dc.contributor.advisor | Demir, Nurettin | |
dc.contributor.author | Bayraktar, Semra | |
dc.date.accessioned | 2019-04-29T11:39:48Z | |
dc.date.issued | 2019-02 | |
dc.date.submitted | 2019-02-04 | |
dc.identifier.citation | Bayraktar, S. (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Bir Kültür Aktarım Aracı Olarak Kalıp Sözler. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmalari Enstitüsü. Ankara. | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/6894 | |
dc.description.abstract | ABSTRACT
Bayraktar, Semra. Formulaic Expressions as a Medium of Cultural Transfer in Teaching
Turkish as a Foreign Language, PhD Thesis, Ankara, 2019.
This study aims to contribute to the studies of formulaic expressions frequently used in
daily communication and to compile a database which can be of use for cultivating
Turkish learners’ communicative competence and cross-cultural interaction skills.
The main focus of this study is the communicative and cultural traits of formulaic
expressions and its role in teaching Turkish as a foreign language. Within this
framework, we primarily attempted to make a list of formulaic expressions used in
social media as it is one of the most significant mediums of communication in the
present day. The formulaic expressions compiled during the course of two years’ social
media search are classified by their functions and contexts in accordance with the needs
of foreign language learners.
This thesis is divided into five main parts. In the first part, we dwelled on the concepts
of culture, language, communication and their interaction with each other and the
concept of cultural communication. We also covered the role of culture in foreign
language teaching under the framework of intercultural communication. We examined
the problems arising from cultural differences and the function of formulaic expressions
in cultural transfer.
In the second part, which deals with the definition of the term “formulaic expression”,
its dissimilarity from other conventional linguistic items, and the classification of
formulaic expressions, we basically questioned what a formulaic expression is, and tried
to elaborate their phonological, morphological, semantic and syntactic features.
In the third part entitled “A General Look”, departing from the “Formulaic Expression
List”, we made cultural remarks, and interpreted the effects of religious beliefs, life
experiences, world view, emotions and attitudes to formulaic expressions based on the
methodology of discourse analysis.
The fourth part of the thesis is entitled “The Role of Formulaic Expressions in Foreign
Language Teaching”. In this part, we studied the place of formulaic expressions in
ix
foreign language teaching, the related teaching methodology and the Turkish scientific
literature on this topic.
The course books are important resources to demonstrate the role of formulaic
expressions in teaching Turkish as a foreign language. In the fifth and last part of the
thesis, we identified the formulaic expressions in commonly used textbooks by
document examining method, and evaluated these expressions in terms of the
competencies listed in the European Framework for Reference of Languages.
As a result of this study, it can be concluded that the teaching methodology of Turkish
as a foreign language don’t take the advantage of communicative and cultural functions
of formulaic expressions at a desired level. | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR......................................................................................................................v
ÖZET................................................................................................................................vi
ABSTRACT...................................................................................................................viii
İÇİNDEKİLER .................................................................................................................x
TABLOLAR ..................................................................................................................xiv
KISALTMALAR............................................................................................................xv
GİRİŞ ................................................................................................................................1
Problem Durumu...........................................................................................................2
Araştırmanın Amacı ve Önemi .....................................................................................4
Malzeme........................................................................................................................5
Sınırlılıklar ....................................................................................................................7
1. BÖLÜM: KÜLTÜR, İLETİŞİM, DİL ........................................................................16
1.1. Kültür ...................................................................................................................16
1.2. İletişim..................................................................................................................20
1.3. Yabancı Dil Öğretiminde Kültür..........................................................................23
1.3.1. Kültür Nasıl Aktarılır? ..................................................................................28
1.3.2.Bir Kültür Aktarım Aracı Olarak Dil.............................................................32
2.BÖLÜM: KALIP SÖZLER .........................................................................................39
2.1. Kalıp Söz Nedir? ..................................................................................................41
2.2. Kalıp Sözler ve Kalıplaşmış Birimler ..................................................................45
2.3. Özellikleri.............................................................................................................51
2.3.1. Fonolojik .......................................................................................................51
2.3.2. Biçimbilgisel .................................................................................................53
2.3.3. Sözdizimsel ...................................................................................................55
2.3.4. Anlamsal/Semantik .......................................................................................59
2.3.5. Pragmatik ......................................................................................................61
2.3.5.1.Bağlam ....................................................................................................62
xi
2.3.5.2. İşlev........................................................................................................65
3. BÖLÜM: GENEL BİR BAKIŞ ..................................................................................68
3.1. Sosyal İlişki Kalıpları...........................................................................................74
