Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorKöksel, Hamit
dc.contributor.authorÜnüvar, Aslıhan
dc.date.accessioned2021-01-04T11:48:28Z
dc.date.issued2020-09
dc.date.submitted2020-09-14
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/23221
dc.description.abstractAlthough common wheat (Triticum aestivum) has poor pasta making qulity, some pasta producers blend common whea with durum wheat (Triticum durum) in pasta production because of economic concerns and lower price of common wheat. However, addition of common wheat to pasta without indicating on the label is considered adulteration. Hence, there is a need for developing fast and reliable methods to detect adulteration. Therefore, in this thesis, the performance of different spectroscopic methods was investigated for discrimination of common and durum wheat and the detection of adulteration in flour and pasta. Raman spectroscopy (RS), near infrared spectroscopy (NIRS), attenuated total reflection Fourier transform infrared spectroscopy (ATR-FTIRS), synchronous fluorescence spectroscopy (SFS) and laser induced breakdown spectroscopy (LIBS) were used to analyse samples with combination of some chemometric methods such as principal component analysis (PCA), partial least squares-discriminant analysis (PLS-DA) and partial least squares regression analysis (PLSR). In the first part of the thesis; RS, LIBS, ATR-FTIRS, NIRS, SFS and RP-HPLC were used to discriminate 120 common wheat and 119 durum wheat flour samples. The most effective method was SFS for discrimination of common and durum wheat flour. It was observed that common and durum wheat were clearly separated from each other by SFS with a sensitivity and specificity ratio of 1.000. Performance parameters of SFS; root mean square error of calibration (RMSEC), root mean squared error of cross-validation (RMSECV) and root mean square error of prediction (RMSEP) were 0.164, 0.171, and 0.194, respectively. The performance of NIR and ATR-FTIR was very similar. It has been found that the cross validation sensitivity and specificity values of ATR-FTIR and NIR were 0.990 while their calibration and prediction sensitivity and specificity values were 1.000. Common and durum wheat discrimination performance of LIBS was less sensitive than NIRS and ATR-FTIRS. RMSEC, RMSECV and RMSEP values of LIBS were 0.206, 0.185 and 0.189, and Hotelling's T2 value was 99.90. The discrimination ability of RS was less than those of other spectroscopic methods. The prediction sensitivity of the RS was 0.350, while the cross validation sensitivity and specificity of RS were 0.960 and 1.000. In addition to spectroscopic methods, reverse phase high performance liquid chromatography (RP-HPLC) was used for extensive characterization of the samples. The results of the chemometric analysis of RP-HPLC; true positive rate (TPR) and true negative rate (TNR) were 1.000 and false positive rate (FPR) and false negative rate (FNR) were 0.000. The RMSEP of RP-HPLC had the lowest value (0.144) in all methods. In the second part of the thesis, the aim was to determine the rate of adulteration in blended flour and pasta samples. The same spectroscopic methods were used to analyse 28 blended flour samples and 28 pasta samples. According to the result of blended flour samples, the most effective method was LIBS. LIBS had the lowest limit of detection (LOD, 0.523), limit of quantification (LOQ, 1.584) and RMSEP (5.297) values compared to other methods, as well as the highest coefficient of determination (R2, 0.961) for detection of common wheat flour in durum wheat flour samples. The calibration and cross validation R2 values of LIBS were 0.971 and 0.951. As in the first part of the thesis, the performance of ATR-FTIRS and NIRS was very similar. The Hotelling’s T2 (%) and Q-Residuals (%) values of NIRS and ATR-FTIRS were 100.00 and 0.00. RS had shown the worst performance in detecting the rate of adulteration in blended flour samples similar to its performance in discrimination of the wheat samples. The RMSEC, RMSECV and RMSEP values of RS were 10.893, 15.022 and 13.884. Blended common and durum wheat samples were also analyzed using RP-HPLC. The highest calibration R2 (0.994) and cross