Özet
Mobbing seen as a phenomenon in every society that has existed primarily as from the first day when the working life started. The issue for which attention will be drawn is that mobbing is the most rapidly raising workplace problem in our present day, as stated by International Labor Organization. Nevertheless, the mobbing has became popular particularly in the last 20 years, this leads any conflict experienced and any unfair behavior imposed to be perceived as mobbing. Notably the repeated and systematic structure of the mobbing has shown a distinctive feature considering other term of law procedures. Although definition of mobbing is not included, pursuant to the article 417 of Turkish Code of Obligations that is the first legal regulation regarding the mobbing, psychological health of the workers is included into the surveillance obligation scope of the employer as well as the physical health, it has been legally accepted that the employer must immediately take measures for providing comfortable, peaceful and ethical working environment in the workplace and preventing the workers from exposing to the mobbing and holding the exposed ones harmless. Nonetheless, many cases opened about the mobbing in our country are dismissed due to the fact that behaviors do not feature mobbing or mobbing cannot be proved. Indeed, revealing and proving the physical violence is so easier than the psychological violence. As such, as will be seen from the resolutions of Court of Appeal in the recent years, the evidence at one hundred percent, in other words a final and absolute evidence is not sought in the mobbing cases, it is understood that the case will be regarded as having been evidenced with the types of evidence due to equity and justice. Starting from this point, primarily the mobbing concept was explained in all aspects, normative regulations related with mobbing in the international documents, foreign country and Turkish public law, administrative law and private law were examined. Then, the cases which may be hinged on the mobbing issue were evaluated by examining it in business relation and its effect on mutual right and liabilities and finally, the issue regarding that how the mobbing should be proved was examined.
Keywords
mobbing, psychological harassment, the evidence of the mobbing, mobbing case, mobbing compensation, bullying.
Künye
Akgeyik, T., Güngör Delen, M., Uşen, Ş. (2013). Çalışma Yaşamında Psikolojik Taciz. Ankara: Özyurt.
Akgeyik, T., Güngör, M., Şelale, U., Omay, U. (2007). İşyerinde Psikolojik Taciz Fenomeni: Uluslararası Deneyimler ve Perspektifler. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 53/1, 231-274.
Akgeyik, T., Güngör, M., Uşen, Ş., Omay, O. (2009). İşyerinde Psikolojik Taciz Olgusu: Niteliği, Yaygınlığı ve Mücadele Stratejisi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 56/1, 91-150.
Akipek, J., Akıntürk, T. (2007). Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku. İstanbul: Beta.
Akkaya, T. (2013). İşçinin Kişilik Haklarının Korunması Bağlamında Cinsel veya Psikolojik Tacizden Kaynaklanan Uyuşmazlıklara İlişkin Medeni Usul Hukuku Sorunları, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Hukuk Fakültesi 20.Yıl Özel Sayısı, 67-90.
Akyiğit, E. (2013). İş Hukuku. Ankara: Seçkin.
Albayrak, H. (2012). Yaklaşık İspat. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Alparslan, M.A., Tunç, H. (2009). Mobbing Olgusu ve Mobbing Davranışında Duygusal Zekâ Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 1(1), 146-159.
Altuntaş, C. (2010). Mobbing Kavramı ve Örnekleri Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma. Journal of Yasar University, 18(5), 2995-3015.
Arslan Ertürk, A. (2012). Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Kanunu Tasarısı Taslağında Yer Alan Psikolojik Tacize İlişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi. MESS Sicil İş Hukuku Dergisi, 7(27), 47-55.
Arslan Ertürk, A. (2014). İş Hukuku Boyutuyla Türkiye’de Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Dünyadan Örnekler. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı Prof. Dr. Ali Rıza Okur’a Armağan, 20(1), 285-339.
Bakırcı, K. (2000). İş Hukuku Açısından İşyerinde Cinsel Taciz. İstanbul: Yasa.
Bakırcı, K. (2016). Türkiye İnsan Hakları Ve Eşitlik Kurumu Kanunu Üzerine Bir Değerlendirme. Emeğin Hukuku Kurultayı-2, Türkiye Barolar Birliği Yayınları:341, 65-75.
Başbuğ, A. (2013). İş Hukuku Çalışanların Hakları ve Sorunları. Ankara: Binyıl.
Başözen, A. (2010). Medeni Usul Hukukunda İlk Görünüş İspatı. Ankara: Adalet.
Bayram, F. (2007). Türk İş Hukuku Açısından İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 14/2007, 551/574.
Berber Agtaş, Ö. (2013). İşyerinde Şiddetin Önlenmesi ve Ilo Standartları. 1.Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, 81-87.
Bilge, S.S. (2016). Mobbing Terimi ve Türk Hukuk Düzeninde İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 65(4), 1245-1290.
Bilgili, A. (2010). İş Hukuku Açısından İş Yerinde Cinsel Taciz. Adana: Karahan.
Büyükkılıç, G. (2012). İş Hukuku Çerçevesinde İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Olgusunun Değerlendirilmesi. Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 9(33), 71-160.
Centel, T. (2011). Türk Borçlar Kanunu’nda Genel Olarak İşçinin Kişiliğinin Korunması. MESS Sicil İş Hukuku Dergisi, 24, 13-18.
Centel, T. (2012). İşyerindeki Psikolojik Tacizin Hukuki Boyutu. 2012 Uluslararası Kongre: İşyerinde Psikolojik Taciz, 20-33.
Cevher, E., Öztürk, U.C. (2015). İş Yaşamında Kadınların Kadınlara Yaptığı Mobbing Üzerine Bir Araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(4), 860-876.
Cengiz, İ., Ersoy, U., Küçükay, A. (2016). Psikoloji, Hukuki ve Cezai Boyutuyla Mobbing. MESS Sicil İş Hukuku Dergisi, 36, 62-90.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2017a). Avrupa Sosyal Şartı. Yayın No: 06. Erişim: 4 Mayıs 2017, https://www.csgb.gov.tr/media/2077/avrupasosyalsarti.pdf.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2017b). İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi. Erişim: 4 Mayıs 2017. https://www.csgb.gov.tr/media/2053/mobbing_2014.pdf.
Çekin, A. (2014). Çalışma Hayatında İnsan Onuruna Karşı Psikolojik Bir Şiddet Örneği: Mobbing. Kastamonu Üniversitesi İdari ve İktisadi Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 5-22.
Çelik, N. (2012). İş Hukuku Dersleri. İstanbul: Beta.
Çınarlı, S., Çelik, S.S. (2016). Yargı Kolunun Tespitinde Kamu Görevlisinin Görev Kusuru, Kişisel Kusur Ayırımı ve Mobbing Uygulamalarının Durumu. Terazi Hukuk Dergisi, 11(118), 41-56.
Çukur, C. (2012). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası, 3, 34-48.
Çukur, C. (2016). Türk Hukuku ve Karşılaştırmalı Hukukta İşyerinde Psikolojik Taciz. TBMM Araştırma Merkezi Yayınları, Yayın No:9.
Demircioğlu, H.R. (2007). Kişilik Hakkı İhlalinin ve Borca Aykırılığın Bir Türü Olarak İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XI(1-2), 113-146.
Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D., Cooper, C. (2004). Bullying and Emotional Abuse in the Workplace. Internaional Perspectives in Research and Practise, Taylor & Francis e-Library.
Erdem, M.R., Parlak, B. (2010). Ceza Hukuku Boyutuyla Mobbing. TBB Dergisi, 23(88), 261-284.
Erdemir, M.A. (2015). İşverenin Yönetim Hakkı ve Sınırları. Ankara: Seçkin.
Erdoğan, G. (2009). Mobbing (İşyerinde Psikolojik Taciz). TBB Dergisi, 22(83), 318-351.
Eren, F. (2009). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta.
Eren, F. (2015). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta.
Erkan, A. (2008). Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz. Makale:889, Erişim: 26 Ağustos 2017, http://www.tavsiyeediyorum.com/makale_889.htm.
Ermumcu, S. (2011). İşyerinde Psikolojik Taciz. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Ertuna, D.G., Ertuna, E. (2015). Yıldırma (Mobbing): Kuramsal Bir Çerçeve. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 127-138.
Ertürk, Ş. (2002). İş İlişkisinde Temel Haklar. Ankara: Seçkin.
Espluga, P. (2002). Court Rulings Recognise Bullying as 'Occupational Risk. Erişim: 26 Haziran 2017. https://www.eurofound.europa.eu/observatories/eurwork/articles/ court-rulings-recognise-bullying-as-occupational-risk.
European Risk Observatory Report. (2010). Workplace Violence and Harassment: a European Picture. European Agency for Safety and Health at Work.
Eyrenci, Ö., Taşkent, S., Ulucan, D. (2017). Bireysel İş Hukuku. İstanbul: Beta.
Ferrari, E. (2004). Raising Awareness on Mobbingy an EU Perspective. Daphne Programme European Commission.
Gök, S. (2013). İşyerinde Psikolojik Tacizin Türleri ve Tacizle Kurumsal Mücadele. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, 195-202.
Guerrero, M.I. (2004). The Development of Moral Harassment (or Mobbing) Law in Sweden and France as a Step Towards EU Legislation. Boston College International and Comparative Law Review, 27(2), Article:10, 477-500.
Güloğlu, F.C. (2014). İşyerinde Psikolojik Yıldırma (Mobbing Olgusunun Verimlilik Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Yaşar Üniversitesi, İzmir.
Gün, H. (2010). Çalışma Ortamında Psikolojik Taciz Mobbing/Bullying İşyeri Sendromu. Ankara: Lazer.
Günay, C.İ. (2009). İş Kanunu Şerhi Cilt 2. Ankara: Yetkin.
Gürhan, N. (2013). “A”dan “Z”ye Mobbing (İşyerinde Psikolojik Şiddet). Ankara: Akademisyen.
Güzel, A., Ertan, E. (2007). İşyerinde Psikolojik Tacize (Mobbinge) Hukuksal Bakış: Avrupa Hukuku ve Karşılaştırmalı Hukuk. Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 4(14), 509-574.
Güzel, A., Ertan, E. (2008). İşyeri Sendika Temsilcisine Yönelik Psikolojik Taciz ve Kötüniyet Tazminatı (Karar İncelemesi). Çalışma ve Toplum, 16, 149-170.
Hafızoğulları, Z., Özen, M. (2011). Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Kişilere Karşı Suçlar. Ankara: US-A.
Helvacı, S. (2010). Gerçek Kişiler. İstanbul: Legal.
İnciroğlu, L. (2013). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Konusunda İşverenlerin Sorumluluk ve Yükümlülükleri. Kamu İş, 13(1), 103-113.
İşman, İ. (2017). Ülkemizde Mobbing Yıldan Yıla Artıyor. Erişim: 26 Haziran 2017. https://www.Mobbing.Org.Tr/Mobbing-Yildan-Yila-Artiyor/.
Kantarcı, N.H. (2016). Türk İş Hukukunda Mobbing. Ankara: Adalet.
Kaplan, E.T. (2003). İşverenin Koruma ve Gözetme Borcunun Kapsamı. Kamu-İş, 7(2), 137-153.
Kaplan-Senyen, T. (2015). Bireysel İş Hukuku. Ankara: Gazi.
Karavardar, G. (2010). Psikolojik Yıldırma ile Bazı Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki. E-Journal of New World Sciences Academy Social Sciences, 5(3), Article Number: 3C004, 212-233.
Karatuna, I., Tınaz, P. (2010). İşyerinde Psikolojik Taciz: Sağlık Sektöründe Kesitsel Bir Araştırma. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu.
Karcıoğlu, F., Akbaş, S. (2010). İşyerinde Psikolojik Şiddet ve İş Tatmini İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3). 139-161.
Karcıoğlu, F., Çelik, Ü.H. (2012). Mobbing (Yıldırma) ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 59-75.
Karslıoğlu, G. (2013). Mobbing (İşyerinde Psikolojik Taciz). Ankara: Türk Metal.
Kasapoğlu Turhan, M. (2013). Kamu Görevlileri Bakımından İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Hukuki Korunma Yolları. TBB Dergisi,105, 89-128.
Kaya, A. (2013). Yargı Teşkilatında Mobbing Algısı, Tutumu ve Deneyimi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Kılıçoğlu, A. (2013). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Turhan.
Korkmaz, F. Alp, N.S. (2016). Bireysel İş Hukuku. Ankara: Seçkin.
Kuru. B., Arslan, R., Yılmaz, E. (2011). Medeni Usul Hukuku. Ankara: Yetkin.
Leymann, H. (1990). Mobbing and Psycholojical Terror at Workplaces. Springer Publishing Company Violence and Victims, 5(2).119-126.
Leymann, H. (1996). The Content and Development of Mobbing at Work. European Journal of Work and Organizational Psychology Mobbing and Victimization At Work, 5(2), 165-184.
Limoncuoğlu, A. (2013). İş Hukuku Kapsamında Psikolojik Tacizin Değerlendirilmesi ve Mağdurların Kullanabilecekleri Haklar. TBB Dergisi, 105, 51-88.
Limoncuoğlu, A. (2013). İşçinin İş Sözleşmesini Psikolojik Tacize Dayalı Olarak Haklı Nedenle Feshinde Hak Düşürücü Sürenin Başlangıcı (Karar İncelemesi). Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı, 15, 547-571.
Lorenz, K. (2005). On Aggression. Translated by Marjorie Kerr Wilson, Taylor and Francis e-Library.
Mollamahmutoğlu, H., Astarlı, M., Baysal, U. (2014). İş Hukuku. Ankara: Turhan.
Namal, A. (2009). Hasta Bakımı Ekibi İçinde Mobbing – İnsan Onuruna Saygının Korunması İçin Etik Perspektifler. Ceza Hukuku Dergisi, 4(11), 51-78.
Özen, S. (2007). İşyerinde Psikolojik Şiddet ve Nedenleri. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(3), ISSN: 1303-2860, 1-24.
Özen Çöl, S. (2008). İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum, 4, 107-134.
Öztan, B. (2012). Medeni Hukukun Temel Kavramları. Ankara: Turhan.
Pehlivan, M. (2015). Bireysel Ayrılıklar ve Toplumsal Dezavantajlar Çerçevesinde İşyerinde Psikolojik Taciz: Mobbing. MAKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(4),65-78.
Pekcanıtez, H., Özekes, M., Akkan, M., Taş Korkmaz, H. (2017). Medeni Usul Hukuku Cilt II. İstanbul: Vedat.
Poirier, G., Rivest, R., Fréchette, H. (2004). The New Standards For Protectıon Agaınst Psychologıcal Harassment in the Workplace: a Modern-Day Approach. Les Éditions Yvon Blais Inc.
Savaş, F.B. (2007). İşyerinde Manevi Taciz. İstanbul: Beta.
Sevimli, A. (2010). İşçinin Kişilik Değerlerine Saldırı Nedeniyle Manevi Tazminat (Karar İncelemesi). Çalışma ve Toplum, 1, 295-308.
Sevimli, A. (2013). Türk Borçlar Kanunu m.417 ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Işığında Genel Olarak İşçinin Kişiliğinin Korunması. Çalışma ve Toplum, 1, 107-148.
Sloan, L., Matyok, T., Schmitz, C., Short, G.F.L. (2010). A Story to Tell: Bullying and Mobbing in the Workplace. International Journal of Business and Social Science, 1(3), 87-97.
Soyaslan, D. (2014). Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Yetkin.
Sümer, H.H. (2015). İş Hukuku. Konya: Mimoza.
Süzek, S. (2017). İş Hukuku. İstanbul: Beta.
Şahin, S. (2015). Yeni Bir Yaklaşım: İş Sağlığı ve Güvenliği’nde Mobbing Faktörünün Önemi ve Etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 489-505.
Şen, S. (2009). Psikolojik Taciz ve İş Kanunu Boyutu. Çimento İşveren Dergisi, Makale:3, 46-68.
Tanrıver, S. (2016). Medeni Usul Hukuku Cilt I Temel Kavramlar ve İlk Derece Yargılaması. Ankara: Yetkin.
Taşkın, A. (2012). Mobbingin Benzer Kavramlardan Farkı. MESS Sicil İş Hukuku Dergisi, 28, 57-71.
