dc.contributor.advisor | Erigüç, Gülsün | |
dc.contributor.author | Kartal, Nazan | |
dc.date.accessioned | 2023-04-17T08:09:40Z | |
dc.date.issued | 2023-04-12 | |
dc.date.submitted | 2023-04-03 | |
dc.identifier.citation | Kartal, N. (2023). Türkiye'de Sağlık İnsangücünün Sağlık Hizmeti Kullanımı ve Sağlık Sonuçları Üzerine Etkisi.Yayımlanmış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/29612 | |
dc.description.abstract | The aim of this study is to examine the effect of health workforce in Turkey on health service utilization
and health outcomes. In the study, "Health Statistics Yearbook" prepared by the Ministry of Health and
Turkish Statistical Institute (TUIK) data were used. The study included the period of years 2012-2019. In
this research, the total number of applications to the health institutions, the number of applications to the
physician per person, the bed occupancy rate and the total number of surgeries as indicators of health
service utilization; infant mortality rate and under-five mortality rate were used as indicators of health
outcomes. For the meausement of health workforce; the number of general practitioners, specialist
physicians, assistant physicians, nurses-midwives, dentists, pharmacists and other health personnel were
taken. Panel data analysis was used to measure the effect of health workforce on service utilization and
health outcomes. Panel data analysis was preferred because it provides the opportunity to examine the
change according to both years and provinces. The results of the analysis showed that the health
workforce affect health service utilization and health outcomes. It has been observed that health
workforce did not have a significant effect on the bed occupancy rate, which is one of the health service
utilization variables. It has been determined that the number of specialists and general practitioners has a
positive effect on the total number of applications to the health institution, and the number of dentists had
a negative effect. It was observed that the number of dentists and pharmacists had a positive effect on the
number of applications to the physician per capita. On the number of operations, it was determined that
the number of specialist physicians had a positive effect, while the number of general practitioners and
dentists had a negative effect. Finally, it was determined that specialist physicians had a positive effect
and general practitioners had a negative effect on infant and under-five mortality rates, which are
indicators of health outcomes. It is thought that the results of the study will fill an important gap in the
literature in terms of revealing the quantitative status of health workforce over the existing data set. Policy
makers can use research results for effective health workforce planning. It is recommended to eliminate
the skill and geographical imbalances between health professional groups in health workforce planning. It
is thought that it is necessary to focus on the implementation of the necessary incentive and coordination
mechanisms to attract health professionals to rural areas. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Sağlık insangücü | tr_TR |
dc.subject | Sağlık hizmeti | tr_TR |
dc.subject | Hizmet kullanımı | tr_TR |
dc.subject | Sağlık sonuçları | tr_TR |
dc.subject | Panel veri analizi | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Hastaneler ve diğer sağlık kurumları | tr_TR |
dc.title | Türkiye’de Sağlık İnsangücünün Sağlık Hizmeti Kullanımı ve Sağlık Sonuçları Üzerine Etkisi | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki sağlık insangücünün sağlık hizmeti kullanımı ve sağlık sonuçları
üzerine etkisinin incelenmesidir. Çalışmada, Sağlık Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu “Sağlık İstatistikleri
Yıllığı” ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden faydalanılmıştır. Çalışma, 2012-2019 yılları
arasını kapsamaktadır. Araştırmada, sağlık hizmeti kullanım göstergeleri olarak sağlık kurumuna toplam
başvuru sayısı, kişi başına hekime başvuru sayısı, yatak doluluk oranı ve toplam ameliyat sayısı; sağlık
sonuçları göstergeleri olarak bebek ölüm oranı ve beş yaş altı ölüm oranı kullanılmıştır. Sağlık
insangücünün ölçümü için ise; pratisyen hekim sayısı, uzman hekim sayısı, asistan hekim sayısı, hemşireebe
sayısı, diş hekimi sayısı, eczacı sayısı ve diğer sağlık personeli sayısı alınmıştır. Sağlık insangücünün
hizmet kullanımı ve sağlık sonuçlarına etkisinin ölçülmesi için panel veri analizinden yararlanılmıştır.
Panel veri analizi hem yıllara göre hem de illere göre değişimin incelenmesine imkan sunması sebebiyle
tercih edilmiştir. Analiz sonuçları sağlık insangücünün sağlık hizmet kullanımı ve sağlık sonuçlarını
etkilediğini göstermektedir. Sağlık insangücünün sağlık hizmeti kullanım değişkenlerinden yalnızca yatak
doluluk oranı üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunmadığı görülmüştür. Uzman ve pratisyen hekim
sayısının sağlık kurumuna toplam başvuru sayısı üzerinde pozitif, diş hekimi sayısının ise negatif
etkisinin bulunduğu tespit edilmiştir. Kişi başına düşen hekime başvuru sayısı üzerinde diş hekimi ve
eczacı sayısının pozitif etkisinin olduğu görülmüştür. Ameliyat sayısı üzerinde ise uzman hekim sayısının
pozitif, pratisyen hekim ve diş hekimi sayısının ise negatif etkisi olduğu saptanmıştır. Son olarak sağlık
sonuçlarının göstergesi olan bebek ve beş yaş altı ölüm oranları üzerinde uzman hekimlerin pozitif,
pratisyen hekimlerin ise negatif etkisinin bulunduğu saptanmıştır. Çalışma sonuçlarının, mevcut veri seti
üzerinden sağlık insangücünün niceliksel durumunu ortaya koyması açısından yazında önemli bir boşluğu
dolduracağı düşünülmektedir. Politika yapıcılar, araştırma sonuçlarını etkili bir sağlık insangücü
planlaması için kullanabilir. Sağlık insangücü planlaması konusunda sağlık profesyoneli grupları
arasındaki beceri karması ve coğrafi dengesizliklerin giderilmesi önerilmektedir. Sağlık profesyonellerini
taşra bölgelerine çekmek için gerekli teşvik ve koordinasyon mekanizmalarının uygulanmasına
odaklanılması gerektiği düşünülmektedir. | tr_TR |
dc.contributor.department | Sağlık Yönetimi | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2023-04-17T08:09:40Z | |
dc.funding | Yok | tr_TR |