dc.contributor.advisor | Dağ, İhsan | |
dc.contributor.author | Çap, Duygu | |
dc.date.accessioned | 2017-08-08T06:36:11Z | |
dc.date.available | 2017-08-08T06:36:11Z | |
dc.date.issued | 2017-06-22 | |
dc.date.submitted | 2017-06-22 | |
dc.identifier.citation | Çap, D. (2017). Psikolojik Belirtilerin Yordayıcısı Olarak Duygu Dışavurumu ve Ailesel
Kontrol. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3871 | |
dc.description.abstract | In this study, it is aimed to analyze whether expressed emotion and psychological and
behavioral control from mother predicts depression, anxiety, agression symptoms and the
level of general psychological symptomatology in healthy university population or not.
The sample consisted of 378 people from Hacettepe University undergraduate students.
Beck Depression Inventory, Beck Anxiety Inventory, Buss-Perry Agression Inventory,
Brief Expressed Emotion Scale for Adolescents, Psychological Control Scale-Youth Self
Report (mother form), What Parents Know: “Monitoring Scale (mother form) and
demographic information scale were applied to the sample.
In the regression, they were found that expressed emotion and psychological control from
mothers significantly predict depression, anxiety, agression symptoms and the level of
general psychological symptomatology at positive direction. Also, behavioral controls
from mothers significantly predicts agression symptoms at negative direction. In
hierartical regression analysis which all predictor variables are included, it wasfound that
depressive symptoms are significantly predicted by all three variables. Anxiety symptoms
were significantly predicted by psychological and behavioral control from mother.
Agressive symptoms were significantly predicted by behavioral control from mother and
expressed emotion. And finally, the level of general psychological symptomatology was
significantly predicted by expressed emotion. At the end of the study, results were
discussed in the light of the related literature. | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY......................................................................................................i
BİLDİRİM ..................................................................................................................ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI...............................iii
ETİK BEYAN ............................................................................................................iv
TEŞEKKÜR................................................................................................................ v
ÖZET ......................................................................................................................... vi
ABSTRACT ..............................................................................................................vii
İÇİNDEKİLER..........................................................................................................ix
TABLOLAR DİZİNİ............................................................................................... xiv
ŞEKİLLER DİZİNİ................................................................................................. xvi
BÖLÜM I: GİRİŞ....................................................................................................... 1
1.1. DUYGU DIŞAVURUMU.................................................................................. 1
1.2. DUYGU DIŞAVURUMU SEVİYESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ............ 2
1.3. DUYGU DIŞAVURUMU VE PSİKOPATOLOJİLER ................................... 4
1.3.1. Duygu Dışavurumu ve Depresyon..........................................................................5
1.3.2. Duygu Dışavurumu ve Bipolar Bozukluk...............................................................5
1.3.3. Duygu Dışavurumu ve Yeme Bozuklukları............................................................6
1.3.4. Duygu Dışavurumu ve Kaygı Bozuklukları ile Obsesif Kompulsif Bozukluklar ..6
1.3.5. Duygu Dışavurumu ve Psikotik Bozukluklar .........................................................8
1.3.6. Duygu Dışavurumu ve Nörogelişimsel Bozukluklar..............................................8
1.3.7. Duygu Dışavurumu ve Kişilik Bozuklukları ..........................................................9
1.3.8. Duygu Dışavurumu ve Madde Kullanımı Bozuklukları .........................................9
1.4. DUYGU DIŞAVURUMU VE SAĞLIKLI BİREYLERDEKİ PSİKOLOJİK
BELİRTİLER........................................................................................................ 10
1.4.1. Duygu Dışavurumu ve İçselleştirilmiş/Dışsallaştırılmış Belirtiler..................11
1.5. AİLESEL KONTROL.................................................................................... 12
1.5.1. Psikolojik Kontrol.................................................................................................13
1.5.2. Davranışsal Kontrol ..............................................................................................14
1.5.3. Ailesel Kontrol ve Psikolojik Belirtisellik ............................................................15
1.5.3.1. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrol ve Psikolojik Belirtisellik.........16
1.5.3.2. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrol ve Psikolojik Belirtiler...........17
1.6. ARAŞTIRMANIN AMACI............................................................................ 19
