dc.contributor.advisor | Sönmez, Abdulkerim | |
dc.contributor.author | Pehlivan, Oğuzhan | |
dc.date.accessioned | 2017-03-03T07:59:09Z | |
dc.date.available | 2017-03-03T07:59:09Z | |
dc.date.issued | 2017-02-27 | |
dc.date.submitted | 2017-02-27 | |
dc.identifier.citation | Pehlivan, O. (2017). Aile Tanımı ve İlişkilerinin Toplumsal Olarak İnşası, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3240 | |
dc.description.abstract | In this study, it was aimed to show how the family was constructed as a subject-centered relationship space. There is no single definition and variety of family. Also, the family is not objectively meaningful either. Because the family can not be defined as the main frame of a certain ideal concept in the past or future. The family is a process that continues to build even during research. The family has a structure that can take its basic self-defining characteristic from the real time and place, anyhow and any wherever through interpreting practice.
Individuals understand and conceptualize the family through language and speech. At the same time, different kinds of social factors and discourses are being introduced and these together constitute the family ideology in the life process of the individual. Simultaneously with this, family habitus and capital come to the scene. The process in which the individual is in the cycle of life also ensures that he/she is a member of more than one family.
In the study, the subject was discussed using qualitative analysis method, which was based on the relation of individuals with time, space, events and pasts that they had done, using a phenomonological point of view that questioned the meaning of their experiences in the depths. With a purposeful stratification, a face-to-face interview was conducted with forty-six people selected from Ankara and İzmir city and countryside and the results were analyzed by the Maxqda program.
As a result of the research, it is seen that the family is a social cohesion that is built around the individual's own life vision, education level, world perception, socio-economic level within the kinship system of the individual, narrowing and expanding social relations with internal and external factors, the stage in which people are primarily in the life cycle (ie, their ages, or related adolescence, youth, middle age, old age), and the socio-economic environment they share; it will not be enough to understand the interaction of genes, hormones and organisms to understand the family; it is necessary to include the interaction of ideas, exchanges and communication (naturally also used language) into account. In this context, it is seen that private ceremonies and family boundaries expanded in days and the family capitalization strategy which is used to transfer the concretization of the family to future generations. Finally, it is your love, respect and understanding that your family values your family; that individuals do not approve publications under the name of the marriage program because they impair these values; it has been evaluated as positive if the technology is used in place and on time. | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY ......................................................................................................... i
BİLDİRİM ..................................................................................................................... ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI .................................. iii
ETİK BEYAN ......................................................................................................................... iv
TEŞEKKÜR .................................................................................................................. v
ÖZET ............................................................................................................................. vi
ABSTRACT ................................................................................................................ viii
İÇİNDEKİLER .............................................................................................................. x
TABLOLAR DİZİNİ ................................................................................................... xv
ŞEKİLLER DİZİNİ .................................................................................................. xvii
GİRİŞ: ARAŞTIRMANIN KONUSU, AMACI VE ÖNEMİ .................................... 1
1. BÖLÜM: SOSYOLOJİK ARAŞTIRMA KONUSU OLARAK AİLE TANIMLARI, YAKLAŞIMLAR VE SORUNLAR ................................................... 7
1.1. AİLE NEDİR? NASIL TANIMLANMALIDIR? .................................... 7
1.2. AİLEDEKİ DEĞİŞİM VE EVRİLME: MİT Mİ YOKSA GERÇEK Mİ? .................................................................................................................... 20
1.3. DÜNYADA AİLE ARAŞTIRMALARINA KISA BİR BAKIŞ ............ 25
1.4. TÜRKİYE’DE AİLE ARAŞTIRMALARINA KISA BİR BAKIŞ ...... 29
1.5. GRUP KAVRAMI VE AİLEYİ BİR GRUP OLARAK TANIMLAMA YAKLAŞIMI .................................................................................................... 35
1.5.1. Grubun Özellikleri ..................................................................... 36
1.5.2. Aileyi Grup Olarak Tanımlama ............................................... 37
2. BÖLÜM: KURAMSAL VE ANALİTİK ÇERÇEVE: AİLENİN TOPLUMSAL OLARAK İNŞASI VE TOPLUMSAL İNŞA KURAMI .......................................... 43
2.1. AİLENİN ÖZNE MERKEZLİ İNŞASI .................................................. 43
2.2. AİLENİN İNŞASINDA İLİŞKİ AĞLARININ TEMEL BİLEŞENLERİ ............................................................................................................................ 47
2.2.1. Karı-Koca (Ebeveyn) İlişkileri .................................................. 48
2.2.2. Anne-Baba-Çocuk (Ebeveyn-Çocuk) İlişkileri ........................ 50
2.2.3. Çocuklar Arası (Kardeşlik) İlişkiler ........................................ 52
2.2.4. Akrabalık İlişkileri ..................................................................... 54
2.3. TOPLUMSAL İNŞA KURAMI BAĞLAMINDA AİLE ...................... 60
2.3.1. Ailenin Toplumsal Olarak İnşası .............................................. 60
2.3.2. Toplumsal İnşa Kuramı ............................................................ 67
2.3.3. Toplumsal İnşa Kuramı ve Dil .................................................. 71
2.3.4. Toplumsal İnşa Kuramı ve Anlam ........................................... 74
2.3.5. Toplumsal İnşa Kuramı ve Söylem .......................................... 77
2.3.6. Toplumsal İnşa Kuramı Bağlamında Doğruluk ve Gerçeklik ................................................................................................................. 80
2.3.7. Toplumsal İnşa Kuramı Bağlamında Bilgi, Pratiklik ve Kavramlaştırma ................................................................................... 81
2.3.8. Aile İdeolojisi .............................................................................. 83
2.3.9. Aile ve Yaşam Süreci ................................................................. 85
2.3.10. Aile Sermayesi ve Habitusu Oluşturma ................................. 87
2.4. AİLEYİ İNŞA EDEN DEĞERLER ........................................................ 94
2.4.1. Değerler ....................................................................................... 95
2.4.2. Aile Değerlerinin Sınırlarının İnşası ........................................ 96
3. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ ................................................. 99
3.1. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ ................................................................ 99
3.2. ARAŞTIRMANIN ANA VE ALT PROBLEMLERİ .......................... 101
3.3. ARAŞTIRMANIN ONTOLOJİSİ (VARLIK BİLİMİ) ...................... 103
3.4. MÜLAKAT KÜMESİ VE VERİ TOPLAMA TEKNİKLERİ ........... 104
3.5. ARAŞTIRMACININ ARAŞTIRMA SÜRECİNE ETKİSİ ................ 113
4. BÖLÜM: AİLENİN TANIMI VE TOPLUMSAL OLARAK İNŞASI ............. 116
4.1. AİLE VE AİLE TANIMINA DAHİL EDİLENLER ........................... 116
4.2. AİLEYİ SOMUTLAŞTIRMA BAĞLAMINDAKİ BETİMLEMELER .......................................................................................................................... 142
4.3. AİLE ÜYELİĞİ VE ÜYELİĞE GİRME ÇIKMA DURUMLARI .... 153
4.4. "SENİN AİLEN", "BENİM AİLEM", "BİZİM AİLEMİZ" ............ 162
5. BÖLÜM: AİLE OLMAK ..................................................................................... 172
5.1. AİLE OLMANIN ANLAMI .................................................................. 172
5.1.1. Ailenin Anlamı, Özü ve Ruhu ................................................. 173
5.1.2. Aile İçi ile Dışı Arasındaki İlişkilerin Sınırlarının İnşası ..... 180
5.1.3. Aile İlişkilerini Zedeleyenler ................................................... 187
5.2. GEÇMİŞTEN BUGÜNE AİLE GÖRÜŞLERİ .................................... 193
5.2.1. Geçmişteki Olumlu Görülenler ve Özlem Duyulanlar ......... 193
5.2.2. Günümüzdeki Olumlu Gelişmeler .......................................... 199
SONUÇ ....................................................................................................................... 204
KAYNAKÇA .............................................................................................................. 209
EK 1. Mülakat Cetveli Örneği .................................................................................. 231
EK 2. Kod İlişkiler Tarayıcısı ................................................................................... 235
EK 3. Orijinallik Raporu .......................................................................................... 236
EK 4. Etik Kurul Muafiyet İzni ............................................................................... 237
ÖZGEÇMİŞ | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Aile | tr_TR |
dc.subject | Ailenin anlamı | |
dc.subject | Aile üyeleri | |
dc.subject | Aile üyeleri | |
dc.subject | Aile ilişkileri | |
dc.subject | Aile değerleri | |
dc.subject | Akrabalık | |
dc.subject | Sosyal inşacılık | |
dc.title | Aile Tanımı ve İlişkilerinin Toplumsal Olarak İnşası | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu araştırmada, özne merkezli bir ilişkiler alanı olarak ailenin nasıl inşa edildiğini göstermek hedeflenmiştir. Ailenin tek bir tanımı ve çeşidi yoktur. Ayrıca aile objektif olarak anlamlı da değildir. Çünkü aile ne geçmişte ne de gelecekte belirli bir ideal kavramın asli çerçevesi olarak tanımlanamaz. Aile, araştırma esnasında dahi inşası devam eden bir süreçtir. Aile, kendini tanımlayan temel karakteristiğini gerçek zaman ve yerden, her nasılsa ve her nerede olursa olsun yorumlayıcı pratik yoluyla alabilen bir yapıya sahiptir.
Bireyler dil ve konuşma vasıtasıyla aileyi anlamlandırmakta ve kavramlaştırmaktadır. Bu esnada değişik türden toplumsal etkenler ile söylemler olarak devreye girmekte ve bunlar hep birlikte bireyin yaşam sürecinde aile ideolojisini oluşturmaktadır. Bununla eş zamanlı olarak da aile habitusu ve sermayesi meydana gelmektedir. Bireyin yaşam döngüsünde bulunduğu süreç de aynı anda onun birden fazla ailenin üyesi olmasını sağlamaktadır.
Araştırmada, bireylerin zaman, mekân, yapmış oldukları olaylar ve geçmişleriyle olan ilişkileri temelinde gelişen, tecrübelerinin derinliklerdeki anlamı sorgulayan, fenomonolojik bir bakış açısı kullanılarak konu ele alınmış ve nitel analiz yöntemi kullanılmıştır. Amaçlı bir tabakalandırma ile Ankara ve İzmir kent ve kırsalından seçilen kırk altı kişiyle, yüzyüze mülakat yapılmış olup sonuçlar Maxqda programı ile analiz edilmiştir.
Araştırma sonucunda ailenin, bireyin akrabalık sistemi içerisinde, kendi etrafında, kendi hayat görüşü, eğitim düzeyi, dünya algısı, sosyo-ekonomik düzeyi etrafında inşa ettiği, sınırları sosyal geçirgenlik gösteren, dâhilî ve harici etkenler ile daralıp genişleyen bir sosyal birliktelik olduğu; kişilerin öncelikle yaşam döngüsünde bulundukları evre (yani yaşları, veya bununla ilintili ergenlik, gençlik, orta yaşlılık, yaşlılık gibi dönemleri), ve paylaştıkları sosyo-ekonomik çevrenin bu sınırların inşasında rol oynadığı; aileyi anlamak için genlerin, hormonların ve organizmaların etkileşimini anlamanın yeterli olmayacağı; fikirlerin, paylaşımların ve iletişimin (doğal olarak da kullanılan dilin) etkileşimini de hesaba katmak gerektiği saptanmıştır. Bu kapsamda özel tören ve günlerde aile sınırlarının genişlediği, ailenin somutlaştırılmasının gelecek nesillere aktarılması için kullanılan bir aile sermayesi stratejisi olduğu görülmüştür. Son olarak, aileyi aile yapan değerlerde önceliğin sevgi, saygı ve anlayış olduğuna; bireylerin evlendirme programı adı altında gösterilen yayınları bu değerleri zedelediği gerekçesiyle tasvip etmediğine; teknolojinin yerinde ve zamanında kullanılması halinde olumlu olarak değerlendirildiğine ulaşılmıştır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Sosyoloji | tr_TR |