bir konu olagelmiştir. Osmanlı
İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyet’ine kadar süregelen süreç içinde derin
ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel değişimleri barındıran bir konu olarak karşımıza
çıkar. Niyazi Berkes ve Şerif Mardin Türk toplumsal hayatındaki dönüşüm ve değişimleri
ele alan iki düşünür olarak karşımıza çıkan iki önemli düşünürdür.
Bu çalışmada Niyazi Berkes ve Şerif Mardin’in Türk modernleşmesi/çağdaşlaşması
süreci düşünürlerin kendi bağlamsal perspektifleri çerçevesinde ele alınmak istenmiştir.
Çalışmada ise ilgili düşünürlerin hayatı, döneminin sosyolojik akımları ve Türk
modernleşmesine dair tarihsel dönüşümlerine yer verilmiş olup, sonuç bölümünde
düşünürlerin benzeşen ve farklılaşan yönleri üzerinde durulmaktadır.
Charles Taylor’ın İki Tip Modernleşme(Two Types of Modernity) adlı kuramı üzerinden
ele alan çalışma Niyazi Berkes’i kültüralist, Şerif Mardin’i ise akültüralist bağlamda
incelemiştir. Böylelikle düşünürlerin modernleşme/çağdaşlaşma hususundaki bilgilerinin
detaylı ve kapsamlı bir okumasını yapmak amaç edinilmiştir.
Niyazi Berkes, çalışmalarında Türkiye’nin son iki yüzyıl boyunca geçirdiği değişimleri
tarihsel sosyolojik bir zemin üzerinden incelemektedir. Çağdaşlaşma sürecini pozitivist
bir bağlamda ele alır. Toplumsal ve ekonomik göstergeler üzerinden toplumların sürekli
ileriye doğru ilerlediğini ve dönüştüğünü metinlerinde ele almaktadır. Çağdaşlaşmanın
merkezini Avrupa olarak almıştır, böylelikle de Batı-dışı ülkeler Batıyla bir benzeşim
kurarak ilerleyeceğini düşünmüştür. Bu görüşü sebebiyle Niyazi Berkes’in kültüralist bir
yaklaşımı olduğunu söylemek mümkündür.
Şerif Mardin ise çalışmalarında tıpkı Berkes gibi iki yüzyıl boyunca süre gelen
değişimleri inceleyen başka bir Türk sosyoloğudur. Şerif Mardin modernleşme sürecini
ele alırken teknik, yapısal bir değişimi referans alır. Modernleşme sürecini ele alırken
yorumsal yaklaşımı kullanır. Eline aldığı çalışmalarda farklı metodolojik unsurlardan
faydalandığı görülmektedir çünkü Mardin’e göre makro bir perspektifle olaylara
yaklaşmak düşünürü genelleme hatasına sürükleyebilir. Mardin modernleşme kavramını
ele alırken merkez-çevre kuramından faydalanarak bir okuma yapmaktadır. Böylelikle
merkezi ayrı çevreyi ayrı bir şekilde mikro örneklerle okuyucusuna sunar. Mardin
modernleşmenin ülkeden ülkeye farklılaştığını düşünür, bundan dolayı da Mardin
kültüralist bir düşünür olarak ele alınabilir. | tr_TR |
dc.contributor.department | Sosyoloji | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2023-06-02T07:11:51Z | |
dc.funding | Yok | tr_TR |
dc.subtype | workingPaper | tr_TR |
dc.subtype | editorial | tr_TR |
dc.subtype | project | tr_TR |
dc.subtype | presentation | tr_TR |