1.7. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ............................................................................ 22
BÖLÜM II: YÖNTEM ............................................................................................. 23
2.1. ÖRNEKLEM .................................................................................................. 23
2.2. VERİ TOPLAMA ARAÇLARI...................................................................... 25
2.2.1. Sosyo-Demografik Bilgi Formu............................................................................25
2.2.2. Beck Depresyon Envanteri (BDE)........................................................................26
2.2.3. Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ)..............................................................................26
x
2.2.4. Kısa Semptom Envanteri (KSE) ...........................................................................27
2.2.5. Buss- Perry Saldırganlık Ölçeği (BPSÖ)..............................................................28
2.2.6. Ergenler için Kısaltılmış Duygu Dışavurum Ölçeği (EKDDÖ) ...........................29
2.2.7. Psikolojik Kontrol Ölçeği (Anne Formu) (PKÖ)..................................................29
2.2.8. Ebeveyn Bilgisi İzleme Ölçeği (Anne Formu) (EBİÖ).........................................30
2.3. İŞLEM............................................................................................................. 31
2.4. VERİLERİN ANALİZİ.................................................................................. 31
BÖLÜM III: BULGULAR ....................................................................................... 32
3.1. KORELASYON ANALİZİ............................................................................. 33
3.2. ARAŞTIRMANIN ANA DEĞİŞKENLERİNİN TANIMLAYICI
ÖZELLİKLERİ .................................................................................................... 38
3.3. REGRESYON ANALİZLERİ........................................................................ 39
3.3.1. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Depresyon, Kaygı, Saldırganlık
Belirtileri ile Alt Boyutları ve Genel Psikolojik Belirtisellik Düzeyini Yordamasına
İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları ...............................................................................39
3.3.1.2. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Kaygı Belirtilerini Yordamasına
İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları ....................................................................40
3.3.1.3. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Saldırganlık Belirtilerini ve Alt
Boyutlarını Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları...........................41
3.3.1.3.1. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Saldırganlık Alt Boyutlarını
Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları ..........................................42
3.1.1.3.1.1. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Fiziksel Şiddet Alt
Boyutunu Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları......................42
3.3.1.3.1.2. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Öfke Alt Boyutunu
Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları.......................................43
3.3.1.3.1.3. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Düşmanlık Alt
Boyutunu Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları......................43
3.3.1.3.1.4. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Sözel Şiddet Alt
Boyutunu Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları......................44
3.3.1.4. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Genel Psikolojik Belirtisellik
Düzeyini Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları ..............................45
3.3.2. Anneden Algılanan Psikolojik ve Davranışsal Kontrolün Depresyon, Kaygı,
Saldırganlık Belirtileri ile Alt Boyutlarını ve Genel Psikolojik Belirtisellik Düzeyini
Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları.........................................................46
3.3.2.1. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrolün Depresyon, Kaygı, Saldırganlık
Belirtileri ile Alt Boyutları ve Genel Psikolojik Belirtisellik Düzeyini
Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları..............................................46
3.3.2.1.1. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrolün Depresyon Belirtilerini
Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları ..........................................46
3.3.2.1.2. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrolün Kaygı Belirtilerini
Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları ..........................................46
3.3.2.1.3. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrolün Saldırganlık Belirtilerini ve
Alt Boyutlarını Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları.................47
3.3.2.1.4. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrolün Genel Psikolojik
Belirtisellik Düzeyini Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları.......47
xi
3.3.2.2. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrolün Depresyon, Kaygı,
Saldırganlık Belirtileri ile Alt Boyutlarını ve Genel Psikolojik Belirtisellik
Düzeyini Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları ..............................48
3.3.2.2.1. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrolün Depresyon Belirtilerini
Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları ..........................................48
3.3.2.2.2. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrolün Kaygı Belirtilerini
Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları ..........................................49
3.3.2.2.3. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrolün Saldırganlık Belirtileri ve
Alt Boyutlarını Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları.................49
3.3.2.2.4. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrolün Genel Psikolojik
Belirtisellik Düzeyini Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları.......50
3.4. HİYERARŞİK REGRESYON ANALİZİ SONUÇLARI.............................. 50
3.4.1. Duygu Dışavurumu ve Anneden Algılanan Kontrolün (Psikolojik ve Davranışsal
Kontrol) Arasında Ne Tür İlişkilerin Olduğuna İlişkin Hiyerarşik Regresyon Analizi
Sonuçları .........................................................................................................................51
3.4.1.1. Depresyon Belirtilerinin Yordanmasına İlişkin Hiyerarşik Regresyon
Analizi Sonuçları..................................................................................................51
3.4.1.2. Kaygı Belirtilerinin Yordanmasına İlişkin Hiyerarşik Regresyon Analizi
Sonuçları ..............................................................................................................53
3.4.1.3. Genel Saldırganlık Belirtilerinin Yordanmasına İlişkin Hiyerarşik
Regresyon Analizi Sonuçları................................................................................54
3.4.1.3.1. Fiziksel Şiddet Belirtilerine İlişkin Hiyerarşik Regresyon Analizi
Sonuçları...........................................................................................................56
3.4.1.3.3. Düşmanlık Belirtilerinin Yordanmasına İlişkin Hiyerarşik Regresyon
Analizi Sonuçları..............................................................................................59
3.4.1.3.4. Sözel Şiddet Belirtilerine İlişkin Hiyerarşik Regresyon Analizi
Sonuçları...........................................................................................................61
3.4.1.4. Genel Psikolojik Belirtisellik Düzeyinin Yordanmasına İlişkin
Hiyerarşik Regresyon Analizi Sonuçları..............................................................63
BÖLÜM IV: TARTIŞMA ........................................................................................ 66
4.1. DUYGU DIŞAVURUMU İLE DEPRESYON, KAYGI, SALDIRGANLIK
BELİRTİLERİ İLE ALT BOYUTLARININ VE GENEL PSİKOLOJİK
BELİRTİSELLİK DÜZEYİNİN YORDANMASINA YÖNELİK BULGULARIN
DEĞERLENDİRİLMESİ..................................................................................... 66
4.1.1. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Depresyon Belirtilerini Yordamasına
İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi ..............................................................................67
4.1.2. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Kaygı Belirtilerini Yordamasına İlişkin
Sonuçların Değerlendirilmesi..........................................................................................68
4.1.3. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Saldırganlık Belirtileri ile Alt Boyutlarını
Yordamasına İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi........................................................69
4.1.4. Duygu Dışavurumu ve Alt Boyutlarının Genel Psikolojik Belirtisellik Düzeyini
Yordamasına İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi........................................................70
4.2. AİLESEL KONTROL (ANNEDEN ALGILANAN) İLE DEPRESYON,
KAYGI, SALDIRGANLIK BELİRTİLERİ İLE ALT BOYUTLARININ VE
GENEL PSİKOLOJİK BELİRTİSELLİK DÜZEYİNİN YORDANMASINA
YÖNELİK BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ ....................................... 71
xii
4.2.1. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrolün Depresyon, Kaygı, Saldırganlık
Belirtileri ile Alt Boyutlarını ve Genel Psikolojik Belirtisellik Düzeyini Yordamasına
İlişkin Bulguların Değerlendirilmesi...............................................................................71
4.2.1.1. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrolün Depresyon Belirtilerini
Yordamasına İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi.............................................72
4.2.1.2. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrolün Kaygı Belirtilerini
Yordamasına İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi.............................................73
4.2.1.3. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrolün Saldırganlık Belirtilerini ve Alt
Boyutlarını Yordamasına İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi..........................74
4.2.1.4. Anneden Algılanan Psikolojik Kontrolün Genel Psikolojik Belirtisellik
Düzeyini Yordamasına İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi .............................75
4.2.2. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrol ile Depresyon, Kaygı, Saldırganlık
Belirtileri ile Alt Boyutlarının ve Genel Psikolojik Belirtisellik Düzeyinin
Yordanmasına İlişkin Bulguların Değerlendirilmesi ......................................................76
4.2.2.1. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrolün Depresyon Belirtilerini
Yordamasına İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi.............................................77
4.2.2.2. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrolün Kaygı Belirtilerini
Yordamasına İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi.............................................77
4.2.2.3. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrolün Saldırganlık Belirtilerini ve
Alt Boyutlarını Yordamasına İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi....................78
4.2.2.4. Anneden Algılanan Davranışsal Kontrolün Genel Psikolojik Belirtisellik
Düzeyini Yordamasına İlişkin Sonuçların Değerlendirilmesi .............................79
4.3. DUYGU DIŞAVURUMU VE AİLESEL KONTROL (ANNEDEN
ALGILANAN) ARASINDA NE TÜR İLİŞKİLERİN BULUNDUĞUNA
YÖNELİK BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ ....................................... 80
4.3.1. Depresyon Belirtileri Açısından Duygu Dışavurumu ve Anneden Algılanan
Kontrol Arasında Ne Tür İlişkiler Olduğuna Yönelik Sonuçların Değerlendirilmesi ....80
4.3.2. Kaygı Belirtileri Açısından Duygu Dışavurumu ve Anneden Algılanan Kontrol
Arasında Ne Tür İlişkiler Olduğuna Yönelik Sonuçların Değerlendirilmesi..................81
4.3.3. Saldırganlık Belirtileri ve Alt Boyutları Açısından Duygu Dışavurumu ve
Anneden Algılanan Kontrol Arasında Ne Tür İlişkiler Olduğuna Yönelik Sonuçların
Değerlendirilmesi............................................................................................................82
4.3.4. Genel Psikolojik Belirtisellik Düzeyi Açısından Duygu Dışavurumu ve Anneden
Algılanan Kontrol Arasında Ne Tür İlişkiler Olduğuna Yönelik Sonuçların
Değerlendirilmesi............................................................................................................86
4.4. ÇALIŞMANIN KLİNİK ÖNEMİ................................................................... 87
4.5. ÇALIŞMANIN SINIRLILIKLARI................................................................ 88
4.6. SONUÇLAR.................................................................................................... 89
4.7. GELECEK ÇALIŞMALARA ÖNERİLER................................................... 93
KAYNAKÇA............................................................................................................. 95
EK 1. Sosyo-Demografik Bilgi Formu.................................................................... 105
EK 2. Beck Depresyon Envanteri........................................................................... 106
EK 3. Beck Anksiyete Ölçeği .................................................................................. 109
EK 4. Kısa Semptom Envanteri ............................................................................. 110
EK 5. Buss-Perry Saldırganlık Ölçeği.................................................................... 113
xiii
EK 6. Ergenler için Kısaltılmış Duygu Dışavurum Ölçeği......................................115
EK 7. Psikolojik Kontrol Ölçeği (Anne Formu) .................................................... 117
EK 8. Ebeveyn Bilgisi İzleme Ölçeği (Davranışsal Kontrol) (Anne Formu)......... 118
EK 9. Bilgilendirilmiş Onam Formu...................................................................... 119
EK 10: Etik Kurul İzni ........................................................................................... 120
EK 11: Tez Çalışması Orijinallik Formu............................................................... 122 | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Duygu Dışavurumu | tr_TR |
dc.subject | Anneden Algılanan Psikolojik Kontrol | |
dc.subject | Anneden Algılanan Davranışsal Kontrol | |
dc.subject | Depresif Belirtiler | |
dc.subject | Kaygı Belirtileri | |
dc.subject | Saldırganlık Belirtileri | |
dc.subject | Genel Psikolojik Belirtisellik Düzeyi | |
dc.title | Psikolojik Belirtilerin Yordayıcısı Olarak Duygu Dışavurumu ve Ailesel Kontrol | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu çalışmada duygu dışavurumu ve anneden algılanan psikolojik ve davranışsal
kontrolün sağlıklı üniversite örneklemindeki depresyon, kaygı, saldırganlık belirtileri ile
genel psikolojik belirtisellik düzeyini yordayıp yordamadığı ve duygu dışavurumu ile
anneden algılanan psikolojik ve davranışsal kontrol arasında ne tür ilişkilerin olduğu
sorularına cevap bulunmaya çalışılmıştır. Araştırma örneklemi Hacettepe Üniversitesi
lisans öğrencisi olan 378 kişiden oluşmaktadır. Amaçlar doğrultusunda katılımcılara
Beck Depresyon Envanteri, Beck Anksiyete ve Buss-Perry Saldırganlık Ölçekleri, Kısa
Semptom Envanteri, Ergenler için Kısaltılmış Duygu Dışavurum Ölçeği, Psikolojik
Kontrol Ölçeği (Anne formu), Ebeveyn Bilgisi İzleme Ölçeği (Anne formu) ve
Sosyodemografik Bilgi formu uygulanmıştır.
Araştırma sorularını yanıtlamak amacıyla uygulanan regresyon analizleri sonucunda
duygu dışavurumunun ve anneden algılanan psikolojik kontrolün kişilerdeki depresyon,
kaygı, saldırganlık belirtilerini ve genel psikolojik belirtisellik düzeyini anlamlı pozitif
şekilde yordayabildiği; anneden algılanan davranışsal kontrolün kişilerdeki saldırganlık
belirtilerini anlamlı negatif biçimde yordayabildiği bulunmuştur. Hiyerarşik regresyon
analizleri sonucunda, üç yordayıcı değişken bir arada değerlendirildiğinde, depresyon
belirtilerini üç değişkenin de anlamlı yordadığı, kaygı belirtilerini anneden algılanan
psikolojik ve davranışsal kontrolün, genel saldırganlık belirtilerini anneden algılanan
psikolojik kontrol ve duygu dışavurumunun ve genel psikolojik belirtisellik düzeyini
duygu dışavurumunun anlamlı bir biçimde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen
bulgular ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Psikoloji | tr_TR |