| dc.contributor.advisor | Çal, Sedat | |
| dc.contributor.author | Saygı, Samet | |
| dc.date.accessioned | 2017-08-01T06:03:38Z | |
| dc.date.available | 2017-08-01T06:03:38Z | |
| dc.date.issued | 2017 | |
| dc.date.submitted | 2017-05-31 | |
| dc.identifier.citation | Chicago Style | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3816 | |
| dc.description.abstract | Action for annulment aims to ensure the legality of administration through reviewing conformity of administrative acts with law. International treaties, constitution, legislative codes and regulatory acts are taken into account as a reference in this review. While the theory of hierarchy of norms requires each rule to be in conformity with superior norms, they might be in contradiction as well. According to lex superior principle, any rule that doesn't conform to its superior needs to be set aside in judicial argumentation. However, ignoring a rule that has not been abrogated by a judicial decision may cause problems in legal theory.
The last sentence of the 90th article of Turkish Constitution, which was prescribed by the 2004 Amendment, stipulates that legal provisions that violate international treaties on fundamental rights and liberties should be disregarded in judicial review. The 55th article of the French Constitution recognizes an absolute priority over national legislation. In Turkey, because of constitutional exception, which is an a concreto way of consitutional control, national law which is incompatible with Constitution can not be omitted by tribunals but only be cancelled by Constitutonal Court. In France same situation prevails due to loi-écran hypothesis, which provides that tribunals have no authority for constitutional control. An administrative regulation, which is considered illegal by an administrative judge, is oftenly disregarded and the relevant law is directly applied when solving the litigation. Nevertheless, this practice has been subject to various critics in the doctrine, mostly those of positivist jurists. What ought to be done is to establish a system that would allow the superior judicial authority to review the legality of rules that should be applied in action for annulment. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY i
BİLDİRİM ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii
ETİK BEYAN iv
ÖZET v
ABSTRACT vi
İÇİNDEKİLER vii
KISALTMALAR x
GİRİŞ 1
1. BÖLÜM:İPTAL DAVASI VE NORMLAR HİYERARŞİSİ 5
1.1. İptal Davalarının Hukuki Mahiyeti 5
1.1.1.İptal Davasının Tanımı ve Amacı 5
1.1.2.İptal Davasının Unsurları 7
1.1.2.1.İdari İşlem 8
1.1.2.2. Menfaat İhlali 14
1.1.2.3. İşlemin İptalini Gerektiren Haller 18
1.1.2.3.1.Yetki Unsuru 19
1.1.2.3.2.Şekil Unsuru 23
1.1.2.3.3. Sebep Unsuru 27
1.1.2.3.4. Konu Unsuru 28
1.1.2.3.5. Amaç Unsuru 30
1.2. Normlar Hiyerarşisi 31
1.2.1. Saf Hukuk Teorisi 31
1.2.2. Normlar Hiyerarşisi 32
1.2.3. Hiyerarşi Çeşitleri 35
1.2.4.Norm Çatışması ve İhmal Kavramı 37
1.2.5. Lex Superior İlkesi 38
1.2.6. Türk Hukukunda Normlar Hiyerarşisi 40
2. BÖLÜM: KANUNLARIN İHMAL EDİLMESİ 45
2.1.Kanunların Uluslararası Andlaşmalara Dayanılarak İhmal Edilmesi 45
2.1.1.Uluslararası Andlaşma Kavramı 45
2.1.1.1. Tanımı ve Uluslararası Hukukta Düzenlenişi 45
2.1.1.2. Türk Hukukunda Uluslararası Andlaşma Kavramı 48
2.1.2. 2004 Değişikliği Sonrası İhmal 52
2.1.2.1. Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Milletlerarası Anlaşma Kavramı 52
2.1.2.2. Andlaşma ile Çatışma Halinde Olacak Normun Niteliği 57
2.1.2.3. Temel Hak ve Özgürlüklere İlişkin Milletlerarası Anlaşmaların Kanunlar ile Çatışma Halleri 59
2.1.2.4. Yargı Uygulamasında İhmal 63
2.1.2.5. Olağanüstü Hal ve Sıkıyönetim Dönemlerinde İhmal 74
2.1.3. Fransa Örneği: Uluslararasılaşma ve AB Etkisi 82
2.1.3.1. Uluslararası Andlaşmaların Fransız İdari Yargısında Uygulanması 82
2.1.3.2. AB Etkisi 86
2.1.4. Değerlendirme 89
2.2.Kanunların Anayasaya Dayanılarak İhmal Edilmesi 91
2.2.1.Türk Hukukunda Anayasal Denetim 92
2.2.1.1. Soyut Norm Denetimi-İptal Davası 92
2.2.1.2. Somut Norm Denetimi-İtiraz Yolu 93
2.2.2. Yargı Uygulamasında İhmal 95
2.2.2.1. 1961 Anayasası'nda Öngörülen Ön Sorun Müessesesi 95
2.2.2.2. Anayasa Mahkemesi'nin Denetim Mahkemesi Olarak Görev Yaptığı Haller 96
2.2.2.3. Anayasa'ya Aykırılığı İleri Sürülemeyen Kanunların Durumu 98
2.2.2.4. İptal Kararının Yürürlüğünün Ertelendiği Haller 101
2.2.2.5. Anayasaya Uygun Yorum Metodu 103
2.2.3. Fransa Örneği 105
2.2.3.1. Fransa’da Anayasal Denetim 105
2.2.3.2. Anayasa’nın İdari Yargıya Etkisi-Yasa Ekranı Hipotezi 107
2.2.3.3. 2008 Değişikliği-Anayasaya Aykırılık İtirazı 108
2.2.4. Değerlendirme 111
3. BÖLÜM:DÜZENLEYİCİ İŞLEMLERİN İHMAL EDİLMESİ 113
3.1.Türk Hukuku'nda Düzenleyici İşlem Kavramı 113
3.1.1. İdarenin Düzenleme Yetkisi 113
3.1.2. Düzenleyici İşlem Çeşitleri 117
3.1.2.1. Tüzük 117
3.1.2.2. Yönetmelik 118
3.1.2.3. Adsız Düzenleyici İşlemler 120
3.1.2.4. Düzenleyici İşlemler Arası Hiyerarşi Sorunu 122
3.1.2.5. Düzenleyici İşlemlere İlişkin Yargılama Usulü 124
3.2. Uluslararası Andlaşmalara Dayanılarak İhmal 126
3.3. Anayasaya Dayanılarak İhmal 130
3.4. Kanuna Dayanılarak İhmal 134
3.4.1.Kanuna Aykırılığın Saptanması Problemi 134
3.4.1.1. İşleme Uygulanacak Öncelikli Norm 136
3.4.1.2. İşleme Uygulanacak Üstün Norm 141
3.4.1.3. Kanuna Aykırılığı Saptayacak Yargı Organı 147
3.4.2. Yargı Uygulamasında İhmal 149
3.4.2.1. İdare Mahkemeleri 149
3.4.2.2. Danıştay 156
3.4.2.3. AYİM Örneği 160
3.5. Fransa Örneği 164
3.5.1. Kanun ve İdari Düzenleyici İşlem 164
3.5.2. Kanunilik İlkesi 167
3.5.3. İptal Davası ve Hukuka Aykırılık Def'i 168
3.6. Değerlendirme 170
SONUÇ 172
KAYNAKÇA 177
Kitaplar ve Makaleler 177
Mahkeme Kararları 181
Anayasa Mahkemesi 181
Danıştay 182
İdare Mahkemesi 183
İş Mahkemesi 184
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 184
Fransız Anayasa Konseyi 185
Fransız Danıştayı 185
Fransız Yargıtayı 185
Avrupa Birliği Adalet Divanı 185
EK 1: ORJİNALLİK RAPORU 187
EK 2: ETİK KURUL İZİN MUAFİYETİ FORMU 189 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | İptal davası | tr_TR |
| dc.subject | Normlar hiyerarşisi | |
| dc.subject | Lex superior ilkesi | |
| dc.subject | İhmal | |
| dc.title | İptal Davalarında İhmal Kurumu: Fransız Örneğiyle Karşılaştırmalı Bir İnceleme | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | İptal davası, idari işlemlerin hukuka uygunluğunu denetleyerek idarenin kanuniliğini temin etmeyi amaçlayan dava türüdür. İptal davasında idari işlemlerin uluslararası andlaşmalara, anayasaya, kanunlara ve idari düzenleyici işlemlere uygun olup olmadığı incelenir. Normlar hiyerarşisi kuramı, hukuk düzenindeki her bir kuralın üst norma aykırı olmaması gerektiğini öngörse de iptal davasında kullanılan ölçü normlar birbirlerine aykırılık teşkil edebilmektedir. Lex superior ilkesine göre üst norma aykırı olan kuralın yargılama esnasında uygulanmaması gerekir. Lakin hukuk kurallarının bir yargı kararıyla ortadan kaldırılmaksızın ihmal edilmesi mahkemeler açısından sorun oluşturacak niteliktedir.
Türk Anayasası'nın 90. maddesine eklenen son cümle temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarasıandlaşmalara aykırı kanun hükümlerinin yargılama esnasında ihmal edilmesini öngörmektedir. Fransız Anayasası'nın 55. maddesi ise uluslararası andlaşmalara kanunlar karşısında mutlak bir üstünlük tanımıştır. Türkiye'de, bir somut denetim metodu olan itiraz yolu nedeniyle, Fransa'da ise ekran-yasa hipotezinden ötürü Anayasa’ya aykırı kanunlar mahkemelerce ihmal edilmemiştir. Kanuna aykırılığı yargılama faaliyeti sırasında anlaşılan idari düzenleyici işlemler mahkemeler tarafından ihmal edilebilmektedir. Fakat bu uygulama da öğretide eleştirilere konu olmuştur. Yapılması gereken, yargılamada uygulanacak kuralların üst hukuk normlarına uygun olup olmadığının yetkili yargı merciince incelenmesine izin verecek tutarlı bir düzenlemeyi hayata geçirmektir. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi | tr_TR |
