| dc.contributor.advisor | Koçer Gümüşel, Belma | |
| dc.contributor.author | Balcı, Aylin | |
| dc.date.accessioned | 2018-01-24T09:04:17Z | |
| dc.date.available | 2018-01-24T09:04:17Z | |
| dc.date.issued | 2018-01 | |
| dc.date.submitted | 2017-12 | |
| dc.identifier.citation | Aylin, B. Prenatal Bisfenol A ve/veya Di-2-Etil Hekzil Ftalat Maruziyetinin Erkek Üreme Sistemi Üzerine Etkilerinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Farmasötik Toksikoloji Programı Doktora Tezi, Ankara, 2018. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/4226 | |
| dc.description.abstract | Bisphenol A (BPA) and di (2-ethylhexyl) phthalate (DEHP) are chemical substances that are used in a wide variety of industrial products, with proven endocrine disrupting properties. Today, with the increasing use of these substances, it is possible that exposure to more than one substance at a time can occur. As prenatal and early postnatal periods are critical periods for development, exposure to endocrine disruptors in these periods are suggested to cause developmental defects of organs, reproductive problems and metabolic and hormonal disturbances by different mechanisms. In such periods, as the enzyme and defense mechanisms are not fully developed, the apprehension for the observation of adverse effects arises the need to perform research. In this thesis, the prenatal and early postnatal (lactation) exposure to BPA and DEHP together versus single exposures and as well as versus control group are evaluated and oxidative stress as one of the underlying mechanisms was commentated. Pregnant Sprague Dawley rats were divided into four groups as control, BPA, DEHP and BPA plus DEHP and dosed by oral gavage during pregnancy and lactation period. The male offspring of born from those rats were chosen randomly and their sperm parameters, plasma reproductive hormone levels, testicular histopathological and apoptotic changes were evaluated when they reach to adulthood (twelfth week) in order to evaluate the unwanted effects on reproductive system. In addition, oxidative stress parameters (lipid peroxidation, protein oxidation, glutathione levels, and oxidative DNA damage) were investigated in the testicular tissue. The results showed that fetal and neonatal exposure to endocrine disrupting chemicals can lead to significant histopathological and apoptotic alterations in testicular tissue, along with changes in sperm count, motility and morphology. Combined exposure particularly caused more significant effects. In BPA plus DEHP group, decreases in total glutathione levels and increases in lipid peroxidation vs. control group suggests that oxidative stress may be one of the possible underlying mechanisms for the adverse effects. All of the findings suggests that prenatal and early postnatal (lactation) exposures to BPA and/or DEHP can lead to undesired effects in adulthood of the male offspring. | tr_TR |
| dc.description.sponsorship | Hacettepe Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmektedir. Proje no: THD-2017-12150 | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
ONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv ETİK BEYAN v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii ABSTRACT viii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER VE KISALTMALAR xiii
ŞEKİLLER
TABLOLAR xx 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 5 2.1. Erkek Üreme Sistemi ve Bozuklukları 5
2.1.1. Erkek Üreme Sistemi 5
2.1.2 Erkek Üreme Sistemi Bozuklukları 11 2.2 Üremede Rol Alan Hormonlar 12 2.2.1. Gonadotropin Salıcı Hormon 14 2.2.2. Folikül Stimüle Edici Hormon 14 2.2.3. Lüteinize Edici Hormon 15 2.2.4. Testosteron 15 2.2.5 Estrojenler 17 2.2.6. Dihidroepiandesteron Sülfat 18 2.3. Endokrin Bozucu Kimyasal Maddeler 18
2.3.1. Endokrin Bozucu Kimyasal Maddelerin Etkilerini Değiştirebilen 19 Etmenler
2.3.2. Ftalatlar 32
2.3.3. Bisfenol A 36 2.4.Oksidatif Stres 40 2.4.1. Reaktif Oksijen ve Nitrojen Türleri 40 2.4.2. Oksidatif Stres 43
xviii
ix
2.4.3. Oksidatif Stresin Biyogöstergeleri 45 2.5. Konu ile İlgili Çalışmalar 51 2.5.1. Bisefenol A ile İlgili Çalışmalar 51 2.5.2. Ftalat ile İlgili Çalışmalar 58 2.5.3. Kombine Maruziyet ile İlgili Çalışmalar 63 3. GEREÇ VE YÖNTEMLER 67
3.1. Kullanılan Kimyasal Maddeler 67
3.2. Kullanılan Araç ve Gereçler 69
3.3. Kullanılan Çözeltilerin Hazırlanışı 71 3.3.1. Dozlamada Kullanılan Kullanılan Çözeltilerin Hazırlanışı 71 3.3.2. Histopatolojik Analizlerde Kullanılan Çözeltilerin Hazırlanışı 71 3.3.3. Folikül Stimüle Edici Hormon Tayini İçin Kullanılan Çözeltiler 72 3.3.4. Lüteinize Edici Hormon Tayini İçin Kullanılan Çözeltiler 72 3.3.5. Testosteron Tayini İçin Kullanılan Çözeltiler 73 3.3.6. Estradiol Tayini İçin Kullanılan Çözeltiler 74 3.3.7. Dihidroepiandesteron Sülfat Tayini İçin Kullanılan Çözeltiler 74 3.3.8. Seks Hormon Bağlayıcı Globülin Tayini İçin Kullanılan Çözeltiler 75 3.3.9. Doku Homojenatı Hazırlanırken Kullanılan Çözeltiler 76 3.3.10 Protein Miktar Tayini İçin Kullanılan Çözeltiler 76 3.3.11. Glutatyon Ölçümünde Kullanılan Çözeltiler 77 3.3.12. Lipid Peroksidasyonu Ölçümünde Kullanılan Çözeltiler 77 3.3.13. Protein Karbonil Ölçümü İçin Kullanılan Çözeltiler 78
3.3.14. DNA izolasyonunda Kullanılan Çözeltiler 78 3.3.15. DNA Baz Hasarı Ölçümünde Kullanılan Çözeltiler 79
3.3.16. Apoptotik İncelemelerde Kullanılan Çözeltilerin Hazırlanışı 80
3.4. Deneysel İşlemler ve Yöntemler 80 3.4.1. Çalışma Gruplarının Oluşturulması ve Dozlanması 80 3.4.2. Vücut ve Organ Ağırlıklarının Belirlenmesi 81 3.4.3. Biyolojik Örneklerin Hazırlanması 81 3.4.4. Histopatolojik Analizler 82 3.4.5. Folikül Stimüle Edici Hormon Tayini 83 3.4.6. Lüteinize Edici Hormon Tayini 84
x
3.4.7. Testosteron Tayini 85 3.4.8. Estradiol Tayini 87 3.4.9. Dihidroepiandesteron Sülfat Tayini 88 3.4.10. Seks Hormon Bağlayıcı Globülin Tayini 90 3.4.11. Sperm Parametreleri 91 3.4.12. Doku Homojenatlarının Hazırlanması 92 3.4.13. Protein Miktar Tayini 92 3.4.14. Total Glutatyon Düzeylerinin Ölçümü 93 3.4.15. Lipit Peroksidasyonu Düzeylerinin Ölçümü 93 3.4.16. Protein Karbonil Düzeylerinin Ölçümü 94 3.4.17. DNA İzolasyonu 96 3.4.18. DNA Baz Hasarı Ölçümü 97 3.4.19. Apoptotik Analizler 98
4. BULGULAR 100
4.1. Deney Gruplarında Vücut Ağırlığının İzlenmesi 100
4.2. Testis ve Epididimis Ağırlıkları 103
4.3. Histopatolojik Analizler 106
4.3.1. Kontrol Grubu 106 4.3.2. Bisfenol A Grubu 108 4.3.3. Di-2-Etil Hekzil Ftalat Grubu 109 4.3.4. Bisfenol A ve Di-2-Etil Hekzil Ftalat Grubu 110
4.4. Hormon Düzeyleri 111 4.4.1. Folikül Stimüle Edici Hormon Düzeyleri 111 4.4.2. Lüteinize Edici Hormon Düzeyleri 112 4.4.3. Testosteron Düzeyleri 113 4.4.4. Estradiol Düzeyleri 114 4.4.5. Dihidroepiandesteron Sülfat Düzeyleri 115 4.4.6. Seks Hormon Bağlayıcı Globülin Düzeyleri 116
4.5. Sperm Parametreleri 117 4.5.1. Sperm Sayısı 117 4.5.2. Sperm Motilitesi 117 4.5.3. Sperm Morfolojisi 118
xi
4.6. Oksidatif Stres Parametrelerinin Değerlendirilmesi 122 4.6.1. Total Glutatyon Düzeyleri 122 4.6.2. Lipit Peroksidasyonu Düzeyleri 123 44.6.3. Protein Karbonil Düzeyleri 124 4.6.4. DNA Baz Hasarı Düzeyleri 125
4.7. Apoptotik Analizler 125
5. TARTIŞMA 129 5.1. Vücut Ağırlığı 130 5.2. Testis ve Epididimis Ağırlıkları 131 5.3. Histopatolojik Analizler 132 5.4. Hormon Düzeyleri 134 5.5. Sperm Parametreleri 136 5.6. Sperm Morfolojisi 137 5.7. Oksidatif Stres Parametrelerinin Değerlendirilmesi 139 5.8. Apoptotik Analizler 141 5.9. Endokrin Bozucu Kimyasal Maddelerin Etkilerini Değiştirebilen 143 Etmenlerin Değerlendirilmesi
6. SONUÇ VE ÖNERİLER 145 7. KAYNAKLAR 148 8. EKLER
EK-1: Etik Kurul Onayı
EK-2: Tez Çalışması ile İlgili Bildiriler 9. ÖZGEÇMİŞ | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/closedAccess | tr_TR |
| dc.subject | Ftalat, bisfenol A, erkek üreme sistemi, prenatal maruziyet, oksidatif stres | tr_TR |
| dc.title | Prenatal Bisfenol A ve/veya Di-2-Etil Hekzil Ftalat Maruziyetinin Erkek Üreme Sistemi Üzerine Etkilerinin İncelenmesi. | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Bisfenol A (BPA) ve di-2-etil hekzil ftalat (DEHP), plastizer olarak birçok endüstriyel üründe kullanılan ve endokrin bozucu özelliği olduğu bilinen kimyasal maddelerdir. Günümüzde bu kimyasal maddelerin artan kullanımı ile birlikte aynı anda birden fazla kimyasal maddeye maruziyet söz konusudur. Gelişim açısından kritik olan prenatal ve erken postnatal dönemde maruziyetin çeşitli mekanizmalarla organların gelişiminde bozukluklar, üreme sorunları, metabolik ve hormonal bozukluklara yol açabileceği düşünülmektedir. Bu dönemde enzim ve savunma sistemleri tam olarak gelişmediği için görülebilecek ters etkilerin daha ciddi olabileceği kaygısı, bu alanda araştırma yapma ihtiyacını artırmaktadır. Bu tez kapsamında, prenatal ve erken postnatal (laktasyon) dönemde BPA ve DEHP’e bir arada maruziyetin tekli maruziyet ve kontrol grubuna kıyasla erkek üreme sistemi üzerindeki etkileri ile bu etkilerin altında yatan mekanizmalardan biri olarak oksidatif stres varlığı değerlendirilmiştir. Sprague Dawley türü gebe sıçanlar kontrol, BPA, DEHP, BPA ve DEHP olmak üzere dört gruba ayrılmış; gebelik ve laktasyon döneminde oral gavaj yolu ile dozlanmışlardır. Dozlama yapılan gebelerin doğan erkek yavruları randomize olarak seçilmiş; erişkin döneme (12.hafta) ulaştıklarında sperm parametreleri, plazma üreme hormon düzeyleri, testiküler histopatolojik ve apoptotik değişimleri incelenerek üreme sistemi üzerindeki istenmeyen etkiler değerlendirilmiştir. Ayrıca, testis dokusunda oksidatif stres parametreleri (lipit peroksidasyonu, protein oksidasyonu, glutatyon düzeyleri, oksidatif DNA hasarı) incelenmiştir. Elde edilen bulgular, endokrin bozucu maddelere fetal ve neonatal dönemde maruziyet ile testis dokusunda önemli histopatolojik ve apoptotik değişikliklerin olduğunu; sperm sayısı, motilitesi ve morfolojisinin değiştiğini göstermektedir. Özellikle kombine maruziyetin etkilerinin çok daha belirgin olduğu saptanmıştır. BPA+DEHP grubunda kontrol grubuna kıyasla gözlenen total glutatyon düzeylerinde azalma ve lipit peroksidasyonu düzeylerinde artış, istenmeyen etkilerin temelinde oksidatif stresin olası mekanizmalardan biri olabileceğini düşündürmektedir. Tüm sonuçlar, prenatal ve erken postnatal (laktasyon) dönemde BPA ve/veya DEHP maruziyetinin erkek yavrularda, erişkinlik döneminde üreme sistemi üzerindeki ters etkilerine işaret eder niteliktedir. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Farmasötik Toksikoloji | tr_TR |
| dc.contributor.authorID | 10178038 | tr_TR |
| dc.contributor.authorID | 207554 | tr_TR |
