| dc.contributor.advisor | Erbay, Ercüment | |
| dc.contributor.author | Nazlıer Keser, Ecem | |
| dc.date.accessioned | 2019-03-04T08:55:49Z | |
| dc.date.issued | 2019 | |
| dc.date.submitted | 2018-12-19 | |
| dc.identifier.citation | Nazlıer Keser, E. N. (2019). Alzheimer Tanısı Konulan Yaşlıların Ailelerinin Sosyal Hizmet Gereksinimleri, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/6067 | |
| dc.description.abstract | This research was conducted with the aim of learning about the difficulties that elderly care providers with Alzheimer's disease have experienced throughout the disease process and by raising awareness of what social work needs they need.
The survey was conducted in Ankara between June 2017 and December 2019. In this research which is designed with qualitative design, participant snowball was reached by sampling method. In this study, 18 female and 2 male subjects were interviewed through a semi-structured questionnaire and the collected data were analyzed with the MAXQDA 18 Qualitative Data Analysis Program.
At the end of the study, while Alzheimer's patients were giving care, it was seen that the biggest difficulties that families experienced were about getting the basic care needs of the patients and managing the illness and the patient. These difficulties are accompanied by economic difficulties. It has also been achieved that the families have many social work needs. These requirements have emerged in the form of alternative institutional needs (day care centers), caregiver support through social services to family members, psychosocial support to families, professional platforms to learn about the disease, Alzheimer's hospitals and sickness costs.
Several solutions for these problems at the micro, mezzo and macro level have been presented at the end of the research and it can be said that the level of awareness of Alzheimer's disease should be increased in order to pass on these suggestions. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY i
BİLDİRİM ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii
ETİK BEYAN iv
TEŞEKKÜR YAZISI vii
ÖZET ix
ABSTRACT x
KISALTMALAR DİZİNİ xi
İÇİNDEKİLER xii
ÇİZELGELER DİZİNİ xvii
1. BÖLÜM: GİRİŞ 1
1.1. ARAŞTIRMANIN PROBLEMİ 2
1.2. ARAŞTIRMANIN AMACI 3
1.3. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ 3
1.4. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI 4
2. BÖLÜM: KURAMSAL ÇERÇEVE 5
2. 1.YAŞLILIK KAVRAMI VE KAPSAMI 5
2.1.1. Yaşlı, Yaşlılık Ve Yaşlanma 5
2.1.2. Geçmişten Günümüze Yaşlılık Algısı 8
2.1.3. Yaşlılık İle İlgili Mevcut Durum/Veriler 10
2.1.3.1. Dünyada Yaşlılık 10
2.1.3.2. Türkiye'de Yaşlılık 11
2.2. YAŞLILIK SORUNLARI 12
2.2.1. Ekonomik Sorunlar 13
2.2.2. Fizyolojik Sorunlar 14
2.2.3. Psikososyal Sorunlar 16
2.3. YAŞLILIK POLİTİKALARI 18
2.3.1. ÇEŞİTLİ ÜLKE ÖRNEKLERİYLE DÜNYADA YAŞLILIK POLİTİKALARI 18
2.3.1.1. İskandinavya Modeli (İsveç Modeli) 19
2.3.1.2. Muhafazakâr Model (Almanya Modeli) 20
2.3.1.3. Liberal Model (İngiltere Modeli) 21
2.3.1.4. Güney Avrupa Modeli (İtalya Modeli) 22
2.3.2. TÜRKİYE’DE YAŞLILIK POLİTİKALARI 24
2.4. ALZHEİMER HASTALIĞI VE GENEL ÖZELLİKLERİ 29
2.4.1. Alzheimerlı Yaşlılara Genel Bir Bakış 29
2.4.2. Alzheimer Tanısının Konulması 30
2.4.3. Alzheimer Hastalığının Evreleri 32
2.4.4. Alzheimer Hastalığının Tedavisi 34
2.5. ALZHEİMER HASTALIĞINA SAHİP YAŞLIYA BAKIM VERME DURUMU 35
2.5.1. Alzheimerlı Hasta Yakını Olmak ve Hastalara Bakım Vermek 35
2.5.2. Alzheimerlı Hastaya Bakım Verenlerin Karşılaştıkları Sorunlar 37
2.5.3. Alzheimerlı Hasta Yakınlarının Sorunlarla Baş Etme Yolları 39
2.6. SOSYAL HİZMET BAKIŞIYLA ALZHEİMERLI YAŞLI VE YAKINLARI İLE ÇALIŞMA 40
2.6.1. Kurum Dışı Yöntemler ile Yaşlıyı ve Bakım Verenleri Destekleme 41
2.6.2. Kurum Bakımı ve Gündüz Bakımı ile Yaşlıyı ve Bakım Verenleri Destekleme 44
2.6.3. Tıbbi Sosyal Hizmet 45
2.6.4. Gerontolojik ve Geriatrik Sosyal Hizmet 47
3. BÖLÜM: YÖNTEM 49
3.1. ARAŞTIRMA MODELİ 49
3.2. ARAŞTIRMA PLANI VE ÖZNELER 50
3.2.1. Katılımcıların Özellikleri 51
Çizelge 1: 51
3.3. VERİ TOPLAMA SÜRECİ 53
3.4. VERİ TOPLAMA SÜRECİNDE GÖZLEMLER 53
3.5. VERİLERİN ÇÖZÜMLENMESİ 55
3.6. SÜRE VE OLANAKLAR 57
3.7. ETİK KONULAR 57
4. BÖLÜM: ALZHEİMER TEŞHİSİ KONULAN HASTALARA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN SOSYAL HİZMET GEREKSİNİMLERİNE İLİŞKİN ANALİZ 57
4.1. ALZHEİMER HASTALIĞININ FARK EDİLME ŞEKİLLERİ 58
4.1.1. Unutkanlıklar: “Evi Bulamadım Dedi. Evi Bulamadım Dediği Gün Biz Anladık Kardeşimle” 59
4.1.2. Suçlanmalar ve Hayaller: “Pencereden Biri Tırmanmaya Çalışıyor, Hırsız Var, Elini Gördüm” 61
4.1.3. Öz Bakım Becerilerini Yerine Getirememe: “Üstünü Giyiyordu, Altı Çıplak Bir Vaziyette Gidiyordu” 63
4.1.4. Karakter Değişimleri: “Ben Ağzından Hiç Küfür Duymadığım Annemin Ağzından Duyduğum Küfürleri Var Ya Anlatamam” 64
4.2. ALZHEİMER HASTALARINA TEŞHİS KONMA SÜRECİ 68
4.2.1. Doktorla İlk Karşılaşmada Hissedilenler ve Hastalığın Öğrenilme Şekli: “Bir Patlıcan Sert Ve Çok Güzel Bir Sebze Olarak Düşünün. Ve O Patlıcanın İçinin Yavaş Yavaş Kof Olduğunu Ve Küçük Küçük Gittiğini Düşünün” 69
4.2.2. Hastalık Hakkında Önceden Var Olan Bilgiler: “Ölümcül Bir Hastalık Mı, Hani Geçer Mi Kalır Mı? Hani Tedavisinin Olup Olmadığını Bile Bilmiyordum” 73
4.2.3. Hastalık Hakkındaki Detaylı Bilgilerin Edinilme Şekilleri: “Yaşayarak Öğrendim” 75
4.3. ALZHEİMER TEŞHİSİNDEN SONRA AİLELERİN İLK DUYGULARI VE TEPKİLERİ 76
4.3.1. Teşhis Sonrası Hissedilenler 77
4.3.1.1. Şok ve Üzüntü: “Bunu Söylemek Çok Acı Ama Ben Annemin Benim Bildiğim Annemin Bir Anlamda Artık Ölmüş Olduğunu Düşünüyorum” 78
4.3.1.2. Kabullenememe – İnkâr: “Yani Annemle Yürüdüğüm Yolda Ben 50 Yıl Yaşlandım, 100 Yıl Yaşlandım” 80
4.3.1.3. Kaygı – Korku: “Benim Korkum Eyvah Annem Şimdi Napacak, Annemin Korkusu Ya Benim De Başıma Gelirse” 82
4.3.2. Teşhis Sonrası Verilen Tepkiler 84
4.3.2.1. Suçlama – Öfke: “İsyanım Hep Eşimeydi” 84
4.3.2.2. Çevreden Gizleme Eğilimi: “Kendim Kabul Edemedim Ki Çevreme Açıklayayım” 86
4.3.2.3. İsyan Etme Eğilimi: “Atalım Kendimizi Bir Yerden Dedim” 88
4.3.2.4. Hastalığı Araştırma: “Günlerce İşte Kaynak Toplama, Okuma, Bir Şeyler Arama Bulma, Çözüm Bulma” 90
4.3.2.5. Sosyal Çevreyi Düzenleme: “Bu Arabadaki Alzheimer Hastasıdır Diye Levha Asıyordum” 91
4.3.3. Teşhis Sonrası Çevreden Gelen Tepkiler 92
4.3.3.1. Anlayışla Yaklaşma – Destek: “Bir Anormallik Olduğunu Fark Edip Tepki Vermiyorlardı” 92
4.3.3.2. Yargılama – Uzaklaşma: “Eli Eteği Çektiler” 93
4.3.3.3. Bilinçsiz Yaklaşma: “Ee Düzelme İhtimali Yok Mu, Hiç Mi Götürmediniz Hastaneye” 94
4.4. ALZHEİMER TEŞHİSİ KONAN HASTAYA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN YAŞADIKLARI GÜÇLÜKLER 96
4.4.1. Temel Bakım İle İlgili Güçlükler (Tuvalet, Banyo, Yeme Alışkanlıkları, Kaldırma-Taşıma Problemleri, Uykusuzluk): “Sabunu Nereye Süreceğini Bile Bilmiyor” 97
4.4.2. Ekonomik Anlamda Yaşanan Güçlükler: “Babamın Olmadığı Günler Mecbur Oradan Buradan Para Buluyorduk” 101
4.4.3. Hastalığı ve Hastayı Yönetme Güçlükleri: “Hayatımın kalbimin bir parçası (kalbini gösteriyor) onunla birlikte öldü şu anda” 104
4.5. ALZHEİMER TEŞHİSİ KONAN HASTAYA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN AİLE VE ÇEVRE İLİŞKİLERİ 109
4.5.1. Destekleyici Aile ve Sosyal Çevre İlişkileri: “Aile Desteğim İyiki Var” 110
4.5.2. Destekleyici Olmayan Aile ve Sosyal Çevre İlişkileri: “Yapayalnız Bırakıldım” 112
4.6. ALZHEİMER TEŞHİSİ KONAN HASTAYA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN SOSYAL HİZMETLER HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ 117
4.6.1. Kurum Bakımı Hakkındaki Görüşleri: “Kuruma Verdiğim Zaman Mahvoluruz” 118
4.6.2. Evde Bakım Hakkındaki Görüşleri: “Onlarda Kafalarına Estiğinde Geliyorlar” 122
4.7. ALZHEİMER TEŞHİSİ KONAN HASTAYA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN SOSYAL HİZMET GEREKSİNİMLERİ 126
4.7.1. Alternatif Kurum Gereksinimleri – Gündüzlü Bakım Veren Merkezler: “Mesela Gündüz Bırakalım Akşam Alalım” 127
4.7.2. Hasta Yakınlarına Sosyal Hizmetler Aracılığıyla Bakıcı Desteği: “Eğitimli Bakıcılar Olmalı” 129
4.7.3. Ailelere Psikososyal Destek Verilmesi: “İlaç Verip Gönderiyorlar” 132
4.7.4. Hastalık Hakkında Bilgi Alınabilecek Profesyonel Platformlar (Dernek, Vakıf vb): “Yani Böyle Bir Platform Olsa. Akıl Danışabileceğimiz” 135
4.7.5. Alzheimer Hastaneleri: “Valla Çok Zengin Olsam Bir Alzheimer Hastanesi Açıcam” 136
4.7.6. Devletin Hastalık İle İlgili Tedavi ve Bakım Masraflarını Karşılaması: “Bu Muhtaç Bir Vatandaş” 138
4.8. ALZHEİMER TEŞHİSİ KONAN HASTAYA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN GELECEĞE YÖNELİK DÜŞÜNCELERİ 139
4.8.1. Geleceğe Yönelik Kaygılar: “Kalbimin İçinde Bir Kırık Var” 139
4.8.2. Geleceğe Yönelik Beklentiler: “İnsanlar Planlar Yaparken Tanrı Gülümsermiş” 142
5. BÖLÜM: SONUÇ VE ÖNERİLER 144
5.1. ALZHEİMER HASTALIĞININ FARK EDİLME ŞEKİLLERİ 145
5.2. ALZHEİMER HASTALARINA TEŞHİS KONMA SÜRECİ 146
5.3. ALZHEİMER TEŞHİSİNDEN SONRA AİLELERİN İLK DUYGULARI VE TEPKİLERİ 147
5.4. ALZHEİMER TEŞHİSİ KONAN HASTAYA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN YAŞADIKLARI GÜÇLÜKLER 149
5.5. ALZHEİMER TEŞHİSİ KONAN HASTAYA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN AİLE VE ÇEVRE İLİŞKİLERİ 151
5.6. ALZHEİMER TEŞHİSİ KONAN HASTAYA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN SOSYAL HİZMETLER HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ 153
5.7. ALZHEİMER TEŞHİSİ KONAN HASTAYA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN SOSYAL HİZMET GEREKSİNİMLERİ 155
5.8. ALZHEİMER TEŞHİSİ KONAN HASTAYA BAKIM VEREN AİLE ÜYELERİNİN GELECEĞE YÖNELİK DÜŞÜNCELERİ 157
KAYNAKLAR 159
EKLER 170
EK 1: 170
KATILIMCILAR İÇİN BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM FORMU 170
EK 2: 172
YARI YAPILANDIRILMIŞ DERİNLEMESİNE GÖRÜŞME FORMU 172
EK 3: 176
ORJİNALLİK RAPORU 176
EK 4: 177
ETİK KURUL İZNİ 177 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | Alzheimer | |
| dc.subject | Bakım veren aile üyeleri | |
| dc.subject | Sosyal hizmet gereksinimleri | |
| dc.title | Alzheimer Tanısı Konulan Yaşlıların Ailelerinin Sosyal Hizmet Gereksinimleri | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Bu araştırma Alzheimer teşhisi konulan yaşlılara bakım veren ailelerin hastalık süreci boyunca yaşadıkları güçlüklerin öğrenilmesi ve ihtiyaç duydukları sosyal hizmet gereksinimlerinin neler olduğunu öğrenmek amaçlarıyla gerçekleştirilmiştir.
Araştırma Haziran 2017-Aralık 2018 yılları arasında Ankara’da gerçekleştirilmiştir. Nitel desenle tasarlanmış olan bu araştırmada katılımcılara kartopu örneklem yöntemiyle ulaşılmıştır. Bu yöntem ile ulaşılan ve hastaların biyolojik akrabaları olan 18 kadın 2 erkek ile yarı yapılandırılmış soru formu üzerinden derinlemesine görüşmeler yapılmış, toplanan veriler MAXQDA 18 Nitel Veri Analizi Programı ile çözümlenmiştir.
Araştırma sonunda Alzheimerlı bireye bakım verirken, ailelerin yaşadığı en büyük güçlüklerin hastalarının temel bakım ihtiyaçlarını gidermek ile hastalığı ve hastayı yönetmek konusunda olduğu görülmüştür. Bu güçlüklere ekonomik anlamda yaşanan güçlükler de eşlik etmektedir. Ailelerin birçok sosyal hizmet gereksinimleri olduğu sonucuna da ulaşılmıştır. Bu gereksinimler alternatif kurum gereksinimleri (gündüzlü bakım veren merkezler), hasta yakınlarına sosyal hizmet aracılığıyla bakıcı desteği, ailelere psikososyal destekler, hastalık hakkında bilgi alınacak profesyonel platformlar, Alzheimer hastaneleri ve hastalık masraflarının devlet tarafından karşılanması şeklinde ortaya çıkmıştır.
Ulaşılan bu sorunlara ilişkin mikro, mezzo ve makro düzeyde çeşitli çözüm önerileri araştırma sonunda geliştirilmiş olup, bu önerilerin hayata geçirilmesi için öncelikle toplumda Alzheimer hastalığının farkındalık düzeyinin arttırılması gerektiği söylenebilir. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Sosyal Hizmet | tr_TR |
| dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
| dc.embargo.lift | 2019-03-04T08:55:49Z | |