3.1.1.Kültürel İkilik.................................................................................................76
3.1.2. Dinî İnanç......................................................................................................78
3.1.3.Yaşam Tecrübesi............................................................................................80
3.1.3.1.Sağlık ..........................................................................................................81
3.1.3.2.Belirsizlik ve Çaresizlikle Mücadele ..........................................................82
3.1.3.3. Memnuniyet ...............................................................................................85
3.1.3.4. Kazanç........................................................................................................87
3.1.3.5. Şans............................................................................................................88
3.1.3.6. Nazar..........................................................................................................88
3.2. Duygu Kalıpları....................................................................................................89
3.2.1.Olumlu Duygular ...........................................................................................91
3.2.1.1.Memnuniyet ............................................................................................91
3.2.1.2.Sevgi........................................................................................................93
3.2.2.Olumsuz Duygular.........................................................................................95
3.2.2.1.Acıma/Üzüntü .........................................................................................95
3.2.2.2.Belirsizlik/Çaresizlik...............................................................................97
3.2.2.3.Endişe/Korku ..........................................................................................98
3.2.2.4.Öfke.......................................................................................................100
3.2.2.5.Özlem....................................................................................................104
3.2.2.6.Pişmanlık...............................................................................................104
3.2.2.7.Şaşkınlık................................................................................................105
3.3. Tutum Kalıpları..................................................................................................106
3.3.1.Bireyci/Toplumcu Tutum.............................................................................107
xii
3.3.2. Cinsiyetçi Tutum.........................................................................................109
3.3.3. Eleştirme .....................................................................................................111
3.3.4. İkna..............................................................................................................114
3.3.5. İroni/ Tersinleme.........................................................................................115
3.3.6. İtiraz/ Ret.....................................................................................................117
3.3.7. Nezaket........................................................................................................119
3.3.8. Onaylama ....................................................................................................120
3.3.9. Övme...........................................................................................................120
3.3.10. Özür...........................................................................................................122
3.3.11. Sabır ..........................................................................................................122
3.3.12. Söz Verme.................................................................................................123
3.3.13. Teşekkür....................................................................................................123
3.3.14. Umursamama ............................................................................................124
3.3.15. Uyarma......................................................................................................125
3.4. Söylem Düzenleme Kalıpları .............................................................................126
4. BÖLÜM: YABANCI DİL ÖĞRETİMİNDE KALIP SÖZLERİN YERİ................128
4.1.Kalıp Sözlerin Öğretimi ......................................................................................138
4.1.1.TV Dizileri ve Filmler..................................................................................141
4.1.2.Sosyal Ağlar (Sosyal Medya) ......................................................................144
4.1.3. Karikatür .....................................................................................................151
4.1.4. Şarkı ............................................................................................................151
4.1.5. Drama ve Rol Yapma..................................................................................153
4.2. Türkçe Literatürde Kalıp Sözler.........................................................................155
5. BÖLÜM: YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ SETLERİNDE KALIP
SÖZLER........................................................................................................................159
5.1. Sosyal İlişki Kalıpları.........................................................................................160
5.2. Duygu Kalıpları..................................................................................................170
5.3. Tutum Kalıpları..................................................................................................173
xiii
5.4. Söylem Düzenleme Kalıpları .............................................................................179
SONUÇ VE ÖNERİLER..............................................................................................182
KAYNAKÇA................................................................................................................191
EKLER..........................................................................................................................210
EK 1. KALIP SÖZ LİSTESİ... | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Kalıp söz | |
dc.subject | Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi | |
dc.subject | Kültür | |
dc.subject | Dil | |
dc.subject | İletişim | |
dc.subject | Sosyal medya | |
dc.title | Yabancı Dil olarak Türkçe Öğretiminde Bir kültür Aktarım Aracı Olarak Kalıp Sözler | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | ÖZET
Bayraktar, Semra. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Bir Kültür Aktarım Aracı
Olarak Kalıp Sözler, Doktora Tezi, Ankara, 2019.
Bu çalışmanın amacı, kalıp sözlerle ilgili araştırmalara katkıda bulunarak Türkçe
öğrenirlerinin iletişimsel yeterliğini ve kültürlerarası etkileşim becerilerini geliştirmeye
yardımcı olacak bir veri tabanı oluşturmaktır.
Çalışmamızın odak noktasını kalıp sözlerin iletişimsel ve kültürel boyutu ile bunun
yabancı dil olarak Türkçe öğretimine yansımaları oluşturmaktadır. Bu çerçevede,
öncelikle günümüzün en önemli iletişim kanallarından biri durumundaki sosyal
medyada kullanılan kalıp sözler belirlenerek listelenmiştir. İki yıllık bir süreci kapsayan
sosyal medya taramasında derlenen kalıp sözler, yabancı dil öğrenirinin ihtiyaçlarıyla
uyumlu olarak işlev ve bağlamlarına göre sınıflandırılmıştır.
Çalışmamız 5 bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın 1. bölümünde, ilk olarak kültür, dil
ve iletişim kavramları, bunların birbiriyle etkileşimi ile kültürel iletişim kavramı
üzerinde durulmuş; kültürün yabancı dil öğretimindeki yeri kültürlerarası iletişim
çerçevesinde ele alınmıştır. Kültürel farklılıklardan kaynaklanan sorunlar ile kalıp
sözlerin kültür aktarımındaki işlevleri irdelenmiştir.
Kalıp sözün tanımı ve özellikleri, diğer kalıplaşmış dil birimlerinden farkları üzerinde
durulan 2. bölümde, Türkçe ve İngilizce literatürden hareketle “Kalıp söz nedir?”
sorusuna cevap aranmıştır. Kalıp sözlerin fonolojik, biçimbilgisel, sözdizimsel,
anlamsal ve pragmatik özellikleri üzerinde durulmuştur.
Çalışmanın “Genel Bir Bakış” başlıklı 3. bölümünde; oluşturulan “Kalıp Söz
Listesi”nden hareketle kültürel değerlendirmeler yapılmıştır. Dinî inanç, yaşam
tecrübesi, dünya görüşü ile duygu ve tutumların ifade yollarının kalıp sözlere
yansımaları söylem çözümlemesi yöntemiyle ele alınarak yorumlanmıştır.
Çalışmanın 4. bölümü “Yabancı Dil Öğretiminde Kalıp Sözlerin Yeri” başlığını
taşımaktadır. Bu bölümde kalıp sözlerin yabancı dil öğretimindeki yeri, konuyla ilgili
öğretim yöntemleri ile bu konuda Türkçe literatürde yer alan çalışmalar üzerinde
durulmaktadır.
vii
Kalıp sözlerin yabancı dil olarak Türkçe öğretimindeki yerini belirlemede kitap setleri
önemli bir göstergedir. Çalışmanın 5. ve son bölümünde tarama ve doküman incelemesi
yöntemiyle alanda yaygın olarak kullanılan setlerde yer alan kalıp sözler belirlenerek
Diller İçin Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi’ndeki yeterlikler açısından
değerlendirilmiştir.
Araştırma ve değerlendirmelerin sonunda yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında
kalıp sözlerin iletişimsel ve kültürel işlevlerinden yeterince yararlanılmadığı
görülmüştür. | tr_TR |
dc.contributor.department | Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2019-04-29T11:39:48Z | |