Show simple item record

dc.contributor.advisorKılıç, Cengiz
dc.contributor.authorBağcaz, Arda
dc.date.accessioned2017-11-24T11:49:06Z
dc.date.available2017-11-24T11:49:06Z
dc.date.issued2017
dc.date.submitted2017-05-24
dc.identifier.citationBağcaz Arda. Ankara’da Yakın Kaybı Sonrası Yas Belirtilerinin Yaygınlığı ve Yordayıcı Etmenler (Sosyodemografik Özellikler, Yakın Kaybının Özellikleri, Anksiyete Duyarlılığı ve Yetişkin Ayrılık Anksiyetesi ile İlişkisi). Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi. Ankara, 2017.tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/4071
dc.description.abstractMost of the bereaved people emotionally and physically adjust to the loss with time, although a minority suffers from more intense and prolonged psychiatric symptoms. Such differences in grief process vary by the characteristics of individual, deceased, relationship to the deceased and bereavement. There are few studies about the prevalence of grief in general population. Majority of studies about grief were conducted among clinical samples or some special groups and epidemiological studies based on general population are very limited. Our study aims to scan grief symptoms, determine the prevalence rates of pathological grief, and association between bereavement-related factors, sociodemographic variables, anxiety sensitivity, adult separation anxiety, depression and grief symptoms. We also wanted to examine common and different aspects of separation and bereavement on the person left behind. We used a random household sample of all people over 15 living in 300 homes in Ankara city center. All participants were assessed for sociodemographic variables, bereavement presence and related factors, separation presence and related factors and they were given Inventory of Complicated Grief separately for the most affected bereavement and for the separation. They were also given Beck Depression Inventory, Anxiety Sensitivity Index and Adult Separation Anxiety Questionnaire. The sample consisted of 543 subjects. The prevalence of pathological grief was 4.6% in bereaved population and 2.9% in general population. Grief total score was higher in women, less educated, unemployed and poorer participants. High grief total score was also associated with younger deceased and child or sibling loss. The total scores of all clinical scales used in the study positively correlated to grief total score. We found out that similar symptoms could be seen after separation but they were less severe than bereaved group. We thought that grief was not specifically seen after bereavement but also after non-bereavement loss. Our study is the first epidemiological study to report the prevalence of pathological grief in Turkey. Defining the prevalence and predictors of pathological grief will determine the social importance of the disease and help professionals develop prevention and treatment interventions.tr_TR
dc.description.tableofcontentsTEŞEKKÜR i ÖZET ii ABSTRACT iii İÇİNDEKİLER iv SİMGELER VE KISALTMALAR viii ŞEKİLLER DİZİNİ ix TABLOLAR DİZİNİ x 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 2 2.1. Kavramlar ve Yas Tepkileri 2 2.2. Yas Teorilerinin Gelişimi ve Tarihçe 3 2.2.1. Psikodinamik Yas Teorileri 4 2.2.1.1. Sigmund Freud 4 2.2.1.2. Nesne ilişkileri ve yas 5 2.2.1.3. Bağlanma kuramı ve yas 6 2.2.2. Elisabeth Kübler-Ross 9 2.2.3. Görev temelli (Task-based) model 12 2.2.4. Basamak Teorilerine Karşı Yeni Görüşler 12 2.2.4.1. Yeniden anlam oluşturma (meaning reconstruction) 12 2.2.4.2. Kayıp sonrası büyüme 12 2.2.4.3. Devam eden bağlar (continuing bonds) 13 2.2.4.4. İkili İşlem (Dual Process) Modeli 14 2.2.4.5. Çok Boyutlu Yas Teorisi 15 2.3. Yas ve kültür 15 2.4. Sendrom ve Tanı Kategorisi Olarak Yas 19 2.4.1. Sendrom Olarak Yas 19 2.4.2. Tanı Kategorisi Olarak Yas 20 2.5. Matem Sürecinde Psikiyatrik Tanılar 21 2.6. Patolojik Yas Yaygınlığı 23 2.7. Yas Belirtilerini Tarayan Ölçekler 24 2.8. Yas Belirtilerini Yordayan Etmenlerle İlişkili Araştırma Sonuçları 25 2.8.1. Kaybı Yaşayan Kişinin Sosyodemografik, Kişilik (Bağlanma Şekli, Nörotisizm) ve Sosyal Özellikleri 25 2.8.2. Kayıptan Sonra Geçen Süre 27 2.8.3. Kaybedilen Kişinin ve Kaybın Özellikleri 28 2.8.4. Yakınını Kaybeden Kişi ve Kaybedilen Kişi Arasındaki İlişkinin Özellikleri 28 2.8.5. Yetişkin Ayrılık Anksiyetesi Bozukluğu (YAAB) ve Patolojik Yas (PY) 29 2.8.6. Anksiyete Duyarlılığı (AD) ve Patolojik Yas (PY) 30 2.8.7. Yas Belirtilerini Yordayan Çalışmaların Kısıtlılıkları 31 2.9. Yakın Kaybının Sonuçları 31 2.10. Özel Durumlarda Yas 32 2.10.1. Afetler 32 2.10.2. İntihar 32 2.10.3. Belirsiz (Ambiguous) Kayıplar 33 2.10.4. Önceden Yaşanan Yas (Anticipatory Grief) 33 2.11. Ayrılık ve Yas 34 3. AMAÇ 36 4. GEREÇ VE YÖNTEM 37 4.1. Örnekleme Planı 37 4.2. Örneklem 38 4.3. Araştırmaya Dâhil Olma ve Araştırmaya Almama Ölçütleri 39 4.4. Görüşme Bataryası 39 4.4.1. Sosyodemografik Bilgiler Anketi 39 4.4.2. Yakın Kaybı Tarama Anketi 40 4.4.2.1. Komplike yas ölçeği (ICG) 41 4.4.3. Özbildirime Dayalı Ölçekler 41 4.4.3.1. Beck depresyon ölçeği (BDÖ) 41 4.4.3.2. Anksiyete Duyarlılığı Ölçeği (ADÖ) 42 4.4.3.3. Yetişkin Ayrılık Anksiyetesi Anketi (YAAA) 42 4.5. İstatistiksel Analiz 42 4.6. Uygulama 43 5. BULGULAR 44 5.1. Sosyodemografik Değişkenler ve Uygulanan Ölçeklerin Ortalama Puanları ile İlgili Bulgular 44 5.2. Yakın Kaybının Özellikleri ile İlgili Bulgular 46 5.3. Yakın Kaybı Sonrası Yas Belirtileri ile İlgili Bulgular 49 5.4. Yakın Kaybı Sonrası Kaçınılan Durumlar ile İlgili Bulgular 53 5.5. Yakın Kaybı Sonrası Yas Belirtilerinin İlişkili Olduğu Faktörler 56 5.6. Yakın Kaybı Yaşayanlarda Patolojik Yas (PY) Tanısı ile İlgili Bulgular 59 5.7. Ayrılık Yaşayan Katılımcılarda Sosyodemografik Değişkenler, Ayrılığın Özellikleri ve Uygulanan Ölçeklerin Ortalama Puanları ile İlgili Bulgular 63 5.8. Ayrılık Sonrası Yas Belirtileri ile İlgili Bulgular 66 5.9. Ayrılık Sonrası Kaçınılan Durumlar ile İlgili Bulgular 68 5.10. Ayrılık Sonrası Yas Belirtilerinin İlişkili Olduğu Faktörler 70 5.11. “Ayrılık Sonrası Patolojik Yas” Tanısı ile İlgili Bulgular 72 5.12. Depresyon ve Yasın Yordayıcıları ile İlgili Bulgular 73 5.13. Yakını Ölen ve Yakınından Ayrılan Grupların Karşılaştırılması 77 6. TARTIŞMA 80 6.1. Örneklemin Özellikleri 80 6.2. Patolojik Yas Yaygınlığı 81 6.2.1. Patolojik Yas Yaygınlığını Saptamada Yaşanan Zorluklar 83 6.2.2. Patolojik Yas Yaygınlığına Kültürün Etkisi 84 6.3. Yas Belirtileri ve İlişkili Etmenler 85 6.3.1. Yas Belirtileri, Yakın Kaybı Sonrası Kaçınılan Durumlar ve Nedenleri 85 6.3.2. Yas ve Kaybı Yaşayanın Sosyodemografik Özellikleri 86 6.3.3. Yas ve Kaybedilen Kişinin Özellikleri 89 6.3.4. Yas ve Kaybın Özellikleri 90 6.3.5. Yasın Alt Faktörleri ve İlişkili Etmenler 91 6.4. Ayrılık ve Ölüm Sonrası Yas Belirtileri ve İlişkili Faktörlerin Karşılaştırılması 91 6.5. Yakın Kaybı Sonrası Depresyon ve Yas Belirtilerinin Yordayıcıları 93 6.6. Ayrılık ve Ölümün Geride Kalan Üzerine Etkileri 97 7. SONUÇLAR VE ÖNERİLER 100 8. KAYNAKLAR 101 9. EKLER 117 EK 1: Görüşme Bataryası 117 EK 2: Hane Formu 130 EK 3: Bilgilendirme Formu 131 EK 4: Gidilen duraklara ait numara, adres ve ulaşım bilgileri 132tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherTıp Fakültesitr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectYakın kaybıtr_TR
dc.subjectYas
dc.subjectDepresyon
dc.subjectAyrılık
dc.subjectEpidemiyoloji
dc.titleAnkara'da Yakın Kaybı Sonrası Yas Belirtilerinin Yaygınlığı ve Yordayıcı Etmenler (Sosyodemografik Özellikler, Yakın Kaybının Özellikleri, Anksiyete Duyarlılığı ve Yetişkin Ayrılık Anksiyetesi ile İlişkisi)tr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesisen
dc.description.ozetYakın kaybı yaşayan bireylerin çoğu, zaman içerisinde hem duygusal hem de fiziksel olarak toparlanırlar, ancak bir kısmında ruhsal belirtiler daha ağır ve/veya uzun süreli seyredebilir. Yas sürecindeki bu farklılıklar, kaybı yaşayan bireyin özellikleri, kaybedilen kişinin özellikleri, kaybedilen kişiyle ilişkinin özellikleri veya kaybın özellikleri gibi pek çok faktörle ilişkili olabilir. Yasın toplumdaki yaygınlığı ile ilgili az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu konuda yapılan çalışmaların da büyük bir kısmı klinik örneklemler veya bazı özel hasta gruplarında yapılmıştır ve toplum temelli epidemiyolojik araştırmaların sayısı oldukça kısıtlıdır. Bu çalışmada Ankara kent merkezinde toplumu temsil eden bir örneklemde yas belirtilerinin taranması, patolojik yas yaygınlığının belirlenmesi ve bu belirtilerle kaybın özellikleri, sosyodemografik bilgiler, anksiyete duyarlılığı, yetişkin ayrılık anksiyetesi ve depresyon belirtilerinin ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca, ayrılık ve ölümün geride kalan kişi üzerindeki ruhsal etkileri arasındaki benzerlik ve farklılıklar da incelenecektir. Araştırmanın örneklemi Ankara kent merkezini temsil edecek şekilde kümeli hane örnekleme yöntemi ile rastgele seçilen 300 hanedeki araştırmaya katılmayı kabul eden 15 yaş üstü bireylerden oluşmaktadır. Bütün katılımcılar sosyodemografik veriler, yakın kaybı ve özellikleri, ayrılık olayları ve özellikleri açısından sorgulanmış ve en çok etkilendikleri yakın kaybı ve ayrılık olayı için ayrı ayrı Komplike Yas Görüşme Ölçeği (ICG) doldurulmuştur. Ardından tüm katılımcılara Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Anksiyete Duyarlılığı Ölçeği (ADÖ) ve Yetişkin Ayrılık Anksiyetesi Anketi (YAAA) uygulanmıştır. Beşyüz kırk üç kişiden oluşan örneklemde yakınını kaybedenler içinde patolojik yas yaygınlığı %4.6, tüm toplum içinde % 2.9 olarak bulunmuştur. Kadınlarda, eğitimsizlerde, işsizlerde ve gelir düzeyi düşük olanlarda yas puanları daha fazladır. Kaybedilenin genç olması, evlat veya kardeş olması yas puanının yüksek olması ile ilişkilidir. Araştırmada kullanılan klinik ölçeklerin tümü yas puanları ile pozitif ilişkilidir. Ayrılık sonrasında daha hafif şiddette olmakla birlikte yakın kaybına benzer yas belirtilerinin görülebildiği saptanmıştır. Yasın ölüme özgü olmayabileceği ihtimalinin gözden geçirilmesi gerektiği düşünülmüştür. Çalışmamız Türkiye’de ilk kez patolojik yas yaygınlığını göstermektedir. Patolojik yas yaygınlığının ve yordayıcılarının belirlenmesi hastalığın sosyal önemini belirleyecek, koruma ve tedavi müdahalelerinin geliştirilmesine yardım edecektir.tr_TR
dc.contributor.departmentRuh Sağlığı ve Hastalıklarıtr_TR
dc.contributor.authorID185632tr_TR
dc.subtypemedicineThesis


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record