dc.contributor.advisor | Ayhan Başer, Duygu | |
dc.contributor.author | Tunç, Seval | |
dc.date.accessioned | 2023-04-10T11:33:19Z | |
dc.date.issued | 2023 | |
dc.date.submitted | 2023-01-06 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/29583 | |
dc.description.abstract | Cancer screening tests are the cheapest and easiest methods that play a role in the early diagnosis of
a devastating global burden such as cancer and prevent major morbidity and mortality. According to
the national cancer screening program, three main types of cancer are screened in our country.
However, in our society, not enough importance is given to cancer screening. The aim of this study is
to determine the knowledge about, attitudes towards, and awareness of, individuals between the ages
of 30-70 about cancer screening tests and to examine the factors that may be related to their
knowledge levels and attitudes towards cancer screenings. The study was planned as a descriptive
survey study. After obtaining ethics committee approval, men and women between the ages of 30-70
were reached out via social media between 22.04.2022 and 31.05.2022, and a three-stage
questionnaire was filled out by participants. The online questionnaire was prepared via Google Forms
and the informed consent of the participants was obtained at the beginning of the questionnaire. The
questionnaire, which consists of 57 questions and three parts, was prepared by scanning the literature.
It included sociodemographic information in the first part, Knowledge and Awareness Questionnaire
for Cancer Screening Tests in the second part and Attitude Scale Towards Cancer Screening in the third
part. Permission was obtained from the developer of the Attitude Scale Towards Cancer Screening
prior to use. For the study, a total of 544 individuals were reached out. 17 individuals were excluded
from the sample because they did not meet the age criteria and the questionnaire was filled out by
527 participants in total. The results of the study were analyzed by using the IBM SPSS Statistics V23
software. The significance level was accepted as p<0.05. The mean age of the participants in the study
was 42.81±9.26 (max: 70.0 min: 30.0) years. 67.4% of the participants were women, 76.1% were
married, and 76.3% were university graduates or higher. It was observed that 35.3% of the participants
had a chronic disease and the most common diagnosis was hypertension. It was noted that 3% of the
participants in the study had cancer diagnosis and 37.5% of those diagnosed with cancer had breast
cancer. While 73.4% of the participants were aware of the existence of national cancer screening tests,
27.5% of all participants had at least one cancer screening despite being in the screening group. The
most common screening performed by the participants was cervical cancer screening, and they chose
the family physician as the most common source of information about screening. The mean score of
the participants from the screening scale was 92.01±16.23 (min:54, max:120), and the mean score
from the information questionnaire was 2.7 (min:0, max:6). A significant difference was found
between the attitude towards screening tests and the following factors: age, number of children, BMI,
marital status, occupation, level of education and income, alcohol habit, family history of colon cancer,
knowing that cancer screening is performed, having information about screening tests, choosing
branch physicians as a source of information, having had cancer screening before, knowing how and
from what age the screenings were performed. There was a significant difference between the
knowledge levels of cancer screening tests and the following factors: gender, age, number of children,
BMI, occupation, level of education and income, tobacco use, medical insurance, cancer diagnosis in
the family, breast and colon cancer history in the family, knowing that cancer screening is performed,
having information about screening tests, having had cancer screening before, having information
about Cancer Early Detection, Screening and Education Center (KETEM), choosing branch physicians
as a source of information. In the light of the data obtained in the study, it was found that cancer
screenings are not at sufficient levels for the society and that they are far from target screening
coverage. In addition, although the attitudes of individuals towards cancer screenings seem to be
positive, their knowledge about screening is insufficient. In this regard, all physicians, especially family
physicians, have great responsibilities. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Tıp Fakültesi | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Kanser tarama, birinci basamak, kanserin erken teşhisi | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Genel tıp. Sağlık mesleği | tr_TR |
dc.title | 30-70 YAŞ ARASI BİREYLERİN KANSER TARAMALARINA YÖNELİK BİLGİ, FARKINDALIK VE TUTUMLARI | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Kanser tarama testleri, kanser gibi yıkıcı bir global yükün erken teşhisinde rol
alıp, büyük mortalite ve morbiditelerin önlenmesinde en ucuz ve kolay yöntemlerdir. Ulusal
kanser tarama programına göre ülkemizde başlıca üç kanser taranmaktadır. Ancak
toplumumuzda kanser taramalarına yeterince önem verilmemektedir. Bu çalışmanın amacı,
30-70 yaş arasındaki bireylerin kanser tarama testlerine olan bilgi, tutum ve farkındalıklarının
belirlenmesi ve kanser taramaları hakkındaki bilgi düzeyleri ve taramalara karşı olan tutumları
ile ilişkili olabilecek faktörlerin incelenmesidir. Çalışma tanımlayıcı tipte bir anket çalışması
olarak planlanmıştır. Etik kurul onayı alındıktan sonra 22.04.2022-31.05.2022 tarihleri
arasında, sosyal medya üzerinden 30-70 yaş arasındaki erkek ve kadınlara ulaşılıp üç aşamalı
anket formu doldurtulmuştur. Google Forms üzerinden hazırlanan çevrimiçi anket,
katılımcıların aydınlatılmış onamları anket başlangıcında alındıktan sonra doldurtulmuştur.
Literatür taranarak elde edilen, 57 sorudan oluşan anketimizin birinci bölümünde
sosyodemografik bilgiler, ikinci bölümünde Kanser Tarama Testlerine Yönelik Bilgi ve
Farkındalık Anketi, üçüncü bölümünde ise Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeği
bulunmaktadır. Kanser Tarama Testlerine Yönelik Tutum Ölçeğini kullanmak için ölçek
sahibinden izin alınmıştır. Çalışma için toplamda 544 bireye ulaşılmıştır. 17 birey yaş kriterini
sağlamadıkları için örneklemden çıkarılmış ve toplamda 527 katılımcıya anket formu
uygulanmıştır. Çalışma sonuçları IBM SPSS Statistics Premium 23 V istatistiksel bilgisayar
paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Anlamlılık düzeyi olarak p<0,05 kabul edilmiştir.
Çalışmaya katılanların yaş ortalaması 42,81±9,26 (max:70,0 min:30,0) yıl olarak hesaplandı.
Katılımcıların %67,4’ü kadın, %76,1’i evli, %76,3’ü üniversite mezunu ve üstü idi. Katılımcıların
%35,3’ünün kronik hastalığı olup, en sık hipertansiyon tanıları olduğu görüldü. Çalışmaya
katılanların %3’ünde kanser tanısı olduğu ve kanser tanısı olanların %37,5’inin meme kanseri
olduğu görüldü. Ulusal kanser tarama testleri varlığından haberdar olanlar, katılımcıların
%73,4’ü iken, tarama grubunda olmasına rağmen en az bir kanser taraması yaptıranlar tüm
katılımcıların %27,5’idir. Katılımcıların en sık yaptırdıkları tarama serviks kanseri taraması
olup, taramalar hakkında bilgi kaynağı olarak en sık aile hekimini seçmişlerdir. Katılımcıların
tarama ölçeğinden aldıkları ortalama puan 92,01±16,23 (min:54, maks:120), bilgi anketinden
aldıkları puan ortalaması 2,7 (min:0, maks:6) idi. Yaş, çocuk sayısı, BMI, medeni durum,
meslek, eğitim durumu, gelir düzeyi, alkol alışkanlığı, ailede kolon kanseri öyküsü, kanser
taraması yapıldığını bilme, tarama testleri hakkında bilgi sahibi olma, bilgi kaynağı olarak
branş hekimlerini kullanma, daha önce kanser taraması yaptırma, taramaların nasıl ve kaç
yaşından itibaren yapıldığını bilme ile tarama testlerine karşı gösterilen tutum arasında
anlamlı fark bulundu. Cinsiyet, yaş, çocuk sayısı, BMI, meslek, eğitim durumu, gelir düzeyi,
sigara alışkanlığı, sosyal güvence, ailede kanser tanısı, ailede meme ve kolon kanseri öyküsü,
kanser taraması yapıldığını bilme, tarama testlerini hakkında bilgi sahibi olma, daha önce
kanser taraması yaptırma, Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) bilgisi,
bilgi kaynağı olarak branş hekimlerini tercih etmek ile tarama testleri hakkında bilgi düzeyleri
arasında anlamlı fark saptandı. Çalışmada elde edilen veriler ışığında, kanser taramalarının
toplum için yeterli düzeylerde olmadığı ve hedeflenen tarama kapsayıcılığından uzak
olunduğu görülmüştür. Ayrıca, bireylerin kanser taramalarına olan tutumları olumlu gibi
görünse de, taramalar hakkında bilgileri yetersizdir. Bu konuda başta aile hekimleri olmak
üzere tüm hekimlere büyük görevler düşmektedir. | tr_TR |
dc.contributor.department | Aile Sağlığı | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2023-04-10T11:33:19Z | |
dc.funding | Yok | tr_TR |
dc.subtype | medicineThesis | tr_TR |