dc.contributor.advisor | Özkan, Yasemin | |
dc.contributor.author | Canatan, Çiğdem | |
dc.date.accessioned | 2018-10-02T07:52:44Z | |
dc.date.available | 2018-10-02T07:52:44Z | |
dc.date.issued | 2018 | |
dc.date.submitted | 2018-06-20 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/5082 | |
dc.description.abstract | The aim of this research is to evaluate the relationship between attachment styles and
social phobia levels of children who has married or divorced parents and children who are
in a sensitive adolescence period in the transition from childhood to adulthood
Quantitative method was used in the research. The research sample consists of volunteer
students aged between 11 and 14 who are studying in secondary schools attached to the
Ministry of National Education in the provinces of Ankara during the 2016-2017 Spring
and 2017-2018 Fall semesters. For the sample of the research to represent the universe
from a social and economic point of view, the targeted secondary schools and students in
the provinces of Ankara, district of Çankaya and Etimesgut were selected by simple
random sampling method.
To reveal the sociodemographic characteristics of adolescents, their attachment styles and
their social phobic levels, a survey from which has 3 parts that are "Personal Information
Form", “Relationship Scales Questionnaire- Adoleccent; RSQ-A” and “Social Phobia
Scale for Children and Adolescent (ÇESFÖ)” in total is used.
It has been reached 230 adolescents and the datas that were collected from the participants
were analyzed by a computer program called SPSS Statistics 25 (Statistical Package for the
Social Sciences) and for these numerical varieties descriptive statistics, for these
categorical varieties frequency distribution are given in the analyzes within the scope of
the research. To identify whether there is significant distinction and relation among the
variables or not, t and ANOVA tests were used. It has been located that the datas were not
distrubuted normally and for this reason, the datas were analyzed with non parametric
tests. The datas were analyzed with Mann Whitney U and Kruskal Wallis H Tests. The
relationship between social phobic levels and attachment styles of adolescents was
examined by Spearman's Rho analysis.
x
The rates of boy and girl adolescents who has participated to the research are close; mostly
at the age of 10-12 and whose parents are alive. The rates of boy and girl adolescents who
have divorced parents are equal. Most of the adolescents were found to live with their
mothers. None of adolescent have been separated from their sibling.
The results of the research show that the majority of adolescents have a secure attachment
style. There is no meaningful difference between the attachment styles and gender, age,
married or divorced parents of the adolescents. It was concluded that there is a meaningful
difference between parental education levels and attachment styles of adolescents.And
there is a meaningful difference between adolescents with divorced parents; on school
achievement, parental education levels, family income status assessments, who they live
with and their attachment styles.
Findings from the study show that there is no meaningful relationship between social
phobia levels and gender, parents divorce status of adolescents. It has been determined that
there is a meaningful relationship between the age, class levels, school achievement,
parental education status, family income status and social phobia levels of the adolescents.
When the information of the adolescents who has married or divorced parents were
separately analyzed, it has been spotted that there is a meaningful relationship among age,
class, where they live, school achievement and parental education levels.
At the end, the research findings show that attachment styles with all subscales (secure,
fearful, preoccupied, dismissive) and social phobia levels of adolescents have a meaningful
relationship. A significant relationship has been spotted between the attachment styles with
sub-dimensions of adolescents who have married parents and their social phobia levels.
It has been specified that there is a meaningful relationship between the secure attachment
style of adolescents who have divorced parents and social phobia levels. It has been
concluded that the fearful attachment style and the dismissive attachment style have
statistical meaning. | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY ..................................................................................... i
BİLDİRİM .................................................................................................. ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ......... ivii
ETİK BEYAN ............................................................................................ iv
TEŞEKKÜR ................................................................................................ vi
ÖZET ......................................................................................................... vii
ABSTRACT ............................................................................................... ix
İÇİNDEKİLER ......................................................................................... xi
ÇİZELGELER DİZİNİ ........................................................................... xv
ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................. xx
KISALTMALAR VE SEMBOLLER ................................................... xxi
GİRİŞ ........................................................................................................... 1
BÖLÜM I
KURAMSAL ÇERÇEVE
1.1. AİLE .................................................................................................................... 6
1.1.1. Bir Kurum Olarak Aile .............................................................................. 6
1.1.2. Aile Tipleri ................................................................................................... 7
1.1.2.1. Geleneksel Geniş Aile ........................................................................... 9
1.1.2.2. Modern Çekirdek Aile ........................................................................ 10
1.1.2.3. Geçiş Ailesi ......................................................................................... 11
1.1.2.4. Parçalanmış Aile ................................................................................. 12
1.1.2.4.1. Ölüm ............................................................................................ 12
1.1.2.4.2. Boşanma ...................................................................................... 13
xii
1.1.2.4.3. Ayrılık ......................................................................................... 13
