dc.contributor.advisor | Kocaman Gökçeoğlu, Sultan | |
dc.contributor.advisor | Nefeslioğlu, Hakan Ahmet | |
dc.contributor.author | Sözer, Burhan | |
dc.date.accessioned | 2020-09-17T09:57:35Z | |
dc.date.issued | 2020 | |
dc.date.submitted | 2020-01-10 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/22666 | |
dc.description.abstract | Many natural disasters occur in the world and affect both the economies of countries and
people’s lives. These disasters can happen in the forms of earthquakes, landslides,
tsunamis, droughts, floods, etc., and many disaster events occur in Turkey as well. Natural
hazard susceptibility maps, which show the spatial probability distribution of the hazards
are needed for land use planning and disaster mitigation purposes. In this thesis, flood
susceptibility map production is aimed for dense residential areas in Ankara by using the
Modified Analytic Hierarchy Process (M-AHP) method. The method allows sophisticated
decision making based on expert opinions.
The satellite images, data obtained from the TopoVT geodatabase of General Directorate
of Mapping (in Turkish Harita Genel Müdürlüğü - HGM), Ankara, and the lithology data
obtained from General Directorate of Mineral Research and Exploration (in Turkish
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü - MTA), Ankara, were used for pre-processing
prior to the expert based decision making. Freely available Landsat satellite imagery were
employed in a supervised classification process to produce LULC map of the area. The classes of the LULC map were determined as industrial areas, urban, roads, water areas,
green fields and barren lands. The geodata obtained from HGM involve both vector and
raster datasets. The vector data taken from the TopoVT database of HGM include the
hydrological data (e.g. rivers) and the contour lines. A Digital Terrain Model (DTM) was
produced by using the contour lines. Topographic derivatives such as flow accumulation,
slope, topographic wetness index (TWI) and distance to dry and permanent rivers were
computed from the DTM. Raster data obtained from HGM include aerial photogrammetric
images of 2008 and 2015. Orthophotos and digital surface models (DSM) of both years
were produced from these images. Lithology data were obtained from Earth Science Data
Portal of MTA. This dataset was transformed to raster format to be used in the decision
making process as well.
After the preprocessing, parameter scoring (weighting) was completed by the expert to
perform the M-AHP procedure. In the scoring process, each parameter was classified and
scored according to the effect of each class on the flood sensitivity. Furthermore, five
decision points; i.e. very low, low, moderate, high, and very high, were specified for flood
susceptibility map production. These decision points show whether the related area is
prone to flood. After these operations, M-AHP process was completed and the flood
susceptibility maps of year 2008 and year 2015 were produced. For 3D visualization of the
results, the output flood susceptibility map was draped on the DSM. Thus, the flood
susceptibility models for both years were produced and compared visually. The results
show that the employed data and methods are suitable for the production of flood
susceptibility maps at regional scale. | tr_TR |
dc.language.iso | en | tr_TR |
dc.publisher | Fen Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.rights | Attribution 3.0 United States | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/us/ | * |
dc.subject | Flood susceptibility | tr_TR |
dc.subject | Mapping | tr_TR |
dc.subject | Modified analytical hierarchy process (MAHP) | tr_TR |
dc.subject | Ankara (Turkey) | tr_TR |
dc.subject | GIS | tr_TR |
dc.subject | Remote sensing | tr_TR |
dc.title | Flood Susceptibility Mapping for Ankara Using Modified Analytical Hierarchy Process (M-AHP) | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Dünyada sıklıkla gerçekleşen pek çok doğal afet ülkelerin ekonomilerini ve insan yaşamını
etkilemektedir. En sık karşılaşılan doğal afet türleri deprem, heyelan, taşkın, kuraklık ve
tsunami şeklinde sıralanabilir. Türkiye’de de bu doğal tehlikelerden bir kısmı sıkça
görülmekte ve can ve mal kaybına sebep olmaktadır. Doğal tehlike duyarlılık haritaları, bu
tehlikelerin mekansal olasılık dağılımını gösterir ve kentsel ve kırsal planlama ve afet
yönetimi amaçlı kullanılır. Bu tez çalışmasında Ankara’nın yoğun yerleşim alanlarında
Değiştirilmiş Analitik Hiyerarşi Süreci (M-AHP) yöntemi kullanılarak taşkın duyarlılık
haritası çıkarımı hedeflenmiştir. Önerilen yöntem, uzman görüşüne dayalı gelişmiş bir
karar destek sistemidir.
Bu çalışmada, uydu görüntüleri, Harita Genel Müdürlüğü (HGM)’den alınan coğrafi
veriler ve Maden Tetkik Arama (MTA) Kurumu’ndan alınan litoloji verileri işlenerek karar
destek yöntemi için kullanılabilir hale getirilmiştir. Landsat uydu görüntüleri kullanılarak denetimli sınıflandırma yapılmış ve arazi kullanımı ve örtüsü haritası üretilmiştir. Bu
haritanın sınıfları sanayi bölgesi, yerleşim bölgesi, yol, sulak alan, yeşil alan ve çıplak alan
olarak belirlenmiştir. HGM verileri vektör ve raster olarak iki farklı formattadır. Vektör
veriler, HGM’ye bağlı TopoVT veritabanından alınmıştır ve bunlardan havza ve nehir
bilgileriyle eş yükselti eğrileri bilgileri çıkarılmıştır. Eş yükselti eğrileri kullanılarak da
sayısal arazi modeli (SAM) üretilmiştir. SAM’dan ise su toplama alanları, eğim, topografik
nemlilik indeksi ve kuru ve kalıcı derelere mesafe bilgilerini içeren topoğrafik parametreler
elde edilmiştir. HGM’den alınan bir diğer veri türü olan raster görüntüler ise 2008 ve 2015
yıllarına ait fotogrametrik hava fotoğraflarını içermektedir. Bu görüntülerden ortofoto ve
sayısal yüzey modeli (SYM) üretilmiştir. Diğer yandan, litoloji verileri MTA Yer Bilimleri
Portalından temin edilmiştir. Bu veriler de karar destek sisteminde kullanılmak üzere
vektörden raster formata dönüştürülmüştür.
Bu ön işleme adımları tamamlandıktan sonra M-AHP işlemini uygulayabilmek için
parametre puanlandırılması bu alanda uzman kişiler tarafından yapılmıştır. Bu
puanlandırma işleminde her bir parametre için sınıflandırma yapılmıştır ve her alt sınıf
taşkın duyarlılığına olan etkisine göre puanlandırılmıştır. Ayrıca, üretilecek olan taşkın
duyarlılık haritaları için çok düşük, düşük, orta, yüksek ve çok yüksek olmak üzere 5 karar
noktası belirlenmiştir. Bu karar noktalarına göre üretilen sınıflar ilgili alanın taşkına ne
kadar eğilimli olduğunu gösterir. M-AHP işlemi tamamlanarak 2008 ve 2015 yıllarına ait
taşkın duyarlılık haritaları üretilmiştir. Bu haritanın 3B görselleştirilmesi SYM üzerine
giydirilerek yapılmış ve görsel olarak karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, kullanılan
yöntem ve verilerin bölgesel ölçekte taşkın duyarlılık haritası üretiminde kullanılabilir
olduğunu ortaya çıkarmıştır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Geomatik Mühendisliği | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2020-09-17T09:57:35Z | |
dc.funding | Yok | tr_TR |