validation R2 (0.990) values were obtained from RP-HPLC. It was found that the performance parameters of RP-HPLC were 2.251 and 3.522 for RMSEC and RMSECV values, respectively. According the result of the pasta samples prepared from common and durum wheat blends, the lowest LOD (0.494) and LOQ (1.496) values were obtanied from ATR-FTIRS. ATR-FTIRS had also lower RMSEC (7.781), RMSECV (9.417) and RMSEP (8.908) values compared to the other spectroscopic methods. The calibration R2, cross validation R2 and prediction R2 values of ATR-FTIRS were 0.922, 0.885 and 0.903, respectively. NIRS was also quite able to determine the addition level of farina in pasta. The LOD and LOQ values of NIRS were 1.079 and 3.270. The other performance parameters of NIRS; RMSEC, RMSECV and RMSEP were 9.595, 12.926 and 8.747, respectively. Although RP-HPLC had the highest LOD (6.473) and LOQ (19.616) values, the performance of RP-HPLC for the detection of adulteration was better than other spectoscopic methods with calibration R2, cross validation R2 and prediction R2 values 0.997, 0.995 and 0.995, respectively. Hence, RP-HPLC seems to have a high potential to determine the adulteration rate in pasta. The results revealed that spectrocopic techniques combined with chemometrics showed generally good potential to discriminate common and durum wheat flour samples and to determinate the addition level of common wheat in durum wheat flour and pasta samples. It was found that the most effective method for discrimination of common and durum wheat flours was SFS. On the other hand, LIBS and ATR-FTIRS had the best performance in determination of the adulteration in blended flour and blended pasta samples, respectively.tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherFen Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectBuğdayın sınıflandırılmasıtr_TR
dc.subjectMakarna tağşişitr_TR
dc.subjectRaman spektroskopisitr_TR
dc.subjectYakın kızılötesi spektroskopisitr_TR
dc.subjectAzaltılmış toplam yansıtma-fourier dönüşümlü infrared spektroskopisitr_TR
dc.subjectSenkronize floresans spektroskopi ve lazer indüklü plazma ppektroskopisitr_TR
dc.titleMakarnalık Buğday ve Makarnada Ekmeklik Buğdayın Tespit Edilmesi için Bazı Spektroskopik Analiz Yöntemlerinin Kullanılmasıtr_TR
dc.title.alternativeUtılızatıon of Spectroscopıc Analysıs Methods for Detectıon of Common Wheat in Pasta and Durum Wheat
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetEkmeklik buğdayın makarna üretim kalitesinin zayıf olmasına rağmen, ekonomik kaygılar ve daha uygun fiyatlı olması nedeniyle bazı makarna üreticileri makarna üretirken ekmeklik buğday (Triticum aestivum) ile makarnalık buğday (Triticum durum) karışımını kullanmaktadır. Etiketinde belirtmeksizin makarnaya ekmeklik buğday ilave edilmesi makarna tağşişi olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle makarna tağşişinin tespiti için hızlı ve güvenilir yöntemlerin geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Bu amaçla bu tez kapsamında ekmeklik ve makarnalık buğdayların ayrılması ve un ve makarna da tağşişin tespiti için farklı spektroskopik yöntemlerin performansı araştırılmıştır. Temel Bileşen Analizi (PCA), Kısmi En Küçük Kareler-Diskriminant Analizi (PLS-DA), Kısmi En Küçük Kareler Regresyon analizi (PLSR) gibi çeşitli veri işleme yöntemleriyle kombine edilmiş Raman spektroskopisi (RS), yakın kızılötesi spektroskopisi (NIRS), azaltılmış toplam yansıtma-Fourier dönüşümlü kızılötesi spektroskopisi (ATR-FTIRS), senkronize floresans spektroskopi (SFS) ve lazer indüklü plazma spektroskopisi (LIBS) örneklerin analizi için kullanılmıştır. Ayrıca kapsamlı karakterizyon amacıyla ters faz yüksek performanslı sıvı kromatografisi (RP-HPLC) kullanılmıştır. Tezin ilk aşamasında 120 adet ekmeklik ve 119 adet makarnalık buğday unu örneğinin ayrıştırılması amacıyla RS, LIBS, ATR-FTIRS, NIR, SFS ve RP-HPLC cihazları kullanılmıştır. Ekmeklik ve makarnalık buğday unlarının sınıflandırılmasında en etkili yöntemin SFS olduğu bulunmuştur. SFS tekniği ile ekmeklik ve makarnalık buğdayların birbirinden 1.000 duyarlılık ve özgünlük oranı ile net bir şekilde ayrıldığı görülmüştür. SFS’nin performans parametreleri kalibrasyon (RMSEC), çapraz validasyon (RMSECV) ve tahmin (RMSEP) modellerinin hata kareler ortalamasının karekökü değerleri sırasıyla 0.164, 0.171 ve 0.194’tür. ATR-FTIR ve NIR spektroskopilerinin benzer performans sergilediği bulunmuştur. ATR-FTIRS ve NIRS’ın çapraz validasyon duyarlılık ve özgünlük değerleri 0.990’ken kalibrasyon ve tahmin duyarlılık ve özgünlük değerleri 1.000’dır. LIBS’in buğdayların ayrılma potansiyeli, NIRS ve ATR-FTIRS’dan daha az hassasiyete sahiptir. LIBS’in RMSEC, RMSECV ve RMSEP değerleri sırasıyla 0.206, 0.185 ve 0.189 ile Hotelling’s T2 değeri 99.90 bulunmuştur. Raman spektroskopisinin buğdayları ayırma kabiliyetinin diğer spektroskopik yöntemlere göre düşük olduğu görülmüştür. RS tahmin grubunun duyarlılığı 0.350 iken çapraz validasyon duyarlılığı ve özgüllüğü 0.960 ve 1.000'dir. Ayrıca tez kapsamında örneklerin kapsamlı karakterizasyonu gerçekleştirmek amacıyla RP-HPLC kullanılmıştır. RP-HPLC’nin kemometrik analiz sonuçları doğru pozitif oranı (DPO) ve doğru negatif oranı (DNO) 1.000 iken; yanlış pozitif oran (YPO) ve yanlış negatif oran (YNO) 0.000’dır. RP-HPLC diğer tüm metotların içinde en düşük RMSEP (0.144) değerine sahiptir. Tezin ikinici aşamasında 28 adet paçal unda ve 28 tane makarna örneğindeki tağşiş oranının tespit edilmesi amaçlanmış, aynı spektroskopik yöntemler kullanılmıştır. Paçal unların spektroskopik analiz sonuçlarına göre en etkili yöntemin LIBS olduğu bulunmuştur. LIBS diğer yöntemlere göre en düşük tespit limiti (LOD, 0.523), tayin limiti (LOQ, 1.584) ve RMSEP (5.297) değerlerine sahip olmasının yanı sıra en yüksek tahmin R2 (0.961) değerine sahiptir. LIBS’in kalibrasyon ve çapraz kalibrasyon grafiği R2 değerleri 0.971 ve 0.951 şeklindedir. Tezin ilk aşamasında olduğu gibi ATR-FTIRS ve NIRS’ın performansının benzer olduğu görülmüştür. ATR-FTIR ve NIR’ın Hotelling’s T2 (%) ve Q-Residuals (%) değerleri 100.00 ve 0.00’dır. Raman spektroskopisinin un karışımlarındaki tağşiş oranının tespitinde de en kötü performansa sahip olduğu görülmüştür. Raman spektroskopisinin RMSEC, RMSECV ve RMSEP değerleri 10.893, 15.022 ve 13.884 dir. Paçal unların RP-HPLC analizleri gerçekleştirilmiştir. En yüksek kalibrasyon R2 (0.994) ve çapraz validasyon R2 (0.990) değerleri RP-HPLC’den elde edilmiştir. RP-HPLC’in performans parametrelerinde RMSEC ve RMSECV değerleri sırasıyla 2.251 ve 3.522 şeklinde bulunmuştur. Farklı oranlarda farina ilave edilerek üretilen makarnaların spektroskopik sonuçları incelendiğinde ise en düşük LOD (0.494) ve LOQ (1.496) değerlerinin ATR-FTIRS ile elde edildiği gözlenmiştir. Ayrıca diğer spektroskopik yöntemlere göre ATR-FTIRS daha düşük RMSEC (7.781), RMSECV (9.417) ve RMSEP (8.908) değerlerine sahiptir. ATR-FTIRS'nin kalibrasyon R2, çapraz validasyon R2 ve tahmin R2 değerleri sırasıyla 0.922, 0.885 ve 0.903’tür. Makarnadaki tağşişi belirlemede NIRS’ın performansı oldukça iyidir. NIRS'ın performans parametrelerinden LOD ve LOQ değerleri 1.079 ve 3.270’tir. NIRS'nin diğer performans parametrelerinden RMSEC, RMSECV ve RMSEP değerleri 9.595, 12.926 ve 8.747 şeklindedir. RP-HPLC en yüksek LOD (6.473) ve LOQ (19.616) değerlerine sahip olmasına rağmen, RP-HPLC'nin tağşişi tespit etme performansının spektroskopik yöntemlere göre iyi olduğu görülmüştür. RP-HPLC’nin kalibrasyon R2, çapraz validasyon R2 ve tahmin R2 değerleri 0.997, 0.995 ve 0.995’tir. Bu nedenle makarnadaki tağşiş oranını belirlemek için RP-HPLC’nin yüksek bir potansiyele sahip tespit edilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde kemometri ile kombine edilen spektroskopik tekniklerin ekmeklik ve makarnalık buğday unlarının ayrılması ile makarnalık buğday ununa ve makarnaya ilave edilen ekmeklik buğday ununu tespitinde genel olarak iyi bir potansiyel sahip olduğu tespit edilmiştir. Saf buğday unlarının ayrılmasında SFS’nin en etkili yöntem olduğu görülmüştür. Paçal un örneklerinde tağşişin belirlenmesi için en iyi performansın ise LIBS’e ait olduğu saptanmıştır. Makarna örneklerindeki tağşişin tespiti için ise spektroskopik analizlerin içinde en iyi sonuç ATR-FTIRS ile elde edilmiştir.tr_TR
dc.contributor.departmentGıda Mühendisliğitr_TR
dc.embargo.termsAcik erisimtr_TR
dc.embargo.lift2021-01-04T11:48:28Z
dc.fundingYoktr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster