dc.contributor.advisor | Demirel, Emre | |
dc.contributor.author | Nane, Pelin | |
dc.date.accessioned | 2017-10-12T06:53:35Z | |
dc.date.available | 2017-10-12T06:53:35Z | |
dc.date.issued | 2017 | |
dc.date.submitted | 2017-07-17 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/4003 | |
dc.description.abstract | Tracing The
Poetics of Space Through Mosque Of The Turkish Grand National Assembly, Master
Thesis, Ankara, 2017.
Space is both material and spiritual entity. In addition to the formal expression of
space, there is also a sensible space. By modernism, one can underline a dramatic
change in the understanding of the term space. The main reason behind this change is
our relation with the world. By modernism being with the world becomes being in the
world, and experiencing the world becomes experimenting the world. In that respect
the spiritual and sensible aspect of space was ignored and undervalued. With the effect
of consumption culture, the space started to be understood as a mere image or as an
object of consumption, That kind of objective space, that is calculable and metric
serves only to the eye (or the gaze) and the subjective and narrative values related
with this space get lost. In short the space loses its deepest touch with the human and
its phenomenological dimension was disappeared. In that context, one can ask: is it
possible to bridge the gap that modernism create between the objective and subjective
aspects of space? Did we lose our entire connection with the poetic space?
In light of these questions, first chapter of the thesis is about the aim, scope and
structure of the problem. The second chapter introduces the dramatic change that we
experience by modernity. While doing that the chapter try to bring a closer look about
how objectification, rationalization and universalization changed our conception of
space and how it took space away from its phenomenological aspect. At the end of
this chapter, one can recognize a map about the concepts that are related with
modernity and space.
Third chapter, by introducing Martin Heidegger, M. Merleau-Ponty, C. Norberg-Schulz
and Juhani Pallasmaa's theories tries to bring an alternative understanding of space.
Their line of thought creates a contrast with the modernist conception of space and one
can find a fertile soil to argue the phenomenological dimension of space. Although
these theorists differ from each other in certain aspect, the poetics of space can be
taken as a key concept they all share.
Fourth chapter structures itself around the concept of „poetics of space‟. And, by
bringing Gaston Bachelard‟ well-known book Poetics of Space in to the argument, the
thesis tries to redefine the term.
All these theoretical arguments about the construction of poetics and poetics of
construction will try to be materialized in the last chapter of the thesis. By bringing a
close look to the mosque of the Parliament House in Ankara, that was designed by
well-known Turkish architect Behruz Çinici, the thesis tries to show the non-objective
values of space.
Keyword
Space, Poetics, Phenomenology, Spatial experience | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY ........................................................................................ i
BİLDİRİM .................................................................................................... ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI………………………iii
TEŞEKKÜR ................................................................................................ iv
ÖZET .......................................................................................................... v
ABSTRACT ................................................................................................vii
İÇİNDEKİLER ............................................................................................. ix
TABLOLAR DİZİNİ .....................................................................................xii
ŞEKİLLER DİZİNİ ...................................................................................... xiii
1.BÖLÜM: GİRİŞ VE KONUYA YAKLAŞIM ................................................. 1
1.1 ARAŞTIRMANIN KONUSU ................................................................. 1
1.2 ARAŞTIRMANIN AMACI ..................................................................... 3
1.3 ARAŞTIRMANIN KAPSAMI VE YÖNTEMİ ........................................... 4
1.4 LİTERATÜR ARAŞTIRMASI................................................................ 5
2.BÖLÜM : MODERNİTEYLE BİRLİKTE DEĞİŞEN İNSAN VE MEKÂN
İLİŞKİLERİ ................................................................................ 7
2.1.MODERNİTE NEYİ DEĞİŞTİRDİ? ........................................................ 7
2.1.1.Koşullara Verilen Cevap Olarak Modernizm ..................................... 8
2.1.2.Modernitede Zaman ve Mekân Algısı ............................................ 14
2.2. NESNELLEŞEN VE NESNELEŞEN MEKÂN ..................................... 20
2.2.1.Nesnelleşen Mekân ..................................................................... 20
2.2.2.Nesneleşen Mekân ...................................................................... 24
2.3. ‘İDEAL EV’DEN ‘EVSİZLİK’ VE ‘YABANCILAŞMA’YA ...................... 26
2.4. FENOMENOLOJİK BOYUTUNA UZAKLAŞAN MEKÂN .................... 29
3.BÖLÜM : MODERNİTEYLE BİRLİKTE DEĞİŞEN İNSAN VE MEKÂN
İLİŞKİSİNE GELİŞTİRİLEN KARŞI SÖYLEMLER ..................... 32
3.1.MARTIN HEIDEGGER: VAROLMAK VE MESKEN TUTMAK .............. 33
3.1.1. Eleştiri: Varlığın Unutumu ............................................................ 34
3.1.2. Söylem: Varlığın Poetik Açılımı .................................................... 37
3.2. M. MERLEAU – PONTY: DENEYİM-BEDEN VE MEKÂN ................... 41
3.2.1. Eleştiri: Kartezyen Özne ve Unutulan Beden................................. 42
3.2.2. Söylem: Algı, Deneyim, Beden .................................................... 45
3.3. C. NORBERG-SCHULZ: YERİN RUHU VE MEKÂN .......................... 48
3.3.1.Eleştiri: Yerin Kaybı...................................................................... 50
3.3.2. Söylem: Yerin Ruhu .................................................................... 52
3.4. JUHANI UOLEVI PALLASMAA: DUYULAR VE MEKÂN ................... 55
3.4.1. Eleştiri: Duyusallığın Kaybı .......................................................... 57
3.4.2. Söylem: Duyusal Mimarlık ........................................................... 60
4. BÖLÜM: MEKÂNDA POETİKLİĞİN İZİNİ SÜRMEK ................................ 66
4.1. İNŞANIN POETİKASI ....................................................................... 66
4.1.1. Poetika Kavramı Üzerine ............................................................. 67
4.1.2. Gaston Bachelard ve Mekânın Poetikası ...................................... 69
4.1.3. Yeniden Tanımlanan Poetika ....................................................... 72
4.2. POETİKANIN İNŞASI ....................................................................... 76
4.2.1. Seçili Alan ve Yaklaşım Biçimi: Meclis Cami ................................. 77
4.2.2. Meclis Cami Üzerinden Mekânda Poetikliğin İzini Sürmek ............. 79
5. BÖLÜM : GENEL DEĞERLENDİRME VE TARTIŞMA ............................. 91
KAYNAKÇA .............................................................................................. 96
EK.1 Meclis Camii ile ilgili mimari çizimler ..............................................102 | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Güzel Sanatlar Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/restrictedAccess | tr_TR |
dc.subject | Mekân | |
dc.subject | Poetika | |
dc.subject | Fenomenoloji | |
dc.title | İnşanın Poetikasından Poetikanın İnşasına: Meclis Cami Üzerinden Mekanda Poetikliğin İzini Sürmek | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | İnşanın Poetikasından Poetikanın İnşasına: Meclis Cami Üzerinden
Mekânda Poetikliğin İzini Sürmek. Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2017.
Mekân maddi ve tinsel bir bütünlüktür. Biçimsel ifadenin yetkinliği kadar önemli olan
tinsel ifade mekânın hissedilen, ölçülemeyen ve duyumsanan boyutudur. Modernizm ile
birlikte dünyayı algılama ve anlamlandırma deneyimsellikten deneyselliğe doğru yön
değiştirirken mekânın tinsel ve duyusal boyutu göz ardı edilebilen yanı olmuştur. Görsel
kültürün etkisiyle imaj ve tüketim kavramları üzerinden anlamlanmaya başlayan mekân,
sadece bakılmak ve görülmek adına, sınırları için var olmaya başlar. Anlatısal ve öznel
değerlerinden uzaklaşarak, insanla en derin temas noktasını kaybeden mekânın bir
anlamda fenomenolojik boyutundan da uzaklaştığı söylenebilir. Peki, bu kopuş
modernizm için kapanamayacak bir durum, poetik ifade ise tümden yitirilmiş bir olgu
mudur?
Birinci bölüm tüm bu sorular etrafında şekillenen çalışmanın konusuna ve bu konunun
nasıl ele alınacağına ilişkindir.
İkinci bölüm mekânın algılanmasında modernitenin neyi değiştirdiği sorusu üzerine
odaklanır. Zaman ve mekân kavramlarının nesnel ve rasyonel bir bakışla ele
alınmasının insan-mekân ilişkilerine etkisi incelenmiştir. Nesnelleşme, nesneleşme ve
rasyonelleşme üzerinden mekânın fenomenolojik boyutuna uzaklaştığı vurgulanmıştır.
Bu bölümün sonunda moderniteyi var eden ve modernitenin var ettiği kavramlar
üzerinden bir kavram haritası oluşturulmuştur.
Fenomenolojik boyutuna uzaklaşarak poetik ifadesini yitiren mekân modernite
deneyiminde bu kopuşu sorgulamış mıdır? Üçüncü bölüm bu sorgulamalardan oluşur.
Mekânı fenomenolojik bir bakış açısıyla ele alan Martin Heidegger, M. Merleau-Ponty,
C. Norberg-Schulz ve Juhani Pallasma'nın söylemleri bir önceki bölümde oluşturulan
kavram haritası ile ilişkilendirilerek incelenmiştir.
İncelenen söylemlerin ortak vurgusu olan poetiklik fenomenolojik boyutuna uzaklaşan
mekân için bir yaklaşım önerebilir mi? Bu soru üzerinden poetik bir mekân pratiğinin ne
olabileceği dördüncü bölümün kapsamını oluşturmuştur. Önce inşanın poetikası başlığı
altında inşa eyleminin poetik yanı sorgulanmıştır. Bu sorgulamada poetik teriminin
açılımları ile poetika ve mekân üzerine yazılmış olan Gaston Bachelar'ın Mekânın
Poetikası çalışması üzerinden poetiklik yeniden tanımlanmaya çalışılmıştır. Tüm bu
kuramsal tartışma ise poetikanın inşası başlığı altında Meclis Cami örneği üzerinden
mekânda poetikliğin inşasına dair bir okuma denemesi ile devam etmiştir. Modern
mimarlığa ait yapının poetik ile olan ilişkisi mekânsal deneyim üzerinden tartışmaya
açılmıştır.
Sonuç bölümü ise poetikliğin mekânsal karşılığı üzerine genel bir değerlendirme ve
tartışmaya ayrılmıştır.
Anahtar Sözcükler
Mekân, Poetika, Fenomenoloji, Mekânsal deneyim | tr_TR |
dc.contributor.department | İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı | tr_TR |
dc.contributor.authorID | 250059 | tr_TR |