1.1.3. Ailenin İşlevi .............................................................................................. 14
1.1.4. Ailenin Çocuğun Gelişimine Olan Etkisi ................................................ 16
1.2. BOŞANMA ........................................................................................................ 20
1.2.1. Boşanmanın Tanımı ................................................................................. 20
1.2.2. Boşanmanın Ebeveynler Üzerindeki Etkisi ............................................ 21
1.2.3. Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkisini Değiştiren Faktörler ........ 21
1.2.4. Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri ............................................ 22
1.2.4.1. Boşanmanın çocuk üzerindeki kısa süreli etkileri .............................. 23
1.2.4.2. Boşanmanın çocuk üzerindeki uzun süreli etkileri ............................. 23
1.2.5. Türkiye’de Boşanma ................................................................................ 25
1.3. BAĞLANMA KAVRAMI ............................................................................... 27
1.3.1. Bağlanma Kuramı ve Tarihçesi ............................................................... 28
1.3.2. Bağlanma Kuramında Temel Kavramlar .............................................. 32
1.3.2.1. Bartholomew ve Horowitz’in Dörtlü Bağlanma Modeli (DBM) ....... 41
1.3.2.2. Bebeklik ve Çocukluk Döneminde Bağlanma .................................... 44
1.3.2.3. Ergenlik Döneminde Bağlanma .......................................................... 49
1.3.3. Bağlanma Örüntülerinin Etki ve Sonuçları ........................................... 52
1.4. SOSYAL FOBİ ................................................................................................. 53
1.4.1. Kaygı (Anksiyete) ...................................................................................... 53
1.4.2. Sosyal Fobi (Sosyal Anksiyete Bozukluğu) ............................................. 58
1.4.3. Çocuklarda ve Ergenlerde Sosyal Fobi ................................................... 63
1.5. ERGENLERDE SOSYAL FOBİ VE BAĞLANMA STİLLERİ İLE
İLGİLİ YAPILAN ARAŞTIRMALAR ................................................................. 66
1.6. ARAŞTIRMANIN SORUNU .......................................................................... 69
1.7. ARAŞTIRMANIN AMACI ............................................................................. 69
xiii
1.8. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ ............................................................................. 70
1.9. ARAŞTIRMANIN VARSAYIMLARI ........................................................... 71
1.10. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI ........................................................ 71
1.11. TANIMLAR .................................................................................................... 72
BÖLÜM II
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
2.1. ARAŞTIRMANIN MODELİ .......................................................................... 73
2.2. EVREN VE ÖRNEKLEM ............................................................................... 73
2.3. VERİ TOPLAMA TEKNİĞİ .......................................................................... 74
2.4. VERİ TOPLAMA ARAÇLARI ...................................................................... 74
2.4.1. Kişisel Bilgi Formu ................................................................................... 75
2.4.2. İlişki Ölçekleri Anketi-Ergen (İÖA-E) ................................................... 76
2.4.3. Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Fobi Ölçeği (ÇESFÖ) ........................... 77
2.5. VERİLERİN İŞLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ .......................... 77
2.6. SÜRE VE OLANAKLAR ................................................................................ 78
BÖLÜM III
BULGULAR VE TARTIŞMA
3.1. DEMOGRAFİK BULGULAR ........................................................................ 79
3.2. BOŞANMIŞ EBEVEYNE SAHİP ERGENLERE İLİŞKİN BULGULAR 85
3.3. İLİŞKİ ÖLÇEKLERİ- ERGEN ANKETİNE İLİŞKİN BULGULAR ....... 92
3.4. ÇAPA ÇOCUK VE ERGENLER İÇİN SOSYAL FOBİ ÖLÇEĞİNE
İLİŞKİN BULGULAR .......................................................................................... 136
3.5. İLİŞKİ ÖLÇEKLERİ- ERGEN ANKETİ VE ÇAPA ÇOCUK VE
ERGENLER İÇİN SOSYAL FOBİ ÖLÇEĞİNE İLİŞKİN BULGULAR ...... 150
3.6. TARTIŞMA .................................................................................................... 156
xiv
BÖLÜM IV
SONUÇ VE ÖNERİLER
4.1. SONUÇ ............................................................................................................ 184
4.2. ÖNERİLER ..................................................................................................... 188
KAYNAKÇA .......................................................................................... 192
EKLER .................................................................................................... 207
EK-1. Araştırma Amaçlı Çalışma İçin Ebeveyn Rıza Formu .......................... 207
EK-2. Çocuk/Ergen Bilgilendirme Formu ......................................................... 209
EK-3. Kişisel Bilgi Formu .................................................................................... 211
EK-4. İlişki Ölçekleri Anketi-Ergen (İÖA-E) ..................................................... 215
EK-5. Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Fobi Ölçeği (ÇESFÖ) ............................. 217
EK-6. İzin Yazısı .................................................................................................... 219
EK-7. Orijinallik Raporu ...................................................................................... 221
EK-8. Hacettepe Üniversitesi Etik Kurul İzni .................................................... 222
ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................ 223 | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/restrictedAccess | tr_TR |
dc.subject | aile | |
dc.subject | parçalanmış aile | |
dc.subject | ergenlik | |
dc.subject | kaygı | |
dc.subject | sosyal fobi | |
dc.subject | bağlanma | |
dc.subject | bağlanma stilleri | |
dc.title | Evli veya Boşanmış Ebeveyne Sahip Olan, 11-14 Yaş Arasındaki Çocukların Bağlanma Stilleri ve Sosyal Fobi Düzeyleri Arasındaki İlişki | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu araştırmanın amacı çocukluktan yetişkinliğe geçişte hassas bir dönem olan ergenlikte,
boşanma yoluyla parçalanmış aileye sahip olan ve olmayan çocukların bağlanma stilleri ile
sosyal fobi düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesidir.
