Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorDağ, İhsan
dc.contributor.authorAdalı İlter, Nil
dc.date.accessioned2019-03-04T08:49:35Z
dc.date.issued2019-01-23
dc.date.submitted2018-12-25
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/6055
dc.description.abstractThe aim of the present study is to gain a deeper understanding of the predictive roles of thought-action fusion beliefs, beliefs about rituals, stop signals, thought control strategies and reassurance seeking in predicting obsessive compulsive symptoms in a metacognitive model. First, the psychometric properties of the Thought-Fusion Inventory, Beliefs About Rituals Inventory and Stop Signals Questionnaire were evaluated in a sample of 120 university students as these scales had not been adapted to Turkish culture before. The validity and reliability of these scales were found to be acceptable. In the subsequent main study the explanatory power of metacognitive beliefs domains in explaining Obsessive Compulsive Disorder (OCD) symptomatology was analysed based on the data obtained from a non-clinical sample of 566 university students. The mediator role of metacognitive thought control strategies and reassurance seeking behaviours in the relationship between metacognitive belief domains and OCD symptoms were also investigated. In addition to the scales given in the preliminary study, the participants were administered the Revision of the Padua Inventory of Obsessive Compulsive Symptoms, Meta-Cognitions Questionnaire-30, The Thought Control Questionnaire, Reassurance-Seeking Questionnaire, The State-Trait Anxiety Inventory, Beck Depression Inventory and Demografic Information Form in the main study. The findings showed that metacognitive beliefs predict OCD symptomatology when depression and trait anxiety are controlled for and that the strongest predictor for OCD symptoms were thought-fusion beliefs. According to SEM, metacognitive beliefs affected OCD symptoms directly and indirectly through thought control strategies and thought-fusion beliefs affected OCD symptoms directly and indirectly, through reassurance seeking. Stop signals affected OCD symptoms indirectly, through reassurance seeking. In addition to these, spesific metacognitive belief domains were found to trigger thought control strategies used to cope with unwanted thoughts, and thought control strategies in turn were found to contribute to increases in OCD symptom intensity. Increases in OCD symptoms were found to elevate approval seeking behaviors. These findings were discussed in the context of the literature in the field along with suggestions for future studies and the limitations of the current study.tr_TR
dc.description.tableofcontentsİÇİNDEKİLER Sayfa No KABUL VE ONAY ..........................................................................................................i BİLDİRİM.......................................................................................................................ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI………………………..........iii ETİK BEYAN……………………………………………………………………..……………iv TEŞEKKÜR…………………………………….………………………………..……..v ÖZET ..............................................................................................................................vi ABSTRACT .................................................................................................................viii İÇİNDEKİLER ...............................................................................................................x TABLOLAR DİZİNİ ...................................................................................................xiv ŞEKİLLER DİZİNİ .....................................................................................................xvi EKLER DİZİNİ………………………………………………………………...…....xvii 1. BÖLÜM: GİRİŞ...................................................................................................1 1.1. Obsesif Kompulsif Bozukluk…………………………………..……..…..….2 1.1.1. Obsesif Kompulsif Bozukluğun Tanımı……………….….……….…2 1.1.2. Obsesif Kompulsif Bozukluğun Yaygınlığı ve Başlangıç Yaşı............4 1.1.3. Eş Tanı ………………….……………………..…………………......5 1.2. Obsesif Kompulsif Bozukluğun Bilişsel Modelleri………….……….…..6 1.3. Üstbilişsel Model………………..………………………………..……….10 1.4. OKB’nin Üstbilişsel Modeli…………...……………………..…………..20 1.4.1. Düşünce-Kaynaşma İnançları…………………………………….....25 1.4.1.1.Düşünce-Olay Kaynaşması………………………………….….26 1.4.1.2. Düşünce-Eylem Kaynaşması………….......................……...…27 1.4.1.3. Düşünce-Nesne Kaynaşması……………………...........….…...27 1.4.2. Ritüeller ile İlgili İnançlar………………..……………………….....27 1.4.3. Durdurma İşaretleri……………………………..……………….…..29 1.4.4. Düşünce Kontrol Yöntemleri………………………………………..30 1.5. Onay Arama……………………………………………..………………..32 1.6. Obsesif Kompulsif Belirtiler İle İlişkili Çalışmalar………….………....34 1.7. Araştırmanın Amacı……………...…………………………………..…..48 2. BÖLÜM: YÖNTEM……………………………………………………….…...52 2.1. Ön Çalışma.……………………………………………….........................52 2.1.1. Katılımcılar………………………………………………………....52 2.1.2. Veri Toplama Araçları………………………….............................54 2.1.2.1. Demografik Bilgi Formu…………………………….…….....54 2.1.2.2. Düşünce- Kaynaşma Envanteri………………….……….…..55 2.1.2.3. Ritüeller Hakkındaki İnançlar Envanteri………………...…..55 2.1.2.4. Durdurma İşaretleri Ölçeği………………………….…….…56 2.1.2.5. Padua Envanteri-Washington Eyalet Üniversitesi Revizyonu.57 2.1.2.6. Üstbilişler Ölçeği-30……………………….………….….….58 2.1.2.7. Düşünce-Eylem Kaynaşması Ölçeği…………………….…...59 2.1.2.8. Düşünceleri Kontrol Etme Ölçeği……………………..….….60 2.1.3. İşlem………………………………………...………………….…...60 2.2. Esas Araştırma ……………...…………..……………………………..…61 2.2.1. Katılımcılar………………….….…………………………….….....61 2.2.2. Veri Toplama Araçları………………….…………………….…...63 2.2.2.1. Onay Arama Ölçeği…………….………….……………..….63 2.2.2.2. Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri-Sürekli Kaygı Formu…..64 2.2.2.3. Beck Depresyon Envanteri………………………………......64 2.2.3. İşlem……………………………………………………………..….65 3. BÖLÜM: BULGULAR…………………………………………………….…..66 3.1. Düşünce-Kaynaşma Envanteri, Ritüeller Hakkında İnançlar Envanteri ve Durdurma İşaretleri Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirliğine İlişkin Bulgular………………………………………………………..…..……...66 3.1.1. Düşünce-Kaynaşma Envanteri Faktör Analizi………..…...….……..69 3.1.1.1. Düşünce-Kaynaşma Envanteri Yapı Geçerliği…………..…71 3.1.2. Ritüeller Hakkındaki İnançlar Envanteri Faktör Analizi……………72 3.1.2.1 Ritüeller Hakkındaki İnançlar Envanteri Yapı Geçerliği........74 3.1.3. Durdurma İşaretleri Ölçeği Faktör Analizi……………………...…..75 3.1.3.1. Durdurma İşaretleri Ölçeği Yapı Geçerliği…………………76 3.1.4. Düşünce-Kaynaşma Envanteri, Ritüeller Hakkında İnançlar Envanteri ve Durdurma İşaretleri Ölçeği’nin Güvenirlik ve Geçerlik Analiz Sonuçları……………………………………………………….........77 3.2. Çalışmanın Ana Değişkenlerine Bağlı Betimsel İstatistik Katsayıları ve Değişkenler Arası Korelasyon Analizleri ……..…………………...…...81 3.3. Üstbilişlerin Obsesif Kompulsif Belirtiler ve Belirti Alt Tiplerini Yordamasına Yönelik Regresyon Analizi Sonuçları………………...…87 3.3.1. Üstbilişler Tarafından Obsesif Kompulsif Belirtilerin Yordanmasına Yönelik Hiyerarşik Regresyon Analizi Sonuçları ……………..……87 3.3.2. Üstbilişler Tarafından Obsesif Kompulsif Belirti Alt Tiplerinin Yordanmasına Yönelik Hiyerarşik Regresyon Analizi Sonuçları .....90 3.3.3. Üstbilişler ve Düşünce Kontrol Yöntemleri Tarafından Obsesif Kompulsif Belirtilerin Yordanmasına İlişkin Hiyerarşik Regresyon Analizi Sonuçları…………………………………………………….95 3.4. Obsesif Kompulsif Belirtilerin Onay Arama Davranışı Tarafından Yordanmasına Yönelik Regresyon Analizi Sonuçları ………………....96 3.5. Yapısal Eşitlik Modeli Analizleri………………………………..………97 3.5.1. Düşünce-Kaynaşma İnançları, Ritüeller Hakkındaki İnançlar, Durdurma İşaretleri ve OKB Arasındaki İlişkiler…………….….....98 3.5.2. Üstbilişsel İnançlar ve OKB Belirtileri Arasındaki İlişkide Düşünce Kontrol Yöntemleri ve Onay Aramanın Aracı Rolü……..….101 3.5.3. Üstbilişsel İnançlar, Düşünce Kontrol Yöntemleri, OKB ve Onay Arama Arasındaki Yordayıcı İlişkiler…………………………………104 4. BÖLÜM: TARTIŞMA……………………………….……………………….108 4.1. Düşünce Kaynaşma Envanteri, Ritüeller Hakkında İnançlar Envanteri ve Durdurma İşaretleri Ölçeği’nin Psikometrik Özellikleri………...........109 4.2. Obsesif Kompulsif Belirtilerin ve Belirti Alt Tiplerinin Üstbilişsel İnançlar ve Düşünce Kontrol Yöntemleri Tarafından Yordanması.......113 4.3. Obsesif Kompulsif Belirtilerin Onay Arama Davranışı Tarafından Yordanması……………………………………………………………123 4.4. Obsesif Kompulsif Belirtilere Yönelik Önerilen Yapısal Model Değerlendirmesi….................................................................................127 4.4.1. Düşünce-Kaynaşma İnançları, Ritüeller Hakkındaki İnançlar, Durdurma İşaretleri ve OKB Arasındaki İlişkiler……………….……127 4.4.2. Üstbilişsel İnançlar ve OKB Belirtileri Arasındaki İlişkide Düşünce Kontrol Yöntemleri ve Onay Aramanın Aracı Rolü……...…128 4.4.3. Üstbilişsel İnançlar, Düşünce Kontrol Yöntemleri, OKB ve Onay Arama Arasındaki Yordayıcı İlişkiler…………………………………130 4.5. Çalışmanın Sınırlılıkları…………………………………………...…..133 4.6. Klinik Doğurgular…………………………………………….….……134 4.7. Yeni Çalışmalar İçin Öneriler……………………………………........137 4.8. Sonuç……………………………………………….…………….........138 KAYNAKÇA……………………………………………………………………...….140 EKLER……………………………………………………………………………….156tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectDüşünce-kaynaşma inançlarıtr_TR
dc.subjectObsesif kompulsif belirtilertr_TR
dc.subjectRitüeller hakkında inançlartr_TR
dc.subjectDurdurma işaretleritr_TR
dc.subjectPsikometrik özelliklertr_TR
dc.subjectÜstbilişsel modeltr_TR
dc.subjectDüşünce kontrol yöntemleritr_TR
dc.subjectOnay aramatr_TR
dc.subjectObsessive compulsive symptomsen
dc.subjectThought-fusion beliefsen
dc.subjectBeliefs about ritualsen
dc.subjectStop signalsen
dc.subjectPsychometric propertiesen
dc.subjectMetacognitive modelen
dc.subjectThought control strategiesen
dc.subjectReassurance seekingen
dc.titleObsesif Kompulsif Belirtilerin Üstbilişsel Model Temelinde Yordanması: Düşünce-Kaynaşma İnançları, Ritüeller Hakkındaki İnançlar, Durdurma İşaretleri, Düşünce Kontrol Yöntemleri ve Onay Aramatr_TR
dc.title.alternativePredicting Obsessive Compulsive Symptoms in the Context of the Metacognitive Model: Thought- Fusion Beliefs, Beliefs About Rituals, Stop Signals, Thought Control Strategies and Reassurance Seekingen
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetMevcut araştırma, obsesif kompulsif belirtilerin üstbilişsel model temelinde yordanmasında düşünce-kaynaşma inançları, ritüeller hakkındaki inançlar, durdurma işaretleri, düşünce kontrol yöntemleri ve onay aramanın rolünü değerlendirmeyi hedeflemiştir. Bu amaçla, bir ön çalışma ile Türkçe’ye uyarlaması bulunmayan Düşünce-Kaynaşma Envanteri, Ritüeller Hakkındaki İnançlar Envanteri ve Durdurma İşaretleri Ölçekleri’nin psikometrik özellikleri bir üniversite öğrenci örnekleminde (N=120) incelenmiştir. Bu ölçeklerin Türk kültüründe geçerli ve güvenilirliğinin kabul edilebilir düzeyde olduğu gözlenmiştir. Ardından yapılan esas çalışmada yine üniversite örnekleminde (N=566) üstbilişsel inanç alanlarının Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) belirtilerinin açıklanmasında katkısı üzerinde analizler yürütülmüş ve bu ilişkide düşünce kontrol yöntemlerinin ve onay aramanın aracı değişken rolleri değerlendirilmiştir. Esas çalışmada ön çalışmadakilere ilaveten katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Padua Envanteri-Washington Eyalet Üniversitesi Revizyonu, Üstbilişler Ölçeği-30, Düşünceleri Kontrol Etme Ölçeği, Onay Arama Ölçeği, Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri - Sürekli Kaygı Formu ve Beck Depresyon Envanteri uygulanmıştır. Bulgular, depresyon ve sürekli kaygı düzeyleri kontrol edildiğinde, üstbilişsel inançların obsesif kompulsif belirtileri yordadığını, üstbilişsel inançlardan düşünce-kaynaşma inançlarının OKB belirtilerinin en güçlü yordayıcısı olduğunu ortaya çıkarmıştır. YEM sınamasına göre, üstbilişsel inançların doğrudan ve de dolaylı olarak, düşünce kontrol yöntemleri aracılığı ile; düşünce-kaynaşma inançlarının doğrudan hem de dolaylı olarak onay arama davranışları aracılığı ile OKB belirtilerine ve durdurma işaretlerinin dolaylı olarak onay arama davranışları aracılığı ile OKB belirtilerine katkıda bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca özgül üstbilişsel inanç alanları, istenmeyen düşüncelerle baş etmede kullanılan düşünce kontrol yöntemlerini tetiklemekte, düşünce kontrol yöntemleri ise OKB belirti düzeyinin artmasına katkıda bulunmaktadır. OKB belirtilerinin artması ise onay arama davranışında artışa neden oluyor görünmektedir. Elde edilen sonuçlar ilgili alan yazın ışığında tartışılmıştır.tr_TR
dc.contributor.departmentPsikolojitr_TR
dc.embargo.terms2 yiltr_TR
dc.embargo.lift2021-03-05T08:49:35Z


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster