Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorAydemir. İbrahim Ahmet
dc.contributor.authorSalmoorbekov, Orozobek
dc.date.accessioned2022-06-15T07:51:31Z
dc.date.issued2022-05-24
dc.date.submitted2022-05-24
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/26307
dc.description.abstractSALMOORBEKOV, Orozobek. Actionality İn Kyrgyz, Master Thesis, Ankara, 2022. This thesis aims to make the classification of the postverbs in Kyrgyz according to the idiomatic model developed by Johanson, by emphasizing the different functions of actionality. Verbs can have different properties in terms of inherent tense structures and phases. Each verb naturally has its beginning, process and ending phases. Some verbs show a realization style by showing themselves in one of these phases. In one of these phases, there is a limit that must be crossed or a transformation point that must be realized. Each verb has a different boundary to cross or a point of transformation to achieve. For example the verbs which have meaning independently such as otur- ‘to sit’ ( initialtransformative), yaz- ‘to write’ (nontransformative) and kır- ‘to broke’ (finaltransformative) have different actionality transformation points. Apart from these, the postverbal constructions which consist from main verb + auxiliary verb, such as cazıp but- 'to finish write', okup ber- 'to read completely or to finish read' also have different actionality transformation points. Because, as a result of postverbial combinations, are formed a new grammatical categories such as actionality, mood, aspect and tense. The Kyrgyz languages is a very rich language in terms of postverbial constructions. Apart from independent verbs such as otur- ‘to sit-', ıyla- ‘to cry-', sındır- ‘to break-’ in Kyrgyz language there are postverbial constructions like oynop cat- 'he is playing now', jiynap but- ‘completted tidy', ırgıtıp iy- 'to throw away' also have different actionality transformation points from each other. This thesis consists of four parts. In the introductory part of the study are explained the subject, purpose and method of the study. In the second part are explained how the concept of actionality and how other researchers have handled the category of actionality and how they classified the verbs in terms of actionality. In the third chapter, is given information about the study of actionality in Turkish languages. In the fourth chapter is given the classification of actionality in Kyrgyz language. Here, in the fourth chapter were examined the functions of 32 postverbs, which were determined by using previous grammatical studies. In the conclusion part, the data collected during the research process was evaluated.tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectKırgızca, Kılınış, Kılınış Sınıflandırılması, Yardımcı Fiiller, Ekleşik Fiil Yapıları.tr_TR
dc.subject.lcshTürk dili ve edebiyatıtr_TR
dc.titleKırgızcada Kılınış Kategorisitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/masterThesistr_TR
dc.description.ozetSALMOORBEKOV, Orozobek. Kırgızcada Kılınış Kategorisi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2022. Bu tez çalışması, Kırgızcadaki ekleşik fiilli yapıların kılınışı bakımından kazandığı farklı işlevler üzerinde durarak Johanson’un geliştirmiş olduğu kılınış modeline göre sınıflandırmasının yapılmasını amaçlamaktadır. Fiiller iç zaman yapıları ve evreleri bakımından farklı özelliklere sahiptirler. Her fiilin doğal olarak sahip olduğu başlangıç, süreç ve bitiş evreleri mevcuttur. Bazı fiiller bu evrelerden birinde kendini belli ederek bir gerçekleşme tarzı sergilemektedir. Bu evrelerden birinde kendini belli eden fiillerin aşması gereken sınır ya da gerçekleştirmesi gereken bir dönüşüm noktası bulunmaktadır. Her fiilin aşması gereken sınır ya da gerçekleştirmesi gereken dönüşüm noktası birbirinden farklıdır. Örneğin; otur- (başlangıç dönüşümlü bir fiil), yaz- (dönüşümsüz bir fiil), kırıl- (bitiş dönüşümlü bir fiil) gibi bağımsız, tek başına anlam ifade eden fiiller farklı kılınışa sahiptir. Bunların dışında Kırgızcada cazıp büt- ‘yazıp bitirmek’, okup ber- ‘okumak, okuyup bitirmek’ gibi ana fiil + yardımcı fiil, yani ekleşik fiilli yapılar da birbirinden farklı kılınışa sahiptir. Çünkü ekleşik fiil birleşmeleri neticesinde çoğunlukla kılınış, kip, görünüş, zaman gibi yeni gramer kategorileri oluşur. Kırgızca ekleşik fiilli yapılar açısından oldukça zengin bir dildir. Kırgızcada otur- ‘otur-’, ıyla- ‘ağla-’, sındır- ‘kır-’ gibi bağımsız fiillerin dışında oynop cat- ‘şu an oynamakta’, cıynap büt- ‘tamamen toplayıp bitirmek’, ırgıtıp iy- ‘fırlatıvermek’ gibi ekleşik fiiller de birbirinden farklı kılınışa sahiptir. Bu tez çalışması dört bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde çalışmanın konusu, amacı ve araştırma yöntemi ele alınmıştır. İkinci bölümde ise kılınış kavramı ve diğer araştırmacıların kılınış kategorisini nasıl ele aldıkları, fiilleri kılınışı bakımından nasıl bir sınıflandırmaya tabii tuttukları anlatılmıştır. Üçüncü bölümde Türk dillerindeki (Türkçesi ve Kırgızca) kılınış çalışmaları ile ilgili bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde Kırgızcada kılınış sınıflandırılmasına yer verilmiştir. Burada daha önce yapılmış gramer çalışmalarından yararlanılarak tespit edilen 32 ekleşik fiilin kılınışı bakımından ne tür işlevlere sahip oldukları incelenmiştir. Sonuç bölümünde ise araştırma sürecinde toplanılan verilerin değerlendirilmesi yapılmıştır.tr_TR
dc.contributor.departmentÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatlarıtr_TR
dc.embargo.termsAcik erisimtr_TR
dc.embargo.lift2022-06-15T07:51:31Z
dc.fundingYoktr_TR
dc.subtypeworkingPapertr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster