Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorErdağı Doğuer, F. Binnur
dc.contributor.authorÖzkan, Alican
dc.date.accessioned2017-10-24T08:07:38Z
dc.date.available2017-10-24T08:07:38Z
dc.date.issued2017
dc.date.submitted2017-09-09
dc.identifier.citationÖZKAN, Alican. 1960-1980 Yılları Arası Yeşilçam Dönemi Türk Sinemasında Argo Söylemi: Türkân Şoray Filmleri Örneklemi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2017.tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/4025
dc.description.abstractThe Ottoman Empire's domination in a large geography and the coexistence of different cultures in the world have enabled the Turkish Argos to have a rich structure. However, the fact that the users are from the lower layers of the people, because the culture they are in is rough according to the standard language, it is called kayış dili, lisan-ı hezele, lisan-ı erâzil by the public. Along with that, in order to bring out the slang produced with the aim of concealing from the third parties and bring it to the Turkish language, studies of compilation and lexicography have been carried out. The Turkish cinema has made an effort to give the audience the character of being a character with the social realism movement ,and with this aim appropriate forms of speech have been formed for the community layer in which the characters belong. For example, a burglar is provided with the ability to speak with a Turkish language that has slang words and idioms instead of pure, argodaness, standard Turkish. In addition, because of the humor and metaphor in slang, there's often referred to slang in comedy films. In order to examine the use of the slang in the cinema, the films in which Türkan Şoray played a part between the years 1960-1980 were chosen. Türkan Şoray films were preferred as a sample because Şoray has played a role in many different kinds of film from melodram to comedy, and worked with directors from different cultures. In this context of this thesis, 159 films in which Şoray played a role were examined and the meaning of the words used in the films were determined besides the words which are not in the dictionaries but used as slang in the film. These words are indicated by the "*" sign. While the meanings of the detected words were given, Hulki Aktunç-Büyük Argo Dictionary (with witnesses), which was selected as the main source, was used and different sources were searched for words not in Aktunç's work. The types of movies examined, the slang discography of the films, and the distribution of slang discs by film genres, genres and status are shown graphically.tr_TR
dc.description.tableofcontentsKABUL VE ONAY i BİLDİRİM ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii ETİK BEYAN iv ÖZET v ABSTRACT vi İÇİNDEKİLER vii TABLOLAR DİZİNİ xv GRAFİKLER DİZİNİ xix GİRİŞ 1 1.TÜRK SİNEMASI 3 1.1. TÜRK SİNEMASININ İLK YILLARI 3 1.2. TİYATROCULAR DÖNEMİ 4 1.2.1. Kontrol Komisyonları 6 1.3. GEÇİŞ DÖNEMİ 6 1.3.1. Düzenlenen İlk Yarışma 7 1.4. SİNEMACILAR DÖNEMİ VE SONRASI 8 1.4.1. 1970 Sonrası Dönemin Yönetmenleri ve Özellikleri 10 1.5. 1960-1980 YILLARI ARASI 11 2.ARGO 21 2.1. DİL VE DİL TÜRLERİ 21 2.2. ARGONUN TANIMI 22 2.3. ARGO İLE JARGON 26 2.4. ARGONUN KULLANIM AMAÇLARI 27 2.4.1. Gizlenme Amacı 27 2.4.1.1. Suç Dünyası 27 2.4.1.2. Ticaret Dünyası 27 3.4.1.3. İnançlar 27 3.4.1.4. Müstehcenlik 27 2.4.2. Farklı Görünme Amacı 28 2.4.3. Sanat ve Edebiyat 28 2.5. TÜRKÇENİN İLK SÖZLÜĞÜNDE GEÇEN ARGO KELİMELER 28 2.6. ARGO SÖZLÜKLERİ 31 2.6.1. Lügat-i Garîbe 31 2.6.2. Argo Lugati 31 2.6.3. Türk Argosu 32 2.6.4. Argo Lügatçesi 32 2.6.5. Büyük Argo Sözlüğü (Tanıklarıyla) 33 2.6.6. Kadın Argosu Sözlüğü 33 2.7. ARGONUN SİNEMAYA ETKİSİ 34 3. TÜRKÂN ŞORAY 36 3.1. TÜRKÂN ŞORAY İLE TÜRK SİNEMASINDA ARGO ÜZERİNE 41 3.2. FİLMOGRAFİ 43 4. 1960-1980 YILLARI ARASI TÜRKÂN ŞORAY’IN ROL ALDIĞI FİLMLER 49 4.1. KÖYDE BİR KIZ SEVDİM 49 4.2. AŞK RÜZGARI 49 4.3. KADERİN ÖNÜNE GEÇİLMEZ 50 4.4. UTANMAZ ADAM 50 4.5. KARDEŞ UĞRUNA “YENGEM” 51 4.6. SİYAH MELEK/ZİNCİRLER KIRILIRKEN 51 4.7. HATIRLA SEVGİLİM 52 4.8. SEVİMLİ HAYDUT 53 4.9. GÖNÜLDEN GÖNÜLE 54 4.10. OTOBÜS YOLCULARI 54 4.11. GÜZELLER RESMİGEÇİDİ 56 4.12. MELEKLER ŞAHİDİMDİR 57 4.13. DİKENLİ GÜL 57 4.14. AŞK VE YUMRUK 60 4.15. AFACAN 61 4.16. BİZ DE ARKADAŞ MIYIZ? 62 4.17. ACI HAYAT 63 4.18. LEKELİ KADIN 65 4.19. AŞK YARIŞI 66 4.20. ZORLU DAMAT 68 4.21. ALLAH SEVİNİZ DEDİ 69 4.22. KIRMIZI KARANFİLLER 70 4.23. ÜMİTLER KIRILINCA 71 4.24. NE ŞEKER ŞEY 72 4.25. DİKMEN YILDIZI 74 4.26. BARDAKTAKİ ADAM 74 4.27. KÖROĞLU DAĞLAR KRALI 75 4.28. BENİ OSMAN ÖLDÜRDÜ 75 4.29. ÇAPKIN KIZ 76 4.30. KÜÇÜK BEYİN KISMETİ 78 4.31. SAYIN BAYAN 78 4.32. İKİ KOCALI KADIN 80 4.33. ÇALINAN AŞK 81 4.34. BÜTÜN SUÇUMUZ SEVMEK 83 4.35. BADEM ŞEKERİ 83 4.36. GENÇ KIZLAR 85 4.37. ACI AŞK 86 4.38. AYŞECİK CANIMIN İÇİ 86 4.39. MUALLA 87 4.40. ADANALI TAYFUR KARDEŞLER 87 4.41. FISTIK GİBİ MAŞALLAH 89 4.42. KIZGIN DELİKANLI 90 4.43. ANASININ KUZUSU 91 4.44. KADER KAPIYI ÇALDI 92 4.45. GÖZLERİ ÖMRE BEDEL 94 4.46. GENÇLİK RÜZGARI 96 4.47. YILLARIN ARDINDAN 97 4.48. BÜCÜR 97 4.49. ÖKSÜZ KIZ 98 4.50. BOMBA GİBİ KIZ 98 4.51. EKMEKÇİ KADIN 100 4.52. ELVEDA SEVGİLİM 101 4.53. SEVEN KADIN UNUTMAZ 102 4.54. KOMŞUNUN TAVUĞU 103 4.55. SÜRTÜK 105 4.56. SİYAH GÖZLER 106 4.57. GARİP BİR İZDİVAÇ 107 4.58. VEDA BUSESİ 109 2.59. VAHŞİ GELİN 109 4.60. SANA LAYIK DEĞİLİM 110 2.61. ALTIN KÜPELER 111 4.62. AKŞAM GÜNEŞİ 112 4.63. KENARIN DİLBERİ 113 4.64. MELEKLERİN İNTİKAMI 116 4.65. ANALARIN GÜNAHI 117 4.66. DÜĞÜN GECESİ 117 4.67. GÜNAHKAR KADIN 119 4.68. SİYAH GÜL 121 4.69. ÇALIKUŞU 122 4.70. MEYHANENİN GÜLÜ 122 4.71. EL KIZI 125 4.72. ELİ MAŞALI 126 4.73. ÇAMAŞIRCI GÜZELİ 131 4.74. KARANFİLLİ KADIN 131 4.75. SİNEKLİ BAKKAL 132 4.76. ÖLÜMSÜZ KADIN 133 4.77. KELEPÇELİ MELEK 135 4.78. KARA DUVAKLI GELİN 135 4.79. BİR DAĞ MASALI 136 4.80. AYRILSAK DA BERABERİZ 137 4.81. ANA 138 4.82. AĞLAYAN KADIN 139 4.83. TAPILACAK KADIN 139 4.84. HER ZAMAN KALBİMDESİN 140 4.85. VESİKALI YARİM 141 4.86. KAHVECİ GÜZELİ 141 4.87. KADIN SEVERSE 142 4.88. KADIN İNTİKAMI 143 4.89. KADIN DEĞİL BAŞ BELASI 143 4.90. DÜNYANIN EN GÜZEL KADINI 148 4.91. CEMOM/AŞK ESKİ BİR YALAN 149 4.92. ARTIK SEVMEYECEĞİM 149 4.93. AĞLA GÖZLERİM 150 4.94. ABBASE SULTAN 152 4.95. AYŞEM 152 4.96. SONBAHAR RÜZGARLARI 153 4.97. SENİNLE ÖLMEK İSTİYORUM 154 4.98. SANA DÖNMEYECEĞİM 155 4.99. KÖLEN OLAYIM 156 4.100. GÜNAH BENDE Mİ? 157 4.101. BANA DERLER FOSFORLU 158 4.102. FOSFORLU CEVRİYEM 160 4.103. BURUK ACI 164 4.104. AŞK MABUDESİ 165 4.105. ATEŞLİ ÇİNGENE 167 4.106. MAZİ KALBİMDE YARADIR 168 4.107. KARA GÖZLÜM 169 4.108. MERHAMET 172 4.109. HERKESİN SEVGİLİSİ 173 4.110. HAYATIM SANA FEDA 174 4.111. BİRLEŞEN YOLLAR 174 4.112. BUĞULU GÖZLER 176 4.113. ARIM BALIM PETEĞİM 177 4.114. BÜLBÜL YUVASI 177 4.115. TATLI MELEĞİM 178 4.116. MAĞRUR KADIN 179 4.117. GÜLLÜ 180 4.118. BİR GENÇ KIZIN ROMANI 181 4.119. ATEŞ PARÇASI 182 4.120. GELİN ÇİÇEĞİ 183 4.121. YEDİ KOCALI HÜRMÜZ 184 4.122. MAVİ EŞARP 185 4.123. MELEK Mİ ŞEYTAN MI? 185 4.124. AĞLAYAN MELEK 187 4.125. UNUTULAN KADIN 188 4.126. GÜLÜM DALIM ÇİÇEĞİM 189 4.127. BİR KADIN KAYBOLDU 192 4.128. SEVMEK VE ÖLMEK ZAMANI 192 4.129. ZULÜM 193 4.130. VUKUAT VAR 194 4.131. SİSLİ HATIRALAR 194 4.132. DÖNÜŞ 195 4.133. ÇİLE 196 4.134. CEMO 196 4.135. YALANCI 197 4.136. SULTAN GELİN 198 4.137. NAMUS BORCU 199 4.138. MAHPUS 199 4.139. GÜLLÜ GELİYOR GÜLLÜ 200 4.140. GAZİ KADIN 201 4.141. DERT BENDE 202 4.142. AZAP 202 4.143. ASİYE NASIL KURTULUR 203 4.144. YÜREĞİMDE YÂRE VAR 204 4.145. ÇILGINLAR 205 4.146. ŞENLİK VAR/BALKIZ 206 4.147. ACELE KOCA ARANIYOR 207 4.148. DEVLERİN AŞKI 208 4.149. DEPREM 209 4.150. BODRUM HAKİMİ 210 4.151. SELVİ BOYLUM AL YAZMALIM 210 4.152. DİLA HANIM 211 4.153. BARAJ 211 4.154. TATLI NİGAR 212 4.155. SULTAN 213 4.156. BİR AŞK MASALI/FERHAT İLE ŞİRİN 215 4.157. CEVRİYEM 215 4.158. KÜSKÜN ÇİÇEK 218 4.159. HAZAL 218 SONUÇ 219 KAYNAKÇA 227 EK-1 ORİJİNALLİK RAPORU 235 EK-2 ETİK KURUL İZNİ 237tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectDil türleritr_TR
dc.subjectArgo
dc.subjectTürk argosu
dc.subjectJargon
dc.subjectTürk sineması
dc.subjectYeşilçam
dc.subjectTürk sinemasında argo
dc.subjectTürkân şoray
dc.title1960-1980 Yılları Arası Yeşilçam Dönemi Türk Sinemasında Argo Söylemi: Türkân Şoray Filmleri Örneklemitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/masterThesistr_TR
dc.description.ozetOsmanlı Devletinin büyük bir coğrafyada hüküm sürmesi ve bünyesinde bulunan, değişik kültüre sahip toplulukların bir arada yaşaması Türk argosunun zengin bir yapıya sahip olmasını sağlamıştır. Ancak kullanırlarının genellikle halkın alt tabakalarından oluşması, içinde bulundukları kültür gereği argonun standart dile göre kaba bir yapıda olması nedeniyle halk tarafından bayağı olarak görülmüş, kayış dili, lisan-ı erazil, lisan-ı hezele, külhanbeyi ağzı şeklinde adlandırılmıştır. Bununla birlikte üçüncü şahıslardan gizlenme amacı ile üretilmiş olan argonun gün yüzüne çıkartılması ve Türk diline kazandırılması amacıyla, genellikle derlem ve sözlük çalışmaları yapılmıştır. Türk sinemasında özellikle toplumsal gerçekçilik akımı ile karakteri olduğu gibi verme çabası ön plana çıkmış ve bu gaye ile karakterlerin mensubu olduğu toplum tabakasına uygun konuşma biçimleri oluşturulmuştur. Örneğin hırsızlık yapan bir kişinin saf, argodan yoksun, standart Türkçe ile konuşması yerine argo kelime ve deyimlerin var olduğu bir Türkçe ile konuşması sağlanmıştır. Ayrıca argonun içinde mizah ve mecaz barındırması sebebiyle komedi filmlerinde sıkça argoya başvurulmuştur. Argonun sinemada kullanımının incelenmesi adına Türk sinemasının 1960-1980 yılları arası Türkan Şoray’ın rol aldığı filmler seçilmiştir. Türkân Şoray’ın örneklem olarak tercih edilmesinde melodramdan komediye birçok farklı tarzda filmde rol alması, farklı akımlara mensup yönetmenler ile çalışması etkili olmuştur. Tez kapsamında Şoray’ın rol aldığı 159 film incelenmiş ve filmlerde kullanılan kelimelerin tespitinin yanında, sözlüklerde bulunmayan fakat filmlerde argo olarak kullanılan kelimelerin anlamlandırması yapılmıştır. Bu kelimeler “*” işareti ile belirtilmiştir. Tespit edilen kelimelerin anlamlandırması yapılırken baş kaynak olarak seçilen Hulki Aktunç-Büyük Argo Sözlüğü(Tanıklarıyla) eseri kulanılmış, Aktunç’un eserinde olmayan kelimeler için farklı kaynaklar taranmıştır. İncelenen filmlerin türleri, filmlerin hangilerinde argo söylem tespit edildiği, argo söylemlerin film türlerine, cinsiyete, statüye göre dağılımları grafiklerle gösterilmiştir.tr_TR
dc.contributor.departmentTürk Dili ve Edebiyatıtr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster