| dc.contributor.advisor | Kayıhan, Hülya | |
| dc.contributor.author | Temizkan, Ege | |
| dc.date.accessioned | 2019-08-05T13:55:14Z | |
| dc.date.issued | 2019-08-05 | |
| dc.date.submitted | 2019-07-29 | |
| dc.identifier.citation | Temizkan, E., İstihdam Edilmiş Olan Engelli Bireylerin İş ile İlgili Deneyimlerinin ve İşe Bakış Açılarının İncelenmesi. 2019, Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/8550 | |
| dc.description.abstract | This study was planned to investigate the work-related experiences and perspectives on work of individuals with disabilities in Turkey with a special focus on discrimination and non-discrimination-based inequality theories. A total of 300 individual were included. The participants were subjected to Work Qualities Questionnaire, Preferences on Work Qualities Questionnaire, Management Behaviors Index and Employee Behaviors Index all of which collects data about the inequalities in workplace. The difference between assessment scores were calculated and used to determine if the inequalities were discrimination based or non-discrimination based. It was found that; individuals with disabilities were experiencing discrimination-based inequalities (p<0.05) about; overall management behaviors, flexible hours, participation in decision-making, being informed about developments, person-job fit, self-development and on-the-job training opportunities, however, non-discrimination-based factors found to have a dominant role on inequalities (p>0.05) about; work security, promotion opportunities, on-work-cooperation and salary. Non-discrimination based factors were effective in individuals with Visual and Multiple disabilities, discrimination-based factors were effective in individuals with Cognitive and Emotional disabilities. For individuals with Orthopedic/Physical disabilities and chronic diseases, a mix of both factors was effective. It was concluded that the inequalities at work cannot be explained only with discrimination. Therefore, it was proposed to integrate Occupational Therapists who are well-equipped both theoretically and practically about person-environment-activity relationship into the rehabilitation and law-making processes in order to take personal factors, namely non-discrimination elements into consideration as well as the discrimination elements such as environmental factors within said processes. | tr_TR |
| dc.description.abstract | This study was planned to investigate the work-related experiences and perspectives on work of individuals with disabilities in Turkey with a special focus on discrimination and non-discrimination-based inequality theories. A total of 300 individual were included. The participants were subjected to Work Qualities Questionnaire, Preferences on Work Qualities Questionnaire, Management Behaviors Index and Employee Behaviors Index all of which collects data about the inequalities in workplace. The difference between assessment scores were calculated and used to determine if the inequalities were discrimination based or non-discrimination based. It was found that; individuals with disabilities were experiencing discrimination-based inequalities (p<0.05) about; overall management behaviors, flexible hours, participation in decision-making, being informed about developments, person-job fit, self-development and on-the-job training opportunities, however, non-discrimination-based factors found to have a dominant role on inequalities (p>0.05) about; work security, promotion opportunities, on-work-cooperation and salary. Non-discrimination based factors were effective in individuals with Visual and Multiple disabilities, discrimination-based factors were effective in individuals with Cognitive and Emotional disabilities. For individuals with Orthopedic/Physical disabilities and chronic diseases, a mix of both factors was effective. It was concluded that the inequalities at work cannot be explained only with discrimination. Therefore, it was proposed to integrate Occupational Therapists who are well-equipped both theoretically and practically about person-environment-activity relationship into the rehabilitation and law-making processes in order to take personal factors, namely non-discrimination elements into consideration as well as the discrimination elements such as environmental factors within said processes. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | ONAY SAYFASI
YAYIMLAMA ve FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI
ETİK BEYANI
TEŞEKKÜR
ÖZET
ABSTRACT
İÇİNDEKİLER
SİMGELER ve KISALTMALAR
TABLOLAR
1. GİRİŞ
2. GENEL BİLGİLER
2.1. Çalışma ve İş
2.1.1. Çalışmanın Tarihçesi
2.1.2. “Bireysel” Bir Kavram Olarak İş – Kişisel Etki
2.1.3. “Sosyal” Bir Kavram Olarak İş – Toplumsal Etki
2.1.4. Günümüzde Çalışma ve İşsizlik
2.2. İş Türleri
2.2.1. Ücretli İş
2.2.2. Ücretsiz İş
2.2.3. Gizli İş
2.2.4. Korumalı İş
2.3. Engellilik ve İstihdam
2.3.1. Engelli Bireyler için Çalışmanın Önemi
2.3.2. Engelli Bireylerin İstihdam Oranları
2.3.3. Yasal Düzenlemeler
2.3.4. Mesleki Rehabilitasyon
2.4. Çalışma Hayatında Engellilik
2.4.1. Eşitsizlik ve İş Memnuniyeti
2.4.2. Ayrımcılığa Dayalı Olan ve Olmayan Teoriler
3. GEREÇ ve YÖNTEM
3.1. Bireyler
3.1.1. Örneklem Büyüklüğü
3.2. Yöntem
3.2.1. Verilerin Toplanması
3.3. Değerlendirme Araçları
3.3.1. Sosyodemografik Bilgiler
3.3.2. Veri Toplama Anketleri
3.3.3. İşe Ait Özelliklerin Değerlendirilmesi
3.3.4. İşin Özelliklerine Yönelik Tercihlerin Değerlendirilmesi
3.3.5. Yönetim ve Çalışan Tutumlarının Değerlendirilmesi
3.4. İstatistiksel Analiz
4. BULGULAR
4.1. Kişisel Faktörler Hakkında Bulgular
4.2. Ayrımcılığa Dayalı Olan ve Olmayan Teoriler Hakkında Bulgular
4.2.1. Yönetim ve Çalışan Tutumları Hakkında Bulgular
4.2.2. İşe Ait Özellikler ve İşin Özelliklerine Yönelik Tercihler Hakkında Bulgular
4.2.3. Engel Tipine Göre Göre Bulgular
4.2.4. Engel Oranına Göre Bulgular
5. TARTIŞMA
6. SONUÇLAR ve ÖNERİLER
7. KAYNAKLAR
8. EKLER
EK 1. Tez Çalışması için Etik Kurul Onayı
EK 2. Orijinallik Raporu
EK 3. Dijital Makbuz
EK 4. Aydınlatılmış Onam Formu
EK 5. Demografik Bilgi Formu
EK 6. Veri Toplama Anketlerinden Örnek Sorular
EK 7. Araştırmacılar ile Lisa Schur arasındaki yazışma
9. ÖZGEÇMİŞ | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | ONAY SAYFASI
YAYIMLAMA ve FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI
ETİK BEYANI
TEŞEKKÜR
ÖZET
ABSTRACT
İÇİNDEKİLER
SİMGELER ve KISALTMALAR
TABLOLAR
1. GİRİŞ
2. GENEL BİLGİLER
2.1. Çalışma ve İş
2.1.1. Çalışmanın Tarihçesi
2.1.2. “Bireysel” Bir Kavram Olarak İş – Kişisel Etki
2.1.3. “Sosyal” Bir Kavram Olarak İş – Toplumsal Etki
2.1.4. Günümüzde Çalışma ve İşsizlik
2.2. İş Türleri
2.2.1. Ücretli İş
2.2.2. Ücretsiz İş
2.2.3. Gizli İş
2.2.4. Korumalı İş
2.3. Engellilik ve İstihdam
2.3.1. Engelli Bireyler için Çalışmanın Önemi
2.3.2. Engelli Bireylerin İstihdam Oranları
2.3.3. Yasal Düzenlemeler
2.3.4. Mesleki Rehabilitasyon
2.4. Çalışma Hayatında Engellilik
2.4.1. Eşitsizlik ve İş Memnuniyeti
2.4.2. Ayrımcılığa Dayalı Olan ve Olmayan Teoriler
3. GEREÇ ve YÖNTEM
3.1. Bireyler
3.1.1. Örneklem Büyüklüğü
3.2. Yöntem
3.2.1. Verilerin Toplanması
3.3. Değerlendirme Araçları
3.3.1. Sosyodemografik Bilgiler
3.3.2. Veri Toplama Anketleri
3.3.3. İşe Ait Özelliklerin Değerlendirilmesi
3.3.4. İşin Özelliklerine Yönelik Tercihlerin Değerlendirilmesi
3.3.5. Yönetim ve Çalışan Tutumlarının Değerlendirilmesi
3.4. İstatistiksel Analiz
4. BULGULAR
4.1. Kişisel Faktörler Hakkında Bulgular
4.2. Ayrımcılığa Dayalı Olan ve Olmayan Teoriler Hakkında Bulgular
4.2.1. Yönetim ve Çalışan Tutumları Hakkında Bulgular
4.2.2. İşe Ait Özellikler ve İşin Özelliklerine Yönelik Tercihler Hakkında Bulgular
4.2.3. Engel Tipine Göre Göre Bulgular
4.2.4. Engel Oranına Göre Bulgular
5. TARTIŞMA
6. SONUÇLAR ve ÖNERİLER
7. KAYNAKLAR
8. EKLER
EK 1. Tez Çalışması için Etik Kurul Onayı
EK 2. Orijinallik Raporu
EK 3. Dijital Makbuz
EK 4. Aydınlatılmış Onam Formu
EK 5. Demografik Bilgi Formu
EK 6. Veri Toplama Anketlerinden Örnek Sorular
EK 7. Araştırmacılar ile Lisa Schur arasındaki yazışma
9. ÖZGEÇMİŞ | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | Engelli Kişiler İstihdam | tr_TR |
| dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Tıp::Genel tıp. Sağlık mesleği::Mesleki uygulama | tr_TR |
| dc.title | İstihdam Edilmiş Olan Engelli Bireylerin İş ile İlgili Deneyimlerinin ve İşe Bakış Açılarının İncelenmesi | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Bu çalışma, Türkiye’de engelli bireylerin çalışma deneyimleri ve çalışmaya bakış açılarının, ayrımcılığa dayanan veya ayrımcılığa dayalı olmayan eşitsizlik teorileri dikkate alınarak incelenmesi amacıyla planlandı. Çalışmaya toplam 300 birey dahil edildi. Bireylere, çalışma hayatında yaşadıkları eşitsizliklerin sorgulandığı İşe Ait Özellikler Anketi, İşin Özelliklerine Yönelik Tercihler Anketi, Yönetim Tutumları Endeksi ve Çalışan Tutumları Endeksi uygulandı ve değerlendirme skorları arasındaki farklar test edilerek katılımcıların yaşadıkları eşitsizliklerin ayrımcılık temelli olup olmadığı hakkında incelemeler yapıldı. Engelli bireylerin hem genel anlamda yönetim tutumları açısından hem de esnek çalışma saatleri, kararlara katılım, gelişmelerden haberdar olma, kişi iş uyumu, kişisel gelişim olanakları ve hizmet içi eğitim ile donanımını geliştirme fırsatları açısından karşılaştıkları eşitsizliklerin baskın olarak ayrımcılık temelli olduğu (p<0,05) fakat ayrımcılığa dayalı olmayan teorinin de özellikle iş güvencesi, terfi fırsatları, iş yerinde yardımlaşma ve maaş alanlarında eşitsizliklerin ortaya çıkmasında rol sahibi olduğu (p>0,05) tespit edildi. Çoklu ve Görme engellerine sahip bireylerde daha baskın olarak ayrımcılığa dayalı olmayan faktörlerden etkiliydi, zihinsel ve ruhsal engele sahip bireylerde ayrımcılığa dayalı faktörler daha baskın gelmekte ve ortopedik/fiziksel engele ve süreğen hastalığa sahip bireylerde her iki faktörün birleşimi söz konusuydu. Bulgulara göre, çalışma hayatındaki eşitsizlikler yalnızca ayrımcılık ile açıklanamamaktadır. Çevresel bir faktör olan ayrımcılığın yanı sıra, ayrımcılığa dayalı olmayan, yani kişisel faktörlerinde de rehabilitasyon ve yasa yapımı süreçlerinde incelenmesi amacı ile kişi-çevre-aktivite ilişkisi hakkında teorik ve pratik donanıma sahip Ergoterapistlerin bu süreçlere dahil olması önerilmiştir. | tr_TR |
| dc.description.ozet | Bu çalışma, Türkiye’de engelli bireylerin çalışma deneyimleri ve çalışmaya bakış açılarının, ayrımcılığa dayanan veya ayrımcılığa dayalı olmayan eşitsizlik teorileri dikkate alınarak incelenmesi amacıyla planlandı. Çalışmaya toplam 300 birey dahil edildi. Bireylere, çalışma hayatında yaşadıkları eşitsizliklerin sorgulandığı İşe Ait Özellikler Anketi, İşin Özelliklerine Yönelik Tercihler Anketi, Yönetim Tutumları Endeksi ve Çalışan Tutumları Endeksi uygulandı ve değerlendirme skorları arasındaki farklar test edilerek katılımcıların yaşadıkları eşitsizliklerin ayrımcılık temelli olup olmadığı hakkında incelemeler yapıldı. Engelli bireylerin hem genel anlamda yönetim tutumları açısından hem de esnek çalışma saatleri, kararlara katılım, gelişmelerden haberdar olma, kişi iş uyumu, kişisel gelişim olanakları ve hizmet içi eğitim ile donanımını geliştirme fırsatları açısından karşılaştıkları eşitsizliklerin baskın olarak ayrımcılık temelli olduğu (p<0,05) fakat ayrımcılığa dayalı olmayan teorinin de özellikle iş güvencesi, terfi fırsatları, iş yerinde yardımlaşma ve maaş alanlarında eşitsizliklerin ortaya çıkmasında rol sahibi olduğu (p>0,05) tespit edildi. Çoklu ve Görme engellerine sahip bireylerde daha baskın olarak ayrımcılığa dayalı olmayan faktörlerden etkiliydi, zihinsel ve ruhsal engele sahip bireylerde ayrımcılığa dayalı faktörler daha baskın gelmekte ve ortopedik/fiziksel engele ve süreğen hastalığa sahip bireylerde her iki faktörün birleşimi söz konusuydu. Bulgulara göre, çalışma hayatındaki eşitsizlikler yalnızca ayrımcılık ile açıklanamamaktadır. Çevresel bir faktör olan ayrımcılığın yanı sıra, ayrımcılığa dayalı olmayan, yani kişisel faktörlerinde de rehabilitasyon ve yasa yapımı süreçlerinde incelenmesi amacı ile kişi-çevre-aktivite ilişkisi hakkında teorik ve pratik donanıma sahip Ergoterapistlerin bu süreçlere dahil olması önerilmiştir. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Ergoterapi | tr_TR |
| dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
| dc.embargo.lift | 2019-08-05T13:55:14Z | |
| dc.identifier.ORCID | https://orcid.org/0000-0002-8275-1777 | tr_TR |
