Show simple item record

dc.contributor.advisorGüngör Ergan, Nevin
dc.contributor.authorArık, Ferhat
dc.date.accessioned2017-09-14T13:11:22Z
dc.date.available2017-09-14T13:11:22Z
dc.date.issued2017
dc.date.submitted2017-06-21
dc.identifier.citationUMUT MEKANLARINDAN KENTSEL DÖNÜŞÜM ALANLARINA TOPLUMSAL HAREKETLİLİKtr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/3972
dc.description.abstractCities in Turkey have been exposed to intense migration waves depending on structural transformation taking place in agricultural since the second half of the 20th century. As a result of migration, while populations of the cities increased considerably, the cities which did not complete their industrialization period yet could not provide employment and dwelling supply in which they would dwell. Shanties which emerged as an obligatory result of this process informally became a solution for dwelling problem in the cities. This research investigates how social and economic transformation taking place in Turkey after 1950 was experienced by people living in shanties. The structural factors which served for the immigrant’s, who abandoned the rural area, transition to urban labour and the strategies which the immigrant developed in order to survive in the urban are examined together. Shanties and squatters are examined as a multidimensional result of historical and social conditions. The squatters are considered within the frame of their class positions and the struggle they got with the city is given through their own perception. The political attitude in post-migration period made shanties, which became places of hope for immigrants, permanent in the cities, making them a part of the cities. After the fact that the effort of the squatter became an indispensable part for import-substitution economic system, cheap supply of labour by the squatter became an important function for the continuity of economic system. Therefore, the places of hope arose as a kind of spatial reflection of labour. Social and cultural characteristics of the shanties such as network type relationships based on solidarity, continuity of cultural and economic relations with the rural area, gradual urbanization, determination and sacrifice, horizontal mobility (free-floating), transformation value of shanties and using educational facilities were the most important properties which distinguish shanties from poverty areas in the West and besides this, these characteristics became the fundamental dynamics through which the squatters held on to the urban and performed social mobility. In squatter’s lives, especially through the education of children, while it was seen that they performed perpendicular social movement, they got rid of perception as being the invaders of the cities through the laws enacted after 1980 and with the urban transformation, the process of building apartments have made them a part of middle class within the cities.tr_TR
dc.description.tableofcontentsKABUL VE ONAY……………………………………………………………………..i BİLDİRİM……………………………………………………………………………….ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI………….……………..iii ETİK BEYAN………………………… …………………..………...………………iv ADAMA…………………………………………………………………………………v TEŞEKKÜR ………………..………………………………………………………….vi ÖZET…………………………………………………………………………………..vii ABSTRACT……………………………………………………………………….......ix İÇİNDEKİLER………………………………………………………………………….xi TABLOLAR DİZİNİ ……….…………………………………………………….......xv ŞEKİLLER DİZİNİ ………...………………………………………………………...xvi GİRİŞ……………………………………………………………………………………1 1.BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN KAPSAMI ve YÖNTEMİ …………………….........8 1.1. Araştırmanın Konusu, Amacı ve Önemi…………………………….8 1.2. Araştırmanın Temel Soruları………………………………………...18 1.3. Araştırmanın Yöntemi………………………………………………...21 1.3.1. Araştırmanın Tasarımı………………………………………..21 1.3.2. Veri Toplama Teknikleri ve Süreci…………………………..23 1.3.3. Veri Analizi ve Süreci…………………………………………26 1.3.4. Araştırmada Karşılaşılan Güçlükler…………………………27 2. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN SORUNSALI; İÇ GÖÇ, KENTLEŞME, GECEKONDULAŞMA VE TOPLUMSAL HAREKETLİLİK…………………….29 2.1. 1950 Sonrası Toplumsal ve Ekonomik Dönüşüm; Kent, Kentleşme ve Gecekondular……………………………………………...29 2.2. Kentlerde; Mesleki-Sınıfsal Konumlar ve Toplumsal Hareketlilik……………………………………………………………………43 2.2.1. Modern Toplumlarda Sınıf ve Toplumsal Tabakalaşma………………………………………………………….43 2.2.2. Toplumsal Hareketlilik………………………………………..56 2.2.3. Türkiye’de Sınıf, Tabakalaşma ve Toplumsal Hareketlilik..63 2.3. Türkiye’de Gecekonduların Tarihsel Gelişimi, Gecekondu ve Gecekondululara İlişkin Literatür………………………………………...68 2.3.1. Sosyo-Ekonomik ve Demografik Özellikleriyle Dünden Bugüne Gecekondular……………………………………………….70 2.3.2. Ankara’da Gecekonduların Tarihi Gelişimi…………………95 3. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN BULGULARI……..