Taşkın, A. (2015a). İşyerinde Mobbingin Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi. Çalışma ve Toplum, 44, 221-258.
Taşkın, A. (2015b). Mobbing Davalarında Manevi Tazminatın Belirlenmesi. International Journal Of Legal Progress, 1(2), 133-176
Taşkın, A. (2016a). İş Hukuku Açısından İşyeri ve İşletmelerde Mobbing. Ankara: Yetkin.
Taşkın, A. (2016b). Mobbing davalarında İspat Sorunu. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XX(2), 391-437.
Taştan Osmanoğlu, N. (2015). Mobbing (Psikolojik Şiddet) Algısı, Tükenmişlik Sendromu Ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
Temiz, N. (2016). Mobbingin Yaşam Kalitesine Etkisi: Kobi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Ankara.
Tetik, S. (2010). Mobbing Kavramı, Birey ve Örgütler Açısından Önemi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 81-89.
Tınaz, P. (2008). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). İstanbul: Beta.
Tınaz, P. (2009). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing): Kavram, Süreç, Tanı ve Çözüm Önerileri. Ceza Hukuku Dergisi, 4(11), 11-22.
Tınaz, P. (2011). Mobbingin Tanısı ve Olguyla Mücadele. Mess: Mercek Dergisi, 58-65.
Tınaz, P. (2013). Çalışma Psikolojisi Boyutlarıyla Mobbing Tanım ve Tanı. 1.Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı. 21-34.
Tınaz, P., Bayram, F., Ergin, H. (2008). Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). İstanbul: Beta.
Tınaz, P., Gök, S., Karatuna, I. (2013). Sosyal Güvenlik Kurumu Çalışanlarının İşyerinde Psikolojik Taciz Algıları: Yaygınlık, Türler, Nedenler ve Bireysel Mücadele Yöntemleri. Çalışma İlişkileri Dergisi, 4(1), 39-53.
Tokat, B., Cindiloğlu, M., Kara, H. (2011). Değerlerin Psikolojik Kuşatması Mobbing. Kütahya: Ekin.
Tunçomağ, K., Centel, T. (2016). İş Hukukunun Esasları. İstanbul: Beta.
Tutar, H. (2004). İşyerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı: Nedenleri ve Sonuçları. Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 101-128.
Tutar, H. (2015). Mobbing (Nedenleri ve Başa Çıkma Stratejileri: Kuramsal Yaklaşım). Ankara: Detay.
Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2016). Aile Bütünlüğünü Olumsuz Etkileyen Unsurlar ile Boşanma Olaylarının Araştırılması ve Aile Kurumunun Güçlendirilmesi İçin Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. Sıra Sayısı:399.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu. (2011). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu. Yayın No:6.
Ulusoy, Z.D. (2013). Mobbing Suç Tipi İçin Bir Analiz Derlemesi. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 105, 129-170.
Ünal, C. (2013). Karşılaştırmalı Hukuk Işığında İşyerinde Psikolojik Tacizin İşverenin İşçinin Kişiliğini Koruma ve Eşit Davranma Borcu Kapsamında Değerlendirilmesi. Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 10(37), 15-73.
Yamada, D. (2013). Workplace Bullying and the Law: A Report from the United States. Japan Intitute For Labor Policy and Trainig, 165-185.
Yavuz, E., Başar, B. (2014). Örgütlerde Psikolojik Şiddet, Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Journal of Recreation and Tourism Research, 1(2), 17-28.
Yenisey, K.D. (2006). İş Kanununda Eşitlik İlkesi ve Ayırımcılık Yasağı. Çalışma ve Toplum, /4, 63-81.
Yıldırım, D. (2013). Bir Üniversite Hastanesinde Hekim ve Hemşirelerin Algıladıkları Örgüt Kültürünün Mobbing Davranışlarına Etkisi. 1.Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, 95-112.
Yılmaz, Z. (2012). İspat ve Deliller Rehberi. Ankara: Adalet.
Yıldız, G.Y. (2008). İşverenin Eşit İşlem Yapma Borcu. Ankara: Yetkin.
Yuen, A.R. (2005). Beyond the Schoolyard: Workplace Bullying and Moral Harassment Law in France and Quebec. Cornell International Law Journal, 8(2), Article:9, 626-648.
Yuvalı, E., Albayrak, H. (2012). İşverenin Eşit Davranma Borcuna Aykırı Davrandığı İddialarının İspat Hukuku Açısından Değerlendirilmesi. Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 9(34), 73-112.
Yürür, K. (2009). İşyeri Hekimliği Açısından, Mobbing Faaliyetlerine Yönelik Öneriler. Ceza Hukuku Dergisi, 4(11), 45-50.
Erişim: 23 Şubat 2017. Kazancı İçtihat Programı, http://www.kazanci.com/kho2 /ibb/giris.htm.
Erişim: 23 Şubat 2017. http://emsal.yargitay.gov.tr/.
Erişim: 23 Şubat 2017. https://portal.uyap.gov.tr.
Erişim: 15 Mart 2017. https://tr.wikipedia.org/wiki/Narsisizm.
Erişim: 16 Mart 2017. https://en.oxforddictionaries.com/definition/mob.
Erişim: 16 Mart 2017. http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/.
Erişim: 16 Mart 2017. http://www.resmigazete.gov.tr/.
Erişim: 27 Mart 2017. http://tdk.gov.tr/.
Erişim: 05 Nisan 2017. htttp://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@ dcomm/@publ/documents/publication/wcms_publ_9221108406_en.pd.
Erişim: 23 Nisan 2017. (http://www.sgk.gov.tr/2016FaaliyetRaporu.pdf.
Erişim: 04 Mayıs 2017. https://www.csgb.gov.tr/media/2077/avrupasosyalsarti.pdf.
Erişim: 04 Mayıs 2017. https://www.csgb.gov.tr/media/2079/calismamevzuat%C4% B1_abd.pdf.
Erişim: 04 Mayıs 2017. http://www.danistay.gov.tr/upload/insanhaklarievrensel beyannamesi.pdf.
Erişim: 05 Mayıs 2017. http://www.eskisehirab.gov.tr/userfiles/files/AVRUPA%20B% C4%B0RL%C4%B0%C4%9E%C4%B0%20TEMEL%20HAKLAR%20%C5%9EARTI.pdf.
Erişim: 05 Mayıs 2017. http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//NONSGML+REPORT+A5-2001-0283+0+DOC+PDF+V0//EN.
Erişim: 05 Mayıs 2017. http://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_377273/lang--tr/index.htm.
Erişim: 05 Mayıs 2017. http://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_377299/lang--tr/index.htm.
Erişim: 05 Mayıs 2017. http://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_377304/lang--tr/index.htm.
Erişim: 05 Mayıs 2017. http://www.isguvenligi.net/wp-content/uploads/ab_isig_ direktifi.pdf.
Erişim: 08 Mayıs 2017. http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2010/15/section/26.
Erişim: 12 Mayıs 2017. https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ss664m.htm.
Erişim: 28 Mayıs 2017. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf.
Erişim: 15 Eylül 2017. http://sgkrehberi.com/haber/806/.
Erişim: 20 Ekim 2017. https://www.eurofound.europa.eu/observatories/eurwork/ articles/court-rulings-recognise-bullying-as-occupational-risk.
Erişim: 20 Ekim 2017. https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem23/yil01/ss393.pdf.
Erişim: 22 Ekim 2017. http://www.ebs.org.tr/ebs_files/files/dosya/Untitled-1.pdf.
Erişim: 23 Şubat 2018. http://www.antimobbing.eu/lipt.html.
Erişim: 23 Şubat 2018. http://www.workplacebullying.org/multi/pdf/N-N-2003C.pdf.
Erişim: 01 Mart 2018. https://www.legifrance.gouv.fr/.
Erişim: 01 Mart 2018. https://www.gesetze-im-internet.de/englisch_betrvg/englisch_ betrvg.html#p0416.
Erişim: 01 Mart 2018. https://www.kth.se/polopoly_fs/1.527926!/Provisions%20on%20 measures%20against%20Victima.pdf.
Erişim: 01 Mart 2018. file:///C:/Users/Samsungg/Downloads/Act%20of% 204%20August%201996%20on%20well-being%20of%20workers.pdf.