dc.contributor.advisor | DİKMEN, DERYA | |
dc.contributor.author | DEMİRTAŞ, BURCU | |
dc.date.accessioned | 2019-02-28T08:09:38Z | |
dc.date.issued | 2018 | |
dc.date.submitted | 2018-10-24 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/5990 | |
dc.description.abstract | ABSTRACT
Demirtaş, B. The Exposure of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) on Personnel of Food Service Systems. Hacettepe University Graduate School Health Sciences, M.Sc. Thesis in Food Service Systems Programme, Ankara, 2018. The smoke of the cooking oil contains compounds which produce oxidative damage in DNA and lipids such as Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs), heterocyclic aromatic amines, benzene, and formaldehyde. PAHs are mutagenic, teratogenic, genotoxic and carcinogenic. This cross sectional study was planned to assess occupational PAH exposure of totaly 72 male compromised; 36 cooks and 36 waiters aged between 18-64 years. In order to determine the sociodemographic characteristics, the workplace conditions and also frequency of consumption of foods cooked in coal fire (such as barbecue, grill, kebab, pita), a questionnaire was applied. PAH exposure was measured by the of 1-hydroxypyrene (1-OHP) level in urine. Urine samples were taken at the end of the 5th working day and LC-MS device was used for analyze. The amount of 1-hydroxypyrene in urine was lower than the detection limit when analyzed by the direct calibration method (<0.01 ppm 1-OHP) in LC-MS in both groups. According to the standard addition method, the cook groups’ 1-OHP level was 0.0804 ppm and 0.0426 ppm in waiter group. The PAH exposure of the cook group was higher than the waiter group. To provide the healthy workplace conditions especially ventilation in kitchen environment is important and to reduce the PAH exposure of the workers the cooking method should be converted to baking, boiling instead of frying in the menus used in food service systems.
Key Words: PAHs, 1-OHP, Occupational Exposure, Food Service Systems, Frying | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
ONAY SAYFASI iii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv
ETİK BEYAN SAYFASI v
TEŞEKKÜR vi
ÖZET vii
ABSTRACT viii
İÇİNDEKİLER ix
SİMGELER VE KISALTMALAR xii
ŞEKİLLER xiv
TABLOLAR xv
1. GİRİŞ 1
1.1. Kuramsal Yaklaşımlar ve Kapsam 1
1.2. Amaç ve Varsayım 2
2. GENEL BİLGİ 3
2.1. Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar 3
2.1.1. Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri 3
2.1.2. PAH’ların Metabolizması ve Atımı 5
2.1.3. PAH’lar ve Karsinojen Etkileri 7
2.2. PAH’ların Analiz Edilme Yöntemleri 11
2.3. PAH Kaynakları 12
2.3.1. Besin Zincirinde PAH 12
2.3.2. Besin Hazırlama ve Pişirmede PAH 13
2.4. Farklı Besin Gruplarında PAH Oluşumu 15
2.4.1. Et ve Et Ürünlerinde PAH Oluşumu 15
2.4.2. Süt ve Süt Ürünlerinde PAH Oluşumu 17
2.4.3. Sebzeler ve Meyveler 17
2.4.4. Tahıllar 17
2.4.5. İçecekler 17
2.4.6. Bitkisel ve Hayvansal Yağlar 18
2.5. PAH ve Sağlık Üzerine Etkileri 18
3. BİREYLER VE YÖNTEM 22
3.1. Araştırmanın Yeri, Zamanı ve Örneklemi 22
3.2. Araştırmanın Genel Planı 22
3.3. Verilerin Toplanması ve Değerlendirilmesi 25
3.3.1. Anket Formu 25
3.3.2. İdrar Numunelerinin Toplanması 25
3.3.3. Analizin Yapılması 25
3.3.4. İstatistiksel Analiz 30
4. BULGULAR 30
4.1. Bireylere Ait Genel Özelliklerin Değerlendirilmesi 30
4.2. Bireylerin Kömür Ateşinde Pişmiş Gıda Tüketimlerinin
Değerlendirilmesi 33
4.3. Bireylerin Kızartma İşi ile Uğraşma Durumunun Değerlendirilmesi 34
4.4. Mutfak Ortamının Değerlendirilmesi 35
4.5. Bireylerin 1-Hidroksipiren Düzeylerinin Belirlenmesi 38
4.5.1. Doğrudan Kalibrasyon Yöntemi 38
4.5.2. Standart Ekleme Yöntemi 40
5. TARTIŞMA 42
5.1. Bireylere Ait Genel Özelliklerin Değerlendirilmesi 42
5.2. PAH Maruziyeti Değerlendirilmesi 42
5.2.1. Mutfak Çalışanlarında PAH Maruziyeti 43
5.3. Mutfak Ortamının Fiziki Koşullarının Değerlendirilmesi 46
6. SONUÇ VE ÖNERİLER 49
6.1. Öneriler 52
7. KAYNAKLAR 53
8. EKLER
EK-1: Çalışmada Kullanılan Anket Formu
EK-2: Etik Kurul Raporu
EK-3: Tez Çalışması Orijinallik Raporu
9. ÖZGEÇMİŞ | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | PAH | tr_TR |
dc.subject | 1-OHP | |
dc.subject | Mesleki Maruziyet | |
dc.subject | Toplu Beslenme Sistemleri | |
dc.subject | Kızartma | |
dc.title | Toplu Beslenme Sistemlerinde Çalışan Personelin Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlara Maruziyeti | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | ÖZET
Demirtaş, B. Toplu Beslenme Sistemlerinde Çalışan Personelin Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlara Maruziyeti. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Toplu Beslenme Sistemleri Programı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2018. Pişirme yağının dumanı Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar (PAHs), heterosiklik aromatik aminler, benzen ve formaldehit gibi DNA ve lipitlerde oksidatif hasar meydana getiren bileşikler içerir. PAH'lar mutajenik, teratojenik, genotoksik ve kanserojendir. Bu kesitsel çalışma, sürekli kızartma işi yapan aşçılar ve sürekli kızartma işi yapmayan garsonlar arasındaki PAH maruziyeti farkı incelemek amacı ile 36 aşçı, 36 garson toplamda 72 erkek üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmadaki bireylerin sosyodemografik özellikleri, çalışma ortamının değerlendirilmesi ve ayrıca kömür ateşinde pişmiş (mangal, ızgara, kebap, pide gibi) besinleri tüketim sıklığını belirlemek için anket uygulanmıştır. PAH maruziyetini belirlemek için idrarda bulunan 1-hidroksipiren (1-OHP) miktarları 5. çalışma gününü bitiminde alınarak LC-MS cihazı ile ölçülmüştür. Meslek gruplarına göre idrarda 1-OHP miktarı doğrudan kalibrasyon yöntemine göre analiz edildiğinde tespit edilme sınırından düşük bir sonuç vermiştir (<0,01 ppm 1-OHP). Standart ekleme yöntemine göre idrarda 1-OHP aşçı grubunda 0,0804 ppm, garson grubunda 0,0426 ppm bulunmuştur. Mutfak çalışanlarının PAH maruziyetinin aynı ortamda çalışmayan bireylere göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Toplu Beslenme hizmeti veren kuruluşların çalışan sağlığı açısından özellikle havalandırma koşullarının iyileştirilmesi gereklidir ve menülerdeki kızartma ile pişirme yöntemi yerine fırında pişirme gibi yağ dumanı ile daha az maruziyet verecek yöntemler kullanılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: PAH, 1-OHP, Mesleki Maruziyet, Toplu Beslenme Sistemleri, Kızartma | tr_TR |
dc.contributor.department | Beslenme ve Diyetetik | tr_TR |
dc.contributor.authorID | 10222222 | tr_TR |
dc.embargo.terms | 6 ay | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2019-09-02T08:09:38Z | |