Araştırmada nicel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma örneklemi, 2016-2017 Bahar
ve 2017-2018 Güz eğitim öğretim dönemlerinde Ankara ili sınırları içerisinde bulunan,
Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaokullarda öğrenim gören 11-14 yaş arasındaki gönüllü
öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın örnekleminin sosyal ve ekonomik açıdan evreni
temsil edebilmesi için Ankara ili Çankaya ve Etimesgut ilçelerinde hedeflenen ortaokullar
ve öğrenciler basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiştir.
Araştırmaya katılan bireylerin sosyo-demografik özelliklerini, bağlanma stillerini ve sosyal
fobi düzeylerini ortaya koymak amacıyla “Kişisel Bilgi Formu”, “İlişki Ölçekleri Anketi-
Ergen (İÖA-E)” ve “Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Fobi Ölçeği (ÇESFÖ)” olmak üzere
toplam üç bölümden oluşan bir anket formu kullanılmıştır.
Araştırma kapsamında 230 ergene ulaşılmış ve katılımcılardan toplanan veriler SPSS
Statistics 25 (Statistical Package for the Social Sciences) adlı bilgisayar programı ile analiz
edilmiş ve analizlerde sayısal değişkenler için tanımlayıcı istatistikler (ortalama, standart
sapma, minimum, maksimum), kategorik değişkenler için ise sıklık dağılımları (sayı,
yüzde) verilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişki ve anlamlı bir farklılık olup olmadığının
belirlenmesi için t ve ANOVA testleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde normal dağılmadığı
tespit edilmiş ve bu nedenle veriler parametrik olmayan testler ile analiz edilmiştir. Veriler
Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H Testleri ile analiz edilmiştir. Ergenlerin sosyal fobi
düzeyleri ile bağlanma stilleri arasındaki ilişki ise Spearman's Rho analizi ile incelenmiştir.
Araştırmaya katılan ergenlerin kız ve erkek oranları birbirine yakındır, çoğunluk 10-12 yaş
aralığında, anne babası yaşamaktadır. Boşanmış ebeveyne sahip ergenlerin yarısı kız diğer
viii
yarısı erkek ergenlerden oluşmaktadır. Ergenlerin çoğunun anneleri ile yaşadığı
bulunmuştur. Ergenlerin hiçbiri kardeş ayrılığı yaşamamıştır.
Araştırma sonuçları ergenlerin çoğunluğunun güvenli bağlanma stiline sahip olduğunu
göstermiştir. Ergenlerin bağlanma stilleri ile cinsiyeti, yaşı, ebeveynlerinin evli veya
boşanmış olmaları arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Ergenlerin anne-baba eğitim
düzeyleri ile bağlanma stilleri arasında anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Boşanmış ebeveyne sahip ergenlerin okul başarıları, anne-baba eğitim düzeyleri, aile gelir
durumunu değerlendirmeleri ve kim ile birlikte yaşadıkları ile bağlanma stilleri arasında
anlamlı bir fark bulunmaktadır.
Yapılan araştırma ergenlerin sosyal fobi düzeyleri ile cinsiyetleri, boşanma durumları,
arasında anlamlı bir ilişki olmadığını göstermektedir. Ergenlerin yaşları, sınıf düzeyleri,
okul başarıları, anne-baba eğitim durumları, aile gelir durumunu değerlendirmeleri ile
sosyal fobi düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Evli ya da boşanmış
ebeveyne sahip ergenlerin bilgileri ayrı ayrı analiz edildiğinde ise yaş, sınıf, yaşadıkları
bölge, okul başarısı, anne baba eğitim düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.
Araştırma bulguları ergenlerin bağlanma stilleri tüm alt ölçekleri (güvenli, korkulu,
saplantılı, kayıtsız) ile sosyal fobi düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğunu
göstermiştir. Evli ebeveyne sahip ergenlerin bağlanma stilleri alt boyutları ile sosyal fobi
düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Boşanmış ebeveyne sahip ergenlerin
güvenli bağlanma stili ile sosyal fobi düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu
belirlenmiştir. Korkulu bağlanma stili ile kayıtsız bağlanma stilinin ise istatiksel
anlamlılığa sahip olduğu sonucuna varılmıştır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Sosyal Hizmet | tr_TR |
dc.contributor.authorID | 10201675 | tr_TR |