dc.contributor.advisor | Kaynar, Mete Kaan | |
dc.contributor.author | Sezer Şanlı, Ayşem | |
dc.date.accessioned | 2018-10-01T07:04:06Z | |
dc.date.available | 2018-10-01T07:04:06Z | |
dc.date.issued | 2018 | |
dc.date.submitted | 2018-06-06 | |
dc.identifier.citation | APA | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/4999 | |
dc.description.abstract | The aim of this research is to examine how social opposition transforms everyday life on the basis of the Saturday Mothers movement. Having a strict, dull and static structure, everyday life imposes itself to ordinary people through its oppressive dynamics. To break out from this static structure however, is possible through the act of protest. Being a part of a protest results in radical transformations in the lives of protesters. On the basis of the Saturday Mothers movement as an epitome of this transformation, this research is composed of four chapters.
The methodology section is the first chapter of this research. As a part of the research, twenty-five interviews were conducted with the protesters of the Saturday Mothers movement, in which thirteen of those were with the relatives of the disappeared people and twelve of those were with the activists. The data collected from these interviews, together with the conceptual and theoretical framework, generates a firm base for the research. In this chapter, the interviewing process, the selection of interviewees, the limitations depending on place and time are examined in detail. In this regard, the selection of the subject, the scope of the study and the importance of this subject as a PhD dissertation are discussed.
In the second chapter of the study, the theoretical framework relating to the concept of everyday life is assessed. First, everyday life is defined as a concept, and then theoretical perspectives concerning the foundations of everyday life are analysed. In this context, the critical perspectives of Henri Lefebvre, Michel de Certeau and Agnes Heller are discussed. Lastly, the actors, time and space concerning the practical organisation of everyday life are examined.
In the third chapter of the study, the concept of everyday life as a field of opposition is investigated. First, the approach of the new social movements that enables to examine the concept of everyday life and opposition together, and human rights movement and activism of the disappeared people’s relatives that is acknowledged within this approach, are assessed. Second, the concept of protest as a factor contributing the transformation of everyday life is discussed. Protester profile, place and civil disobedience characteristic of a protest are explained as the main constituents of a protest.
In the fourth and last chapter of the study, the Saturday Mothers movement is assessed as an activism of disappeared people’s relatives and human rights movement. During this investigation, the data that obtained from the interviews is presented. In this context, the transformation of the protesters from participants of the protest to human rights advocates is discussed. | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY .................................................................................................. i
BİLDİRİM .............................................................................................................. ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ............................ iii
ETİK BEYAN ........................................................................................................ iv
ADAMA .................................................................................................................. v
TEŞEKKÜR ................................................................................................................... vi
ÖZET ............................................................................................................................. viii
ABSTRACT ..................................................................................................................... x
İÇİNDEKİLER ............................................................................................................. xii
KISALTMALAR DİZİNİ ............................................................................................ xv
FOTOĞRAFLAR DİZİNİ .......................................................................................... xvi
TABLOLAR DİZİNİ .................................................................................................. xvii
GİRİŞ ............................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN KAPSAMI VE YÖNTEMİ ...................................... 8
1.1. Araştırma Konusu ............................................................................................... 8
1.2. Araştırmanın Amacı ve Önemi ........................................................................ 10
1.3. Araştırmanın Yöntemi ...................................................................................... 14
1.3.1. Veri Toplama Aşaması ................................................................................ 17
1.3.2. Araştırmanın Kapsamı, Sınırlılıkları ve
Uygulamada Karşılaşılan Güçlükler ...................................................................... 22
1.3.3. Araştırma Verilerinin Değerlendirilmesi ..................................................... 27
1.4. Literatür Taraması ve Tanıtımı ....................................................................... 30
2. BÖLÜM: KAVRAMSAL VE KURAMSAL ÇERÇEVE I
GÜNDELİK HAYATIN KURAMSAL TEMELLERİ ............................................. 35
2.1. Gündelik Hayatın Tanımlanması..................................................................... 37
2.1.1. Gündelik Hayatın Negatif Yönleri: Sıkıntı ve Muğlaklık ........................... 38
2.1.2. Gündelik Hayatın Pozitif Yönleri: Kültür, Estetik, Sanat, Dil ve Benlik .... 41
2.2. Gündelik Hayata İlişkin Felsefi ve Sosyolojik Yaklaşımlar .......................... 45
xiii
2.2.1. Mikro ve Makro Yaklaşımlar ...................................................................... 47
2.2.2. Gündelik Hayata İlişkin Eleştirel Yaklaşımlar ............................................ 50
2.2.2.1. Henri Lefebvre: Gündelik Hayatın Radikal Dönüşümü ...................... 52
2.2.2.2. Agnes Heller: Nesneleştirme Süreçleri ................................................ 55
2.2.2.3. Michel de Certeau: Strateji versus Taktik ........................................... 59
2.3. Gündelik Hayatın Pratik Örgütlenmesi .......................................................... 63
2.3.1. Gündelik Hayatın Sıradan Aktörleri Olarak Kadınlar ................................. 64
2.3.2. Gündelik Hayat ve Mekân ........................................................................... 68
2.3.3. Gündelik Hayat ve Zaman ........................................................................... 74
2.3.3.1. Bellek/Hafıza ve Gündelik İlişkisi ....................................................... 76
2.3.3.2. Travma ve Gündelik Hayat .................................................................. 82
2.3.4. Gündelik Hayatta Direniş ............................................................................ 86
3. BÖLÜM: KAVRAMSAL VE KURAMSAL ÇERÇEVE II
BİR TOPLUMSAL MUHALEFET ALANI OLARAK GÜNDELİK HAYAT ...... 94
3.1. Muhalefet Kavramı ........................................................................................... 95
3.1.1. Parlamento Dışı Muhalefet Pratiği Olarak Toplumsal Hareketler .............. 99
3.1.2. Yeni Toplumsal Hareketler Yaklaşımı ve İnsan Hakları Hareketinin Gelişimi................................................................................................................ 106
3.1.3. Dünyada Kayıp Yakınları Aktivizmi ve Plaza de Mayo Anneleri ............ 114
3.2. Gündelik Hayatı Dönüştüren Kolektif Eylem Olarak Protesto .................. 123
3.2.1. Protestonun Aktörleri: Kolektif Kimlik ve Duygular ................................ 126
3.2.2. Protestonun Biçimi: Oturma Eylemleri ..................................................... 132
3.2.3. Sivil İtaatsizlik ........................................................................................... 135
3.2.4. Protestonun Mekânı: Sokak ....................................................................... 141
4. BÖLÜM: ARAŞTIRMA VERİLERİNİN ANALİZİ CUMARTESİ ANNELERİ HAREKETİ VE GÜNDELİK HAYATIN POLİTİKLEŞMESİ ............................ 149
4.1. Türkiye’nin 90’lı Yılları ve Cumartesi Anneleri Aktivizmi ........................ 150
4.1.1. Yaşam Hakkının İhlali Olarak Zorla Kaybetme Pratiği: “Bizde Yok” ..... 153
4.1.2. Bir Kayıp Yakınları Aktivizmi Olarak Cumartesi Anneleri: 1995-1999 .. 160
4.1.2.1. Bitmeyen Yas: “Kemiklerini İstiyorum” ........................................... 165
4.2. Türkiye’nin 2000’li Yılları ve Cumartesi Anneleri Aktivizmi:
2009- Günümüz ....................................................................................................... 174
xiv
4.3. Türkiye Toplumsal Muhalefetinde Bir Eşik: Cumartesi Annelerinin 22 Yıldır Üç Kuşak Süren Mücadelesi ...................................................................... 179
4.3.1. Protestocu Profili: Mağduriyetten Hak Savunuculuğuna Gündelik Hayatın Radikal Dönüşümü .............................................................................................. 185
4.3.1.1. İnsan Hakları Savunucuları Olarak Kayıp Yakınları: Cumartesi Anneleri........................................................................................................... 189
4.3.1.2. İnsan Hakları Savunucuları Olarak Aktivistler: Cumartesi İnsanları ve İnsan Hakları Derneği Gözaltında Kayıplara Karşı Komisyon ...................... 199
4.3.2. Türkiye’nin En Uzun Süren Sivil İtaatsizlik Eylemi: “Sessiz Çığlık” ...... 209
4.3.2.1. Ahlaki Protesto, Duygular ve Meşruiyet Meselesi ............................ 216
4.3.2.2. Hareketin Sembolleri: Kayıp Fotoğrafı ve Kırmızı Karanfiller ......... 224
4.3.2.3. Devletin Uyguladığı Stratejiler ve Eylemcilerin Uyguladığı Taktikler......................................................................................................................... 228
4.3.3. Eylemlerin Toplumsal Hafızadaki Yeri: “Unutmadık, Unutmayacağız, Unutturmayacağız” .............................................................................................. 235
4.3.4. Galatasaray Lisesinin Önünden Galatasaray Meydanına İnsan Hakları Siyasetini Sokakta İnşa Etmek: “Orası Kazanılmış Bir Alan” ............................ 238
4.4. Cumartesi Anneleri Hareketini Değerlendirmek ......................................... 244
4.4.1. Türkiye’de Annelik Hareketleri: “Çocuklarından Doğan Anneler” ......... 247
4.4.2. Bir İnsan Hakları Hareketi Olarak Cumartesi Anneleri Hareketi: “Son Kayıp Bulunana Kadar” ....................................................................................... 252
SONUÇ ......................................................................................................................... 257
KAYNAKÇA ............................................................................................................... 278
EKLER ......................................................................................................................... 303
EK-1: Görüşme Soruları ............................................................................................ 303
EK-2: Görüşülen Protesto Eylemcilerin Profili ....................................................... 305
EK-3: İHD Gözaltında Kayıplara Karşı Komisyon Başvuru Formu ................... 307
EK-4: Hakikat Adalet ve Hafıza Merkezi’nin Kesinleştirdiği
Kaybedilenler Listesi .................................................................................................. 308
EK-5: 1991-1994 Yıllarındaki Kayıp İddiaları ........................................................ 315
EK-6: 1994-1997 Yılları İnsan Hakları İhlalleri Bilançosu .................................... 318
EK-7: Orjinallik Raporu ............................................................................................ 320
EK-8: Etik Kurul İzni ................................................................................................. 321
ÖZGEÇMİŞ . | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | gündelik hayat | tr_TR |
dc.subject | protesto | tr_TR |
dc.subject | aktivizm | tr_TR |
dc.subject | cumartesi anneleri hareketi | tr_TR |
dc.subject | insan hakları savunuculuğu | tr_TR |
dc.title | Gündelik Hayatın Dönüşümünde Bir İmkân Olarak Toplumsal Muhalefetin Değerlendirilmesi: Cumartesi Anneleri Üzerine Bir Araştırma | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu çalışmanın amacı, Cumartesi Anneleri hareketinden yola çıkarak, toplumsal muhalefetin gündelik hayatı nasıl dönüştürdüğünü incelemektir. Gündelik hayat katı, donuk ve durağan bir yapı olarak kendisini sıradan insanlara baskıcı dinamikleriyle dayatmaktadır. Ancak, bu durağan yapıdan çıkış imkânlarından birini protesto eylemi oluşturmaktadır. Bir protesto eylemine müdahil olmak, protestocuların gündelik hayatlarında köklü dönüşümlere sebep olmaktadır. Bu dönüşümü somut olarak örnekleyen Cumartesi Anneleri hareketinden yola çıkan bu çalışma, dört bölümden oluşmaktadır.
Çalışmanın birinci bölümü, metodoloji kısmını oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında, 13’ü kayıp yakını ve 12’si insan hakları aktivisti olmak üzere 25 Cumartesi Anneleri hareketi protesto eylemcisi ile görüşülmüştür. Bu görüşmelerden elde edilen veriler, çalışmanın kavramsal ve kuramsal çerçevesi ile birlikte ele alınarak analiz için geniş bir çerçeve ortaya çıkarmıştır. Bu bölümde, yapılan derinlemesine görüşmelerin niteliği, görüşmecilerin seçimi, mekâna ve zamana dayalı kısıtlamalar ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, araştırma konusunun seçimi, araştırmanın kapsamı ve bu konunun bir doktora çalışması olarak ele alınmasının önemi ortaya konulmaktadır.
Çalışmanın ikinci bölümünde, gündelik hayat kavramı ile ilgili kuramsal çerçeveye yer verilmiştir. İlk olarak, gündelik hayat bir kavram olarak tanımlanmış; ikinci olarak, gündelik hayatın temellerine ilişkin kuramsal yaklaşımlar ele alınmıştır. Bu bağlamda, Henri Lefebvre, Agnes Heller ve Michel de Certeau’nun eleştirel yaklaşımları tartışılmıştır. Son olarak, gündelik hayatın pratik örgütlenmesine ilişkin gündelik hayat aktörleri, zaman ve mekân olguları incelenmiştir.
Çalışmanın üçüncü bölümünde, bir toplumsal muhalefet alanı olarak ortaya konulan gündelik hayat olgusu ele alınmıştır. İlk olarak, gündelik hayat ve muhalefet olgularını birlikte değerlendirmeye olanak sağlayan yeni toplumsal hareketler yaklaşımı ve bu yaklaşım içinde değerlendirilen insan hakları hareketi ve kayıp yakınları aktivizmi incelenmiştir. İkinci olarak ise, gündelik hayatın dönüşümüne imkân sağlayan unsur olarak protesto kavramı tartışılmıştır. Protestocu profili, protesto mekânı, protestonun sivil itaatsiz karakteri protestonun temel unsurları olarak açıklanmıştır.
Çalışmanın dördüncü ve son bölümünde ise, Cumartesi Anneleri hareketinin bir kayıp yakınları aktivizmi ve insan hakları hareketi olarak değerlendirmesi yapılmıştır. Bu değerlendirme yapılırken, görüşmelerden elde edilen verilerin analizi ortaya konulmuştur. Bu kapsamda, harekete katılan protesto eylemcilerinin insan hakları savunucularına dönüşümü tartışılmıştır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi | tr_TR |
dc.contributor.authorID | 203117 | tr_TR |