dc.contributor.advisor | Fendoğlu, Hasan Tahsin | |
dc.contributor.author | Büyüktavşan, Muhammed Taha | |
dc.date.accessioned | 2023-01-13T07:54:24Z | |
dc.date.issued | 2023-01-12 | |
dc.date.submitted | 2022-12-16 | |
dc.identifier.citation | BÜYÜKTAVŞAN Muhammed Taha. “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 15. Maddesi Uyarınca Taraf Devletlerin Sözleşme’den Kaynaklanan Yükümlülüklerinin Azaltılması (Derogasyon)”, Doktora Tezi, Ankara, 2023. | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/29182 | |
dc.description.abstract | Article 15 of the Convention affords the State Parties the opportunity to derogate from their obligations concerning the protection of rights and freedoms guaranteed under the Convention and the Protocols thereto under certain conditions. Having regard to the case-law of the Court, the State Parties are provided with a wide margin of appreciation in terms of the application of Article 15 of the Convention. However, derogation cannot be applied in an unlimited and uncontrolled manner. It must be underlined that exceptional /critical conditions do not provide the State Parties with a carte blanche for distorting the foundations of administration based on the principles of democracy, rule of law and human rights, as the indispensable elements of today’s contemporary States. Paragraph 2 of Article 15 of the Convention enshrines certain substantive and procedural conditions that must be obeyed by the State Parties when they apply for derogation. In cases where derogation is applied, the Council of Europe (the Council) organs carry out two types of supervision / monitoring. Firstly, when considering whether the State Parties comply with the requirements of Article 15 of the Convention, the Strasbourg Court examines whether the measures taken /to be taken are proportionate to the exigencies of the situation, whether they may be considered as a reasonable excuse / requirement, whether this excuse was relevant and whether it was sufficiently justified at international level. Secondly, certain specialisation units of the Council also perform supervision / monitoring.
In this study, specific to the ECHR providing for a regional human rights protection system, an examination is made on the practice of “derogation from obligations arising from the Convention in times of emergency” which has to be applied in case of a general risk threatening the existence of the nation such as war, mobilisation, military coup attempt (coup attempt of 15 July), pandemic diseases (COVID-19) or grave economic crisis; in other words, which is a security blanket for the State Parties. In the course of this examination process; the judgments of the Strasbourg Court - as the trial authority of the Council, studies of other organs of the Council concerning derogation practice, such as reports, opinions and explanations, as well as the judgments of the Turkish Constitutional Court in the applications regarding the measures / restrictions imposed within the state of emergency declared in Türkiye have been analysed. Defective aspects of the practice are also tried to be revealed. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi | tr_TR |
dc.subject | Askıya alma / yükümlülüklerin azaltılması (derogasyon) | tr_TR |
dc.subject | Olağanüstü hal | tr_TR |
dc.subject | 15 Temmuz darbe teşebbüsü | tr_TR |
dc.subject | Olağanüstü hal kanun hükmünde kararnameleri | tr_TR |
dc.subject | Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi | tr_TR |
dc.subject | Türk Anayasa Mahkemesi | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Bilgi kaynakları | tr_TR |
dc.title | Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 15. Maddesi Uyarınca Taraf Devletlerin Sözleşme’den Kaynaklanan Yükümlülüklerinin Azaltılması (Derogasyon) | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Sözleşme’nin 15. maddesi taraf devletlere, belli koşulların gerçekleşmesi halinde Sözleşme ve Eki Protokollerde güvenceye bağlanan hak ve özgürlüklerin korunmasına ilişkin yükümlülüklerini azaltma (derogasyon) imkânı tanımaktadır. Mahkeme içtihatlarına bakıldığında da, AİHS’in 15. maddesine başvurma konusunda taraf devletlere geniş bit takdir payının (the margin of appreciation) tanındığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, askıya alma (derogasyon) sınırsız ve denetimsiz bir biçimde uygulan(a)mamaktadır. Altını çizmek gerekir ki istisnai / kriz halleri taraf devletlere, günümüz çağdaş demokrasilerinin olmazsa olmazları olarak: demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına dayanan yönetim temellerini aşındırmaya yönelik açık bir çek (carte blanche) vermemektedir. Sözleşme’nin 15. maddesinin 2. fıkrasında da, taraf devletlere askıya almaya başvurduklarında uymaları gereken birtakım maddi ve usuli koşullara yer verilmiştir. Askıya almaya başvurulduğu durumlarda da Konsey organlarınca iki tür denetim / gözetim gerçekleştirilmektedir: İlk olarak Strazburg Mahkemesi önüne gelen başvurularda, taraf devletlerin Sözleşme’nin 15. maddesinin gereklerine riayet edip etmedikleri nazarında, alınan / alınacak tedbirlerin yalnızca durumun gerektirdiği ölçüde tedbirler olup olmadığı, haklı bir mazeret / zaruret hâli görülüp görülemeyeceği, bu mazeretin geçerli olup olmadığı ile ulusal düzeyde yeterince gerekçelendirilip gerekçelendirilmediğini denetlemektedir. İkinci olarak Konsey’in kimi uzmanlık birimleri de denetim / gözetim gerçekleştirmektedir. Mezkûr çalışmada, bölgesel bir insan hakları koruma sistemi öngören AİHS özelinde, savaş, seferberlik, askeri darbe teşebbüsü (15 Temmuz darbe teşebbüsü) salgın hastalık (COVID-19) veya ağır ekonomik bunalım gibi ulusun varlığını tehdit eden genel bir tehlike durumunda uygulanmak zorunda kalınan, bir bakıma taraf devletler yönünden bir can simidi niteliğinde olan “olağanüstü hallerde Sözleşme’den doğan yükümlülüklerin azaltılması / askıya alma / derogasyon” müessesesi inceleme konusu yapılmıştır. Söz konusu bu inceleme sürecinde özellikle Konsey’in yargılama makamı olarak başta Strazburg Mahkemesi’nin kararları olmak üzere Konsey’in diğer organlarının derogasyona yönelik rapor, görüş, açıklama gibi çalışmaları ile Türk Anayasa Mahkemesinin Türkiye’de ilan edilen OHAL kapsamında alınan tedbirlere / kısıtlamalara yönelik başvurularda vermiş olduğu kararlar analiz edilmiştir. Uygulamanın aksayan yönleri ise ortaya konulmaya çalışılmıştır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Kamu Hukuku | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2023-01-13T07:54:24Z | |
dc.funding | Yok | tr_TR |