……………………………...106 3.1. Sahanın ve Katılımcıların Özellikleri………………………………106 3.2. Umuda Yolculuk, Kentlere İlk Adım ve Umut Mekanları………111 3.2.1. Geleneksel, Kırsal Yaşamın Son Demleri………………...112 3.2.2. Göç Süreci; Belirsizliğe Meydan Okuma ve Umuda Tutunma……………………………………………………………...118 3.2.3. Yerleşim Yeri Tayini………………………………………....121 3.2.4. Umut Mekanları; Bir Gecede İnşa Edilen Düzen ve Kente Kök Salmak…………………………………….……………………127 3.2.5. Kentsel Mekândan Pay Almak……………………………..131 3.3. Gecekonduluların Kentte Tutunma Stratejileri ve Toplumsal Hareketlilik………………………………………………………………….136 3.3.1. Aşamalı Kentleşme………………………………………….137 3.3.2. Kaos ve Belirsizlikten Umuda Açılan Kapı, Ağ Türü İlişkiler; Akrabalık, Hemşerilik ve Kader Birliği…………………………….139 3.3.3. Kullanım Değerinden Değişim Değerine………………….144 3.3.4. Köy ile Kent Arasında Kaynak Aktarımı ve Mekânsal Hareketlilik …………………………………………………………..146 3.3.5. Azim ve Fedakârlık…………………………………………..149 3.3.6. Eğitim………………………………………………………….151 3.3.7. Düşmemenin Bir Yolu Olarak; Yatay Hareketlilik İmkanları……………………………………………………………..154 3.4. Kuşaklararası Mesleki ve Sınıfsal Konumlar …………………...159 3.5. Umut Mekanlarından Apartmanlara; Gecekondulularda Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yaşamın Dönüşümü…………………………..168 3.5.1. Al Arsayı Ver Daireyi; Özel Müteahhitler Vasıtasıyla Gerçekleşen Dönüşüm Süreci……………………………………..171 3.5.2. Apartmanlar; Yüksek Gecekondular ve Modern Hapishaneler………………………………………………………...176 3.5.3. Geçmişe Özlem; Komşuluğun ve Toplumsal İlişkilerin Dönüşümü……………………………………………………………179 SONUÇ………………..……………………………………………………………..184 KAYNAKÇA…………………………………………………………………………200 EK 1: HARİTA (Ankara’da İlk Gecekondu Yerleşimleri).………………………….210 EK 2: FOTOĞRAFLAR……………………………………………………………211 EK 3A: ORİJİNALLİK RAPORU………………………………………………….218 EK 3B: ORİJİNALLİK RAPORU (İNGİLİZCE)………………………………….219 EK 4A: ETİK KURUL MUAFİYET İZNİ…………………………………………..220 EK 4B: ETİK KURUL MUAFİYET İZNİ (İNGİLİZCE)…………………………..221tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectgöçtr_TR
dc.subjectgecekondu
dc.subjectgecekondulu
dc.subjectumut mekanları
dc.subjectkentleşme
dc.subjectkentsel bütünleşme
dc.subjecttoplumsal hareketlilik
dc.subjectkentsel dönüşüm
dc.titleUmut Mekanlarından Kentsel Dönüşüm Alanlarına Toplumsal Hareketliliktr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetTürkiye’de kentler 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren tarımda meydana gelen yapısal dönüşüme bağlı olarak yoğun göç dalgalarına maruz kalmıştır. Göç neticesinde kentlerin nüfusu önemli oranda artarken, sanayileşme sürecini henüz tamamlamamış olan kentler göçmenlere istihdam alanı yaratamadığı gibi barınabilecekleri konut arzı da gerçekleştirememiştir. Bu sürecin zorunlu bir sonucu olarak ortaya çıkan gecekondular, enformel olarak kentlerdeki konut sorununa bir çözüm yolu olmuşlardır. Bu araştırma, 1950 sonrası Türkiye’sinde meydana gelen toplumsal ve ekonomik dönüşümün gecekondulular tarafından nasıl yaşandığını anlamaya çalışmaktadır. Kırdan kopan göçmenin çiftçilikten kent işçiliğine geçişine hizmet eden yapısal faktörler ile göçmenin kentte var olabilmek adına geliştirmiş oldukları stratejiler birlikte incelenmiştir. Gecekondular ve gecekondulular tarihsel ve toplumsal şartların çok boyutlu bir sonucu olarak incelenmiş, gecekondulu kendi sınıfsal pozisyonları çerçevesinde ele alınmış ve kentle girmiş oldukları mücadele kendi gözlerinden aktarılmıştır. Göç sonrası dönemde politik tutum göçmenler için umut mekanları haline gelen gecekonduların kentte kalıcı olmasını sağlayarak gecekonduluları kentin bir parçası haline getirmiştir. Gecekondulu emeğinin ise ithal ikameci ekonomik sistem açısından vazgeçilmez hale gelmesi ile birlikte gecekondulunun ucuz emek arzı ekonomik sistemin devamlılığı için önemli bir işlev haline gelmiştir. Böylece umut mekanları bir tür emeğin mekânsal yansıması olarak ortaya çıkmıştır. Dayanışmaya dayalı ağ türü ilişkiler, kır ile kültürel ve ekonomik ilişkilerin sürdürülmesi, aşamalı kentleşme, azim ve fedakârlık, yatay hareketlilik (yüzer-gezerlik), gecekonduların değişim değeri, eğitim imkanlarının kullanılması gibi gecekonduluların toplumsal ve kültürel özellikleri gecekonduları Batı’daki yoksulluk mekanlarından ayıran en önemli özellikler olurken bunun yanı sıra bu özellikler göçmenlerin kente tutunmalarının ve toplumsal hareketlilik sağlamalarının temel dinamikleri olmuştur. Gecekondulularda özellikle çocukların eğitimi yoluyla kuşaklararası dikey toplumsal hareketlilik sağladıkları görülürken, gecekondulular 1980 sonrası çıkarılan yasalarla kentin işgalcileri olmaktan kurtulmuşlar ve kentsel dönüşüm ile birlikte apartmanlaşma süreci gecekonduluyu kentlerin orta sınıfının bir parçası haline getirmiştir.tr_TR
dc.contributor.departmentSosyolojitr_TR
dc.contributor.authorID10160223tr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record